Tíminn - 29.08.1961, Page 2

T í MI N N, þriðjudaginn 29. ágúst 1961,.
Samningatill. um Berlín
senn fyrir Ráðstjórnina
Alvarlegur ágreiningur virðist vera
milli vesturveldanna
Piltar úr fimleikaflokki KR sýndu lelkfiml á sunnudagskvöldlS, lokakvöld Reykjavíkursýningarinnar. Fólkl
fannst mlkið til um frammistöðu þeirra. (Ljósm.: TÍMINN — GE).
Leiguliðar Katangastjóm
ar afvopnaðir af her S.Þ.
NTB—Berlín, 28. ágúst. —
Heinrich von Brentano, utan-
ríkisráðherra Vestur-Þýzka-
lands, sagði í kvöld, að vestur
veldin myndu leggja til við
Ráðstjórnina innan skamms,
að hafnir verði nýir samn-
ingar austurs og vesturs um
Berlín. Þetta samningatilboð
felur ekki í sér neina uppgjöf
en á að sýna, að vesturlönd
eu ákveðin í að standa fast í
Berlín, sagði von Brentano og
bætti því við, að ef Krústjoff
breytti ekki hinni neikvæðu
afstöðu sinni, myndi engin
leið til samkomulags. ,
Á fundi fyrir þýzka blaðamenn
í Bonn sagði utanríkisráðherrann,
að utanríkisráðherrar vesturveld-
anna myndu fljótlega koma saman
í Washington. Sennilega yrði meir
vitað um ufstöðu Frakka til samn-
inga við Ráðstjórnina eftir þrjá
daga, og átti hann þar við blaða-
mannafund þann, sem de Gaulle
A.S.Í. boðar
formanna-
NTB—Elísabethville 28. ág.J
Moise Tshombe Katangafor-
seti sagði í dag i útvarpsræðu,
að stjórn sín hefði fallizt á,
að Sameinuðu þjóðirnar vís-
uðu á burt öllum útlending-
um, sem eru á mála sem liðs-
foringjar í Katangaher. Hann
hvatti þjóðina til að taka þess
um tíðindum með virðuleik og
rósemi. Undir yfirstjórn Sví-
ans Sture Linner hafa nú herir
Sameinuðu þjóðanna hafið af-
vopnun hvítra liðsmanna í
samræmi við ályktun öryggis-
ráðs um brottflutning mála-
liða úr Katangaher.
Tshombe sagði, að herstjói-n
Sameinuðu þjóðanna hefð'i gefið
sór skjalfest loforð um, að her-
rögregla Katanga yrði ekki af-
vopnuð. Sameinuðu þjóðirnar
hcfðu einnig staðfest, að samtök-
in myndu ekki gera ráðstafanir
sem gerðu stjórninni í Leopold-
ville auðveldara fyrir að hafa á-
hrif á mál Katanga með hervaldi.
Bornar hafa verið til baka fréttir
um, að 1500 Kongóhermenn væru
á leiðinni til Katanga, en það
hafði þó Munungo innanríkisráð-
herra sagt daginn áður.
Stjórn mín vi.ll enn einu sinni
lýsa yfir rétti landsins til sjálfs-
ákvörðunar, sagði Tshombe enn
fremur. Stjórnin veit, að styrkur
Katanga liggur í efnahag þess og
vel skipulögðum stjórnarháttum.
Hann skoraði á Katangabúa að
taka þessum tíðindum vel. Það
mætti ekki svo fara, að sá hluti
Kongó, þar sem friður og ró ríkti,
stevptist út f stjórnleysi og óreiðu.
500 málaliðar
Snemma í morgun tóku hersveit
ir Sameinuðu þjóðanna hernaðar-
lega mikilvæga staði í Katanga og
afvopnuðu alla þá evrópsku liðs-
foringja sem þeir komust yfir.
Voru það um 100 Bretar, Frakkar
og Belgar. Alls eru um 500 slíkir
á mála hjá stjórn Tshombe, og
mun því afvopnunin halda áfram.
Langflestir eru þessir menn bel-
gfskir, þótt nokkrir séu af öðru
þjóðerni. Nokkrir liðsforingjanna
neituðu í fyrstu að gefast upp,
en beygðu sig að lokum fyrir úr-
siitakostum frá hinum indversku
hersveitum SÞ: að valdi yrði beitt,
ef þeir gæfust ekki upp. í Elísa-
bethville og öðru meiri háttar
þéttbýji tóku SÞ-herirnir flug-
vellina og mikilvægar opinberar
byggingar.
Eftir ræðu Tshombes var mót-
staða svo að segja úr sögunni, en
eltinigaleikurinn við evrópsku liðs
foringjana hcldur áfram. Frétta-
mönum þykir ýmislegt benda til,
að innfæddir hermenn Katanga,
fyrrverandi undirmenn liðsforingj
anna, séu síður en svo óánægðir
með þessar áðstöfun, en þeir hafa
þá ekki lengur hvítu mennina yf-
ir sér.
Símstöð tekin með áhlaupi
Heruaðaraðgcrðir SÞ hófust á
þvi að taka aðalstöð tal- og rit-
síma í Elísabethville með áhlaupi,
en þar brutu menn rúður til þess
að komast fljótt inn. Allt samb-
and við umheiminn var rofið, og
þær línur, sem útvarpið hefur í
þjónustu sin-ni, voru teknar úr
sambandi. Síðar var samband sett
á aftur, og indversku og sænsku
hermennirnir fóru aftur út úr
húsi þessu. í Elísabethville var
annars allt með kyrrum kjörum.
Sendimenn erlendra ríkja héldu
fund síðdegis í dag til þess að
ræða hin nýju viðhorf. Sendiherr
ar Bretlands og Bandaríkjanna í
Elísabethville hafa beðið um
vernd hersveita SÞ. Bandaríski
sendiherrann hafði síðustu dagana
verið handtekinn tvisvar af Kat-
angalögreglu fyrir litlar sakir.
Þessi framkvæmd hersveita Sam-
eiuuðu þjóðanna hefur verið i und
irbúningi nokkra daga, og gert
er ráð fyrir að nokkrir dagar líði
áður en náðst hefur í alla útlend
ingana í liði Katanga. Þetta er
gert til þess að framkvæma sam-
þykkt öryggisráðsins um, að öll-
um belgískum og öðrum erlend-
um málaliðum verði vikið úr
landinu.
Quadros til
Evrópu
NTB — Sao Paolo 28 ágúst.
Janio Quadros, er sagð'i af sér
embætti forseta Brasilíu á dög-
unum, er nú á leið til Evrópu með
fjölskyldu sína á brezka farþega-
skipinu Uruguay Star.
Heckscher kjör-
inn
NTB —Stokkhólmi 28 ágúst.
Gunner Heckscher prófessor var
i dag á landsþingi sænska Hægri-
flokksins í stað Jarl Hjalmarsons,
sem sagði af sér þeirri stöðu fyr-
ir skemmtu.
' irglýsið í Tímanum
ráðstefnu
Miðstjórn Alþýðusambands ís-.
lands hefur samþykkt að boða til
formannaráðstefu allra sambands-
félaga og fundar fullskipaðrar sam J
bandsstjórnar laugardaginn 30. j
september og sunnudaginn 1. okt-,
óber til þess að ræða hin nýjuj
viðhorf í kaupgjaldsmálum vegna,
gengislækkunarinnar og samræma
aðgerðir samtakanna.
hefur boðað 1. sept. Vitað er áður,
að de Gaulle hefur hvatt banda-
menn sina til varfærni og að setj-
ast ekki til samninga meðan Ráð-
stjórnin haldi skrúfunni á í Berlín.
Rusk, utanríkisráðherra Banda
ríkjanna, sagði í kvöld, að það
væri ekki rétt, að Bandaríkin og
Bretland hefðu komið sér saman
um að taka frumkvæðið til samn
inga án þátttöku Frakka, ef
Frakkar láti • ekki af andstöðu
sinni við, að stungið verði upp
á samningum ’við Rússa innan
skamms. Washington Post hafði
fullyrt í frétt frá Bonn, að de
Gaulle hefði verið gefið til
kynna, að Bandaríkin og Bret-
land myndu reyna að koma á
samningum án aðildar Frakka. í
fréttinni sagði enn fremur, að V-
Þýzkaland styddi hin ríkin í þess-
ari fyriræ.tlun. Rusk kvað ekkert
hæft í þessu.
Bréf til de Gaulle
Haft var eftir allgóðum heim-
ildum í Washington í dag, að
Kennedy forseti hefði sent de
GauIIc forseta bréf, þar sem haun
hvetti hinn síðarncfnda til þess
að fallast á utanríkisráðherrafund
austurs og vesturs og jafnskjótt og
allsherjarþing S. Þ. kemur saman
í New York í næsta mánuði.
Vilja vera með
Austur-þýzka blaðið Neues
Deutschland skrifar í dag, að auð-
vitað geti engir samningar orðið
um Þýzkalandsmálið án þess að
Austur-Þýzkaland verði þar með.
í leiðara hélt blaðið þvi fram, að
lokun markanna hefði verið til að
greiða fyrir samningum.
Allt var með kyrrum kjörum
við hverfamörkin i dag eins og
verið hefur að mestu um helgina,
þótt ýmis smáatvik hafi komið
fyrir. Austur-þýzk stjórnarvöld
unnu að því að setja upp skrif-
stofu sín megin markanna til þess
að gefa þar út sérstök vegabréf
handa þeim Vestur-Berlínarbúum,
sem vilja heimsækja A.-Berlín.
Reykjavíkur-
kynningin fram-
lengd
Ákveðið hefur verið að hafa,
sýningardeildirnar í Hagaskóla og,
Melaskóla á Reykjavíkurkynning-1
unni opnar í þrjá daga til viðbót-1
ar _eða til miðvikudagskvölds.
Á sunnudagskvöld var tala sýn-
ingargesta komin upp í 37.500,
þar af 11.000 á sunnudaginn. Mikil
þátttaka hefur sérstaklega verið í
kynnisferðunum um bæinn. Minja
gripirnir hafa næstum selzt upp
og geysileg sala hefur verið á frí-
merkjum hátíðarinnar.
Raunvísinda-
ráöstefna
(Framhald 3í L síðu. >
hópunum fram á kvöld, en þeir
ætluðu ag halda áfram störfum í
morgun. Eftir hádegi í dag verð-
ur síðan skýrt frá niðurstöðum um
ræðuhópanna á sameiginlegum
fundi. Ráðstefnunni verður síðan
slitið i kvöld.
Forseti ráðstefnunöar var í gær
prófessor Þorbjörn Sigurgeirsson,
i forföllum Ármanns Snævarr há-
skólarektors.
Flokksstarfið úti á landi
Kjördæmisþing Framsóknarmanna í
V esturlandsk jördæmi
Framsóknarmenn í Vesturlandskjördæmi halda 2. kjör-
dæmisþing sitt að Bifröst 1 Borgarfirði laugardaginn 9.
sept. n. k. kl. 2 e. h.
Nánar verður sagt frá þinginu síðar 1 blaðinu.