Tíminn - 29.08.1961, Qupperneq 6

6
T í M I N N, þrigjudaginn 29. ágúst 1961.
DÁNARMINNING:
Pétur Bjarnason
Hinn 20. ágúst s. 1. andaðist á
sjúkrahúsi Patreksfjarðar eftir
langa og stranga sjúkdómslegu
Pétur Bjarnason, fyrrv. bóndi á
Skriðnafelli. Hann var fæddur í
Holti á Barðaströnd 27. júlí 1905,
sonur þeirra hjónanna Bjarna Eb-
enezerssonar og Jóhönnu Ólafsdótt
ur, sem lengi bjuggu i Holti.
Ungum var Pétri komið í fóstur
til gæða- og heiðursmannsins Gí^ia
bónda Þórðar'sonar á Siglunesi og
bústýru hans, Guðrúnar Guðmunds
dóttur. Þar ólst hann upp til full-
orðinsára. En kvæntist þá frænd-
konu sinni, Valgerði Jónsdóttur
bónda á Skriðnafelli, og eignuðust
þau fjóra syni og eina dóttur, sem
öll eru á lífi, ásamt móður sinrfi.
Einn sonur þeirra býr nú ásamt
móður sinni á Skriðnafelli. ,Pétur
var fyrir nokkrum árum hættur
búskap, en gaf sig allan að smíð-
um, bæði heima í sveitinni sinni
og víða annars staðar.
Smíðanáttúran var Pétri í blóð
borin, faðir hans var ágætur smið-!
ur og bróðir hans, sem bjó í Holti |
eftir föður þeirra, var listasrhiður,
en engmn þeirra átti þess kost að
nema þá iðn á annan hátt en þann,
sem eftirtekt og innblásnir eigin-
leikar sögðu þeim til um.
Pétur var það, sem kallað er vel
gefinn maður og drengur góður í;
hvívetna, fastur í lund og ekki'
margmáll. Hann var allvel ritfær
eftir því sem búast mátti við af
algerlega ómenntuðum manni. Og
liggja eftir hann í handriti m. a.
tvær smásögur, sem hann skrifaði
sér til dægrastyttingar eftir að
hann var orðinn óvinnufær af sjúk-
dómi þeim, er dró hann til dauða.
Bera sögurnar vott um fjörugt
ímyndunarafl og fastmótaða lífs-
skoðun. v
Sjúkdóm sinn bar Pétur með!
einstakri karlmennsku, og það
sagði þeim, er þetta ritar, héraðs-J
iæknirinn á Patreksfirði, Sigur-
steinn Guðmundsson, að aldrei
hefði hann kynnzt „öðru eins
höi'kutóli“, því að aldrei kveinkaði
hann sér og aldrei féll honum
æðruorð af vörum. Ég heimsótti
Pétur viku áður en hann dó. Var
hann þá sjáanlega langt leiddur.
En hann hló að spaugsyrði, er ég
lét falla í samtali okkar. Og bros-
andi sté hann yfir þröskuldinn,
sem lig.gur milli hins sýnilega og
ósýnilega heims.
Og svo kveð ég þig, frændi minn,
og þakka þér öll handtökin, sem
þú vannst fyrir mig, af trú-
mennsku og dugnaði, eins og þér
var lagið.
Ég vona, að þú, sem varst inni-
lega trúaður á framhald lífsins,
hafir ekki orðið fyrir vonbrigðum
við vistaskiptin. Og ég óska þér
þess,. að sól hins fullkomna rétt-
lætis megi lýsa þér á ógengnum
ævibrautum.
FIMMTUGUR:
Giiðmundur Pétursson
ráðunautur
I guðs friði.
G.J.E.
Bruninn í Æðey
ísafirði, 26. ágúst.
Eldurinn í hlöðunni í*Æðey kom
upp út frá dísilvél, sem drífur blás
ara. Fimm hundruð hestburðir af
heyi voni í hlöðunni.
Vélbáturinn Guðrún fór fr'á ísa-
firði með slökkvidælu og sex
menn úr slökkviliðinu, og voru að-
eins tveir tímar liðnir frá því, að
báturinn lagði af stað, þar til far-
ið var að nota dæluna.
í gærkveldi fór vélbáturinn
Straumnes með hjálpars-veit, til
þess að r'ífa heyið upp úr hlöðunni.
Vann hjálparliðið í alla nótt, en
k'om til ísafjarðar í dag.
Um 150 hestburðir af heyinu
munu nýtandi, en hitt moldbrunn-
ið. — Guðmundur.
Guðmundur Pétursson, ráðunaut
ur, fyrrverandi bústjóri á Hesti,
varð fimmtugur þann 28. ágúst.
Guðmundur er af skaftfellsku
bergi brotin. Foreldrar hans voru
hjónin Pétur Hansen, smiður og
Olafía Árnadóttir í Vík í Mýrdal.
Frá sjö ára aldri til fullorðinsára
ólst Guðmundur að miklu leyti
upp í Botnum í Meðallandi hjá
Eyjólfi bónda Eyjólfssyni og konu
hans. Þar vandist hann hvers kon-
ar sveitastörfum, sem öll léku hon
um í höndum, en fjárgæzlan var
honum þó hugleiknust allra verka.
Botnar eru sérkennileg bújörð.
Heyskaparmöguleikar voru nauða
litlir, en beitiland mjög viðlend
hraun, erfið yfirferðar og leitótt.
Þar á Guðmundur mörg sporin.
Þar lærði hann að nýta hvern
slægnablett og að hirða vel um
hvert heystrá jafnt að sumri og.
vetri. Þar lærði ha-nn líka að hafa
vakandi auga með hverri skepnu.
í æsku þráð’i Guðmundur að
afla sér sem beztrar menntunar
með skólagöngu, en fjárskortur
varð honum, eins og mörgum ung-
lingnum á þeim árum, fjötur um
fót. Langskólanám var af þeim
sökum útilokað. f stað þess aflaði
hann sér sem mestrar sjálfsmennt
unar og gekk svo í bændaskólann
á Hvanneyri haustið 1934 og braut!
skráðist þaðan vorið 1936. Á
Hvanneyri komu ekki aðeins í ljós
ágætar námsgáfur Guðmundar,
heldur einnig frábær dugnaður.
árvekni og fjölhæfni til allra
starfa á því stóra búi. Á skólaár-
unum kynntist Guðmundur -giæsi-
legri bóndadóttur frá næsta bæ
við Hvanneyri, Guðrúnu Símonar-
dóttur á Bárustöðum. Þau gift-
ust, er Guðmundur hafði lokið
námi á Hvanneyri, og hófu þá um
vorið búskap á hluta af góðbýlinu
Einarsnesi á Mýrum og bjuggu
þar í tvö ár. Þá fluttu þau að
a
//

Lögmáli náttúrunnar verður ekki
breytt.
Ég rakst á blaðagrein í Vísi,
sem mé>r þótti þess verð að at-
huga nokkuð að ráði. Grein þessi
var um indverskan þjóðflokk,
Hunsaland, sem lifir einangruðu
lífi. Þar er sagt, að fólkið sé l'aust
við flesta algenga sjúkdóma og
jurtalífið sé sömuleiðis heilbrigt
og verði ekki fyrir áleitni skað-
samra skordýra. Svo kom ástæð-
an fyrir heilbrigðinni. í blaðinu
stendur: „Þar er aldrei notaður
loftáburður. Eingöngu tilbúinn
áburður". Áburður, sem ýmsum
lífrænum leifum er hrúgað sam-
an við og látið rotna.
Það er mergur málsins, að
áburðurinn sé fullur af rotnunar-
bakteríum.
Ég hef haldið þessu fram, að
við notkun loftáburðarins veikist
gróðurríki landsins og afleiðingin
verður sú, að þær skepnur, sem
af jarðargróðrinum lifa, verða
sömuleiðis sjúkar og hafa minni
mótstöðukraft fyrir skaðlegum
sýklum, sem herja á líkamslífið.
Þarna, við notkun loftáburðar,
er gripið fram í rás lífsins og
smeygt inn gerviefni, sem aldrei
samræmist hinu náttúrlega lög-
máli.
Loftáburðurinn gerir jarðveg
inn súran og þéttan og skilur
enga rotnun eftir. Það virðist
vera aðalregla innan lögmáls nátt
úrunnar, að næringarefnin fari í
gegnum ýmsar lifandi vélar, sem
smækka þau og breyta þeim í
það ástand, sem jurtunum er hag
anlegast að nota þau í. Síðan
hjálpar maðkurinn að koma þeim
út á meðal rótanna. Þetta er
gangur lífsins og honum verður
ekki breytt, hvorki með loft-
áburði eða öðrum gerviefnum.
Þegar við athugum jarðveg,
sem borinn er á loftáburður, sjá-
um við, hversu þéttur hann er og
loftiitill.
Meðan loftáburðurinn er að
leysast upp, flýr ánamaðkurinn,
og þá vitaskuld þéttist jarðvegu.r
inn. Þetta er ein orsök þess, hve
slæm áhrif loftáburðurinn hefur
á jarðveginn. Við sjáum, hversu
ásóttur gróðurinn er af skordýr-
um, sem eyða honum og sýkja og
gera óhollan mönnum og dýrum
til neyzlu.
Augu manna munu i framtíð
inni almennt opnast fyrir þessari
skaðsemi og mun þá verða tekin
afstaða til þessa máls, þó að ekki
sé því gaumur gefinn nú. — J.
Greind og mál'hög kona hringdi
til blaðsins í vikunni sem leið og
var heldur þungt í huga — Ég sé
það í blaðaíregnum þessa dag-
ana, að verið er að setja saman
bók, sem á að verða eins konar
sýnisbók um atvinnulífið á ís-
landi á vorum tímum. Þetta á
að verða stór bók og í hana rita
rúmlega 20 menn um atvinnulíf
landsmanna. Meðal höfunda eru
taldir ýmsir öndvegismenn og for
ystumenn þjóðarinnar, sumir
meira að segja taldir snjallir rit-
höfundar og fagurkerai-.
Um þetta er gott eitt að segja,
höfuðbólinu Höfðabrekku í Mýr-
dal, tóku jörðina á leigu, en
keyptu búið af Þorsteini Einars-
syni, sem búið hafði þar um skeið
og rekið sauðfjárkynbótabú, sem
kvæmt^ búfjárræktarlögum frá því
1928. Ég kynntist fyrst þeim hjón
um, Guðmundi og Guðrúnu, á
Höfðabrekku. Ég heimsótti þau
haustið 1939 til þess að skoða kyn
bótaféð. Var mér þá þegar ljóst,
að Guðmundur hafði óvenju mik-
inn áhuga á sauðfjárrækt ag með
afbrigðum glöggt auga fyrir eðlis-
kostur sauðfjár og fjárvali. Kyn-
bótabúið rak hann með prýði árin,
sem hann bjó á Höfðabrekku, og
lagði sig jöfnum höndum fram.
u.m að fóðra féð vel og kynbæta j
það. Guðmundi búnaðist vel á
Höfðabrekku, enda var ósleitilega
unnið árið um kring.
Árið 1943 brá Guðmundur búi á j
Höfðabrekku og fluttist til Akra-
ness, þar sem hann stundaði smíð
ar næstu 4 árin, en hann er hinn
mesti hagleiksmaður.
Er hinn landskunni fjárræktar-
maður, Páll Jónsson frá Græna-
vatni í Mývatnssveit, sagði lausu
starfi sínu sem bústjóri á tilrauna-
búi Búnaðardeildar Atvinnudeild-
ar Háskólans í sauðfjárrækt að
Hesti ,eftir að hafa gegnt því
starfi með mestu prýði um þriggja
ára skeið, var vandfundinn maður
í hans stað. Að athuguðu máli
sneri ég mér til Guðmundar Pét-
urssonar. Ég vissi, 'ð honum voru
sveitastörfin og þö lérstaklega bú
fjárrækt hugleikin, þótt hann
hefði horfið frá búskap um stund-
arsakir. Guðmundur tók tilboði
mínu þegar í stað og var auðfund-
ið, að áhuginn fyrir starfinu var
óskiptur, enda tjáði hann mér þá,
að hann hefði alla tíð haft mestan
áhuga fyrir ræktun sauðfjár. Guð
mndur tók við bústjórastarfinu á
Hesti sumarið 1947 og kona hans
tók að sér ráðskonustarfið. Leystu
þau hjónin störfin af hendi, hvort
á sínu sviði, með hinni mestu kost
gæfni Fjölhæfni Guðmundar. sam
fara áhuga og dugnaði kom Hests-
búinu í góðar þarfir. Hann reynd
ist í senn með afbrigðum fjár-
glöggur, frábær fjárhirðir og
ágætur dómari á fé. Hann var
jafnframt ágætur heyskaparmaður
pg vélavinna öll lék honum í
hendi. Verkstjórn öll fór ágætlega
fram. Guðmundur er stórhuga og
óverkkvíijjnn og gengur glaður
að starfi. Því er ánægjulegt að
vera í samverki með honum. Hann
er ákveðinn í skoðunum, en samt
fús til samráðs og samvinnu, þeg-
ar slíks er þörf. Þótt Guðmundur
hefði mesta ánægju af sjálfu kyn
bótastarfinu, þ.e. að rækta sem
kostamesta fjiárstofna, þá lagði
hann sig fram við tilraunastörfin.
sem unnið var að á búinu, af
mestu alúð og nákvæmni. Var það
starfsemi búsins ómetanlegt.
Guðmundur hefur miliinn áhuga
á hvers konar umbótum og fram-
förum. Kom það sér vel fyrir búið,
því að margt hefur þurft að gera
til umbóta. Vann hann mikið að
jarðabótum og húsabyggingum á
Hesti og af því kappi, að oft var
hafizt handa með nýja fram-
kvæmd áður en annarri var lok-
ið. Hann er í senn hagsýnn og
áræðinn og hefur ánægju af við-
skiptum. Hann annaðist fjár-
(Framhald á 13 siðu)
og gæti slík bók orðið góður feng
ur. En mér gezt illa að nafninu,
sem bókinni er gefið. Sagt er, að
hún eigi að hejta ísland í dag.
Fyrr má nú vera. Á nú að fa-r'a að
gefa út bók um íslenzkt atvinnu-
líf með dönsku eða ensku nafni?
Ég kannast að minnsta kosti
ekki við það, að orðin „í dag"
þýði annað en dagurlnn I dag.
Ég kannast ekki við það, að í ís-
l'enzku þýði orðasambandið „í
dag“ annað, t. d. á vorum dögum,
nú á tímum, nútímans eða eitt-
hvað í þá áttina. Hins vegar gefa
enskumælandi menn þetta til
kynna með orðunum „to day“ og
Danir með orðum „i dag“.
Ég veit, að síðustu árin hefurj
þessi erlenda sending riðið hús-:
um í málinu mörgum til skap-
raunar og öllum til smánar hér
á landi. En mér finnst skörin
vera farin að færast upp í bekk
inn, þegar tveir tugir íslenzkra
ágætismanna og vafalaust mikils
metin bókaútgáfa ætla að leggja
nafn sitt við annað eins bókar-
nafn. Og þetta á að vera alveg
sérstök íslenzk heiðursbók. ,
Það eru nú vinsamleg tilmæii
mín, að höfundarnir og útgáfu-1
fyrirtækið sjái sig um hönd og
finni þessari góðu bók annað og
betra — og íslenzkara nafn. i
Þetta sagði konan, og henni
stóð ekki á sama um þetta. Hún
hefur að sjálfsögðu lög að mæla.
Það er alveg fráleitt að gefa bók
inni þetta erlenda nafn.
— Hárbarður.
Hjartanlegar þakkir til allra, sem auðsýndu samúð og vináttu
við andlát og jarðarför móður okkar, tengdamóður og ömmu,
Ólafíu G. Jónsdóttur
frá Efrl Brúnastöðum, Skeiðum.
Sérstakar þakkir færum við hjónunum Sigriði Jónsdóttur og
Ólafi Gestssyni og fjölskyldu fyrir órofa tryggð við hina látnu.
I
Kristbjörg Jóhannsdóttir,
Jón í. Jóhannsson,
Hjalti Þórhannesson,
Jóhann Hjaltason.
ÞAKKARÁVÖRP
Hjartans þakkir sendum við öllum, sem sýndu
okkur hlýhug með heimsóknum, stórgjöfum og
símskeytum á sjötugsafmælum okkar 23. ágúst
og 9. júní 1961. — Guð blessi ykkur öll.
Ingibjörg V. Filippusdóttir,
Magnús Jónsson,
Hellum, Landssveit.
Innilegar þakkir flyt ég öllum þeim, er á ýmsan
hátt glöddu mig á 70 ára afmæli mínu 21. þ. m.,
og gerðu mér daginn ógleymanlegan.
Guð blessi ykkur öll.
Bolungavík, 22. ágúst 1961.
Salome Sigurðardóttir