Tíminn - 03.03.1962, Blaðsíða 14

hann um, ag ég heíði alls ekki
ætlað mér að draga hann í hlé á
elleftu stundu. Hanun fór frá mér
yfir sig glaður, og ég hef aldrei
þurft að sjá eftir þessari ákvörðun
minni.
Hinn 11. maí kvaddi ég Thal-
empin fyrir fullt og allt, kl. 12 á
hádegi. Öll Wavrin-fjölskyldan
kom til að kveðja okkur og frúin
kyssti mig á báðar kinnarnar að
skilnaði. Eg fór til fundar við
Johnson til þess að‘ ræða endan-
lega við hann um flutning 4. her
deildarinnar og hélt svo af stað.
Það var ógleymanleg reynsla að
fara yfir landamærin og halda inn
í „einskis-manns-landið“, sem við
höfðum svo lengi haft fyrir aug-
um okkar. Eg fór viðburðalítla
ökuferð til Sotteghem, þar sem ég
átti að setja u(pp höfuðstöðvar
mínar þá nótt. Þar skildi ég pok-
ann minn eftir og hélt svo áfram
til stöðva 3. herdeildarinnar, rétt
fyrir utan Brussel ,og hafði tal
af Monty. Hann tjáði mér að ferð-
in þangag hefðl gengig samkvæmt
áætlun, að þeir hefðu komið í
myrkri og orðið þess þá vísari, að
10. belgíska herdeildin hafði þá
þegar búið um sig á þeim stað,
sem þeim hafði verið útnefndur.
Satt að segja hafði herdeild Mon-
tys komið svo óvænt og skyndilega
að Belgirnir héldu, að þeir væru
þýzkir fallhlífarhermenn, hófu
skothríg á þá og særðu einn mann
alvarlega.
í byrjun undirbúningsins á D-
áætluninni hafði lína verið dregin,
sem sýna átti takmörkin milli belg
íska hersins og brezka hersins.
Þessi lína var þekkt undir nafn-
inu Gamelin-línan og lá frá austri
til vesturs, fyrir norðan Brussel
og Louvain. Eg spurði Monty,
hvort hann hefði ekki bent yfir-
foringja 10. belgísku herdeildar-
innar á það, að hann væri öfugu
megin við Gamelin-línuna og yrði
því að draga herdeild sína til baka.
Hann kvaðst hafa t.ekið það skýrt
fram, en fengið það svar eitt hjá
belgíska yfirforingjanum, að kon-
ungurinn hefði fali.ð sér að verja
Louvain og að hann myndi aldrei
yfirgefa varðstað sinn án fyrir-
skipana konungs
Eg sagði Monty þá, að ég skyldi
gera ráðstafanir til að fá hann
fluttan í burtu og á meðan skyldi
hann halda herdeild sinni dreifðri.
Hann kvaðst vissulega skyldu gera
það. þar eð hann hefði takmarkað
álit á baráttustyrk belgísku her-
deildarinnar.
Svo skildi ég við Monty og hélt
áfram til sendiráðsins í Brussels,
þar sem ég náði tali af Mason
MacFarlane, yfirmanni upplýsinga-
þjónustunnar og bað hann að til-
kynna höfuðstöðvunum hina röngu
staðsetningu 10. herdeildarinnar
belgísku. Hann sagði mér, að frétt
ir frá vígstöðvunum væni slæmar
og að Þjóðverjar hefðu brotizt í
gegn hjá Maastricht.
Frá því að Þjóðverjar hófu árás-
itta morguni-nn áður, höfðu þeir
vaðið yfir mestan hluta Hollands
og belgíski herinn hafði átt við
ofurefli ag etja meðfram öllum
Alberts-skurðinum. Þrjár af brún-
um yfir skurðinn höfðu fallið í
hendur innrásarliðsins og þýzkir
fallhlífarhermenn höfðu hertekið
Eben Emael-virkið, sem flestir
höfðu talið óvinnandi. En þótt
Holland hefði verið], lamað með
loftárásum og meiri hlutinn áf
belgíska flughernum veHð felldur,
þá hafði þó Luftwaffe gert litlar
tilraunir til að hindra hina öfiugu
sókn frönsku og brezku herjanna
inn yfir Belgíu og kapphlaup
þeirra til Meuse, Dyle og Scheldt-
ósanna. Það var einmitt ósk óvin-
anna. að þeir færu sem lengst rnn
í Belgíu, vegna þess að því lengra
sem þeir færu, þei.m mun auðveld-
ara yrði að tvístra þeim og ger-
sigra þá.
Dagbók Brookes hinn 12. maí —
hvítasunnudag — byrjar þannig:
„Fór frá Sotteghem kl. 7 e.h. og
ók til brezka sendiráðsins í Bruss-
els. Þar var mér tilkynnt, að Þjóð-
verjar hefðu hertekið Louvain.
Sem betur fór reyndist það ekki
rétt. Hringdi til Needham í aðal-
stöðvu.m belgíska hersins, viðvíkj-
andi staðsetningu 10. herdeildar-
innar belgísku og mæltist hann til
þess, að ég kæmi til fundar við
sig. Eg ók því til nágrennis Ant-
werpens og hitti Roger Keyes á
skrifstofunni, sem stakk upp á því,
að ég ræddi málig við konunginn.
„Þetta“, skrifaði Brooké síðar
— „var ákveðið á nokkrum sek-
úndum r0g flotaforinginn fylgdi
mér inn til konungs og kynnti mig
fyrir honum, á ensku. Þegar ég
kom fyrst inn, sá ég engan mann
annan í herberginu. Roger Keyes
dró sig því næst til baka og skildi
mig eftir einan hjá konunginum.
Eg skýrði honum frá erfiðleikum
mínum ... á ensku. Hann hlust-
aði með athygli og ég var farinn
að verða vongóður um árangur-
inn, þegar ég heyrði skyndilega
rödd, sem talaði frönsku, fast fyr-
ir aftan mig. Er ég sneri mér við,
sá ég liðsforingja, sem kynnti sig
ekki fyrir mér, en hélt áfram að
tala við konunginn á frönsku. Stag
hæfing hans var sú, að ekki væri
hægt að færa 10. belgísku her-
deildina úr stað. Eg ávarpaði hann
þá á frönsku og sagði honum, að
hann skýrði konungi ekki frá öll-
um málavöxtum, úr því að hann
hafði ekki minnzt á það, að 10.
belgíska herdeildin væri röngu
megin við Gamelin-línuna. Þá
sneri hann sér að mér og sagði:
„Ó, talið þér frönsku?" Eg full-
vissaði hann um, að ég gerði það
og bætti því við, að svo vildi nú
einmitt til, ag ég væri fæddur í
Frakklandi. Á meðan þessu fór
fram, hafði hann þokað sér milli
mín og konungs. Eg gekk því
2
fram hjá honum og hélt áfram
viðræðum mínum við konunginn
á ensku.
Þessi náungi, sem ég vissi ekki
hver var, færði si.g þá aftur milli
mín og konungs, en sjálfur gekk
konungurinn út ag glugganum. Eg
varg því að láta mér það lynda að
ræða málið við þessa kynlegu per-
sónu, sem ég taldi einna senni-
legast, að væri formaður herfor-
ingjaráðs Eg fann brátt, að rök-
ræður við hann voru einskær
tímasóun. Hann var gersamlega
ókunnugur niðurskipun brezka
leiðangursliðsins (B.E.F.) og virt-
ist líka kæra sig kollóttan um
það. Flestar uppástungur hans
voru fráleitar fjarstæður. Loks
kvaddi ég og fór, en á leiðimni út
mætti ég franska hershöfðingjan-
um Ghampar, sem var hinn raun-
verulegi tengiliður milli franska
hersins og þess belgíska. Eg skýrði
honum frá viðræðunum og spurði
hann, hver það hefði verið, sem ég
hafði hitt hjá konunginum. Hann
sagði mér, að nafn mannsins væri
van Overstraeten og hann væri
ráðgjafi konungs, með hershöfð-
ingjanafnbót. Eg spurði hanm þá,
hvar formaður herforingjaráðsins
væri . . . en hann sagði mér þá,
að þýðingarlaust væri fyrir mig að
hafa fyrir því, að hitta hann, þar
eð van Overstraeten hefði tekið
alla stjórn í sínar hendur og gæti
látið konungimn gera hvað sem
honum sjálfum sýndist.
Hins vegar kvaðst Champar geta
fengig málinu komið í gott horf
fyrir mig, þar eð konungur ætti þá
um kvöldig að koma til ráðstefnu
með Georges hershöfðingja í
Mons. Hann hét því, að láta hers-
hefðingjann vita um hina röngu
staðsetnimgu 10. belgísku herdeild-
arinnar og mælast til þess, að
hann gæfi út fyrirskipanir um
afturköllun hennar. Hann stóð vig
org sím og innan tuttugu og
fjögurra klukkustunda var fyrir-
skipunin gefin og málið komið í
rétt horf.
Eg yfirgaf belgísku aðalstöðv-
armar meg margháttaðar efasemd-
ir í brjósti.
„ViS skulum reyna as vera
betri viS þig næst, Mikki.“
„O, vertu ekki aS gorta,“
svaraSi ég.
Vig skemmtum okkur viS
aS stríSa hvort öSru, og öllum
leiS prýSilega.
En hvaS voru þau lengi í
Paradís, Adam og Eva? Sem
viS nú sátum þama og leiS
hiS allra bezta, kom Reinó
Forbes. Eg hafSi ekki heyrt
í bifreiS hans. Hann var afar
strengilegnr á svip og heilsaSi
okkur meS hinu mesta yfir-
læti.
„Eg er aS finna þig, Mikki.
ÞaS stendur lögregluþjónn
hér fyrir utan meS handtöku
skipun á þig. Eg hitti hann
á leiSinni. Þú átt aS mæta
þegar í staS hjá Jones um-
dæmisstjóra."
„Eg tek ekki viS stefnu á
sunnudögum,“ svaraSi ég, en
varS þó hálfgert ókvæSa viS.
„HvaS er mér gefiS aS sök?“
„AS hafa bariS innfædda
konu. Þú veizt um hverja er
aS ræSa. Væri ég sem þú,
myndi ég hafa mig af staS
þegar í staS. Jones umdæmis
stjóri er mjög reiSur. Eg skal
fara meg þér og hjálpa þér
svo, sem mér er unnt.“
„Þú þekkir vel til þeirra
laga, sem hér gilda, Reinó,“
sagSi ég napurlega. „Eg þori
aS veðja fimmtíu dollurum,
aS þaS varst þú, sem fórst
meS Múmú til Jones, til aS
hún gæti borið kvartanir sín
ar upp viS hann. SíSan hefur
þú ekiS lögregluþjóninum
hingaS til ag sækja mig. Ef
þú treystir þér til aS sjá um
þínar sakir,.skal ég sjá um
mínar sjálfur.“ i
„ÞaS tilheyrir mínu starfi
aS sjá um, aS allt fari sóma-
samlega fram hér á plant-
ekrunni.“
Eg spurSi Jönu, hvort hún
hefð'i nokkuS á móti því, aS
West og Sheila skiluSu henni
heim. ÞaS kom angistarsvipur
í augu hennar.
„Er nokkuS, sem ég get
gert fyrir þig, Mikki?“
„Já, þaS getur þú áreiSan-
lega. Eigum vi® aS hittas/t
annaS kvöld, elskan mín?“
„Átt þú ekki aS fara í
fangelsi?“ spurSi hún alvar-
lega.
West hló, en þó sannfæring
arlaust. „Nei, Jana. Mikki fer
ekki í fangelsi. Þessar skitnu
fangaholur umdæmisstjórans
myndu springa í loft upp, ef
hann kæmi inn í þær.“
Reinó leit fjandsamlega til
Wests. „Mig furSar aS heyra
slík ummæli af vSar vörum,“
sagSi hann.
West Lúter hélt þó fullkom
lega rólyndi sinu.
„Reinó, þú veizt þag sjálfur
mjög vel, að fyrirtækiS lét
ekki. byggja þetta fangelsi
handa starfsmönnum stofnun
arinnar. Jones kjökraði fram
Carl Shannon:
29
ORLAGASPOR
an í yfirvöldin í heilt missiri
meS beiSni um staS sem hann
gæti notaS til aS stinga inn
í þjófum þeim og þorpurum,
sem hann og menn hans festu
hendur á og fangahússkort
inn notaSi hann sér til afsök
unar fyrir því, aS handtaka
ekki innfædda afbrotamenn.
Nema þá sem ekki greiddu
skatt. Þá hafSi hann í haldi
á býli sínu, þangaS til sumir
þeirra létust úr sulti. Þá
byggSi félagiS fangelsiS. Ef
þú lætur Mikka sitja þar eina
einustu nótt, skaltu eiga
( erfiSa framtíS fyrir þér, og
i þá verSur þér enginn leikur,
j aS umgangast okkur hérna.“
I „Lög eru lög, og lögum ber
aS hlýSa,“ mælti sá feiti.
„Allt í lagi,“ sagSi ég. „Eg
skal hlýSa þeim.“
Úti fyrir stóS berfættur
lögregluþjónn meS rauöan
vefjahött. Hann rétti mér
handtökuskipunina. Nú var
ýmislegt sem ég gat gert. Ef
ég sneri mér til herra Har-
mons, mátti ég eiga víst, aS
Jones ónáSaSi mig ekki frek-
ar. En ég afréS að fara mínar
eigin götur. Eg bauS lögreglu
þjóninum aS setjast í aftur-
sætiS á bifreiS minni og ók
síSan heim til mín. Þar átti ég
fimm hundruS dali í reiSufé.
Þeim stakk ég á mig og fannst
ég nú betur útbúinn til aS
ganga fyrir umdæmisstjórann
D. Cuddington Jones bjó í
timburhúsi, sem félagig hafSi
einnig látiS byggja, rétt fyrir
utan plantekruna, viS þjóS-
veginn niSur til strandar-
innar. FangelsiS stóS spöl-
korn á bak viS íbúSarhúsiS.
Vagn Reinós var fyrir fram
an húsiS, þegar viS komum.
Eitt herbergiS í húsinu not
aSi Jones fyrir nokkurs konar
réttarsal. Eg gekk inn án þess
aS kveSja dyra, og voru þá
Jones, Forbes og Múmú sokk
in niSur í samræSur, en
hættu þeim óSara. Jones
hnyklaSi brýrnar, er hann leit
til mín, og benti mér aS setj-
ast. Múmú. var klædd sömu
fötum sem um morguninn og
varaðist aS líta í augu mér.
Eg litaSist um í herberginu.
Slitinn fáni huldi allan vegg-
inn, bak viS skrifborS um-
dæmisstjóra. Hvergi voru
nokkur þægindi af neinu tagi.
Jones krosslagSi hendurnar
á ístrunni.
— Þetta er mjög alvarleg
ákæra á hendur ySar, herra
Leigh. En vegna — hér —
stöð'u ySar, ætla ég aS hlífa
ySur viS hinum venjulega
réttarrekstri.
— Má ég heyra ákæruna?
— AS sjálfsögSu, mælti
Jones og ræskti sig. SíSan hóf
hann as lesa upp langan for-
mála, þar sem ég var ákærS-
ur fyrir að hafa bariS Búzzí-
konu eina, aS nafni Múmú.
Eg hlustaSi á þessar hátíS-
legu orSalengingar og horfSi
út um gluggann á meSan. Ut-
an aS bárust ýmiss konar
hljóS.
SuS í fjölda skordýra fyllti
loftiS, og í fjarska heyrðist
óljós trumbudynur. Mér varS
hugsaSi til þess, aS tæpar
tuttugu mílur héSan voru nú
hlébarSamenn aS drepa og
rífa sundur fórnardýr sín án
þess aS vita af þessari dapur-
ílegu dýflissu í nágrenninu.
T í M I N N, laugardagur 3. marz 1962.
14