Tíminn - 08.04.1962, Blaðsíða 9

stofna til heimssýningar á um-
ræddu landssvæði. Þá væru þar
fyrir hendi byggingar og útbúnað-
ur allur, að sýningu lokinni. Hug-
myndin fékk hljómgrunn meðal
verzlunarstéttarinnar í Seattle, og1
ekki leið á löngu þar til áhuga-
menn um málefnið hófu slíkan á-
róður á fylkisþingið, að það tók
þann kost að láta undan.
Þar með var loforð fengið fyrir
30 milljónum dollara, og það var
þó eitthvað til að byrja með!
★
En heimssýning er víðtækt við-
fangsefni, sem einstök borg getur
ekki stofnsett upp á sitt eindæmi.
Fyrst af öllu varð að senda nefnd
manna til höfuðborgar alríkisins,
Washington, til þess að tryggja
Seattle samstöðu ríkisstjórnar
Bandaríkjanna. Þetta var gert
seint á árinu 1957.
Tíminn gat ekki verið heppileg-
ar valinn. Rússar vóru nýbúnir að
senda fyrsta spútnikkinn út í him-
ingeiminn, rétt fyrir framan nefið
á Ameríkumönnum furðu lostnum,
og þjóðin var öll í uppnámi út af
því. Undir þessu fannst Bandaríkja
mönnum þeir ekki geta legið. Það
varð að gera eitthvað frábært. En
hvað? í National Foundation, sem
lifaiiiliiHiitÍ ii iuiÍ'i iiiiiii uiiiiiiiiiiiiiiíiiiiiiiiiiiip
Þetta er Geimnálln, sem gnæfir nú yfir Seattle og er tákn Heims-
sýningarinnar. Efst á toppinn hefur verið látin undirskálarlöguð
kúpa og í henni verður veitingahús og útsýnispallur. í nálinni, sem
er 160 metrar á hæð, hefur verlð komið fyrir lyftu, sem flytur gest.
ina alla leið upp með miklum hraða.
er vísindaakademía Bandaríkj-
anna, hafði verið rætt um að setja
upp heimssýningu, er einkum legði
áherzlu á náttúrufræðileg viðfangs
efni, til þess að gera lýðum heims-
ins Ijóst að nú riði á því, að taka
upp samkeppni við Rússa á sviði
náttúruvísinda.
Þetta barst Warren Magnuson
til eyrna. Hann var annar af tveim
fulltrúum Washingtonríkis á sam-
bandsþingi Bandaríkjanna. Hafði
hann frá upphafi verið ákafur tals-
maður hugmyndarinnar um heims-
sýningu í Seattle.
Borgarbúar höfðu ekkert við það
að athuga, að byggja sýningu sína
fyrst og fremst upp á sviði náttúru
fræða, ekki sízt þar sem Seattle
hafði þá öflugan bandamann í
Vísindaakademíunni, á hinum
enda alríkisins. Það sýndi sig líka
bezt hve öflugt þetta samband var,
þegar ekki var nóg með að Eisen-
hower forseti legði blessun sína
yfir fyrirætlunina, heldur sam-
þykkti Kongressið 9 milljón doll-
ara styrk til hennar, eftir að Magn-
uson hafði lagt fram og talað fyrir
frumvarpi þar að lútandi. Var fjár-
veitingin meir að segja samþykkt
einróma, og er þetta þó hæsta fjár-
veiting sem nokkurn tíma hefur
verið lögð fram til sýningar, af
hendi þingsins.
★
Stuðningur Bandaríkjaþings var
ákaflega mikils virði fyrir næsta
stig gndirbúningsins, því nú var
það sem næst skipti máli, að afla
fyrirætluninni alþjóðlegrar viður-
kenningar.
Það var allt annað en hægur
vandi. Til er svokölluð skrifstofa
fyrir alþjóðleg_r sýningar,og he:..r
aðsetur í París. Hefur hún sett
heimssýningum og öðrum slík_m,
margar og strangar reglur, _ftir
að fara. Er ein reglan á þá lund.
að ekki má halda fleiri en eina
heimssýningu í hverju landi á ein-
um og sama áratug. Þetta út af
fyrir sig, var Seattle mikill fcránd-
ur í götu, því hún var ekki eina
borgin í Bandaríkjunum, sem ósk-
aði áð setja þvílíka sýningu á svið.
Borgurum þykir ákaflega gaman að
kalla hana „New Yorkyið Kyrrahaf
ið“, en nú átti hún ískyggilegan
keppinaut, þar sem var sjálf
New York við Atlantshafið, er býr
sig undir að halda sýningu árið
1963.
f fljótu bragði gæti það sýnzt
svo, sem ekki skipti það sérlega
miklu, þar sem Bandaríkin eru
ekki í tölu þeirra þrjátíu landa, er
standa að skrifstofunni. Hún getur
því sem sagt úvorki bannað Ame-
ríkumönnum eitt né neitt. Þar af
Ieiðir, að þeir geta haldið svo marg
ar heimssýningar sem þeir vilja,
og svo oft sem þeim sýnist.
Eigi að síður er mikils virði, að
hafa skrifstofuna á sínu bandi, því
annars getur viðkomandi átt það
á hættu, að hún fyrirbjóði sínum
þrjátíu löndum að taka þátt i sýn
ingunni, en án þeirra er ekki hægt
að halda neina heimssýningu.
Þegar sendineÞr-bn frá . Te
kom til Parísar í ársbyrjun 1959,
fékk hún allt annað en hlýjar við-
tökur. Fyrst og fremst var skrif-
stofan ekki sérlega hrifin af að
gera neitt fyrir sýningu í landi,
sem ekki var einu sinni á hennar
vegum. Auk þess voru þeir í París
Bandaríkjamönnum gramir út af
reynslunni sem þeir höfðu haft af
heimssýningunni í New York árið
1939. Þá hafði hvert verkfallið rek-
ið annað og kostnaður við bygging-
arundirbúning sýningarinnar rokið
upp í geip. Hins vegar höfðu iðn-
aðarmannafélög þar vestra lagt
blátt bann við, að sýningarhalllrn-
ar væru byggðar með vinnuafli frá
viðkomandi löndum.
Loks voru þeir margir, sem kki
var fyllilega ljóst, hvar þessi borg,
Seattle, eiginlega var. Það vildi
mjög oft koma fyrir, að menn villt-
ust á ríkinu Washington og borg-
inni með sama nafni, á gagnstæðu
horni hins mikla meginlands. Þess
var enginn kostur, að skrifstofan
tæki í mál að slaka á sínum mörgu
og ströngu kröfum, eins og til
(Framhald á 15 síðu)
ÞATT-JR KIRKJUNNAR
Fermingardagur
Flestir í fyrri daga mundu
fermingardaginn sinn ævi-
langt líkt og einn af helztu
merkisdögum ævinnar.
Nú er þetta viðhorf breytt
að ýmsu leyti eins og margt
annað, en samt hygg ég, að
flest börn telji fermingardag-
inn meðal stórhátíða í ævi-
sögu sinni. Til þess eru mörg
rök. Og hann má ekki hverfa
í ys og átakaleysi.
Sé miðað við fermingarhá-
tíð barns eins og hún ætti að
vera og er hugsuð af hálfu
kirkjunnar, þá er apríl-mán-
uður tími mikils og göfugs
gróanda, dýrðlegur og dýr-
mætur sáningartími í lífi og
venjum Reykjavíkur. Þau
munu vart mörg heimilin í
borginni, sem ekki komast í
einhverja snertingu við birt-
una, sem skín af hvitri ferm-
ingarskikkju og Ijómann úr
vonglöðum augum fallegra
fermingarbarna, sem stíga
feimin en þó djarfhuga fyrstu
sporin inn á braut fullorðins-
áranna samkvæmt sínu eigin
áliti. Mörg eru orðin, björt
eru brosin og hlý eru hand-
tökin, sem eiga að flytja ósk-
ir og gleði frá hjarta til
hjarta, frá hönd til handar
og veita aukinn styrk öllum
þessum gróanda. Og hið sama
mætti segja um tilgang allra
gjafanna, fermingargjafanna,
sem láta vorloftið titra eins
og í tíbrá hvern dag af eftir-
væntingu og spenningi.
Þetta er sterk aðstaða fyr-
ir kirkjuna til áhrifa Hvar-
vetna seilast hendur eftir
blessun hennar við altari
kirknanna á svipaðan hátt og
við skírnina.
Hér má því ekki kasta hug
eða hendi til í neinu, sem
unnt er að gjöra barni til
blessunar og heimili þess til
heilla.
Allt verður að gjöra til þess
að barnshjörtun finni helgi-
dóm athafnarinnar i hjarta
sér og umhverfis sig.
Undirbúningur þarf að
fara þannig fram, að börnin
finni athafnaþrá sinni og
sannleiksleit að einhverju
leyti svalað, finni ofurlítinn
gneista af sigurgleði í sál
sinni yfir þvi, sem þau hafa
sjálf gert til að gefa stund-
inni og deginum þessa dýrð.
Þess vegna geta fermingar-
bækur, sem börnin vinna að,
hugsa út og útbúa sjálf, ver-
ið svo miklu meira virði fyrir
varanleik fermingargleðinnar
og heitsins en flestir hyggja.
Sömuleiðis það sem þau segja
sjálf og gera í athöfninni.
Orðin sem þau velja sér og
segja fram eins fallega og
þau geta gleymast aldrei, þótt
allt annað hverfi þeim úr
minni. Hið sama má segja um
spurningarnar, sem þau svara
við ferminguna, þær og íhug-
unarefni þeirra lifa í vitund
þeirra, þótt flest annað fyrn-
ist, sem þau hafa lært í sama
tilgangi.
Þess vegna er svo yndislegt,
þegar heimilin vinna með
prestinum að því marki, að
fermingarstundin og ferming
arathöfnin verði þannig helg-
uð framtíð barnsins á Guðs
vegum. En þannig veit ég
mörg heimili hér í borg gera.
Mömmur og ömmur. jafnvel
pabbar, afar og eldri systkin
hjálpa til að minna á fallegt
efni í fermingarbækurnar,
kenna falleg vers, gefa góð
ráð og gæta þess, að allt sé
undirbúið í tæka tíð. Þannig
skapast hinn mjúki helgi þátt
ur, sem í leyndum tengir lífs-
þráð fjölskyldunnar við kirkju
sína og er dýrmætur í augum
Guðs, enda honum vígður.
Alltof víða er sambandið
við kirkjuna, prestinn og safn
aðarstarfið aðeins vinsamlegt
hugsunarleysi, ábyrgðarlítið
og án athafna. Þess vegna er
hver framrétt hönd svo mik-
ils virði, hver bæn, hvert orð.
sem safnar saman og byggir
upp svo ómetanlegt hnoss á
vegi prestsins að takmarki
því, sem hann óskar að leiða
börnin að á fermingardaginn.
þessu sem er mótað í orðin:
„Eg vil gjöra Drottinn Jesúm
að leiðtoga lífs míns“.
Óska öllum fermingarbörn-
um heilla og blessunar á veg-
um hins góða, fagra og sanna.
Árelíua Níelsson.
Ritgerðasamkeppni
hiá Voice of America
Bandaríska útvarpsstöðin Voice
of America hefur ákveðið að efna
til ritgerðarsamkeppni í tilefni
af tuttugu ára starfsafmæli sínu
en auk Voice of Americ'a efna til
þessarar samkeppni Letters Ab-
road og The Reader’s Digest
Foundation. Heiti ritgerðarinnar
verður „Friðarleit".
Tilgangurinn meö þessari rit-
gerðarsamkeppni er „að hvetja
einstaklinga um heim allan til að
hugsa af alvöru og raunsæi um
þessi mál og kynnast skoðunum
manna víða um heim eins og þær
koma fram í ritgerðunum."
Veitt verða verðlaun fyrir fjór
ar beztu ritgerðirnar, er berast
— eina frá hverjum eftirtalinna
heimshluta: Evrópu, Afríku, Suð-
urur-Ameríku og Asíu. Verðlaun-
in eru ferð til Bandaríkjanna og
tveggja vikna uppihald í New
York og Washington.
Ritgerðirnar skulu ekki vera
lengri en 500 orð og læsilega rit-
aðar á enska tungu. Nafn og
heimilisfang höfundai verður að
fylgja öllum ritgerðunum, ásamt
upplýsingum um þjóðerni. aldur.
kyn og atvinnu.
Ritgerðirnar — merktar: Pease,
New York, USA ■ — skal senda
loftleiðis fyrir 31. maí 1962.
Frá úrslitum keppninnar verð-
ur sagt í útvarpi VOA, laugardag
inn 1. september næstkomandi.
Ritgerðunum verður ekki skilað
aftur til höfunda, heldur skoð-
aðar eign Letters Abroad. Verö-
launahafar yngri en 18 ára verða
að vera í fylgd með fullorðnum,
sem sjálfur kostar för sína til
Bandaríkjanna.
Frekari upplýsingar um rit-
gerðarsamkeppni þessa verða
veittar í ameríska bókasafninu,
Laugavegi 13.
MTNN, sunnudaginn 8. aprfl 1962
,9..;