Tíminn - 16.10.1962, Síða 8

Dánarmiiining:
Jón Kjartansson
sýslumaður
Hann andaðist hér í Reykjavík
ag kvöldi hins 6. október.
Jón var fæddur að Skál á Síðu
hinn 20. júlí 1893, sonur Kjart-
ans bónda þar Ólafssonar alþing
ismanns á Höfðabrekku og Oddnýj
ar konu hans, Runólfsdóttur hrepp
stjóra í Holti á Síðu.
Foreldra sína missti Jón ung-
ur, en ólst síðan upp á hinu lands
kunna höfðingssetri, Suður-Vik í
Mýrdal, hjá Matthildi föðursystur
sinni og Halldóri Jónssyni bónda
og kauþmanni, manni hennar.
Stúdentsprófi lauk Jón 1315, og
lögfræðiprófi 1919. Varð þá full-
trúi lögreglustjórans í Reykjavík
Jóns Hermannssonar, sem áður
hafði verið starfsmaður á íslenzku
stjómarskrifstofunni í K.'höfn
og einn þriggja fyrstu skrifstofu-
stjóranna eftir að stjórnin flutt-
ist inn í landið. Fulltrúastarfi
þessu gegndi Jón Kjartansson til
hausts 1923, en þá mun hafa sam-
izt um að hann yrði annar af
tveim aðalritstjórum Morgunblaðs
ins og ísafoldar, en við því hlut-
skjpti tók Jón Kjartansson hinn
1. apríl 1924. Blaðamennska varð
síð'an hans aðalstarf, þar til hann
varð sýslumaður Skaftfellinga
hinn 1. júlí 1947, en því starfi
brögð sem nefnd eru því nafni!
Kannske er mannlífið eins konar
manntafl!
Hver veit nema við Jón Kjartans
son, sem lengi höfum átt sam-
starf, eigum eftir að mætast á enn
nýju taflborði! Yrði það fagnað-
arfundur.
Guðbrandur Magnússon.
I dag verður til moldar borinn
gegndi Jón til dánardægurs. , T,
Þingmaður Vestur-Skaftfellinga 1 ,Ylk i Myrdal Jón Kpartansson,
var Jón Kjartansson, 1923-1927 ^yslumaður Skaftfellmga,
en
og 1953—1959. A yfirstandandi
hann andaðist í Landsspítalanum
samt Valtý Stefánssyni. Gegndi
hann því starfi fram til ársins
1947, er hann var skipaður sýslu-
maður í Skaftafellssýslum með
aðsetri í Vík í Mýrdal. Því em-
bætti þjónaði hann til dauðadags.
Jón Kjartansson varð þingmað
ur Vestur-Skaftfellinga árin 1923
til 1927 og aftur 1953 til 1959.
Auk þess sat hann öðrum þræði
á Alþingi á yfirstandandi kjör-
tímabili sem fyrsti varaþingmaður
Suðurlandskjördæmis og sem ann
ar landskjörinn varaþingmaður
Sjálfstæðisflokksins. Jón Kjart-
ansson gegndi ýmsum öðrum op-
inberum störfum, m. a. var hann
annar aðalendurskoðandi Lands-
banka íslands frá árinu 1934 til
dánardægurs.
Jón Kjartansson kvæntist Ásu
Sigurðardóttur Briem, póstmeist-
ara í Reykjavík, 22. júní 1924,
hinni mætustu konu. Áttu þau
þrjú börn, tvær dætur og einn
son, sem öll eru á lífi. Dæturnar
giftar í Reykjavik og Sigurður
fulltrúi við sýslumannsembættið
í Vík.
Síðari kona Jóns er Vilborg
Stefánsdóttir frá Litla Hvammi í
Mýrdal, sem lifir mann sinn. Áttu
þau eina dóttur.
—O—
og naut þar óefað að miklu leyti inna garpa, og aldrei get ég fel
sinna fósturldreldra, samfarí mig við þá hugsun, að Jón Kjar
glæsimennskunni. Sín beztu ár ansson hafi í sínu innsta eðli ve;
lenti hann í erilsömu vafstri, ið fylgjandi ■ þeirri skipan, ai
blaðamennsku og stjórnmála í leggja niður sitt gamla og á ýms-
Reykjavik, er ég dreg í efa, að an hátt fornfræga kjördæmi, þótt
hafi að öllu leyti fallið honum hann af flokkslegum ástæðum
vel í geð. Að vísu lifði hann þar legði þar til lið sitt á úrslitastund,
margar glæstar stundir, þó án kjördæmi, sem um aldir hefur
varanlegrar hamingju. alið og átt þjóðskörunga, er verið
Eftir að Jón Kjartansson varð hafa á ýmsum tímum í forystu-
sýslumaður í Vík, mun hann hafa sveit íslenzkra afreksmanna.
fundið sig heima. Það er víst, að Jón Kjartansson var geðþekkur
hann var Skaftfellingur í hugs- sýslunefndaroddviti. Við, sem
un og vildi héraði sínu vel Átti störfuðum með honum í sýslu-
hann þar margt traustra vina, nefnd, mættum hjá honum, venju-
enda frændmargur í héraðinu, legast, skilningi og samvinnulip-
ljúfur í allri umgengni, en þéttur urð, þökkum honum margar á-
fyrir, ef því var að skipta. Varla
verður hann talinn til skörunga
í embættisrekstri, en farnaðist þó
vel. Sem þingmaður vann hann
drengilega að framfaramálum hér
aðsins og kom mörgu þörfu máli
ýmist áleiðis eða í höfn. í lands-
málum fylgdi hann fast forustu
Sjálfs' æðisflokksins
Baráttan um þingsætið í Vestur-
Skaftafellssýslu var löngum hörð
og tvísýn. Veitti þar ýmsum bet-
ur. Áhugi fólksins þar á stj.órn-
málum var mikill, en þó munu
persónuleg viðhorf til frambjóð-
enda oft hafa ráðið úrslitum. en
þeirra naut Jón Kjartansson í
ríkum mæli. Eg tel viðeigandi að
minnast þess hér, að eftir að hin
nýja skipan i kjördæmamálunum,
sem nú er orðin að veruleika, er
komin á, munu Vestur-Skaftfell-
ingar sakna sinnar fornu, póli
kjörtímabilí átti Jón einnjg setu h!nn 6' Með honum hverfur
á Alþingi, ýmist sem fyrsti vara- af sjonarsviðinu landskunnur em-
þingmaður hins nýja Suðurlands-; bættls' °2. stjommalamaður og
kjördæmis, eða sem 2. landskjör- einn af ,þenn glæsile§ustu monn;
ir.n varaþingmaður Sjálfstæðis-
flokksins.
Jón Kjartansson var tvíkvænt-
ur. Fyrrj kona hans var Ása Sig-
urðardóttir aðalpóstmeistara
Briem. Þau Jón og Ása eignuðus-t
þrjú börn, Sigurð Briem lög-
fræðing, Guðrúnu og Höllu Odd-
nýju, báðar giftar konur hér í
Reykjavík. Frú Ása lézt 2. nóv.
1947.
Síðari kona Jóns er Vilborg
Stefánsdóttir frá Litla Hvammi í
Mýrdal. Þau eiga eina dóttur, Sól-
rúnu, 7 ára, en stjúpdóttjr Jóns,
um, er í æsku settu svip sinn á
þorpið Vík í Mýrdal í upphafi
þessarar aldar, en segja má, að
það hafi þá verið í sköpun.
Jón Kjartansson var fæddur að
Skál í Síðu, 20. júlí 1893, sonur
hjónanna Kjartans Ólafssonar
bónda þar, Pálssonar á Höfða-
brekku og Oddnýjar Runólfsdótt-
ur, Jónssonar bónda í Holti á
Síðu, en að þeim standa víðkunn-
ar ættir úr Skaftárþingi. Kornung
ur fluttist Jón að Suður-Vík í
Mýrdal til Halldórs Jónssonar,
kaupmanns og Matthildar Ólafs-
sem hann gekk j föðurstað, heit’- dóttur’ semu ólu hann UPP sem
ir Steinunn Helga. | væn hann þeirra eigið barn, en
Jón Kjartansson var í hópi okk-
ar, sem lifði tvenna tímana. Sjálf-
ar miðaldarirnar lifðu fram á okk-
ar ævi og þá hvað ósnortnastar þar
sem samgöngurnar voru erfiðastar
til sjós og lands. En Jón naut þá
þeirrar hamingju að eiga þátt í
hinni miklu stökkbreytingu sem nú
er orðin í íífi þjóðarinnar, bæði
sem annar aðalritstjóri aðalmál-
gagns annars stærsta stjórnmála-
flokksins sem upp reis, þegar þar
kom, að innanlandsmálin væru
sett í öndvegi. Einnig hlaut hann
það hlutskiptj tvívegis að verða
einn af goðorðsmönnum á þingi
þjóðarinnar þessa söguríka tíma-
bils. Hann varð sýslumaður Skaft-
fellinga 1947 og síðan. Eridurskoð-
andi Landsbankans síðan 1934.
Jón Kjartansson var góður
drengur og glæsimenni. Hin síðari
ár átti hann við vanheilsu að stríða
sem menn tjl skamms tíma stóðu
varnarlausir gegn. En læknavís-
indin hafa einnig þar fundið
nokkra mótvörn, og var Jón Kjart-
ansson einn hinna fyrstu sem fékk
notið þessa sigurs læknavísind-
anna og framlengdi það líf þessa
mæta manns um ófá ár.
Máltæki segir ,,að enginn ráði
sínum næturstað“. Og víst er um
það, að engu er líkara, en að við
mennirnir séum eins og á tafl-
borði og þá fjarstýrðir! Enda
sjálfir komnir á lag með vinnu-
Matthildur var föðursystir hans.
Jón komst fljótt til góðs þroska,
varð óvenju fríður sínum, glað-
sinna og góður félagi. Á unglings
árum vandist hann við margs kon
ar almenn störf, sém voru á þeim
árum í Suður-Vík mjög fjölþætt.
Stundaður var sjór, sóttur fugl í
björg, rekinn stórbrotinn búskap
ur á þeirrar tíðar vísu og auk þess
stór verzlun. Öllu þessu kynntist
Jón af eigin raun, sem var mjög
þro'Skandi fyrir ungan mann, sem
þá einnig var í góðum félagsskap
barna Halldórs og Matthildar, er
voru á líku aldurs- og þroskastigi.
Jón var settur til mennta, fyrst
í Gagnfræðaskóla Akureyrar og
síðar i Menntaskóiann j Reykja-
vík, en þaðan lauk hann stúdents-
prófi árið 1915. Nam siðan lög-
fræði og lauk prófi frá Háskóla
íslands 16. júní 1919. Á námsárun
um vann hann jafnan á sumrin í
Suður-Vik. Á þessum árum tókst
með okkur Jóni góð vinátta. Man
ég eftir atvikum frá þeim tíma.
er þeim átökum var samfara, og
þeirri miklu athygli, sem alþjóð
jafnan veitti þeirri vjðureign,
enda mun hin skaftfellska byggð
Jón Kjartansson var glæsi- á þessu sviði að verulegu leyti
menni, íturvaxinn með yfirbragðs tapa sinni fornu reisn. — Jón
mikið andlitsfall, mótað sterkum Kjartansson verður vissulega einn
svip sinna forvera í Vestúr-Skafta
fellssýslu. Glaður og reifur í hóp,
með sterka persónutöfra og naut
líðandi stundar. Frama og mann-
virðingar öðlaðist hátiH1“t’ilienVniaI
þeirra, er nefndur verður, þegar
minnzt verður hinna andlega
vígdjörfu daga í Vestur-Skaftafells
sýslu, meðan hún var sérstakt
'•‘Öbtdæmi, svo sem margra geng-
nægjulegar samverustundir á
þeim fundum, bæði í starfi og á
heimili hans í góðum fagnaði.
Eg, sem þessar línur rita, vil
þakka Jóni Kjartanssyni kynnin
á genginni tíð. Eg átti við hann
margháttuð samskipti fyrr og síð-
ar, var með honum í mörg ár í
yfirskattanefnd og sýslunefnd auk
annarra starfa. Var hann þar
hvort tveggja mildur og ljúfur fé-
lagi og hollur ráðgjafi. Hann var
á margan hát* eftirtektarverður
maður, tryggur j lund og hjálp-
samur. Á síðustu árum átti liann
við vanheilsu að stríða, sem hann
bar með karlmennsku.
Jón Kjartansson var vissulega
barn síns tíma. Skoðanir hans
voru fastofnar af ævilöngu þjarki
stjórnmála. sem vissulega setja
svip sinn á athafnir þeirra, er
hin kalda nepja. oft óvæginnar
tísku vígstöðu, því lífi og fjöri, °3 kaldrifjaðrar flokkshyggju,
leikur um. A bak við leynist hinn
persónulegi kjarni, sem einn
stendur eftir og ríkir í lokin, skír
og hreinn fyrir hugskotssjónum
ástvina, ættmenna og vina, sem
hér skulu færðar mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Megi hin tigna ró og fagri fjalla
hringur' þinna æskuheima vaka
yfir þínu hinzta beði til efsta
dags. — Friður sé með þér.
Óskar Jónsson.
Minningarorð:
Jakob Jakobsson
loftskeytamaður
í dag er til grafar borinn
•Jakob Jakobsson, loftskeytamaður. |
Öllum, er hann þekktu, er fráfall
hans mikill harmdauðj, bæði1
vegna þeirra mannkosta, sem hann
var ríkulega gæddur, og samferða-
menn hans nutu, og eins vegna
þeirra hæfileika til starfs og sköp-
unar, sem hann bjó yfir og birtust
ævinlega í verkum hans.
Það er fágæt list að lifa lífinu
svo hnökralaust í sambýli og sam
starfj við margt fólk, að verða
öllum hugljúfi, leggja gott til
allra mála, skilja hismið frá kjarn
anum öllum að sársaukalausu, en
sveigja þó ekki frá þvi sem rétt
cg satt getur talizt.
Slíkur verður dómur samfylgd-
armanna Jakobs sáluga um líf
hans.
Hann var fæddur á ísafirði 2
september 1924. Foreldrar hans
voru Þórdís Guðjónsdóttir og
Jakob Kristmundsson. Hann var
yngstur af fjórum börnum þeirra
hjóna. Á fyrsta aldursári Jakobs
drukknaði faðir hans úti fyrir
v'estfjörðum og tóku þá hjónin
til hans frá grönnum og samborg-
urum á sama hátt og hann bar vel-
vildarhug til annarra manna.
Jakob heitinn var mjög list-
hneigður og ól löngun til að sinna
listrænum hugðarefnum, en um-
hyggja hans fyrir hinni ungu
konu sinni, Kristínu Maríu Krist-
insdóttur, og þremur börnum
i þeirra, Guðbjörgu Jónu, 13 ára,
j Þórði, 8 ára og Jóni Kristni, 3ja
ára, sat í fyrjrrúmi fyrir öllu'öðru,
og var það bæði metið óg þakkað
af fjölskyldu hans með ástúð og
virðingu
Jakób andaðist eftir stutt veik-
ndaskeið á bezta aldri.
Samborgarar, samstarfsmenn,
vínir og venzlafólk hans kveðja
hstarskólann og Loftskeytaskól- j hann í dag hinztu kveðju og votta
ann, og lauk : þessum skólum i ekkju hans, Dörnum, og öðrum
námi sínu með mikilli prýði. Á j hans nánustu, dýpstu samúð.
sama ári, 1948, að Jakob lauk Sigurjón Davíðsson.
námi í Loftskeytaskólanum, réðst __________ _____________________
hann á Veðurs’ofu- íslands, en, malhílra!Xai>
hugur hans stefndi að enn meirj ! «0Tur maiBIKaoar
og fjölbreyttari starfs-leikni og 1 g Selfossi
hæfni. Árið 1950 hóf hann starf ÓJ-Selfossi, 12. okt
við flugvélaþjónustuna í Gufunesi i Hér er farig ag malbika götur
er sýndu drengskap hans og hug- Gúðbjörg Turfadóttir og Þórður starfaði þar óslitið undanfarin 0g var gyrjag ag malbika Selfoss
arhlýju. Hélzt þessi vinátta okk
ar á milli alla tíð síðan, enda þótt
við síðar á ævinni ættum eftir að
standa á öndverðum meiði í stjórn
málaerjum.
Að háskólanámi loknu fluttist
Jón frá Suður-Vík og gerðist full
Guðmundsson hann í fóstur og
gengu honum i foreldra stað.
Á ísafirði dvaldi .Takob til sex
tin ára aldurs, lauk þar gagnfræða
námi. en fluttist þá til Reykjavík
ur tjl móður sinnar og systkina
Ótrauður hélt Jakob áfram að sér hús og heimili að Kópavogs-
trúi hjá lögreglustjóranum í' mennta sig, eftir því sem efni oe braut 11, oar heimilj hans vott.
Reykjavík. Árið 1924 réðst hann astæður leyfðu. Hann gekk í Sanv um frrbæra umönnun og snyrti klöppin er orðin
sem ritstjóri Morgunblaðsins á-1 vinunskólann, Handíða- og mynd-1 mennsku. Þar andaði einnig hlýtt heit.
Samstarfsmenn Jakobs kynnt-
usf, í daglegri umgengni vjð hann,
;gætum starfshæfileikum hans,
aóðgirm og !ctta skaplyndi. og í
Kópavogi, þar sem hann reisti
veg á þriðjudaginn. Ætlunin er
að malbika hann a.m.k. austur að
brú.
Þá er hér verið að bora rftir
heitu vatni vestan árir.rcir or er
notaður höggbor. Ilann er nú kui.i
inn um 40 rnetra niður : kiöppi'.a.
Ekkert vatn er enn kornið en
45—50 'itiga
8
TIMIN N, þnðjudapnrini' 16. »L<, liKt. —