Tíminn - 28.02.1963, Qupperneq 7

JAMES RESTON
Utgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Arnason. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulitrúi ritstjómar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson. Ritstjórnarskrifstofur I Eddu-
húsinu. Afgreiðsla, auglýsingar og aðrar skrifstofur i Banka-
stræti 7. Símar: 18300—18305. — Auglýsingasími: 19523. Af.
greiðslusimi 12323. — Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði lnnan.
Iands. t lausasðlu kr. 4.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Kennedy hefur óhæga aðstöðu
bæði heima fyrir og erlendis
Bjartsýnin, sem ádur ríkti, er nú að mestu horfin.
Rússnesku
njósnirnar
Það hefur að vonum vakið mikla athygli, að njósnir
hafa sannazt á tvo starfsmenn rússneska sendiráðsins
hér. Þetta hefur og eðlilega vakið mikla andúð, að sendi-
ráðsmenn séu látnir misnota stöðu sína á þennan hátt.
Það er tvímælalaust rétt ráðið af ríkisstjórninni að vísa
umræddum mönnum úr landi.
í sambandi við þetta mál, vekur það ekki sízt athygli,
að maður sá, er sendiráðsmennirnir leituðu til, er félags-
bundinn kommúnisti. Það er til slíkra manna, sem Rússar
leita oftast, til þess að reka njósnir íyrir sig. Þeir telja
sig hafa betri aðgang að þeim en öðrum. Með því er
það hins vegar ekki sagt, að margír þeirra, sem hafa
gengið í félagsskap kommúnista, sé öðrum neitt leiðitam-
aii í þessum efnum. En meðal þeirra má hins vegar oft
finna menn, sem hafa tekið þá trú, að hagsmuni Rússa
eigi að setja ofar öllu. Því verða menn úr hópi kommún-
ista meira fyrir ágangi Rússa í’þessum efnum en aðrir.
Þetta er ekki heldur neitt undarlegt, þegar þess er
gætt, hvernig kommúnistaflokkarnir eru byggðir upp,
hvort heldur sem þeir ganga undir réttu nafni eða kalla
sig sosialistaflokk, sameiningarflokk. alþýðubandalag eða
einhverju öðru nafni. Uppbygging þeirra er þannig hátt-
að, að allir eru þeir í sterkum tengslu.m ,við rússngska
kommúnistaflokkinn og líta á hann sem forustuflokk
sinn. Valdhafar Rússa nota líka kommúnistaflokkana er-
’endis skefjalaust til stuðnings heimsveldisstefnu sinni.
Það hefur ekki heldur farið fram hjá mönnum, hvern
ig Þjóðviljinn segir frá fréttinni um að njósnir hafi sann-
azt á umrædda sendiráðsmenn Rússa. í fyrirsögninni
varast Þjóðviljinn að minnast nokknð á njósnir Rússa,
heldur lætur anda köldu til þess manns, er afhjúpaði þá
Fyrirsögn Þjóðviljans er þessi: JÁTAÐI Á SIG NJÓSNIR,
TÓK AÐ SÉR GAGNNJÓSNIR!
Af þessari fyrirsögn má vel ráða. hvernig Þjóðvilja-
mönnum hefur verið innanbrjósts. þegar þeir fréttu um
afhjúpun njósnanna.
Undirlægja íhaidsins
í forustugrein Mbl. í fyrradag (25. febr.) segir á þessa
leið:
„í þingkosningunum sem framundan eru, leggur sér-
hver borgari lóð sitt á vogarskálina Ef hann vill áfram-
haidandi viðreisn, traustan fjárhag og miklar framfar-
ir, þá greiðir hann atkvæði Sjálfstæðisflokknum eða Ai-
þýðuflokknum“
Þessi ummæli Mbl. sýna, að það leggur nú orðið að
jöínu, hvort menn kjósa heldur Sjálfstæðisflokkinn eða
M.þýðuflokkinn. Svo fullkomlega er Alþýðuflokkurinn
orðinn undirlægja íhaldsins. að forustumönnum S.jálf
stæðisflokksins er orðið sama, hvorn flokkinn menn
kjósa heldur. Það kemur að sama gagm fyrir íhaldið
Þegar menn minnast þess, hvernig Mbl hamaðist gegn
Aiþýðuflokknum áður fyrr, og bera það saman við fram-
angreind ummæli Mbl nú, þá geta menn bezt séð, hvílík
breyting hefur orðið á Alþýðuflokknum Áður var hann
sjálfstæður og einbeittur launþegaflokkur Þá sagði Mbl
vissulega ekki, að það væri sama. hvort menn kysu hann
eða Sjálfstaéðisflokkinn Nú er hann er hann hins vega’
orðinn slík ósjálfstæð undirlægja íhaldsins að bað gildn
einu, hvort menn kjósa hann eða sjálfan Sjálfstæðisflokk
inn.
Kennedy forseti (tll hægrl) og Robert Kennedy dómsmálaráSherra,
bróSlr hans, ræSa um vandamálin. Kennedy forseti leltar meira
ráða bróður síns en nokkurs manns annars.
Síðan Kennedy forseti kom
til valda, hefur liann sjaldan
mætt meiri mótgangi en um
þessar mundir, og stafar það
ekki sízt af því, að íhaldssam-
ir flokksbræður hans í þing-
inu taka illa ýmsum umbóta-
tiLlögum hans. Þá veldur af-
staða de Gaulle honum crfið-
Ieikum á sviði utanríkismála.
í eftirfarandi grein eftir
James Reston, sem nýlega
birtist í „The New York
Times“, er rætt um þessa
erfiðleika forsetans, en Rest-
on, sem er einn kunnasti
blaðamaður Bandaríkjanna,
hefur veri'ð traustur fyligis-
maður Kennedys. Hefst svo
grein Restons:
UNDARLEG vanlíðan gerir
nú vart við sig í Washington.
Sú mikla bjartsýni, sem ríkti
fyrstu mánuðina eftir að Kenn-
edy tók við völdum, er horfin.
Við s.l. áramót gætti þess mjög,
að menn teldu bjarma fyrir
nýjum degi, en þessi tilfinning
má nú heita horfin og efasemd-
ir og undanhald komið í henn-
ar stað .
Þessa gætir ekki hjá ríkis
stjórninni einni. Þess verður
einnig vart, að þingmönnunum
virðist eitthvað alvarlegt vera
að. Þeim finnst mennirnir vera
í fjötrum stofnana, vénjur lið-
ins tíma drottna yfir samtíð
og framtíð, vald státi valdi.
unz allt er drepið í dróma
atburðirnir ráði yfir mönnun
um, en mennirnir ekki yfir
atburðunum.
Forsetinn á í erfiðleikum,
bæði heima og erlendis. Hann
lagði höfuðáherzlu á skatta-
lækkun og endurbætur skatta-
álagningar og innheimtu. Nú
lítur út fyrir, að honum takist
aðeins að fá samþykkta það
mikla skattalækkun, að honum
verði gefið að sök að stofna
til halla á fjárlögum, en lækk-
Íunin hrökkvi hvergi nærri til
að ná tilætluðum árangri, þ.e.
að örva efnahagslífið .
AUSTAN HAFS er hugmynd
um forsetans vísað á bug. De
Gaulle hershöfðingi hefur for-
ustuna, en forsetinn getur
næsta lítið við þessu gert í ná-
inni framtíð. Þýzkir og brezkir
— og að nokkru leyti ítalskir
— stjórnmálamenn erú önnum
kafnir við innanlandsmálin, að
að færa vald frá einni kynslóð
til annarrar, frá einum fiokki
til annars.
Meðan þessu fer fram e'
lendis, hækkar hiti stjórnm
anna heima í Bandaríkjunum
Og innan skamms fer að gæt'
áhrifa væntanlegra forseta
kosninga 1964, og baráttan a?
mótast af herkænskubrögðum
af þeim sökum.
Svo virðist, sem forsetanum
séu öll sund lokuð, hvert sem
hann kýs að snúa sér Hann het
ur mikinn og brennandi áhuga
fyrir endurbótum i fræðslu-
málunum. vegna mjög örrai
fólksfjölgunar, en í því efn'
j rís hans eigin kirkja (kaþólsks
i kírkjan) gegn honum.
' Hann er mjög andstæður
j því. sem hann sjálfur nefnii
„bábiljur“, bæði hjá atvinnu-
rekendum og launamönnum.
En hann er ekki reiðubúinn
að beita óskiptum áhrifum
sínum gegn öllum „bábiljum'-
aðeins „bábiljum" andstæðing-
anna.
Forsetinn er ekkí ánægður
með styrkjastefnuna í þágu
landbúnaðarins. Samt vill hann
ekki eiga á hættu að hverfa
frá styrkjastefnunnni.
Hann er j öngum sínum út
af ástandinu í þinginu og þver-
móðsku íhaldssamra nefnda-
formanna, sem nota aðstöðu
sina til að tefja framgang mála.
En hann vill hvorki ráðast
gegn þinginu, né laga sig eftii
því eins og það er.
EKKERT AF þessu kemur
manni á óvart. Forsetinn
hrekst bæði fyrir straumi at
burða og erfðavenja. Hann er
meðalhófsmaður, sem stendur
andspænis róttækum staðreynö
um. Hann gerir sér þess fulls
grein, að landið riðar undir
3 milljóna mannfjölgun á ári,
kynþát'aátökum, vísindabyll
mgu í iðnaði og undan nagla
skap stjórnmálamanna, sem þó
eru nauðsynlegir.
Forsetinn veit einnig, að
hann stendur andspænis nýrri
iðnbyltingu og stjórnmálabylt-
ingu { Evrópu, uggvænlegum
þjóðfélagsátökum í Suður-Ame
ríku, Afríku, nálægum Austur-
löndum og Asíu. Ofan á allt
þetta bætast umbrotin, sem
stafa frá því, að hin gamla
kynslóð heimsleiðtoga er að
hverfa frá völdum, Adenauar
í Þýzkalandi, Nehru í Indlandi,
Franco á Spáni, Macmillan i
Bi-etlandi og ef til vill de
Gaulle í Frakklandi, Krustjoff
í Rússlandi og Mao Tse-tung
í Kína.
SAMT GETUR forsetinn ckki
fengið sig til þess að beita rót-
tækri stefnu gegn róttækum
atburðum. De Gaulle er reiðu
búinn að bjóða atburðunum
birginn og reyna að sveigja
þá undir vilja sinn. Kennedy
er það ekki, enda yngri maður f
og hófsamari. ;
Segja má, að þetta sé að i
Framhald á 13. síðu
T f M I N N, fimmtudagur 28. fehrúar 1963.
Z I