Tíminn - 30.03.1963, Blaðsíða 6

TOMAS KARLSSON RITAR
Tollalækkanirnar aöeins brot af sölu-
skattinum,
en nú á
1. umræðu um tollskrár-1
sem
að
lofaö
lögfesta
var að fella niður
til
frambúðar
i
frumvarpið var haidið áfram Lækkanirnar eins og krækiber í vínámu í samanburði við þær gífurlegu
hann,e^ndhéit^HifnJlUrrJh.’ álögur, sem núverandi stjórnarflokkar hafa lagt á þjóðina — útdráttur
um málið og fer hér á eftir ,
útdráttur úr ræðu hans. úr ræðu Olafs Jóhannessonar á Alpmgi í gær
í upphafi máls míns minnti Ól-
afur Jóhannesson á skrif stjórnar-
blaðanna að undanförnu um að
hinnar nýju tollskrár hefði verið
beðið með mikilli óþreyju og eft-
irvæntingu. Þessi eftirvænting
var skiljanlag sagði Ólafur, þegar
höfð er í huga hin mikla skatta-
áþjfin, sem núverandi stjórnar- j
flokkar eru búnir að leiða yfir j
þjóðina og enn fremur, að stjórn-
arflokkarnir hafa í sífellu boðað,
að tollaálögur mundu lækka inn-
an tíðar. Tollskráin hefu oft bor-
ið á góma og fjármálaá f ierra j
hefur í hvert sinn, þegar stjórn-
arflo'kkarnir hafa verið að lögfesta
hina ýmsu skatta og skattauka
einn af öðrum, sagt, að menn yrðu
aó þola þetta nokkra hríð eða1
þangað til nýja tollskráin kæmi,
en þá myndu tollar lækkaðir og
sumir jafvel með öilu felldir nið-
ur.
Tilfögur Framsóknar-
manna
Framsóknarmenn hafa á undan-
förnum þingum flutt tillögur um
lækkun eða afnám aðflutnings-
gjalda af ýmsum vörum, en þeir
hafa ætíð fengið sama svarið:
Allt verður að bíða hinnar nýju
tollskrár.
í hvert skipti, sem bráðabirgða-
söluskatturinn, sem aðeins átti að
gi'lda til ársloka 1960, hefur ver-
ið framlengdur, hefur fjármála-
ráðherra ótvírætt gefið í skyn, að
þessi bráðabirgðasöluskattur, sem
áætlað er að nemi á þessu ári 270
milljónum króna, myndi felldur
niður þegar nýja tollskráin kæmi.
Svo er þessi töfraskrá loksins kom
in. Eftirvænting manna og vonir
\oru miklar en vonbrigðin hljóta
cinnig að vera mikil. Menn höfðu
treyst því, að um verulegar tolla-
lækkanir myndi verða að ræða, því
að í tíð núverandi stjórnarflokka
hafa álögur verið auknar meira
en í tíð nokkurrar annarrar ríkis-
stjórnar. Núverandi ríkisstjórn er
þar alger methafi og kemst engin
önnur stjórn þar í hálfkvisti, og
vonandi verður þessu meti henn-
ar aldrei hnekkt. í þessu frum- (
varpi sjá menn efndirnar á fyrir- j
heitunum um verulegar tollalækk-
anir og niðurfellmgu bráðabirgða-
sdluskattsins. Þessar tollalækkanir
eru nokkuð naumt skammtaðar og
heldur litlu skilað aftur af þeim
fúlgum, sem núverandi stjórn hef-
ur aukið álögurnar á þjóðina.
Ótilhlýðileg máls-
medferö
Setning heildarlöggjafar um
þinsH’/rjun. Nú er þessi mikli
bálkur lagður fyrir Alþingi í lok
þings og því er ætlað að afgreiða
hann á nokkrum dögum, þegar
annir þingsins eru sem allra mest-
ar. Með þes'su er ríkisstjórnin bein-
línis að draga vaid úr höndum Al-
þin.gið og minnka áhrif löggjafar-
samkomunnar. Slíkir starfshættir
eru ámælisverðir. Önnur vinnu-
brögð voru viðhöfð 1939, er í
fyrsta sinn var sett hei'ldarlöggjöf
um tollamál. Það frumvarp samdi
mi'lliþinganefnd, sem í áttu sæti
fulltrúar frá öllum stærstu þing-
flokkunum ásamt skattstjóranum
í Reykjavík og tollstjóra. Frum-
varpið kom fyrir þingið í byrjun
marz, en var ekki afgreitt frá því
fyrr en 29. des., svo þingmönnum
gafst gott tóm til að athuga það,
með gaumgæfni eins og hæfði svo
mi'kilsverðum lagabál'ki. Menn geta
borið þessa málsmeðferð saman
við þaéj sem nú á‘áð géra. Tæp-
lega er unnt að kalla það nefnd,
sfem nú hefúr únnið að málinu.
Það er undirbúið af embættis-
mönnum að fyrirsögn fjármálaráð-
herra. Ekki er verið með þessu
að efast um hæfni þessara emb-
ættismanna. Þeir bafa sjálfsagt
unnið gott starf og vel fyrir hinni
tæknilegu hlið séð. Eðlilegra verð-
ur að telja, að milliþinganefnd, þar
sem sem flest sjónarmið fengju
að koma fram, hefði annazt endur-
skoðunina, en nefndin hefði svo
nptið aðstoðar og ráðgjafar emb-
ættismanna. Þegar breytingar voru
gerðar á nokkrum liðum tollskrár
vegna iðnaðarins 1954, fékk og
þingið mun meiri tíma til athug-
ana, en því er ætlað nú við þennan
umfa'n.gsmikla bálk.
Alfjingi óvirkf
Sannleikurinn er sá, að málinu
er í rauninni ráðið til lykta utan
dyra Alþingis með þessum vinnu-
brögðum. Þetta er því miður ekk-
ert einsdæmi hjá núverandi ríkis-
stjórn. Blöð stjórnarflokkanna
hafíi verið að státa af góðum vinnu
brögðum á þessu þingi og talið það
í>era af öðru.m þingum að þessu
leyti. Þetta eru hin örgustu öf-
ugmæli^ eins og þingmenn vita,
og fór Ólafur nokkrum orðum um
sleifarlag það, sem ríkt hefur á
þinginu í vetur. Nú í þinglok
dembir stjórnin svo hverjum bálk-
inum af öðrum inn í þingið og
hyggst drífa þá í gegn, og fást
engar breytingar á gerðar, þótt
um augljósa missmíði sð um að
ræða.
Kræklber
Um einstök atriói þessa frum-
varpjs verður lítið sagt á þessu
tollamál er mikið verk og vanda-1 stigi málsins, enda hefur enn ekki
satmt og þarf^ vandlega og ná-1 gefizt tóm til athugunar á því.
• kvæma rannsókn. Svona bálka! Með frumvarpinu á að sameina
þyrfit að leggja fyrir Alþingi í j flestöll tollagjöld í einn toll, verð-
toll. Það er út af fyrir sig til
bóta að gera tollkerfið einfald-
ara, og á þá stefnu frumvarps-
ins verður fallizt. f frumvarpinu
eru bæði hæk'kanir og lækkanir
á ýmsum vöruflokkum og vöru
tegundum og eru þær nokkuð sitt
á hvað. T.d. hækkar tollur af bif-
reiðum úr 81% í 90%, en vara-
hlutir til bifreiða lækka hins veg-
ar úr 77% í 35%. Hækkanir verða
hins vegar á varahlutum í báta-
vélar úr 21% í 35%. Lækkunar-
mestu máli skiptir, hvaða liðir það
eru, sem lækka og hverjir hækka,
hvað þeir vega mi'kið í heildar-
innflutningnum. Jafnast þetta
nokkuð upp sitt á hvað, en þó er
talið að frumvarpið muni hafa í
för með sér um 97 milljón króna
tollalækkun og er það ekki mikið
horið saman við allar fúlgurnar,
sem núverandi ríkisstjórn hefur
aukið álögur á þjóðina um, og
þau loforð, sepi hún .,hefur ggfið
um lækkanir. t( .
Hverjir fylgja skatt-
ránsstefnu
Nú segja málgögn stjórnarflokk-
anna og láta mikið, að horfið hafi
verið frá skattráðsstefnunni, sem
þau vilja kenna við Framsóknar-
flokkinn. Það þarf furðu mikla
I óskammfeilni til að láta slíkt frá
I sér fara. Engin ríkisstjórn hefur
gengið lengra í skattheimtunni en
núverandi ríkisstjórn. Hún hefur
m.a. innleitt þessa skatta:
1. Almennan 3% smásöluskatt á
allar vörur.
2. 8% innflutniugssöluskatt, sem
aðeins átti að veúða til bráða-
birgðia, en hefur verið fram-
lengdur ár eftir ár og nú á að
löigfesta tM frambúðar í verð-
tolli.
3. Lagt var á 34 auna innflutn-
ingsgíald á hvern lítra af ben-
zíni.
4.50 aura utflutningsstjóðs-
gjaidið af benzín Iítranum,
sem nann til útflutninigssjóðs
og átti að falla niður með
gengisfellingunum var 1 látið
standa áfram og tekið í ríkis-
sjóðinn.
5. Þjóinustugjöld allra ríkisstofn-
ana voru hækkuð, póstur,
sími, rafmagn, hitaveita og fl.
og fl.
6. Aukatekjugjöld voru hækkuð
öll um 50%.
7. Sett var á útflutningsgjald á
sjávarafurðir.
8. Settur var á 2% launaskattur
á bændur.
9. Tekinn var upp sérstakur
söluskattur á landbúnaðaraf-
urðir.
10. Lögfest var 1% áhættugjaíd
t.il ríkisábyi'gðasjóðs.
11. í fnimvarpi, sem ríkisstjórn-
in hefur lagt fram og ætlar að
lögfesta, er gert ráð fyrir sér-
stökum skatti á sement.
12. f sama frumvarpi er ráðgert
að leggja igjald á timbur.
13. Enn fremur á steypustyrktar-
járn.
14. Þá er fyrirhugaður sérstakur
skattur á útborguð vinnulaun
til verkafólks.
15. Tekinn sérstakur 0.4% sölu-
skattur á ailar inn'lendar iðö-
aðarvörur.
ÓskammfeiEh.
Af þessari upptalningu, sem
ekki er tæmandi, sést gerla að
hér er ekkert smáræði á ferð og
menn verða að hafa það vel í huga,
að með tvehnur meiriháttar geng-
isfellingum núverandi ríkisstjórn-
ar hafa skattstofnarnir verig marg
faidaðir sumir hveijir. Álögur j
ríkisins hafa hækkað sem næst;
um 1400 milljónir síðan 1958 og
ef til vill njeira því að gera má !
ráð .fýrir meiri tekjum ríkissjóðs j
á árinu 1963, en áætlað er í fjár- j
lögum. Það þarf því enga smá- í
ræðis óskammfeilni til að tala um
skattránssteínu hjá öðrum og láta
eins og núverandi ríkisstjórn hafi
bara alls engar álögur á þjóðina
lagt. Hún sem á þó algert yfir-
burðamet á þessu sviði.
Tekjustofn sveitarfélaga
Þær 97 milljónir, sem sagt er
eigi að skila aftur eru þó ekki ó-
ikiptar skv. frumvarpinu. í frum
varpinu er gert ráð fyrir því, að
j mður falli i árslok hluti Jöfnun-
j crsjóðs sveitarfélaga að aðflutn-
j iugsgjöldum og eins og frá þessu
j er gengið í frumvarpinu verður
ekki séð annað, en þessar tekjur
.íöfnunarsjóðs eigi algerlega að
i falla niður c.g upphæðin ag renna
! í ríkissjóð. A næsta ári yrðu sveit
i arfélögin þvi að jafna niður sem
svarar þessari upphæð, ef ekkert j
írekar yrði að gert — eða sem
svarar rúmum 50 milljónum króna.
Skv þessu vrði lækkunin á hinum
gífurlegu r.ollabyrðum því aðeins
uu 43 milljónir króna. Nú hefur
I fjármálaráðherra hins vegar lýst
því yfir að ætlunin sé að bæta;
j sveitarfélögunum upp þennan
tekjumissi og að ríkisstjórnin
n.uni leggja fram tillögur þar um
á þessu þingi. Enn fremur sagði
raðherrann, að þetta ætti ekki að
hafa í för með sér auknar álögur
á almenning að nýju — og ber að
fagna þeirrj yfirlýsingu ráðherr- ■
i mis. En þott þessar 97 milljónir
; fái staðizt er hér aðeins um ör-
lítið brot aí hinum miklu tolla-
álögum ao ræða — meira að
segja aðeins brot af bráðabirgða-
•iöluskattinum, sem nú á að lög-
festa til frambúðar undir nýju
heiti, en marg lofað hefur verið
að fella með Öllu niður. Rakti j
Ólafur síðar, stuttlega þessa ein-
1 stæðu skattauka, sem í fyrstu var I
ÓLAFURJÓHANNESSON
hatíðlega lofað af fjármálaráð-
herra, að aðeins skyldi gilda hluta
af árinu 1960, en framlengdur hef-
ur verig ár eftir ár og nemur nú
um 270 milljónum á ári.
Saráttan ber árangur
Framsóknarmenn hafa á undan-
förnum þingum borig fram frum-
vörp um lækkun eða afnám að-
flutningsgjalda. Þessi frumvörp
hafa verið felld. Framsóknarmenn
hafa barizt fyrir því, að aðflutn-
ingsgjöld af landbúnaðarvélum og
tækjum yrðu afnumin. Nú hefur
þessi barátta borið nokkurn ár-
angur. í þessu frumvarpi er gert
ráð fyrir nokkurri lækkun á land-
l.vínaðartækjuw, þótt það sé
hvergi nærri til jafns við það,
sem þessi tæki hafa hækkað í tíð
núverandi stjórnarflokka. Hins
vegar hefur ekki verið hróflað við
hinu sérstaka innflutningsgjaldi á
heimilisvélum hvers konar, en
Framsóknarmenn hafa flutt frum
varp um afnám þessa sérstaka við-
reisnargjalds af þessum nauðsyn-
legu tækjum heimilana.
Þá ræddi Ólafur nokkuð þau á-
kvæði frumvarpsins er kveða á
um heimild fjármálaráðherra til
að ákveða upp á eindæmi svo
nefnda undirboðs og jöfnunar-
tolla til að koma í veg fyrir undir-
boð (dumping). Taldi Ólafur hæp-
ið, að þetta fengi staðizt stjórn-
skipulega, þótt hann segðist ekki
v.ilja kveða uppp yfir því dóm að
óathuguðu máli. Taldi Ólafur
heppilegra að settur yrði upp sér-
stakur úrlausnaraðili, sem skjóta
mætti úrskurðum fiármálaráð-
herra til.
fCnýfaRdi fiörf stefnu-
bre ytingar
Að lokum sagði Ólafur, að ljóst
væri, að ef haldið yrði áfram ó-
Framhald á bls. 15.
6
TÍMINN, laugardaginn 30. mara 1963 —