Tíminn - 10.04.1963, Side 8

Jónjvarsson
Páska- ®
baksturinn M
Áburðarverksmibjan

Bökunarvörur
Hvers vegna hækkar
__ . I ——.——^ mI——KWlHttllHBgai—BBBHÍ—
• kjarninn í verði?
Matarsódi Sítrónusykur
fnatron) Lyftiduft
Hjartasalt Brúnkökukrydd
Eggjagult Hunangs'krydd
Matarlímsduft Allrahanda
Súkkat Engifer
Möndlur Kardemomniur
(saxaðar) Kanell
Valhnetur Kúmen
Hnetukjarnar Múskat
Skrautsykur Negull
Vanillusykur Pipar — Sýróp
i
§
<
i
<
HEILDSÖLUB I'-R G Ð I R
Skipholt h.f.
Skipholti 1 — Sími 23737

••••••••••
ADALFUNDUR
Fiugfélags íslands h.f.
verður haldinn fösfudaginn 17. maí 1963 og
hefst kl. 14:00 í fundarsal Hótel Sögu, II. h.
D a g s k r á :
1. Venjuleg aðalfundarstörf
2. Önnur mál
Aðgöngu- og atkvæðamiðar fyrir fundinn
verða afhentir hluthöftjm á aðalskrifstofu
félagsins í Bændahöllinm 15. og 16. maí.
Reikningar félagsins fyrir árið 1962, munu
liggja frammi fyrir hluthafa á aðalskrifstofu
félagsins frá 10. maí.
Stjórnin
Til sölu er Ferguson
diesel dráttarvél, árg. 1956 í góðu lagi. Sanngjarnt
verð. Nánari upplýsingar gefa Sigríður Björnsdótt-
ir, Heylæk, Fljótshlíð eða Guðm Jónsson, Kaupfé-
lagi Rangæinga.
VÉLRITUNARSTÚLKUR
Vér viljum ráða nokkrar vanar vélritunar-
stúlkur á næstunni.
Samvinnuskólamenntun, verzlunarskóla eða
önnur hliðstæð menntun æskileg.
Umsóknareyðublöð fást hjá Starfsmanna-
haldi SÍS, Sambandshúsinu, sem gefur enn
fremur nánari upplýsingar.
STARFSMAN NAHALD
Áburðarsala ríkisins og Áburð j
arverksmiðjan h.f. hafa nýverið!
ákveðið og auglýst heildsöluverð
á tiibúnum áburði, bæði innlend-
um og innfluttum. Er veruleg
hækkun á innlenda áburðinum,
kjarnanum, en smávegis lækkun
á þeim innflutta, miðað við
fyrra árs verð.
Vinnslumagn kjarnans varð
mun minna á árinu sem leið, en
árið á undan vegna bilana í verk-
smiðjunni og skorts-.á raforku. Hef
ur því orðið að kaupa meiri köfn-
unarefnisáburg erlendis frá, held-
ur en áður, og því fremur sem
bændur ætla sér á þessu vori að
nota meiri áburð en þeir hafa
áður gert.
Allur köfnunarefnisáburðurinn,
hvort sem hann er innfluttur eða
innlendur, verður seldur á sama
verði, þ.e. 2760 krónur smálestin,
enda er sá erlendi jafn kjarnan-
um að köfnunarefnisinnihaldi. í
fyrra var verð kjarnans 2600 kr.
— og hips útlenda hlutfallslega
það sama og hann.
Kaupendur áburðarins spyrja
sem vonlegt er, hvers vegna verð-
ið hækki svo mjög frá fyrra ári.
Ýmsar ástæður valda því, svo sem
hærri vinnulaun og fleiri aðrir
liðir í rekstrinum, samsvarandi
þeirri hækkun er menn verða var
ir við í dagiegum útgjöldum, eink
um eftir gengisskráningarbreyting
una í ágúst 1961.
Það er svo einnig flestum kunn-
ugt að Áburðarverksmiðjan hefur
á árinu sem leið fest mikið fé í
byggingu vörugeymslu, véla- og
tækjakaupum og reyndar fleiru.
Afleiðingar þeúrar fjárfesting-
ar koma fram í auknuin rekstrar-
kostnaði, svo sem þyngri vaxta-
byrði, meiirí ift'gjöldum af trygging
um, auknum gjöldum til fyrninga-
sjóðs verksmfðjunnar og meiri við
haldskostnaði eignanna.
Sú breyting varð á áburðarverzl
uninni undir lok ársins 1961, að
áburðarverksmiðjustjórninni, þ.e.
meiri hluta hennar. tókst að ná
Áburðarsölu ríkisins undir sig eða
Áburðarverksmiðjuna, samkv. ráð-
herraboði.
Verksmiðjan, sem aldrei hafði
verið ætlað að reka verzlun, né
annast neitt annað hlutverk en að
vinna áburð, varð nú að skapa
sér aðstöðu til að inna hið nýja
hlutverk af hendi og meg því að
verksmiðjustjórnin þ.e. meiri hl.
hennar, ákvað allt aðra hætti um
verzlunarreksturinn en verið
höfðu, meðal annars að flytja sem
mest af áburðinum „lausan" til
Gufuness og sekkja hann þar,
varð að reisa stórhýsi til þein-a
athafna og kaupa einnig verð'háar
og afkastanniklar vélar þangað. —
Þessi aðstaða, eða skilyrð'i, voru
ekki fyrir hendi áður, en hafa
kostað, stórfé. Geymsluhúsið er
talig að hafa kostað nær níu
milljónir króna. Má að vísu segja,
að verksihiðjan sjálf kynni að hafa
not af einhverjum hluta þess, þótt
ekki kæmi til þess á liðnu ári,
svo teljandi væri.
Vélar til sekkjunar, uppskipun-
ar, færibönd, lyftarar, áburðarpall
ar o.fl. af slíku tagi kostuðu um
fimm. miljónir króna, að því er
virðist.
Þar á ofan lét meirihluti verk-
smiðjustjórnarinnar það henda sig,
að kaupa mikla hauga af þrífosfats-
salla og brennisteinssúru kalíi, er
ætlað var að vinna úr garðáburð
þ.e. blandaðan áburð. Þessir haug
ar eru geymdir í hinni nýju vöru
geymslu og nemur kostnaðarverð
þeirra nærri fjórum milljónum kr.
Auk alls þessa voru keypt mikil
tæki til kornunar kjarnans o.fl.
Verður sá kostnaður einn ekki
minna en 16 millj. kr., en því mið-
ur hefur enginn árangur fengizt
um kornunina enn þá.
Fjárfestingiin vegna hins nýja
starfsþátts verksmiðjunnar, þ.e.
verzlunarinnar einnar virðist þeg-
ar orðinn fast að þrettán og hálfri
niilljón króna og er eins og áður
greinir þetta þrennt:
1. Vörugeymsla — hálft húsið.
2. Vélar- áburðarpallar og tæki.
3. Áburðarhaugar.
Vextir, tryggingariðgjöld, fyrn-
ingasjóðsgjöld og viðhald þessara
eigna er naumast minna en tvær
milljómir króna á einu árl. Við
þetta verður að bæta viðhaldi ann
arra eigna, t.d. bryggju o.fl., þann
ig að þessa árs kostnaður verk-
smiðjunnar er mun meiri. en áður-
nefndar tvær milljónir króna
vegna hins nýja hlutverks verk-
smiðjunnar, — verzlunarinnar
með áburðinn.
Fyrir utan þessa kostnaðarliði,
sem þegar eru nefndir er svo
öll skrifstofuvinna og framkvæmda
stjórn vegna áburðarverzlunarinn-
ar, þátttaka í stjórnarkostnaði
verksmiðjunnar, síma- og póst-
kostnaður og ýmislegt fleira. Mun
ekki of hátt áætlað ag allt þetta
— að meðtöldu áðurgreindu —
valdi verksmiðjunni kostnaði er
nemur hátt á þriðju milljón kr.
umfram það sem væri, ef hún
hefði ekki tekið að sér verzlunar-
reksturinn.
\
Upp í allan þennan kostnag hef
ur framkvæmdastjóri verksmiðj-
unnar, með samþykki meirihluta
verksmiðjustjórnarinnar, áætlað,
að Áburðarsala ríkisins borgi 750
þúsund krónur á þessu ári og verð
ur þá mismunur kostnaðarins og
greiðslu hennar tvær milljónir kr.
eða vel það til óhags verksmiðj-
unni. Kemur það fram sem auk-
inn kostnaður vig framleið'slu
kjarnans og nernur um 100 krón-
um á hverja smálest hans, ef
ársframleiðslan verður 20—21 þús.
smálestir.
Allan þann kostnað mátti spara
bændum með óbreyttum háttum
í áburðarverzlnninni. Verð kjarn
ans á þessu vori hefði þá orðið
litlu hærri eða máske hið sama
og árig á undan og bændur þá
ekki þurft að taka á 'sig þau
milljóna útgjöld, sem breytingarn-
ar á áburðarverzluninni valda.
KAMMERMUSIK
Fjórðu tónleikar Kammermúsik
klúbbsins fóru fram í samkomu-
sal Melaskólans þ. 4. apríl s.l.
Efnisskráin var að þessu sinni
tvö öndvegisverk fyrir strengi. —
Kvartett í D-dur K 499, eftir
: Mozart, er undurfagurt verk sinn
I ar tegundar. Fjórir meðlimir Sin-
| fóníuhljómsveitarinnar, þeir Björn
| Ólafsson konsertmeistari, Jósep
j Felzmann; Jón Sen og Einar Vig-
j fússon, fluttu þennan kvartett vel
og uppbyggilega í flestu tilliti,
þrátt fyrir hrjúfa áferð, þar sem
fágun og slípun hefði mátt ríkja.
í Adagio-kaflanum, sem alltaf er
vandmeðfarinn, með sínum hæg-
dregnu löngu línum, var róleg og
: falleg framsetning. Seinna verkið
, á þessum tónleikum var kvartett
í C-moll op. 18 eftir Beethoven.
Flutningur þeirra fjórmenning-
anna var í þessu verki nokkuð
misjafn, og ekki svo heilsteyptur,
sem vænta hefði mátt. Ekki var
laust við að merkja mætti tíma-
leysi til samæfinga í samleik
þeirra félaganna, en það er tæp-
ast afsökunarefni, fyrir jafn góða
hljóðfæraleikara og þessir menn
] annars eru. Þg er og hljómburður'
í sal Melaskólans ekki hagstæður
■ jafn viðkvæmari hljóðfæraskipan
og strengjakvartett er.
Unnur Arnórsdóttir.
UÓDASÖNGUR
Tónlistarfélagið efndi til tónleika
í Austurbæjarbíói 2. þ.m. og löng
Sigurður Björnsson þar lagaflokk
inn ,,Die schöne Mullerin“ eftir
F. Schubert, með píanóaðstog Guð
rúnar Kristinsdóttur. Schubert er
sá meistari sem sameinar ljóð og
lag og hefur eiginlega lagt grund-
völlinn að því þýzka ljóðasöng-
formi, sem við þekkjum í dag.
Ekki minna en 60 sönglög liggja
eftir þennan höfund og þá mis-
munandi eðlis, allt frá einföldum
vísnabrotum upp í innblásnar ball-
ötur.
Af öllum þessum lagafjölda, eru
nokkrir ljóðaflokkar og ber þar
hæst „Vetrarferðina“ og „Malara-
stúlkuna fögru“ svo gjörólíkir, sem
þessir tveir flokkar annars eru, að
efni og gerð.
Sá síðarnefndi er saminn við ljóð
W. Múller og hefur Schubert með
snilld sinni í tónum, gert þennan
angurværa æskukveðskap Mullers,
óforgengilegan.
Tenórrödd Sigurðar Björnssonar
er vel fallin og þjálfuð einmitt til
flutnings á verki sem þessu og
gerði hann þessum tuttugu mis-
munandi ljóðum yfirleitt ágæt skil.
Innlifun hans í verkið var sterk,
og sannfærandi, gætti hann vel
hófs, án þess að einhliða yrði.
í fyrri hluta verksins gætti samt
þreytu í röddinni eða jafnvel tauga
óstyrks, sem háði söngvaranum
nokkuð, en í síðari hluta verksins
losnaði hann að mestu við þá ann-
marka, og flutti tíu síðari Ijóðin
ópvingað og eðlilega, og naut þar
sín vel hinn fíngerði blær verks-
ins.
Píanóaðstog Guðrúnar Kristins-
dóttur við söngvarann var með
miklum ágætum; hefur hún þann
j fágæta hæfileika, sem undirleikara
, er nauðsynlegur að skynja, allt
j mikilvægt, sem tónskáldið yrkir
fyrir hljóðfærið, hvort sem það er
sjálfstæð rödd píanósins, einfaldir
hljómar, sem fylgja söngvaranum
á fluginu eða skynjanlegur lækjar
niður og þytur í mylluhjólunum.
Framh á 13 síðu
M8
T í M I N N, miðvikudagurinn 10. apríl 196S
wmmmmrnmmm