Tíminn - 10.07.1963, Qupperneq 3

Belgíski togbáturinn tekinn
NTB—New Haven, 9. júlí.
Belgískl togbáturimi, Karl II.
var í dag tekhm a® velðum inn-
an brezkrar landhelgi og fluttur
til New Haven, og virtist eng-
inn vera glaSari yfir þeir'ri ráS
stöfun en sklpstjórinn sjálfur
og eigandi bátsins, Victor de
Paepe, sem hafði vlljandi slglt
inn í landhelgina ttt þess að
reyna gildi 300 ára gamallar
konungstilskipunar, sem kvað
svo á, að íbú'um bæjarins Zee
brugge í Belgíu væri heimllt
að fiska ilnnan landhelginna.r,
svo lengi sem konungdæmi
væri í Bretlandi.
Frá þessu ÓYelnjulega máli
hefur áður veriS skýrt í frétt-
um. Það var Karl II. konungur,
sem gaf út leyfi þetta í launa-
skyni viS íbúa belgíska bæiar-
ins, sem hýstu hann í útlegð
á dögum Cromwells. Belgíski
togbáturihn var rétt byrjaður
veiðar, er brezkt eftirlitssklp
kom á vettvang og flutti bátinn
til New Haven.
Fyrir brottför sína frá Belgíu
í gær hafði skipstjórinn sent
drottningu og Macmillan skeyti,
þar sem hann skýrSi frá fyrir-
ætlan shmi. Macmillan svaraði
um hæl, að umrætt leyfi væri
ekki lengur í gildi, en nú kem
ur tll kasta dómstóla, því aS
Paepe hyggst halda máli sínu
til streitu.
NATO fjallar um
griðasáttmála
NTB-París, 9. júlí.
Haft er eftir áreiðanlegum heim
ildum í París í dag, að við aðal-
stöðvar NTAO færu nú fram í
kyrrþey umræður um hugsanleg-
an griðasáttmála milli Atlants-
hafsbandalagsins og Varsjárbanda
lagsins, en eins og kunnugt er,
minntist Krústjoff, forsætisráð-
herra, á slíkan samning í ræðu,
sem hann flutti í Austur-Berlín
2. júlí s.l. og sagði slíkan sáttmála
skilyrði fyrir samningi um bann
við kjarnorkuvopnatilraunm.
Strax daginn eftir þessi um-
mæli hélt fastaráð NATO fund
og ræddi málið, sem verður vænt.
anlegá tekið fyrir á næsta fundi
NATO-ráðsins. Eru þessar við-
ræður nauðsynlegur undirbúning
ur undir þreveldaráðstefnuna í
Moskvu um bann við kjarnorku-
vopnatilraunum, en þá er einnig
víst, að griðasáttmál'inn kemur
til umræðu. Hugmyndin um griða
sáttmála milli NATO og Varsjár-
bandalagsins er ekki ný af nál-
inni, því að i viðtali við sovézka
blaðið Isvestia í maí lýsti fyrr-
verandi framkvæmdastjóri NATO,
Paul-Henry Spaak, fylgi sínu við
slíkan samning.
Óeiriir vii komu
Grikkja-kommgs
NTB-Lundúnum, 9. jú'lí.
Látið hann lausan, látið
hann lausan, hrópaði frú Betty
Ambatielos, eiginkona grísks sjó
manns, sem sltur í fangelsl í
Grikklandl, a® grísku konungs
hjónnnum er þau komu tll Lund
úna í dag í opinbera heimsókn.
Kveinstafir hinnar grátandi
og örvÉentingarfUllU konu
Skyggðu á móttöikurnar, sem
annars voru mjöig innilegar. —
Frú Ambatielós veittist á svip-
aðan hátt að Fredriku Grikkja
drottningu er hún var í einka-
heimsóikn í Lundúnum í apríl
síðastliðinn.
Kohán var ffltitt burt af lög-
reglu, en við blaðamenn sagði
hún: Þegar skrúðfylkingin nálg
aðist faljóp ég út á götuna, en
lögreglan ýtti mér til baka. Þá
fór ég úr kápunni og sást þá
á spjald, sem ég hafði á bakinu,
en á það var letrað: Látið mann
inn minn, Tony, lausan. Hann
hefur verið pólitístour fangi í
16 ár.
Dálítið var um mótmælaað-
gerðir og varð lögreglan að
handtaka nokkra og rífa niður
mótmælaspjöld, sem hengd
höfðu verið upp. Miög víðtæk
ar varúðarráðstafantr höfðu
verið gerðar til áð koma i veg
fyrir mótmœlaaðgerðir, bæði á
flugvellinum og á leiðinni, sem
Framhald á 15. síðu
Er „Pólski Pétur"
lifandi eða látinn?
NTB-Lundúnum, 9. júli.
Nýjark' upplýsingar um hinn
dularfuJla Gyðinig, „Pólska Pét-
ur“ urðu tU þess í dag, iað allt fór
á annan endann í Lundúnum og
komst nú nýr skriður á Profumo-
málið svonefnda, eirns og kunnuigt
er af fyrri fréttum.
Því hefur sem sé verið haldið
fram, að „Pólski Pétur“, sem svo
var nefndur í brezku samkvæmis-
lífi óg 'alli'r töldu látinn,'yæri énn
sþrellli'íah'di.
Skýrði einn þingmanna brezka
verkamannaflokksns, Ben Parkin,
frá þessari skoðun sinni á fundi
í neðri déild brezka þingsins í
NTBMoskVú, 9. júlí.
Þæi* fréttir hafa nú borizt af
fríðarráðstefnu kínverskra og sov-
ézkra kommúnustia í Moskvu, að
ráðstefnuhni hafi verið Slitlð í
gær Um stUndarSakir, á meðan
kínvérska Hefndin aflaði sér frek-
ftri fyrirskipama frá Peking.
Fréttaménn hafa gert ítrekaðar
tilraunir til að ná tali af kin-
versku fulltrúunum, en ekki tek-
izt, og allt bendir til, að engir
fundir hafi verið haldnir í dag.
Af þessum sökum byrjuðu að
komast á kreik í dag söigusagnir
um, að ráðstefnunni væri raun-
verulega slitið án nokkurs sam-
komulags cig lítilla sem engra við-
ræðna.
Hinsvegar segja aðrar heim-
ildir, að báðir aðilar hafi gert
grein fyrir skoðunum sínum á
mánudag, en þá verið sammála
um að gera hlé á viðræðum, en
hefja þær á ný á morgun.
Mjög erfitt hefúr verið fyrir er-
lenda fréttamenn að afla frétta
af fundum þéssum, og ér því
raunar ekkert vitað með vissu,
hvað þar hefur farið fram.
gær og v,arð þingmönnum að sjálf-
sögðu mikið um þessar fullyrð-
ingar, en „Pólski Pétur“, sem
rettu nafni heitir Peter Rachman,
átti mikið við hina margumræddu
Chrstine Keeler að sælda, og var
vel þekktur meðal hins léttl'ynd-
ara samkvæmisfólks Lundúnaborg
ar. Einnig var hann í góðu vin-
fengi við vinkonu Keeler, Mandy
Rice-Davies, sem einnig hefur
komið mikið við. sögu í Profumo-
málinu.
Tilkynnt var þann 29. nóvember
í fyrra, að Peter Rachmann væri
látnn, og hefði dauði hans eðli-
legar orsakir.
Nú lýsti hins vegar Ben Parkin,
þingmaður því yfir, að sér væri
kunnugt um, að Raehmann væri
enn á lífi og hefði óþekktur mað-
ur, sem lézt um þetta leyti, verið
jarðsettur undir fölsku flaggi.
Rachmann er pólskur Gyðing-
ur, sem neitað var um ríkisborg-
araréttindi í Bretlandi á sínum
tíma, er talinn hafa haft mjög mik
il áhrif á þá, sem hann umgekkst,
og má í því sambandi nefna, að
Mandy gerði tilraun til sjálfs-
morðs, er hún frétti um „lát“
Rachmanns, vegna þess að hann
var eini maðurinn, sem hún sagð-
ist elska.
Rachmann fékkst við íbúða-
brask og var talinn milljónamær-
ingur. Fór orS af mikilli spill-
ingu í leiguhúsnæðum, sem hann
seldi á leigu.
í dagbókum sjúkrahúss þess,
sem Rachmann á að hafa látizt í,
er frá því skýrt, að það hafi ver-
ið allt annar maður, sem fluttur
Framhald á 15. slðu.
NTB-Ge-nf, 9. júlí.
■jc U Thant, framkvæmdastjóri S.Þ.
hefur gefið formanni eftirlitsnefnd
ar S.Þ. í Jemen skipun um að rann
saka, hvort eitthvað sé hæft í þeim
fréttum brezkra blaða, að Egyptar
beiti gashernaði í Jemen.
NTB-Lundúnum, 9. júlí. — Dun
can Sandys, nýlendumálaráðherra
Breta, fór í dag flugleiðis til brezku
nýelndunnar Brezku Guiana i Suður
Ameríku til að kynna sér ástandið
þar, en allt atvinnulíf þar er lamað
af allsherjarverkfalli, sem staðið
hefur yfir ( II vikur og leitt til ó-
eirða og mótmælaaðgerða.
STUNDAÐI NJÓSNIR IÍR FANGAKLCFANUM!
NTB—Karlsruhe, 9. júlí.
í Karlsruhe í Þýzkalandi
stanða nú yfir réttarhöld í
njósnamáli, sem vakið hefur
mikla athygli og vcrið mikið
skrifað um allt frá því sak-
bomingamir voru handteknir
árið 1961. Sérstaka athygll hef
ur vaklð { sambandi við mál
þetta, að einn ákærðra, Heinz
Felfe, er sannur af að hafa
tekizt að' smygla út upplýsing-
um, eftir a® hann var fangels-
aður og tókst þannig að halda
áfram njósnastarfsemi sinni
innan luktra fangelsisveggja,
en þar er talið uni einstætt
mál að ræða.
Fyrir rétti sitja nú þrír menn,
Hans Clemens; Erwin Tiebel og
Heinz Felfe, en mál hans er
talið alvarlegast. Allir voru
þessir menn nazistar á sínum
tíma og störfuðu fyrir þá. —
Clemens og Felfe störfuðu báð
ir að gagn-njósnum Vestur-Þjóð
verja og Felfe með Sovétríkin
sem sérsvið. Við yfirheyrslurn
HEINZ FELFE (t.V.),
og HANS CLEMENS
ar í dag viðurkenndu þeir báðir
brot síh, en vildu gera lírið úr
þeim upplýsingum, sem þeir
hefðu veitt Rússum.
Það sem mesta athygli vek-
ur er þó forsaga þessa máls,
eins og áður segir, og þá sér-
staklega bíræfin starfsemi
Felfe, sem lét ekki innil'okun
í fangelsi aftra njósnastarfsemi
sinni. Felfe var fljótt vel látinn
innan fangelsisins og fyrsta
verkefni hans var að vinna sam-
fangana á sitt band. Var áber
andi, að Felfe var ekki eins vel
gætt og venja er til um fangá,
sem sannir eru að njósnuan.
Naut hann ýmissa fríðinda, sem
öll áttu rætur að rekja til góðr
ar hegðuhar hans. Eitt af þeim
málu'm, sem Felfe fékk fram-
gengt innan fangelsisins var að
fá leyfi til að fara tvisvar í viku
á bókasafn fangelsisins ög tefla
þar skák við samfanga sina. —
Með þessum bókasafnsferðum
hófst raunverulega starfesmi
Felfe innan fangelsisins, þvi að
á þennan hátt var honum auð-
velt að lauima með sér uppíýs-
ingum. Skyldi hann oft eftir
miða í bók eða blaði, sem hann
lagði á skákborðið, en þær upp
lýsingar tók svo samstarfsmað
ur hans, Ziebell, sem starfaði
úndir fö'lsku flaggi á bókasafn
inu, var raunverulega njósnari
Rússa.
Felfe beitti og mörgum öðr-
um brögðum til að koma upp-
lýsingum sínum áleiðis, tn. a.
skrifaði hann þær með mjólk
milli lína í sendibréfum til móð-
ur sinnar, sem hann mátti
skrifa.
Ákærandi Felfe hefur sagt
um hann: Félfe var einn af
aðalnjósnurum Sovétríkjanna
og mun nafn hans áreiðanlega
varðveitast á blöðum sögunnar.
J
TÍMINN, mfðvikudagurinn 10. júlí 1963. —