Tíminn - 23.08.1963, Blaðsíða 13

IÐJUHÖLDAR
Framhald ai 7. síðu.
hráolíu snertir, þá fullnægja
Sovétríkin 15% af þörfum ítala.
VESTUR-ÞÝZKA stjórnin er
eíkki á yfirborðinu áfjáð í við-
skipti við Sovétríkin og fylg'
ríki þeirra. Talsmenn stjórn-
valda benda á, að viðs'kiptin
við Austur-Evrópuríkin nemi
ekki nema 4% af heildarút-
flutningi Vestur-Þýzkalands,
saman borið við 18% fyrir
heimsstyrjöldina síðari.
Þýzkir kaupsýslumenn líta
öðrum augum á málin. Þeir
bíða með tilhlökkun þess dags,
þegar „nýja utanríkisstefnan“,
sem Ertoard varakanslari og
Schroeder utanríkisráðherra
virðast muni framfylgja eftir
að Adenauer lætur af störfum
í haust, gerir þeim kleift að
auka til mikilla muna markaði
sína í Austur-Evrópu. Hinir
„nýju menn“ í Bonn eru þegar
byrjaðir í kyrrþey að vinna að
samningum við Pólverja, Rúm-
ena og Rússa.
Dr. Berttoold Beitz, yfirmað-
rur utanríkisviðskipta Krupp-
hringsins, hefur nýlega sagt frá
því, að Rússar muni bráðum
samþykkja að Krupp setji upp
umboðsskrifstofu í Moskvu.
ÞAÐ ER þegar mjög áber-
andi, að kommúnistar óska eft-
ir auknum viðskiptum við
Vestur-Evrópu. COMECON heit
ir „Efnahagstoandalag" Austur-
Bvrópu og framámenn þess
hafa kvartað undan því, að
bann Atl'antshafsbandalagsins
við verzlun með hernaðarlegar
nauðsynjar við Austurveldin
„reisi skorður við eðlilegri
þróun í efnahagslegum sam-
skiptum okkar við auðvaldsrík-
in“. Barold Wilson, foringi
torezka Verkamannaflokksins,
hefur Sagt frá því, að þegar
hann var á ferð í Moskvu í júní
í sumar, -hafi sovézkir valda-
menn tooðið að skipta á 2—3
mill'jónum smálesta af rúss-
neskri olíu fyrir 30 milljón doll
ara virði af brezkum skipum.
Krustjoff hefur sagt: „Það
eru heil úthöf af verzlunarvöru
bæði í Sovétríkjunum og á
Vesturlöndum. Þau ættu að
streyma í báðar áttir“.
ÞÓTT ÞESSI viðskipti kunni
að fela í SÍér mikla möguleika
til' ábata, eru þeir margir, sem
vilja leggja áherzlu á hugsan-
lega áhættu, bæði pólitíska og
efnahagslega. „Þeir vijja
þvinga okkur til þess að verða
háðir mörkuðum í Sovétríkjun-
um“, segir einn háttsettur
brezkur embættísmaður.
Franskur útflytjandi lét í ljós
svipað sjónarmið: „Gerum ráð
fyrir að við öfluðum okkur
tækja tíl þess að framleiða
skurðgröfur fyrir rússneskan
markað. Það væri auðvitað ekki
nema gott og blessað meðan sá
andi ríkir, sem nú svífur yfir
vötnunum í Moskvu. En hvað
yrði um verksmiðjuna, ef kuld-
inn brytíst út aftur og sundin
legði á ný?“
Ensk-rússneska verzlunarráð
ið hefur svarað þessum og öðr-
um ummælum með því að
benda á, að útflytjendur Vestur
landa verði að sætta sig við
svipaða óvissu hvarvetna um
heim. „Þeir sem líta svo á“,
sagði einn af framámönnum
þess, „að afstaða Rússa sé á
hverfanda hveli eins og vindur
inn, ættu að reyna viðskipti við
hin nálægari Austurlönd“.
SUMIR stjórnmálaerindrekar
Bandaríkjanna í Evrópu halda
því fram, að kommúnistar ætli
að beita verzlunarherferð sinni
til þess að trufla innbyrðis við-
skipti Vesturlanda. Olía frá
Sovétríkjunum við vægu verði
gæti til dæmis orðið til þess að
ýta vestrænum olíuseljendum á
burt úr Evrópu. En fæstar rik-
isstjórnir j Evrópu láta slik rök
á sig fá núorðið.
Brezka viðskiptamálaráðu-
neytíð hefur sérstaklega mót-
mælt því, að vöruútflutningur
Rússa sé við það miðaður að
brjóta niður viðskiptakerfi Vest
urlanda. „Ef títið er á sterling-
svæðið sem eina heild“, sagði
einn af starfsmönnum ráðuneyt
isins, „þá kaupa Sovétríkin og
fylgiríki þeirra mun meira af
okkur en þau selja okkur. Mis-
muninn verða þau að greiða
með sínu eigin gulli. Þetta
bendir ekki til, að hér sé um að
ræða hernaðaraðgerðir í efna-
hagsstríði af þeirra hálfu“.
SKORTUR í Sovétríkjunum
á þeim vörum, sem Vesturlanda
búa vanhagar um, er mun meiri
þröskuldur í vegi aukinna við-
skipta milli þessara aðila en
þau atriði, sem bent var á hér
á undan. Rússa og aðra Austur-
Evrópubúa vanhagar einkum
um fjárfestingarvörur og aðrar
framleiðsluvörur þungaiðnaðar
ins. En það eina, sem þeir geta
látíð í té í staðinn, eru hráefni,
sem Vesturlandabúar hafa
gnægðir af (svo sem olía, málm
ar og húðir) og svo ofurlitla
dreif af neyzluvörum, sem eru
að gæðum mun l'akari en Vest-
urlandabúar eiga að venjast.
Það er staðreynd, að Sovét-
ríkin og fylgiríki þeirra hafa
ekki enn sem komið er nóg að
bjóða vandfýsnum iðnaðarþjóð
um Vestur-Evrópu. Af þeirri
ástæðu er lítið útlit fyrir stökk-
breytingu til aukningar á við
skiptunum. ítalskur embættis-
maður hefur sett þetta fram í
fáum orðum: „Rússar verða að
framleiða meira, ef þeir eiga
að selja meira. Framleiðsla
þeirra er að vísu að aukast, en
hún tvöfaldast ekki á éiáni
nóttu“.
ÞRÁTT FYRIR allt virðist
mega líta svo á, að aukning
viðskiptanna við Sovétríkin og
fylgiríki þeirra geti vel orðið
einn af áhrifaríkustu þáttunum
í efnahagslífi Evrópu næsta
áratuginn. Um er að ræða bæði
pólitíska og efnahagslega
áhættu og andstöðu. Og Sovét-
ríkin verða að framleiða meira
til að selja. Hvatningin er ör á
báða bóga, og margir kaupsýslu
menn í Vestur-Evrópu eru farn
ir að líta svo á, að í Austur-
Evrópu sé að finna „eðlilegan
markað" fyrir auknar umfram-
birgðir framleiðsluvara. Framá-
manni einum hjá I.G. Farben
fórust svo orð í þessu sam-
bandi:
„Slavar eru Evrópumenn þeg-
ar öllu er á botninn hvolft.
Austur-Evrópa og Vestur-Evr
ópa munu fyrr eða síðar verða
að láta sér koma saman. Og
hvaða leið er heppilegri að
þessu marki en viðskiptaleið-
in?“
(Þýtt úr Newsweek)
LÖGREGLAN í CHICAGO
FramhaiO a* 9 -Tfho 1
reyna að koma einhverri reglu á
þetta úrkast þjóðfélagsins.
Þvl lengra er leið á nóttina og
líkurnar fyrir hasar minnkuðu.
færðum við okkur yfir í betri
hverfi borgarinnar. Enduðum við
svo í einu bezta hverfinu.
— Hérna höfum við afbrota-
unglinga eins og hvar annars
staðar, en það er erfiðara að
skilja af hverju unglingur frá
góðu og ríku heimili fer út og
stelur bíl eða brýzt einhvers
staðar inn. Kannsiki hafa þessi
börn eins mikið og hin hafa
lítið. Ég man alltaf eftir einni
fjölskyidu. þar sem sonurinn var
14 ára; mamm’ans gaf honum
nýjan bíl, þótt hann hefði ekki
próf, Við tókum strák eitt kvöld-
ið og kellingin skildi ekki af
hverju við skyldum taka „son
hennar” fyrir að aka sínum eig-
in bíl.
Við komum við á einni stöð-
inni. „Þú kemur einum of seint,
sagði lögreglumaðurinn; við vor-
um að koma frá því að sikilja
hjón, sem voru að slást. Þetta
var fínt fólk; kellingin var að
lemja kallinn af því að hann
hafði verið að kyssa eina unga
í partíi fyrr um kvöldið.
Einn í unglingadeil'dinni kom
út úr skrifstofu og sagði: „Hve
slæmt getur það orðið, einn af
okkar mönnum var að taka 15
ára strák fyrir að reykja úti á
götu. Pabbi hans kom hingað og
hélt, að sonur sinn hefði gert
einhver ósköp af sér”.
Allir á stöðinni hlógu. Það
var kominn sá tími, að morgun-
vaktin var að koma inn, svo að
ég bað Henry að fara með mig
heim. Ég var orðinn þreyttur
eftir iangan dag og það var lítil
von um, að eitthvað kæmi fyrir
úr þessu.
Er ég kom á áfangastað þakk-
' aði ég Henry fyrir mig og sagði,
að þetta hefði verið ein fróð-
legasta nótt, sem ég hefði upp-
iifað. Henry sagðist hafa haft
gaman af þessu líka: „Nóttin
var ekki eins löng að hafa þig
með; stundum er maður ein-
mana, þegar þeir setja mann
einan í bíl”.
Ég stóð á gangstéttinni og
horfði á bíllnn með rauðu aft-
urljósunum hverfa út í nátt-
myrkur stórborgarinnar; allt í
einu uppgötvaði ég að ég sá
Chicago í allt öðru ljósi en ég
hafði rður gert. Það verður langt
þangað til ég gleymi Henry Ui-
rich, leynilögreglumanni frá
unglingadeild Chicago-lögreglunn'
ar.
Chicago í júni 1963.
jhm.
2. síðan
gengt er, að rúmlega tíu mann-
eskjur búi í einu litlu herbergi,
sem bæð'i er notað fyrir eldhús,
svefniierbergi og stofu. Stúlkur,
sem alast upp við þessi skilyrði
byrja ofr að vera með karlmönn
um 12—13 ára gamlar, og ef
ekki eru samkomuhús í þorp-
inu, er aðalfjörig um borð í
skipunum Margir hinna dönsku
verkamarna eru heldur ekki
hollur ifélagsskapur, ungum
skipr.i er t.d. vitað um kornunga
stúlku, sem var með 19 karl-
mönnum sömu nóttina í hrör-
legri vöruskemmu.
Mikil mannvirki hafa verið
reist á Grænlandi í sambandi
við bandaríska setuliðið og m.a.
stórkostlegar radar-stöðvar í
Thule. Ekki er hægt að senda
eldflaug frá Sovétríkjunum, án
þess að þessar stöðVar hafi gert
viðkomandi að'ilum í Washing-
ton viðvart, fimmtán mínútum
áður en eldflaugin hafnar í
Bandaríkjunum. 100 manns af
þeim 5000. sem eru í setuliðinu,
starfa vig þessar stöðvar, en
bygging þeirra kostað 1,7 millj-
arða. Siöðvamar eru fleiri, og
þær hafa samband sín á milli
eftir ),5 kílómetra langri braut,
sem er þannig yfirbyggð að hún
getur ekki frosið.
Onnur radarstöð er inni í
miðju landi Hún er 5500 tonn á
þyngd og hvílir á átta súlum,
sem geta hækkað stöðina, ef út-
lit er fyrir, að hana ætli að
fenna í kaf.
Grænlard er greinilega á leið
yfir hma torfæru braut tíl
menningarinnar, togarar hafa
leyst húðkeipana af hólmi. Eski-
móabúningar eru ekki notaðir
nemi við hátíðleg tækifæri, ann
Magnús
Sy&ra-Hóli
K V E Ð J A
Nú drúpir höfðl Húnaþlng I dag
hér tll enda er spunnlnn fagur þráður
Laxá syngur sorgblítt dánarlag
sólskinið er varla eins bjart og áður.
Sýlið fríða bleikföl sveipa tjöld
því boðið kom frá dauðans konungsstóli,
og klukkan glumdi felknleg felgðarköld
fræðaþulnum kunna á Syðra-Hóli.
Hann barðist hart með orku, elju og dug
en oft var smár I sniðum bóndans gróði,
en upp úr striti andinn hóf sitt flug
þar átti hann dýrri og varanlegri sjóðl.
Ljóminn, sem að lagði af frásögn hans
er Ijós og skugga færði I töfraletur,
mun sveipa minning sóma- og gáfumanns,
er sögur skráði flesium öðrum betur.
í bernskusveit hann bjó hvern ævldag
við blárra strauma nið var ferðin hafin
og nú við þetta síösta sólarlag
hann sefur vært 1 hennar arma vafinn.
Það myrkvar ei um mlnninganna fans
þótt méða timans stöðugt áfram 1181.
Blærlnrt syngur blítt við leiðið hans
' ^íim bónáahn, skáldið, öðling, héraðsprýði.
Þórliildur Jakobsdóttir
frá Árbakka.
SKIPAÚTGCRA RIKISINS
Ms. Herðubreið
íer austur um land 28. þ.m. Vöru-
móttaka í dag og árdegis á morgun.
tíl Diúpavogs, Breiðdalsvíkur,
Stöðvarfjaiðar, Mjóafjarðar, Borg
arfjarðar Vopnafjarðar, Bakka-
fjarðar ÞOrshafnar, Raufarhafnar,
og Kópassers.
Farseðlr seldir á mánudag.
EIMftEIOIN
Askriftarsimi 1-61-51
Pósthólf 1127
Reykjavfk.
ars eru þeir geymdir við möl-
kúlur Kramvörubúðirnar eru
orðnar að stórum sjálfsaf-
greiðsluverzlunum. Spítalar, skól
ar og barnaheimili þjóta upp
eins og gorkúlur, ásamt verk-
smiðj tm og íbúðarbiyggingum.
Grænland er smátt og smátt að
t.iiein <í; sét bæði kosti og lesti
evrópskrai menningar.
Bor8 950,— kr.
Bakstólar 450,— kr.
Kollar 145,— kr.
FORNVERZLUNIN
GRETTÍSGÖTU 31.
c^Cótel 'éjaiðu’i
©
oSí'ltrra iiai!ililL!í!iIiUIu'iHI lirm ^ M wi 9
iv r
Hringbraut Sími 15918
rÍMINN, föstudaginn 23. ágúst 1963
13