Alþýðublaðið - 06.03.1942, Blaðsíða 4

AI>»ttUBLAÐH>
Ftfstudagur 6. marz SS42^
Nokkrar staðreyndir rifjað-
ar upp fyrir Árna frá Múla.
fU|n)í>nblöMö
trtgetanðl: AíþýBnflokknriim
Ritetjóri: Stefán Pjetursson
Ritstjóm og afgreiðsla I Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu
Símar ritstjómar: 4901 og
4902
Símar afgreiðslu: 4900 og
4906
Verð í lausasölu 25 aura.
Alþýðuprentsmiðjan h. f.
Tirðingin fyrir ein-
stakiiagsfraatakinn.
Hilmar stefánsson
bankastjóri var í útvarps-
umræðunum á þriðjudagskvöld-
ið að lýsa kostum Framsóknar-
og Sjálfstæðisflokksins. „Eitt
eigum við sameiginlegt," sagði
hann, „það er virðingin fyrir
framtaki einstaklingsins.11
Ekki var nú annað á banka-
stjóranum að heyra, en að hann
segði þetta í fullri alvöru, enda
hafði Bjarni Benediktsson borg-
arstjóri mælt nokkuð á sömu
leið, áður vtm kvöldið, og er
þetta einmitt sá kostur, er Sjálf-
stæðismenn telja flokki sínum
oftast til gildis. Sjálfstæðis-
flokkurinn er flokkur einstak-
lingsframtaksins, segja þeir.
En hvernig er þetta svo í
framkvæmd? Hvemig nýtur
framtak einstaklingsins sín,
þegar Sjálfstæðisflokkurinn
ræður?
Þessa eru ótal dæmi.
Einstaklingar, sem mega eiga
sitt eigið framtak, eru í augum
forsprakka Sjálfstæðisflokksins
aðeins sérstök tegund manna,
svo sem atvinnurekendur, heild-
salar, kaupmenn, hvers konar
tegund stríðsgróðamanna og
þess háttar fólk. Þeirra framtak
fær að njóta sín til hins ítrasta.
Þeir eru máttarstólpar Sjálf-
stæðisflokksins. Hann á allt sitt
líf undir þeim. Aðrar stéttir eru
í augum forsprakka Sjálfstæðis-
flokksins aðeins skapaðar vegna
þeirra og í þeim tilgangi, að ein-
■staklingsframtakið fái sem bezt
notið sín á þeirra kostnað.
Þetta hefir greinilega komið
í ljós í baráttu verkalýðsins
fyrir bættum kjörum.
Alþýðusamtökin eru sjálf-
stæðisbarátta verkalýðsins,
baráttan fyrir því, að framtak
hvers einstaklings innan
launastéttanna fái notið sín.
Sjálfstæðisflokkurinn hefir
frá öndverðu barizt gegn þeim,
með hnúum og hnefum. Hann
vildi ekki unna þessum einstak-
lingum neins frelsis. Blöð
hans sögðu að verkalýðssam-
tökin væru stofnuð til þess, að
drepa framtak einstaklingsins.
Þau ættu þess vegna engan
rétt á sér. Svona misjafnt líta
forsprakkar Sjálfstæðisflokks-
ins á réttindi manna til þess
að njóta einstaklings framtaks
ins. Þeir vilja láta einstakar
stéttir hagnast á kostnað ann-
arra stétta og telja það ó-
svífni, ef þeir, sem minna
mega sín, heimta jafnrétti á
móts við aðra.
Sjálfstæðisflokkurinn hefir
ARNI FRÁ MÚLA er iðinn
við kolann. í Vísi hefir
hann dag eftir dag gert aum-
legar tilraunir til þess að halda
því fram, að Stefán Jóhann og
Alþýðuflokkurinn hafi brugð-
ist launastéttum landsins. Síðan
fer Árni í útvarpið með sama
pistilinn. Og Ioks endurprentar
hann allt saman í Vísi. Ekki
verður það sagt að Áxni sé frum-
legur né hugkvæmur. Og þó
er honum allra minst sýnt um
að viðurkenna staðreyndir.
Það er ekki úr vegi í eitt
skifti, að minnast nokkuð á
þessa ófrumlegu reifara Árna,
og benda á nokkra áber_andi
bláþræði.
1. Árni frá Múla telur það
hafa sýnt litla umhyggju í garð
launastéttanna, er Alþýðuflokk-
urinn stóð að gengislækkuninni
1939. Alveg sleppir hann að geta
þess, að íslenzka krónan var þá
raunverulega falliii í verði og
sjávarútvegurinn á heljarþröm.
Og ekki er Árni að segja fi'á
öllu stríði Alþýðuflokksins, við
Sjálfstæðis- og Framsóknar-
flokkinn, til þess að fá lög-
bundnar kauphækkanir. Flokk-
ur Áma frá Múla barðizt af al-
hug á móti þessum umbótum
til launastéttanna, samtímis
því, sem formaður flokksins
barðist harðast af' öllum fyrir
gengislækkuninni.
2. Þegar lögbinding íslenzkra
afurða var tekin út úr gengis-
lögunum um áramótin 1939—
40, fylgdi Sjálfstæðisfl. því fast
eftir, og gerði enga athuga-
semd um það á þingi. Alþýðufl.
einn barðíst á móti og formað-
ur hans gatsþess einn manna á
alþingi, að afurðirnar mættu
ekki hækka meira en kaupið.
Ekkert sagði Árni frá Múla né
flokksbræður hans. Þeir létu
sér það sérstaklega vel líka.
3. Þegar hin gífurlega verð-
hækkun var gerð á íslenzku af-
urðunum árið 1940, var það
eigi látið sér nægja að berjast
gegn verkalýðsfélögunum,
heldur hefir hann einnig notað
atvinnuleysið, til þess að kúga
einstaka verkamenn til auð-
sveipni við sig. Virðing Sjálf-
stæðisflokksins fyrir framtaki
einstaklingsins fer eingöngu
eftir því, hvort fátækir eða
ríkir eiga í hlut. Hinir fátæku
eiga ekkert framtak í augum
forsprakka Sjálfstæðisflokks-
ins. Síðasta dæmið um hina
takmarkalausu fyrirlitningu
Sjálfstæðisflokksins, fyrir rétt-
indum alþýðu, eru bráða-
birgðalögin um hinn svo-
nefnda gerðardóm í kaup-
gjalds og vérðlagsmálum. Með
þessari svívirðilegu löggjöf eru
launastéttirnar sviptar öllúm
rétti, til þess að bæta kjör sín.
Launamaðurinn hefir þann
eina möguleika til að láta
framtak sitt koma í Ijós, að fá
hag sinn bættan. Þetta er nú
frá honum tekið með sam-
vinnu Sjálfstæðisflokksins og
Framsóknarflokksins.
fyrst og fremst Alþýðublaðið,
er gagnrýndi og mótmælti þess-
um ráðstöfunum. Flokksmönn-
um Árna frá Múla þótti verð-
hækkunin of lítil og heimtuðu
með fundarsamþykktum og
einskonar kröfugöngu til ríkis-
stjórnarinnar að verðið yrði
sett mun hærra. Alþýðufl. beitti
sér eindregið gegn þessum ráð-
stöfunum. Sjálfstæðisflokkur-
rnn gerði yfirboð í verðhækkun-
arkapphlaupinu.
4. Þegar dýrtíðaruppbót
launastéttanna var aukin og
endurbætt í ársbyrjun 1940, var
það fyrir tilverknað Alþýðu-
fl. eins. Hann heimtaði að fá
fulla dýrtíðaruppbót. Hún.hefði
fengist þá þegar ef Sjálfstæðis-
fl. hefði ekki einbeitt sér á
móti.
5. Það liggur fyrir yfirlýsing
formanns Sjálfstæðisflokksins
á alþingi, um það að hann hefði
verið fylgjandi launaskattinum.
6. Það er viðurkend stað-
reynd, sem ekkert þýðir fyrir
Árna frá Múla að mæla á móti,
að ráðherrar Sjálfstæðisfl. og
miðstjórn hans, lýsti sig í upp-
hafi eindregið fylgjandi frum-
varpi Eysteins Jónssonar, haust-
ið 1941, um lögbindingu kaups-
ins og bann á greiðslu fullrar
dýrtíðarupþbótar. Sjálfstæðisfl.
lagði hart að Alþýðufl. að
íylgja þesu máli. En þegar að
Alþýðufl. sat fastur við sinn
keip í andstöðunni, þorði Sjálf-
stæðisfl. ekki annað en söðla
um. Ekki skorti hann viljann til
árása á launastéttirnar, en hug-
rekkið brást þegar á átti að
herða.
7. Þegar síðasta mjólkur-
hækkunin -— um 15% — var
framkvæmd í byrjun des. s. 1.,
var það Alþýðubl. sem fyrst og
fremst átaldi þessar aðfarir.
Sjálfstæðisfl. lét sér vel líka,
enda er það vitað að margir
áhrifamenn hans gera harðast-
j Þessir tveir flokkar hafa
’ komið sér saman um. að taka
lamb fátæka mannsins, svo
þeir ríku geti haft sína hjörð
t óskerta.
Máttarstólpar Sjálfstæðis-
il.okksins hafa ótal leiðir til
þess að græða fé og láta fram-
tak sitt njóta sín á þann hátt.
Engri þessari leið hefir verið
lokað fyrir þeim með löggjöf.
Engin bráðabirgðalög hafa
verið gefin út um kaupgjald
stríðsgróðamanna, heildsala,
atvinnurekenda, kaupmanna
og þess háttar fólks. Þeir hátt-
launuðu mega halda áfram að
græða. Þeir tekjulægri mega
ekki bæta kjör sín, það er
hindrað með lögum. Þetta er
réttlætið, sem Sjálfstæðis-
flokkurinn ber fyrir „framtaki
einstaklingsins, þegar almenn-
ingur á í hlut.
Launamenn, svarið þessari
svívirðilegu réttarskerðingu
nú við bæjarstjórnarkosning-
arnar.
ar kröfur um allar slíkar verð-
hækkanir.
8. Ámi frá Múla leggur, eins
og aðrir flokksmenn hans, sér-
stakan skilning í það, hvað sé
hin svonefnda „frjálsa leið“ í
kaupgjaldsmálum. Sjálfstæðisfl.
telur að hún eigi að vera í því
fólgin að halda kaupinu niðrí.
Alþfl. telur hana ekki geta ver-
ið í öðru fólgna en því, að það
séu frjálsir samningar á milli
verkamanna og atvinnurekenda
Og formaður Alþýðufl. gaf þær
einar upplýsingar um afstöðu
verkalýðsfélaganna til grunn-
kaupshækkana, að engin al-
menn hreyfing væri til staðar
um áramótin í þá átt. Þetta var
öldungis rétt. Langsamlega
flest verkalýðsfélögin sögðu
ekki upp samningum sínum.
Aðeins fá félög sögðu upp samn-
ingum til grunnkaupshækkun-
ar — og í þeim félögum voru
ekki einu sinni 5% af félags-
mönnum innan Alþýðusam-
bandsins. Þessi fáu félög hefðu
getað fengið frjálsa samninga.
Sjálfstæðisfl. stóð að því að
hindra það. Hann sveik hina
einu réttu frjálsu leið í kaup-
AÐ voru ekkert vinsamleg
ummæli, sem Vísir lét
falla um Framsóknarfl. í gær
í sambandi við framboð hans
við í hönd farandi bæjarstjórn-
arkosningar hér í Reykjavík.
Vísir sagði:
„Framsóknarflokkurinn er orð-
inn meir en 25 ára, og alian þann
tíma hafa helztu áróðursmenn
flokksins lagt þennan bæ í einelti.
Það er alveg sama í hvaða stétt
er farið hér í bænum, allar virðast
hafa sömu sögu að segja um fram-
komu þeirra, sem mest hafa haft
orð fyrir Tímamönnum. Útgerðar-
mennirnir hafa löngum fengið
þann vitnisburð, að þeir væru
„brasklýður“ og óreiðurnenn.
Verzlunarstéttin, upp til hópa,
hefir beinlínis verið gerð að grýlu
í augum annarra landsmánna.
Verkamehn hafa stundum einfald-
lega verið kallaðir „malarskríll".
Og sjómönnum hefir verið brigzl-
að um að þeir þægi „hræðslu-
peninga" fyrir að sigla um höfin.“.
Já, þannig hafa áróðursmenn
Framsóknarflokksins talað um
Reykvíkinga. Og hvemig svar-
ar svo Sjálfstæðisflokkurinn,
„flokkur Reykjavíkur“, eins og
hann hefir kallað sig? Með því
að gera sem fastast bandalag við
Framsóknarflokkinn og bjóða
honum þjónustu sína bæði í
ríkisstjóm og bæjarstjórn! Það
er bersýnilega sitt hvað, orð
og athafnir, hjá Sjálfstæðis-
flokknum.
Það er eins og Vísir sé ekki
alveg ósmeykur um, að bæjar-
stjómarkosningarnar í Reykja-
vík geti orðið Sjálfstæðisflokkn-
gjaldsmálum og gaf í stað þess
út kúgunarlög gegn laimasséít-
unum.
9. Alþýðuil. hefir nú flutt á
þingi frumvarp um gengjkSk
hækkun, sem er hvorutveggja
í senn, besta dýrtíðarráðstöfun-
in og mest til hagsbóta fyrbr
launastéttimar. Ekki hefir Árni
frá Múla til þessa léð þessu raáli
aðstoð, ekki einu sinn getið um
að það væri fram komifí. Þar
sést best umhyggja hans fyrir
launastéttunum, og heilindi
hans í málflutningi og stjóm-
málum.
:t:
Veslings Ámi frá Múla á bágt.
Þetta er allra almennilegasta
skinn. Hans örlög hafa orðið að
verja rangan málstað — ef til
viU oft utan gama og sannfær-
ingar. Það góða, sem hann kann
að vilja, gerir hann ekki Það
vonda, sem honum kann að
vera óljúft að gera, það gerir
hann.
ab.
Bezta svariS víff kégunarllögvBwm,
er að vinna fyrir — og kjéea
A-Hstoim.
Vikan,
sem kom út í gær ftytur m. a.
grein um Arndísi Björnsdóttur
leikkonu, Þörf lexía, eftir CarJ.
Brandt, Glataða dóttirin, eftír Kim
Schee o. m. fl.
um dáh'tið hættulegur. HanJr
skrifar í leiðara sínum í fyrra-
dag:
„Hermann Jónasson hefir boðað
þingkosningar að fáum mánuðum
liðnum. Ætli honum þætti það ekki
heldur álitlegur undanfari þeirra
kosninga, ef hægt væri að vinna
bug á Sjálfstæðisflokknum i
Reykjavík?"
Hvað er nú þetta? Vísir er
þó ekki að fafa fram á, að Her-
mann Jónasson banni bæjar-
stjómarkosningarnar á síðustu
stundu til þess að bjarga stuðn-
ingsflokki sínum frá yfirvof-
andi kosningaósigri í höfuð-
staðnum svo stuttu á undan al-
mennum kosningum ti! al-
þingis?
Morgunblaðið er mjög óánægt
yfir gengishækkunarfrumvarpi
Alþýðuflokksins. Það skrifar í
leiðara sínum í gær
„Tillögur Alþýðufloksins eru
. . . vitleysa og sýnilega fram born-
ar aðeins til að sýnast.
En þar fyrir er ekki sagt, að
ekki sé hægt aö hækka gengið,
og það er sjálfsagt, að þetta, sé
athugað gaumgæfilega.“
Já, það er sjálfsagt að iþetta
sé athugað gaumgæfilega og at-
hugað sem lengst. En ef einiiver
kemur að aflokinni slíkri at-
hugun með tillögur um að
hækka gengi krónunnar, þá eru
þær vitanlega alltaf vitleysa frá
sjónarmiði Morgunblaðsins.
Það væri annars ekki blað Ólafs
Thors og fjölskyldufyrirtækis
hans.