Alþýðublaðið - 28.03.1942, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 28. marz 1942».
------wa w---------
% i
Útför Jóns biskups Helgason-
ar var fjölmenn og virðuleg.
.. » '—■■■■ ".. , |
Sigurgeir biskip og Bjarni vígslubiskip liuttu ræður í kirkjunni.
■■■■ ♦
27 prestar gengu skrúðgöngu fyrir kistunni.

JARÐARFÖR herra Jóns hiskups Helgasonar, dr. theol.,
fór fram í gær með viðhofn og að viðstöddu fjölmenni.
Athöfnin hófst kl. 1 e. h. með húskveðju á heimili hins
látna biskups. Þar fluttu þeir ræðu sr. Friðrik Hallgríms-
son og sr. Hálfdán Helgason, sonur Jóns biskups. í dóm-
kirkjunni töluðu þeir sr. Bjarni Jónsson, vígsluhiskup og
herra Sigurgeir Sigurðsson biskup.
Margt manna var viðstatt hús-
kveðjuna á heimili Jóns heit-
Helgasonar, í Tjarnargötu 26,
er húskveðjan fór fram. í þessu
gamla húsi ber margt vitni um
hinn látna húsbónda. í skrif-
stofunni, sem þessi eljusami
rithöfundur vann í, um nær því
hálfrar aldar skeið, er fjöldi
bóka og skjala, en á veggjum
eru myndir, málverk og teikn-
ingar, og hefir biskupinn gert
margt þeirra sjálfur, því að
hann lagði á margt gjörva hönd
sem kunnugt er.
Ræður sp. Friðriks og
sr. Hálfdánar.
Sr. Friðrik flutti aðalhús-
kveðjuna. Lýsti hann hinu heil-
steypta heimilislífi biskups og
innilegu samstarfi þeirra
biskupshj ónanna.
„Skrifstofa hins mikla starfs-
manns var við hliðina á setu-
stofu fjölskyldunnar. Það átti
vel við, svo náið var samband
hans við fjölskylduna og heim-
ilið,“ sagði sr. Friðrik.
Sr. Hálfdán flutti hjartnæm
kveðjuorð frá þeim systkinum
og móður þeirra og öðrum nán-
ustu ættingjum biskups. Hann
sagði, að þetta heimili hefði
verið föður sínum heilög vé um
48 ára skeið.
Að þessum hluta athafnarinn-
ar loknum báru systkinasynir
hins látna biskups kistuna út
úr húsinu.
„Mér Vélln í erfðáfilnt
indælir staðlr“.
í dómkirkjunni flutti sr.
, Bjarni Jónsson ræðu.
Hann minntist þess, að herra
Jón flutti kveðjuræðu sína síð-
asta kvöld ársins 1938, er hann
var í þann veginn að láta af
biskupsstarfinu. Þá ræðu flutti
hann í dómkirkjunni, sem verið
hafði kirkjulegt' heimili hans
um nærfellt 70 ára skeið. Þá
hefði Jón biskup valið sér text-
ann: „Mér féllu í erfðahlut
indælir staðir.“ Honum var ætíð
lagið að koma auga á indæla
staði. En honum var það ekki
nóg. Hann vildi líka starfa þar.
Allt líf hans var samfellt starf.
Hann skildi flestum betur orð
ritningarinnar: „Starfa ,því að
nóttin nálgast . . . .“ Starf hans
fyrir íslenzku kirkjuna var
mikið.
Sr. Bjarni minnti á það, að
1666 fæddist einn af höfuðklerk
um íslands, Jón biskup Vídalín
í Görðum á Álftanesi. ^00 4r_
um síðar, 1866, fæddist á sama
stað annar merkur kirkjuhöfð-
ingi, Jón biskup Helgason.
Ekki klskup sérstaks
fiokks, Eieldur allra
guðfræðinga.
Þá lýsti sr. Bjarni hinum
duglega guðfræðikennara, sem
alltaf var að læra og alltaf
að fræða. „Áhugi hans var svo
heitur, að hjarta hans fékk
aldrei tíma til að kólna.“ Hann
gerðist forvígismaður sér-
stakrar guðfræðistefnu, ný-
guðfræðinnar, og stóð oft styr ^
um hann. En þegar hann varð
biskup, varð hann ekki biskup
sérstaks skoðanaflokks, heldur
allra guðfræðinga, allrar kirkj-
unnar.
„Það var engin hætta á, að
menn dofnuðu, ef þeir nutu
hinnar hispurslausu vináttu
Jóns Helgasonar,“ sagði sr.
Bjarni ennfremur. „Hann var
hreinskilinn og sagði mönnum
til syndanna, og af þeim að-
finnslum mátti mikið læra.“
Óvinisr Setismar.
Jóni Helgasyni var illa við let-
ina, og vildi aldrei leyfa henni

Skrúðganga prestanna í Suðurgötu.
að koma inn fyrir dyrnar hjá
prestum sínum. Eftir því
bréytti hann sjálíur. Það sýna
bezt hin miklu afköst hans í
ritstörfum. Einhver ókunnugur
hefði getað spurt: „Hver er
þessi ungi rithöfundur, sem af-
kastar svo miklu?“ Og þann
hinn sama hefði sennilega furð-
að á svarinu: „Þetta er ekki
ungur rithöfundur, heldur
gamli biskupinn, sjötíu og fimm
ára.“
Síðustei stundlraiar.
Að lokum lýsti sr. Bjarrii
fagurlega síðustu stundum bisk
upsins. Það var mikil hátíð á
brúðkaupsdag þeirra biskups-
hjónanna, en það var líka há-
tíð í hjartanu síðasta daginn.
Þá bað biskupinn konu sína að
setjast við hljóðfærið og leika
lögin, sem honum þótti vænst
um. Hann var vel undirbúinn
brottför sína.
Ræða Ssiskíipso
Er sr. Bjarni hafði lokið máli
sínu flutti herra Sigurgeir
ræðu. Hann flutti fyrirrennara
sínum þakkir fyrir langt og
niikið starf og gerði í stórum
Framhald á 7. síðu.
Prestarnir bera kistu biskups úr kirkju.
feranmar feér i
bænuaai grafnir aipp.
Vatnið áir pelm ®r mil nnii^
ssikad a£ wísiaaslalegrl náfewæMtiiI
Alls er vitað utn 42 gamia bruona.
UM ÞESSAR MXINDíR tara fram hér í bænum einkenni-
legir uppgreftir. Það er verið að grafa upp gamla
brunna, sem ekki hafa verið notaðir í marga áratugi, og
að eins elztu Reykvíkingar vissu um suma þeirra, en aðra
var ekki hægt að finna, nema á gömlum uppdráttum af
bænum.
Það er búið að grafa upp tvo
brunna. Annan á horni Brunn-
stígs og Mýrargötu, hinn við
Landakotsspítala við enda
Ægisgötu. Nú er verið að rann-
saka vatnið úr báðum þessum
brunnum í rannsóknarstofu. Og
það verður vitanlega ekki not-
að ef það reynist ekki heilnæmt.
Bók með listaverknm Jóns
Meifssonarkemnfútídag
©g lIstamaHuB-inn opnar sýnlngn
i Bfiátúaii á morgisiio
í DAG kemur á 'forlagi
“• ísafoldarprentsm. bók
um Jón Þorleifsson listmál-
ara. Er hún gefin út í tilefni
þess, að listamaðurinn varð
fyrir nokkru fimmtugur að
aldri.
Sigurður Einarsson dósent
hefir tekið bókina saman í sam-
ráði við listamanninn um val
mynda í hana. En í henni eru
32 heilsíðumyndir og eru þær
valdar aðallega með það fyrir
augum að gefa almenningi hug-
mynd um þróun listar Jóns
Þorleifssonar undanfarinn hálf-
an annan áratug, en elzta mynd-
in er frá árinu 1936, „en þá tel
ég sjálfur“, sagði listamaður-
inn í viðtali við Alþýðublaðið í
gær, ,að list mín verði sjálf-
stæð og taki þroskandi stefnu“.
Að öðru leyti eru og í bók-
inni helztu og beztu myndir
Jóns Þorleifssonar, landslags-
myndir, composisjónir, andlits-
myndir og svo framvegis.
Sigurður Einarsson dósent
hefir ritað ítarleganv formála
fyrir bókinni og lýsir þar lista-
manninum og listarþróun hans.
Hefir Sigurður og skrifað skýr-
ingar með öllum myndunum og
segir þar frá því hvað fyrir
listamanninum vakti, er hann
samdi hverja mynd.
Á sunnudaginn opnar og Jón
Þorleifsson sýningu á lista-
verkum sínum í vinnustofu
sinni að Blátúni við Kaplaskjóls-
veg. Verða^þar um 50 myndir,
sem listamaðurinn hefir gjört á
síðari árum og eru þær af ýms-
um gerðum. Sýningin verður
opin fram yfir páska á hverjum
degi frá klukkan 11 fyrir há-
degi og þar til klukkan 9 að
kvöldi.
Ýmsir munu minnast heim-
sóknar formanns Menntamála-
ráðs að Blátúni fyrir nokkru.
Listamaðuririn sjálfur mun að
minsta kosti seint gleyma þeirri
heimsókn. Það er mátulega löng
skemmtiganga vestur í Blátún í
góðu veðri. Venjulega hafa list-
sýningar verið hafðar um pásk-
ana og það þarf ekki að efast
um það, að í listasafni Jóns
Þorleifssonar getur að líta feg-
urð og f jölbreytni.
En svo kom upp gamall
brunnur undir gólfi gamla ís-
hússins við Tjörnina, þar sem
Háskólabíóið á að verða. Þar
er verið að breyta öllu, svo að
hægt sé að bjóða þar upp á
kvikmyndasýningar.. Við þetta
rask kom fram uppspretta og
reyndist það gamall brunnur,
sem fyrir áratugum var sótt
vatn í. Vatnið úr þessum brunni
verður og sent til rannsóknar.
Bæjarverkfræðingarnir, sém
hafa þessi mál með höndum,.
vita um 42 brunna, sem voru
notaðir áður en vatnsveitan var-
lögð, en hún var lögð árið 1908.
En alls munu brunnarnir hafa
verið 100 að tölu. Ef vatnið
reynist gott úr þeim brunnum,
sem búið er að grafa upp,munu
fleiri verða grafnir upp, og þeir
þá valdir, sem hægast er að
komast að og með tilliti til þess
hvar þeir eru í bænum.
Það er ekki nema eðlilegt að
að menn spyrji: Hvers vegna
er verið að þessu?
Brunnarnir eru grafnir upp
til þess að hægt sé að sækja
þangað vatn, ef vatnsveitan
eyðilegst í loftárásum, eða af
öðrum hernaðaraðgerðum. ■ Það
hefir margoft verið sagt hér í
blaðinu, að þó engin ástæða sé
til neins ótta, þá sé sjálfsagt,
og skylt, að búa sig undir, hvað
sem fyrir kann að koma. Ef það
er ekki gert, ýérður ástandið
miklu verra, en annars hefði
þurft að véra: Það er allt af
rétt að gera ráð fyrir hinu
slæma, því að hið góða skaðar
ekki, og allur er varinn góður.
Og vonandi keiríur það ekki
fyrir'- 'að' við þúrfum 'að standa
við gömlu brunnanna með
skjólur, eins. og Sæínundur með
sextán skó, Hans Vöggur — og
gömlu góðu vatnskerlingamar.
' ' L.
60 ára
■. ,er,.í dag’. •VilHj.álrniir' Sveinsson,
prentari, Óðinsgötu 7.