Alþýðublaðið - 03.07.1942, Blaðsíða 3

3
Föstudagur 3. júlí 1942.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Churchill um ósigurinn i Líbyu.
Njir sjðkravagnar.
Bretar hðfðu meira líO, fleiri skriðdreka*
og flugvélar í byrjun bardaganna.
8. herinn beið ósigur á einum degi!
læða W. €. í neðri deildinni.
^^NSTON CHURCHILL flutti í gær langa ræðu í neðri
málstofu enska þingsins. Rakti hann rás viðburðanna
í Norður-Afríku og bar fram varnir sínar og stjórnar sinn-
ar gegn gagnrýni þeirri, sem fram hefir komið undanfarið.
Hann skýrði frá því, að í byrjún bardaganna í Libyu
fyrir röskum mánuði síðan hefðu Bretar haft meira lið,
fleiri skriðdreka, fleiri fallbyssur og fleiri flugvélar en
Rommel og það hefði verið ætlun þeirra Ritchies og Auchin-
lech að hefja sókn í byrjun júní, ef Þjóðverjar hefðu ekki
hafið árásir, áður en svo gat orðið.
Allt leit vel út þar til 13. júní. Þann dag, er orustur
hófust, liöfðu Bretar 300 skriðdreka, en að kvöldi aðeins
70 eftir. Hvernig á þessum skyndilega og hörmulega ósigri
stóð, er óskýrt mál. Eftir þáð var undanhald óhjákvæmilegt.
fiðtobardagar I
Sevastopol
— ségja Rússar
VopsókDin að beljast?
ÓTT Þjóðverjar hafi til-
kynnt algert fall Sevasto-
pol, segja rússneskar fréttir, að
enn séu þar harðir götubardag-
ar og hafi Þjóðverjar sent til
bardaganna nýja liðsauka, en
verjendur berjist af sama ákafa
og áður.
Rússar segja, að Þjóðverjar
þeir, sem sæki að borginni, hafi
5 menn á móti hverjum einum
Rússa. Þýzkar fréttir herma, að
þeir Mannstéin herforingi og
Richthofen, flugforingi hafi
stjórnað umsátri og töku borg-
arinnar.
Af öðrum vígstöðum er það
að frétta, að Rússar tilkynna
nýja sókn Þjóðverja við Belgo-
rod og aðra nálæga staði milli
Kursk og Kharkov.
Það er nú all líklegt að hin
margboðaða vorsókn Þjóðverja
sé loksins hafin. Eru Þjóðverj-
ar í sókn á öllum vígstöðvunum
frá Moskva og suður úr, þótt
enn sé litið um nákvæmar frétt-
ir af bardögunum.
Washingtctn í gærkveldi.
Ameríkska lögreglan hefir
handtekið 20 menn, sem á-
kærðir eru fyrir að hafa sent
Qxulríkjunum upplýsingar um
skipaferðir og ennfremur fyrir
að hafa aðstoðað óvinakafbáta
og hjálpað þeim að fá olíu á'
leynilegum stöðum á ströndum
Bandaríkj anna.
*
London, 2. júlí.
Ameríkumenn hafa nú kom-
ið sér upp öflugri flotastöð í
Londonderry á Norður-íslandi.
Hefir höfnin þar verið stækkuð
mjög og aðstaða öll bætt.Stóðu
ameríkskir verkfræðingar og
írskir verkamenn fyrir endur-
bótunum.
Flotastöðin mun verða Banda
ríkjamönnum til hinnar mestu
aðstoðar, þegar þeir taka að
flytja .birgðir og vopn í stórum
stíl til herja sinna í Evrópu.
* *
London, 2. júlí.
Brezkar flugvélar hafa gert
dagárás á borgina Flensborg,
sem er Þýzkalandsmegin við
þýzk-dönsku laridamærin. —
Misstu Bretar tvær flugvélar í
árásinni, en tjón mun hafa orð
ið állmikið.
í Flensborg er töluvert um
skipabyggingar. Það er nú
sjaldgæft, að Bretar fari svona
langt til árása að degi til.
Vantrauststillagan á stjórn
Churchills var felld með 475 at-
kvæðum gegn 25. Umræðunum
um tillöguna lauk með langri
ræðu, sem Churchill flutti. Var
ræðan hreinskilin og innihélt
margar upplýsingar, sem skýra
vel ástandið í Libyu.
Ræða Churchill stóð í eina
klst. og 27 mín. og var honum
mjög fagnað að henni lokinni.
Hann sagði, að umræðurnar
væru eftirtektavert dæmi um
frelsi það, sem ríkir í Eng-
landi á stríðstímum. Allt, sem
hægt var, var borið fram til þess
að veikja stjórnina og draga
úr trausti hennar, til þess að
sýna, að ráðherrarnir væru ekki
starfi sínu vaxnir og minnka
traust hersins á stjórninni. Allt,
sem hægt var, var gert til þess
að minnka styrkleika forsætis-
ráðherrans.
Og ég er frelsi þessu fylgj-
andi, sagði Churchill, og er vafa
samt, að nokkurt annað land
mundi voga að halda slíkar um-
ræður á jafnalvarlegum tímum.
LIBYA
Churchill gat þess næst, að
Hoare Belisha hefði borið hon-
um á brýn, að hann hefði gefið
út rangar upplýsingar um styrk-
leika Breta í síðustu sókninni í
Libyu. í þeirri sókn tóku Bret-
ar 40.000 fanga og ráku Þjóð-
verja á flótta sem nam 640 km.
í núverandi orustum hafa
Bretar misst allt að 50.000
manns og óvinirnir eru að nálg-
ast Nílardalinn. Er nokkur í
deildinni, sem vill lýsa ástand-
inu verr?
Um Tobruk sagði Churchill
að sárast hefði það verið, vegna
þess, hversu fréttin kom skyndi
lega. Það er algerlega óvænt,
ekki aðeiirs fyrir almenning, —
heldur og fyrir hermálaráðu-
neytið og herstjórnina. Kvöldið
áður en borgin féll, sendi Auch-
inlech skeyti, þar sem hann
sagði, að setuliðið væri hið á-
kveðnasta og varnirnar í bezta
lagi. Aðeins þeir, sem voru' á
staðnum, vissu um hin mikla
liðsstyrk, sem óvinunum barst.
En, sagði Churchill, ég er. þess
albúinn að bera minn þátt af
ábyrgðinni á falli borgarinnar.
Churchill barst fréttin af falli
borgarhmar, þegar hann var á
leiðinni til fundar við Roosevelt
forseta í Washington. Honum
fannst það ótrúlegt, og féll það
sérstaklega þungt, þar sem hann
var í mikilvægri ferð í öðru
landi, eins af sterkustu Banda-
manna hans.
Hann kvaðst hafa gildar á-
stæður til þess að skýra ekki
frá viðræðunum í Washirigton,
þar eð þær fjölluðu að mestu
leyti um ferðjr og flutninga
skipa, hersveita og birgða, og
það er mikilvægt að halda slík- \
um fréttum leyndum.
EGYPTALAND
Stríðið í Egyptalandi hefir
verið mjög mikil vonbrigði, -—
sagði Churchill. Þegar orustur
hófust, voru aðstæður Bretum
hagstæðar, og gáfu góðar vonir.
í byrjun bardaganna höfðu
Bretar 100.000 manns, en her
Rommels var 90.000. Bretar
höfðu 7 skriðdreka á móti hverj
um 5, sem Rommel hafði, og 8
flugvélar á móti 5.
Churchill gaf nokkrar upp-
lýsingar um bardagana eftir að
Bier Hakeim í Libyu féll. Þeg-
ar orustur byrjuðu um morgun-
inn 13. júní, höfðu Bretar 300
skriðdreka, en að kvöldi voru
aðeins 70. Þennan dag misstu
Þjóðverjar tiltölulega fáa skrið-
dreka. Það er því bersýnilegt, að
þennan dag töpuðu Bretar orust
unni um Libyu og eftir þennan
ósigur var undanhald óhjá-
kvæmilegt.
Það er ekki Ijóst, hverju þessi
geysilegi ósigur Breta sætti, en
þennan dag gerðu þeir áhlaup
á stöðvar Þjóðverja við op inn
í sprengjusvæðin, en þýzki her-
inn hratt þessu áhlaupi og hóf
þegar gagnáhlaup.
Þessu næst talaði Churchill
um hergagna og liðssendingar
frá Bretlandi. Hann kvaðst ekki
geta rætt um liðsauka þá, sem
8. herinn hefir fengið en hann
kvaðst geta sagt frá því, að sl.
ár hefðu Bretar sent ffá Bret-
landseyjum 950.000 manna her,
4.500 skriðdreka, 4.500 flugvél-
ar, 5000 fallbyssur, 50.000 vél-
Þessir sjúkravagnar, sem
Ameríkumenn hafa nú tekið í
notkun, eru mjög hentugir til
margra hluta. Stúlkurnar, sem
aka þeim, geta sótt særða menn
til vígstöðva og flutt þá til
sjúkrahúsa og flutt margt ann-
að. Hraði vagnanna er allt að
50 km. á klst. og þar að auki
eru þeir auðveldir meðferðar.
Ekkert lát á orrust
um í Egyptalandi.
---O----
Freyberg, herforingi Nýsjálend-
inga, særist.

NOKK.UÐ dró úr bardögum í Egyptalandi í fyrradag,
en þá voru Þjóðverjar að draga saman og endurskipu-
leggja lið sitt, til annarrar árásar á vamarstöðvar Breta.
Þetta annað áúlaup var gert í gærdag og var þá aðal-
styrkur Rommels við nyrðri fylkingararmifln og bjóst til
þess að gera áhlaup, sem bersýnilgea var til þess gert að brjót
ast beint í gegnum fylkingar Breta og vaða yfir Egyptaland,
þegar það er athugað, hversu mikið lið þar var samankomið
á litlu Wæði.
Bretar sáu við þessari ráðagerð og voru við henni búnir.
Þegar árásin hafði staðið skamma hríð, gerði öflug brezk heí
deild árás á fylkingu Þjóðyerja að aftan og á hlið. Engar
nánari fréttir hafa borizt af gangi orrustimnar, en hún er
sögð geysihörð.
Menn munu minnast þess, að
Nýsjálendingar vörðust af
hinni mestu hreysti í tvo daga
skammt vestan við Mersa Ma-
truh. Gerði Rommel þar fimm
harðar árásir á þá, en tókst
ekki að hrekja þá til baka. —
Loks gat hann umkringt þá, en
þar með var ekki sagan úti, því
að þeir brutust út úr hringn-
um og komust aftur til Bret-
ann§, sem voru þá austar.
Foringi Nýsjálendinga í þess-
um bardögum var hinn frægi
hershöfðingi, Freyberg, sem
stjórnaði vörn Krítar, þótt von-
laus væri, sem fékk Viktoríu-
krossinn fyrir hreysti í fyrri
heimsstyrjöldinni, og sem gat
sér ógleymanlegrar frægðar við
Gallipoli. Hann stjórnaði
mönnum sínum á vígvellinum,
en komst þaðan ekki heill, því
að hann særðist.
byssur og 100.000 alls konar
farartæki.
Þetta var gert, sagði Chur-
chill, meðal Bretlandi var ógn-
að með innrás og mikið var sent
af birgðum til Rússlands.
Churchill hélt áfram:
Eftir Dunkirk neyddust Bret
ar til þess að einbeita sér að
því, að framleiða sem mest af
hlutunum, en gátu ekki snúið
sér að gæðum þeirra, sem
skyldi. í júní 1940 voru gerðar
áætlanir um að hefja smíði
nýrra skriðdreka ög nú fyrst er
framleiðslari að ná sér aftur.
Þá kvaðst Churchill, hafa
fullvissað ' Auchinleck um
traust stjórnarinnar. „Eg hef
aldrei verið þeirrar skoðunar,"
hélt Churchill áfram, ,,að stríð
ið yrði stutt, og ég hef aldrei
álitið, að það mundi verða úti
á árinu 1942.
Þrátt fyrir hrakfarirnar í As-
íu, skipatjónið og ófarimar £
Libyu, tel ég, að Bretar séu nú
sterkari en þeir voru í byrjim
ársins.
Hvern einasta mánuð s.l. hálft
ár hafa verið fluttir 50.000
menn suður fyrir Góðravonar-
höfða og þeir hafa haft bezta
útbúnað, sem á er völ. Þegar
þangað hefir verið komið, hefir
Frh. á 7. síðu.