Alþýðublaðið - 18.07.1942, Blaðsíða 4

4
ÚtnteMB: AlfrýfoftokltutaB
Kttstjóri: StoflAa FjetanMa
Bitotjóra os fiígmðsá* I Al-
þýSuhájdtnu rið HvesrfUgötu
Simfir ritatjómar: 4S01 fig
4MM
Sím&r fifgretiMu: 4000 og
Vorð í lausfifiölu 25 *ur*.
AlþýðfifirentsialSjfiÐ h. f.
Skammbyssakrafa
kommiaista.
SÍÐAN úrslit alþingiskosn-
inganna urðu kunn og vit-
að vax, að kommúnistar höfðu
fengið samtals í við hærri at-
kvæðatölu en Alþýðuflokkujr-
inn, hér í Reykjavík meira að
segja miklu hærri atkvæðatölu,
og jafnmarga fulltrúa á al-
þingi, bíða menn þess með tölu-
verðri óþreyju, hvað kommún-
istar muni færast í fang með
svo mikið fylgi að baki sér.
I>að ætti í öllu falli ekki að
verða neitt smáræði eftir þeirri
fyrirlitningu að dæma, sem þeir
létu í Ijós í kosningabaráttunni
fyrir „káki kratanna“ hingað
til — og hefir þó Alþýðuflokk-
urinn komið ýmsu fram, sem
fyrir alþýðu þessa lands var
betur gert en ógert, svo sem
stofnun og uppbygging verka-
lýðssamtakanna, hækkim kaup
gjalds, » almennur kosningar-
réttur, afnám sveitarflutnings,
átta stunda hvíld á togurunum,
öryggisráðstafanir á skipum og
vinnustöðvum, verkamannabú-
staðimir og alþýðutryggingarn-
ar. En sem sagt. Þetta er allt
bara „kák“ að dómi kommún-
ista. Þeir ætla að gera eitt-
hvað allt annað og meira. Að-
eins verða menn að bíða þess,
að alþingi komi saman!
•
En það er til annar vettvang-
ur þar sem menn þurfa ekki
lengur að bíða eftir afrekum
kommúnista. Það er bæjar-
stjóm Reykjavíkur. Þar eru
kommúnistar nú búnir að vera
stærsti flokkurinn annar en
bæjarstjórnaríhaldið sjálft síð-
an í vetur og byrjaðir að láta
hendur standa fram úr ermum.
Og þar er nú ekki verið að
káka neitt við hlutina: Upp-
víst hefir orði,ð, að Hermann
Jónasson hefir látið flytja inn
skotvopn til lögreglunnar: vél-
byssur, riffla og skammbyssur.
Allir flokkar nema Framsókn
hafa látið í ljós megnustu and-
styggð á slíkum vopnabúnaði
hér á landi, og kommúnistar
„grípa forystuna" — til hvers
væru( þeix annars „forystuiið
verkalýðsins“? — og flytja til-
lögu fyrir munn Sigfúsar Sig-
urhjartarsonar í bæjarstjórn
um það, að lögreglan megi ekki
vera vopnuð öðrum vopnum en
kylfum og — skammbyssum!
Hér er nú; eins og menn sjá,
ekki kákið! Það á að gera skot-
vopn Hermanns Jónassonar
óskaðleg. En skammbyssumar
á lögreglan þratt fyrir það að
fá að hafa. Og þetta á bæjar-
/VLfrY0UBlft»ie___________________ Laugardagur 18. júlí 1842*
Nýi fisksölusamningurinn.
ANN 27. JÚNÍ SÍÐASTL. véir, eins og áður hefir verið
skýrt frá hér 1 blaðinu, undirritaður samningur um
sölu og kaup á ísl. sjávarafurðum, en samningsaðilar eru
sölustjóm landbúnaðarafurða U. S. A. annars vegar og við-
skiptanefndin f. h. ísl. ríkisstjórnarinnar hins vegar. Samn.
ingurinn gildir frá 1. júlí þ. á. til 30. júní 1943. Á þessu
tímabili kaupir sölustjóm landbúnaðarafurða U. S. A. all-
an þann fisk, sem íslendingár afla og helming þorska-
lýsisins.
Fara hér á eftir öll aðalatriði
samningsins:
Verð á nýjum fiski verður
sem hér segir. Síðari tölurnar
sýna fiskverðið samkv. brezk-
ísl. samningnum í fyrra.
Þorskur, ýsa, ufsi, langa,
sandkoli óhausaður 0.45. 0.35
hausaður 0.58 0.43%
Karfi (berghylt) .... 0.13 0.10
Keila óhausuð 0.26 0.20
hausuð 0.33
Skötubörð 0.32 0.25
Stórkjafta og lang- lúra 0.77
Flatfiskur, annar en sandkoli, stórkjafta langlúra 1.54 11
Steinbítur (útflutn- ingshæfur) óhausaður 0.26 0.20
hausaður 0.33 11
Hrogn (í góðu lagi ósprungin) 0.77 0.60
í brezk-ísl. samningnum var
verð á öllum teg. flatfisks kr.
1.20, nemá á stórkjöftu, lang-
lúru og sandkola.
Verð á saltfiski I. flokks, er
sem hér segir samkv. samning-
um. Af II. flokks fiski má ekki
yera meira en sem svarar til
10%.
Þorskur og langa 20”
eða meira ........ 1.17 0.91
styttri en 20” .... 1.11 „
Ufsi og ýsa........... 0.91 0.70
í brezk-ísl. samningnum var
sama verð á öllum flokkum
saltfisks. Þá var og þar ákveð-
ið, að saltfiskurinn borgaðist í
þrennu lagi, en nú á hann að
greiðast í tvennu lagi, fyrst
85% þegar hann er fullstaðinn
og vigtaður og 15% þegar hann
er tekinn. Fisktegundir þær af
frosnum fiski, sem keyptar
stjórnin að samþykkja sam-
kvæmt tillögu kommúnista!
Verkalýðinn setur hljóðan við
þetta fyrsta byltingarsinnaða
átak ,,forystuliðsins“. Eru það
svona ráðstafanir, sem eiga að
koma í staðinn fyrir „kák
kratanna“? Hingað til er í öllu
falli ekki vitað, að þeir hafi
nokkru sinni fallizt á, að lög-
|'egVj|n væri vopnuð skamm-
byssum frekar en nokkrum öðr-
um skotvopnum. Og í bæjar-
stjórn „detta andlitineins og
Jónas frá Hriflu myndi orða
það, af bæj arfulltrúunum. Full-
trúar Alþýðuf lokksins, Jón
Axel og Sigtvrður Ólafsson,
lýsa yfir, að þeir mimi því að-
eins greiða tillögu kommúnista
atkvæði, að fellt sé niður úr
henni það ákvæði, að lögreglan
megi hafa skammbyssur. Og
borgarstjóH bæjlprstjórnar-
íhaldsins lætur undrun sína í
ljós: þetta sé í fyrsta sinn, sem
nokkur bæjarfulltrúi beri fram
verða, greiðast allar með nokk-
uð hærra verði en síðastl. ár.
Þá er og samkv. þessum samn-
ingi flatfiskmagnið hækkað úr
1 400 smál. upp í 1 600 smál.
Af niðursuðuvörum verða
keypt þorsk- og ýsuflök 48/1
lb. dósir í hverjum kassa, ef
kaupanda líkar gæði og pökk-
un vörunnar. Verð á hverjum
kassa er kr. 57.30. Síðastl. ár
tókst ekki að ná samningum
um niðurs. fisk, nema birgð-
ir þær, sem til voru í landinu.
Úr sölu á þeim varð þó ekki,
þar sem ekki náðist samkomu-
lag um verðið á þessari vöru.
Síld, sem veidd er í herpi-
nót greiðist með kr. 23.00 hver -
tunna, enda séu í tunnu 110
kg. eða 118 lítrar. — Síld veidd
í reknet greiðist með kr. 32.00
hver tn., og sé jafn mikið í
hverri tn., eins og áður er sagt.
í fyrra var verð á herpinótar-
síld 18 kr. tn. og reknetjasíld
kr. 25.00.
Samningurinn um þorskalýs-
ið nær yfir helming þess, sem
við framleiðum og er verðið
miðað við vitamín A innihald
lýsisins þannig: 850—1160 A-
vítamín einingar Ú75 dollara
pr. smál. 1 161—1 500 eining-
ar 600 dollara pr. sm^l. 1 500—
2 000 einingar 645 dollarar,
2 001—2 500 710 dollarar og
2 500 og yfir 730 dollarar pr.
smál. Frá þessu verði dregst
6%,.sem liggur í því, að ákveð-
ið var, að lýsið yrði sápað, sem
kallað er, áður en það væri
mælt, en slíku er ekki hægt að
koma við. Svo að samkomulag
náðist um þennan frádrátt. í
fyrra mun meðalverð lýsisins
hafa verið 648 dollarar pr. smál.
Samningurinn um síldarlýsið
nær til allrar síldarlýsisfram-
tillögu þess efnis, að lögreglan
skuli vera búin skotvopnum.
Þeir Einar og Sigfús verða
vandræðalegir. Málinu verður
ekki lengur bjargað fyrir þá,
þó að Sigurður gamli Guðna-
son reyni að koma þeim til
hjálpar og bendi á, að það gæti
verið nauðsynlegt að lögregl-
an hefði skammbyssur til að
stytta skepnum aldur. Einar og
Sigfús neyðast til þess að
beyg|a sig fýtrix ,ykáki krat-j
anna“ og taka kröfuna um
skammbyssur hánda lögregl-
jinni út úr tillögu sinni.
*
Þjóðviljinn var heldur fram-
lágur í gærmorgun eftir þessa
útreið ritstjóra sinna á bæjar-
st j ómarfundinum og vildi
sem minnst um umræð-
urnar tala. En í hinum blöðun-
nm voru þær raktar ítarlega.
Og öll Reykjavík hlær að þessu
fyrsta afreki kommúnista eftir
kosningasigur þeirra.
leiðslunnar 1942 og er verðið
130 dollarar pr. smál. Verðið í
fyrra var 25 st(pd. pr. smál.
Hér er því um talsverða hækk-
un að ræða.
Samkv. samningnum verða
keyptar 25 þús. smál. af síldar-
og fiskimjöli. Verð á vélþurrk-
uðu fiskimjöli er 66 dollarar
pr. smál., miðað við 55% eggja-
hvítuinnihald, sólþurrkað fiski-
mjöl 60 dollarar pr. smál., mið-
að við 50% eggjahvítuinnihaltí,
og verðið á síldarmjölinu er
75 dollarar pr. smál. miðað við
65% eggjahvítuinnihald.
Tímaritið „Ægir“, mánaðar-
rit Fiskifélags íslands, fer svo-
VÍSIR ber sig í gær illa und-
an þeim tilraunum, sem
verkamenn og sjómenn hafa
gert til þes sað rétta hlut sinn,
knýja franj nokkrar kjarabæt-
ur sér til handa, þrátt fyrir
kaupkúgunardómstól gerðar-
dómslaganna, og sakar í því
sambandi bæði Alþýðublaðið
og Alþýðuflokkinn um ábyrgð-
arleysi fyrir það að hafa tekið
svari verkafólksins. Vísir segir
meðal annars:
„Sýnist Alþýðublaðinu rétt, eins
og högum er háttað, að efna til
óeirða, verkfalla og vinnustöðv-
ana, beita yfirgangi og ofbeldi,
virða lög og landsrétt að vettugi,
til þess eins að notfæra sér noyð
þjóðarheildarinnar út í yztu æsar?
Er það hlutverk verkamanna, að
beita til hins ýtrasta hinum ,,ó-
mótstæðilega lcrafti“, af því að
atvinnuástandið er eins og það er
— háð styrjaldar- og neyðará-
standi? Hver sá peningur og hVer
þau fríðindi, sem þannig eru fen?-
in á kostnað og vegna neyðar ai
þjóðar, er illa fenginn og engum
til góðs, en kröfur, sem byggjast
á sanngimi og skilningi á þjóðar-
þörfum, átelur hins vegar enginn,
heldur styður."
Vísir talar ekki um það, að
stríðsgróðinn sé illa fenginn,
milljónirnar, sem stóratvinnu-
rekendurnir græða á stríðinu.
Hann er víst ekki „fenginn á
kostnað og vegna neyðar al-
þjóðar.“ En ef verkamenn og
sjómenn knýja fram ofurlitla
kauphækkun á kostnað stríðs-
gróðans — þá er það „illa
fenginn peningur“! Já, hvílíkt
neyðarástand líka fyrir millj.-
mæringa stríðsgróðans að geta
ekki haldið kaupinu niðri með
kaupkúgufnardómstólnum og
verða að láta örlítinn hundraðs
hluta hins ævintýralega gróða-
koma verkafólki sínu til góða?!
*
Grein, sem Jón Blöndal skrif
aði nýlega í Alþýðublaðið um
hina hneykslanlegu fram-
kvæmd dýrtíðarlaganna, hefir
farið alvarlega í taugamar á
Morgunblaðinu. Það ræðst í að-
alritstjómargrein sinni í gær
með eftirfarandi fúkyrðum á
Jón Blöndal fyrir greinina:
„Nú er hkm fallni Jón BMndal •
felldum orðum um hinn nýja
fisksölusamning:
„Fljótt á litið verður að telja,
að samningur þessi sé mun hag-
stæðari en sá, er gerður var
við Breta í fyrra. Verð á nýj-
um fiski hækkar að meðaltali
um 28% frá því sem þá var.
•— Enn sem fyrr er mikill hluti
landsins útilokaður frá öllum
fiskkaukaskipum nema þeim,
sem eru á vegum matvælaráðu-
neytisins brezka. Með þetta fyr-
irkomulag var mikil óánægja
síðastl. ár. Kunnugt er, að við-
skiptanefndin ísl. reyndi að fá
þetta lagfært. Þá má geta þess,
að greiddur verður kostnaður á
flutningi fisks milli hafna svip-
að og gert var sums staðar síð-
astl. ár, og jafnframt verður
séó fyrir flutningi verkamanna
milli hafna, ef þess gerist þörf.“
byrjaður á ný, að skrifa um dýr-
tíðarmálin í Alþýðublaðið. Er þaS
sama ruglið og hann var með fyrir
kosningarnar.
Væri Jóni Biöaidal skammar
nær, að hraða athugun á grund-
velli dýrtíðarvísitölunnar og leið-
rétta skekkjur, sem þar kunna að
vera, í stað þess að vera að bulla
um framkvæmd dýrtíðarlaganma,
sem hann sýnilega botnar ekkert
í. Því vitanlega skiptir það höfuð-
máli fyrir launastéttimar, að
grundvöllur vísitölunnar sé réttur.'*
Það er vitanlega gott og
blessað að heimta leiðréttingu
vísitölunnar af Jóni BlöndaL
En var það ekki Ólafur Thors,
sem lofaði endprþkoðiln visi-
tölunnar í vetur? Hversvegna
hefir hann ekki sýnt neinn lit
á því að efna það loforð? Væri
ekki nær fyrir Morgunblaðíð
að efna upp á hann loforðið og
leita tíðinda hjá honum um
þetta mál?
•
Morgunblaðið birti í gær byrj
un á langri grein um bylting-
arstrauma og frelsishugsj ónir
eftir hinn þekkta ameríkska
rithöfund Demaree Bess, sem
ferúfm 'samaji hefir gkrifað £
hið heimsfræga og mikilsvirta
blað „Christian Science Moni-
tor“ í Boston. í grein þessari
segir meðal annars:
„Fyrir 25 árum byrjuðu bolje-
vikkar í Rússlandi að rannsaka
fyrirkomulag byltinga visindalega.
Þeir komu á fót stofnunum í Len-
ingrad og Moskva. Við þær unnu
prófessorar. Við þessar stofnainir
voru sérstakar rannsóknarstofur.
Ennfremur komu þeir á fót Al-
þjóðasambandi kommúnista. Þetta
samband hafði bækistöð í hverju
landi. Innfæddir kommúnistar,
sem gengið höfðu í skóla í Rúss-
landi, veittu bækistöðvum þessum.
forstöðu. Og ef þeir hlýddu ekki
skipunum frá Moskva út í ystu
æsar, var þeim vikið frá tafarlaust.
Hitler fannst þetta skipulag svo
snjallt, að hann lýsti því yfir, að
hann hefði lagað nazismann eftir
því. Japanar hafa eirmig kynnt sér
og líkt eftir fyrirkomulagi Rússa.
Alþjóðasamband kommúnista
var Hitler geysimikil stoð í þá 22
mánuði, sem Stalin og Hitler
„unnu saman." Nefnilega vegna
vegna þess, að Stalin sagði stuðn-
ingsmönnum sínum, að þetta stríð
Tth. á 6. aföta.