Alþýðublaðið - 13.09.1942, Blaðsíða 5

Stuuuulagur 13. september 1942

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Lesið
Hugsið
Ræðið
Tillðgur AlpýdnBokkslns um
lausn vandamálanna.
....
:Samþykktar af stjórn, þingmonnum og frambjóðendum Aiþýðuflokksins á sameiginlegum funtíi í Rvík.
SHEFÁiN JÓH. STEFÁNSSON skýrði frá því í
grein, sem birtist hér í blaðinu í fyrradág, að
atjóm Alþýðuflokksins, þingmenn hans og aðrir
frambjóðendur við síðustu kosningar, svo og ýmsir
trúnaðarmenn flokksins, hefðu á fundi sínum í síð-
ari hluta ágiistmánaðar, sem þá var skýrt frá hér í
blaðinu, samþykkt tillögur um lausn hinna mest að-
kallandi vandamála í atvinnu- og fjárhagsmálum .
þjóðarinnar, svo og um þær félagslegar umbætur
-og skipulagsbreytingar, sem fundurinn taldi, að
ibrýna nauðsyn bæri til að gera og hægt væri að gera
í allra nánustu framtíð.
Stefán Jóh. Stefánsson gat þess eimiig í grein
sinni, að Alþýðuflokkurinn 'hefði þegar lýst sig
npeiðubúinn til þess í lok þingsins, sem nú er nýaf-
staðið, að leggja fram tillögur sínar um lausn vanda-
snálanna og taka upp viðræður við alla aðra flokka
í sambandi við þær. Verða tillögur 'þessar nú birtar
hér í blaðinu eins og boðað var í grein Stefáns Jóh.
Stefánssonar.
Fara tillögurnar hér á eftir:
STJÓRN AHÞÝÐUFLOKKSINS, þingmenn hans
og aðrir frambjóðendur við síðustu kosningar
álykta, að brýna nauðsyn beri til, að hafizt verði
2»anda tafarlaust um:
I. að stöðva verðbólguna óg tryggja þar með
gengi íslenzku krónunnar.
! n. að girða fyrir óhóflegan stríðsgróða og
auðsöfnun einstakra manna og stétta, en
verja aukningu þjóðarteknanna til kjara-
jöfnunar og á annan hátt til almennings-
þarfa. Þegar fenginn stríðsgróði ein-
staklinga og fyrirtækja sé skattlagður í
sama skyni.
Uí. að stuðla að því að komið verði á sann-
gjörnum heildarsamningum milli at-
vinnurekenda og launþega til tryggingar
nauðsynlegum vinnufrið í landinu.
IV. að tryggja verkamönnum, sjómönnum,
bændum og launþegum eðlilega hlut-
deild í aukningu þjóðarteknanna síðan
ófriðurinn hófst.
V. að tryggja nauðsynlega framleiðslu með
því að skipuleggja vinnuaflið í landinu
með samkomulagi við verkalýðssamtökin
og hafa um það samvinnu við setuliðs-
stjórnirnar.
VI. að tryggja nauðsynlega aðflutninga til
landsins og hirgðasöfnkm helztu nauð-
synjavöru.
VU. að gera nú þegar ráðstafanir til þess að
ieysa húsnæðisvandræðin með röggsam-
legum aðgerðum.
TOf. að efla hvers konar félagslógar um-
bætur, þar á meðal koma á 8 stunda
vinnudegi, auka að öðru leyti vinnu- og
Gaeilsu-vernd^ endurhæta alþýðutrygging-
arnar o. s. frv. (
IX. að efla varnir gegn hættum af hernaðar-
aðgerðum og gera öflugar ráðstafanir til
að draga úr þeim hættum, sérstaklega
fyrir æskulýðinn, sem eru samfara dvöl
erlends setuliðs í landinu.
‘1 X. að styðja í hvívetna 1 fræðslu-, vísinda-,
lista- og hvers konar menningarstarf-
semi. Rithöfundum og listamönnum séu
tryggð öruggari vinnu- og lífsskilyrði en
Ihmgað til.
XI. að gera rekstur og framkvæmdir hins
opinhera einfaldari og fljótvirkari, meðal
annars með því að fela einstökum, áhyrg-
«En mönnum í stað nefnda framkvæmdir
JþýðingarmikíIIa mála, í samræmi við al-
raenna yfirlýsta stefnu ríkisstjórnarinnar
eða sérstakar ákvarðanir hennar. Allar
fastar opinberar stöður og embætti séu
auglýst og veitingxun hagað eftir fyrir-
fram ákveðnum og sjálfum sér samkvæm-
um reglum.
XII. að gera ráðstafanir til að undirbúa ný-
skipun atvinnuháttanna að ófriðnum
loknum til tryggingar sem mestum jöfn-
uði í lífskjörum almennings, öryggi gegn
atvinnuleysi og yfirleitt réttlátara þjóð-
skipulagi í öllum greinum.
Að framangreindum markmiðum verði keppt með-
al annars með eftirtöldum ráðstöfunum og fram-
kvæmdum:
1. Sérstök sjálfstæð stofnun undir opinberri yfir-
stjórn annist öll innkaup fyrir kaupmenn, kaup-
félög og aðra innflytjendxu*. Stofnunin keppi að því
að afhenda alla nauðsynjavöru við sem lægstu kostn-
aðarverði. Stofnun þessi hafi umráð yfir öllu fáan-
legu skipsrúmi í flutningaskipum til landsins, gæti
þess að það nýtist sem bezt og leggi áherzlu á, að
nauðsynlegustu vörur gangi fyrir um flutning. Inn-
flutningux bifreiða falli undir þessa stofnun.
2. Á sama hátt sé öll útflutningsverzlun sett undir
yfirstjórn einnar opinberrar stofnunar, sem starfi í
nánu sambandi við in.nflutnings.stofnunina, einkum
varðandi alla flutninga.
3. Skipaður sé verðlagsstjóri, er hafi sér til að-
stoðar ráðgefandi verðlagsnefnd. Verðlagsstjóri á-
kveði söluverð á innfluttum vörum, iðnaðarvörum
og öðrum innlendum vörum en landbúnaðarafurðum
(sjá síðar um þær), svo .og taxta á vinnu þeirra, er
skipta beint við neytendur og samningar stéttar-
félaga við atvmnurekendur ná ekki til. Verðlagsstjóri
ákveði einnig verð á innlendum land'búnaðarafurð-
um eftir fyrirfram ákveðinni vísitölu, er fundin sé
á þann hátt, að verðlagið 19-39 sé lagt til grundvallar
h að viðbættri þeirri -hækkun, að bændur fái samsvar-
andi kjarabætur og launþegar, miðað við sama tíma.
Við ‘þann samanburð sé tekið tillit til þeirrar at-
vinnuaukningar, sem síðan hefir átt sér stað.
4. Lögð sé áherzla á að flytja til landsins eins mikið
af nauðsynjavörum og skipsrúm framast leyfir,
safna birgðum af þeim og dreifa um landið á hent-
uga og örugga staði.
5. Tekin sé upp skömmtun á fleiri nauðsynjavör-
um en hingað til, t. d. kolum og benzíni, til þess að
koma í veg fyrir óhóflega eyðslu þeirra, svo sem til
óþarfa aksturs bifreiða.
6. Gengi íslenzku krónunnar verði hækkað og
gert jafnhátt og það var fyrir gengislögin .1939.
7. Útflutningsgjald sé lagt á þær vörur, sem seld-
ar eru úr landi með stríðsgróða, og því varið til þess
að halda niðri verði á nauðsynjavörum almennings
og til verðjöfnunar á milli útflytjenda.
8. Tollar á nauðsýnjavörum séu afnumdir.
9. Skyldusparnaði sé komið á, en undanþegnar
tekjur upp að vissu marki, er miðað sé við ómaga-
fjölda.
10. Hækkun tekjuskatts á hátekjum og stríðsgróða.
Bannið gegn því að leggja útsvör á þann hluta
téknanna, -sem er umfram 2Ö0 þúsund krónur, sé
afnumið.
U.Sérstakur stríðsgróðaskattur sé lagður á eigna-
aukningu umfram 75 þúsund krónur, sem orðið hefir
síðan í árslok 1939.
12. Sérstakur verðhækkunarskattur sé á lagður
til þess að draga úr hraski með jarðir, aðrar fast-
eignir og skip.
\
13. (Hert sé mjög á éftirliti með framtölum tekna
og eigna og lög sétt um inhb.eimtu tekju- og eigna-
skatta af verðbréfum (vaxtaskattur af rerðbréfum).
14. Tekið sé upp nákvæmt eftirlit með því, að
varasjóðir hlutafélaga séu ekki notaðir í alls konar
brask óviðkomandi rekstri félaganna, og hlutafé-
lagalögin og ákvæði skattalaganna um hlutafélög
endurskoðuð.
15. Unnið sé að því að skipastóll landsmanna verði
sem skjótast endurnýjaður og aukinn. Framlag til
nýbyggingarsjóðs sé hækkað, og tryggt að hann nái
tilgangi sínum. Veittir verði styrkir til smíða á nýj-
um fiskibátum og hagkvæmari lán en nú til endur-
nýjunar á fiskiflotanum. Meðal annars séu sérstakar
reglur um afskrift báta og skipa, sem byggð eru með
óeðlilega háu verði. Enn fremur verði nýjum fyrir-
tækjum, er vinna úr íslenzkum afurðum, gefinn kost-
ur á sérstaklega hentugum lánskjörum, j
16. Vinnuaflið í landinu sé skipulagt mcð sam-
komulagi við verkalýðssamtökin til þess að tryggja
sem bezta hagnýting þess við nauðsynlega fram-
leiðslu og framkvæmdir, koma í veg fyrir allt of
mikið aðstreymi verkafólks til einstakra staða á
landinu, sem veldur húsnæðisvandræðum og skorti
á vinnuafli annars staðar. Komið sé á allsherjar-
vinnumíðlun og skráningu verkamanna og teknir
upp samningar við hið erlenda setulið um tákmörkún
vinnuafls í þjónustu þess, beint og óbeint. Vinnu-
miðluuiin sé undir stjórn eins manns, sem ‘ber ábyrgð
á framkvæmdum á þessu sviði gagnvart ríkisstjórn-
inni. Nefnd, skipuð fulltrúum frá verkalýðssamtök-
unum og atvinnuvegunum, sé vinnumiðlunarstjór-
anum til ráðuneytis, auk þess sem hann kveður íil
aðstoðar fulltrúa frá félögum atvinnurekenda og
verkamanna.
17. Lögð sé megináherzla á að koma á allsherjar-
samningum rnn kaup og kjör launþega, og sé við þá
samninga höfð hliðsjón af þeirri aukningu þjóðar-
teknanna, sem átt hefir sér stað síðan stríðið hófst.
Sérstök áherzla sé lögð á að samræma kaupgjald
víðs vegar á landinu og hækka kaup hinna lægst
launuðu.
18. Lögfestur sé 8 stunda vinnudagur, þar sem því
verður við komið, og ákvæði sett um, hvað telja
beri eftirvinnu og 'hvað nætur- og helgidagavinnu.
19. Sett sé löggjöf um orlof vinnandi fólks,
\
20. Heildarlöggjöf sé sett um vinnuvernd, meðal
annars með ákvæðum um lengingu hvíldartíma sjó-
manna, fullkomnari reglur um eftirlit með verk-
smiðjum og vélum og aðbúnað á hvers konar vinnu-
stöðum, hvíldartíma unglinga og orlof kvenna frá
síörfum með fullum launum fyrir og eftir barnsburð.
21. Öflugar ráðstafanir séu þegar gerðar til þess
að ráða fram úr húsnæðisvandræðunum, meðal ann-
ars með skömmtun húsnæðis og byggingu nýrra
verkamannabústaða. Öllu fáanlegu byggingarefni sé
ráðstafað af hinu opinbera og stöðvaðar byggingar
„lúxus‘-íbúða og annarra bygginga, sem þola bið.
Ef-tirlit sé haft með því, að menn hafi viðunandi
húsnæði og aðbúð, þar sem þeir stunda vinnu utan
heimasveitar sinnar. Skipulögð sé aðstoð við eigendur
húsa, þar sem auka má húsnæði með viðbyggingum
og öðrum aðgerðum á skjótari og ódýrari hátt en
þegar um nýbyggingar frá grunni er áð ræða.
22. Löggjöfin um alþýðutryggingar verði endur-
skoðuð og fullkomnuð: slysabætur hækkaðar og gerð-
ar víðtækari, sjúkratryggingarnar endurbættar, t. d.
með því að láta trygginguna greiða fyrir tannlækning
ar og hluta af útfararkostnaði, ellilaun og örorkúbæt-
ur hækkaðar og settar ákveðnar úthlutunarreglur þar
að lútandi. Aukinn kostnaður við þetta skiptist milli
ríkis, sveitarfélags og Lífeyrissjóðs íslands. Sér-
Þyggúigar starfsmanna einstakra stofnana séu sam-
einaðar Lífeyrissjóði íslands sem viðbótartiygging-
ar við aímenna lífeyristryggingu. Stofnaður sé einn
lífeyrissjóður fyrir alia opinbera starfsmemi meB
fTnmh, & 9. sáðu.