Tíminn - 08.12.1963, Blaðsíða 9

ÞÁTTUR KIRKJUNNAR
Bjarg aldanna
— fíallið eina
Stundum er Guði sjálfum líkt
við fjall, bjarg, sem ekki fær
bifazt. Og þessi fjallslíking er
sameiginleg mörgum trúar-
brögðum, ekki sízt þeim, sem
hafa tvinnazt og ofizt saman í
trúarhugð okkar íslendinga,
sem mótuð er af Ásatrú og
Jahvetrú í kristinn dóm.
Boðorðin tíu voru gefin á
fjallinu Sínaí, og Fjallræðan
flutt á fjalli sem orðið er tákn
allra fjalla í nafnleynd sinni,
og mörg eru Helgafell okkar á
eyjunni fögru við Dumbshaf.
En samt er það nú svo, að
jafnvel fjöllin hafa bifazt og
kraftar bjargrótanna bærzt
hvað eftir annað. Guðstrú hins
kristna hjarta er fyrst og
fremst trúin á sigur kærleik-
ans í stormum haturs og
grimmdar, sigur ljóssins í djúp-
utn skuggum skammdegisnæt-
ur.
En hvað eftir annað er líkt
og þessi trú verði líkt og ljós
í stormi, blaktandi Ijós á litlu
skari, og manni finnst himinn
og jörð vera að líða undir lok,
festingar alheimsins að hrynja
og gliðna sundur. Hið vonda
að taka völd, myrkrin ein hafa
einveldi á jörðu, allar vonir
að engu gjörðar, og mannkyn-
ið allt eins og lítið barn á
hættu'pgri slóð, refilsstigum í
gjörningahríð heimsku og hat-
urs, í íslenzkum stórhríðarbyl
þegar ekki sér út úr augum.
„Andvökunætur einmana
grætur
útlægur hugur á myrkr-
anna slóð.
Heitt þráir andi ljós yfir
landi
leiftrandi bjarminn af ár-
sólarglóð.
Mannheimur villist á
myrkranna slóð“.
Þannig hefur vafalaust mörg-
um orðið um daginn, þegar for-
inginn mikli, leiðtogi lýðræðis
og vonarstjarna mannhelgi og
jafnréttis manna og þjóða féll
fyrir kúlu launmorðingja úr
launsát.ri, hneig í faðm eigin-
konu sinnar, líkt og táknmynd
hins góða, sem biður lægra
hlut í átökum við mannvonzku,
heimsku, grimmd og fordóma,
þröngsýni og forherðingu.
Og a.'it í einu varð eins og
allt staðnaði, og mannt varð á
að spyrja: „Er þetta þá allt? Er
þetta þá allt, sem maður hefur
vonað bezt og bjartast? Og
innst inni í hjartanu brast ein-
hver strengur, sem kannske
aldrei ómar framar, ung von,
sem dó, veröld, sem hrundi
heimui sem fórst. Hví var svo
gjört við hið græna tré? Mann-
inn, sem var í fararbroddi í bar
áttunni fyrir jafnrétti allra kyn
þátta, ailra stétta, manninn sem
stóð eins og foldgnátt fjall gegn
ágangi og áróðri, og ágangi ein
ræðis og kúgunar í vitund okk-
ar flestra á Vesturlöndum,
manninn, sem var orðinn nokk
urs konar útvörður við landa-
mæri íriðar og frelsis, mann-
inn, sem í tign sinni og veldi
gat gefið öll forsetalaunin sín
árlega i sjóð til styrktar van-
gefnuir börnum. Var hann ekki
einmitt tákn hinna komandi
jóla, græna tréð, sem unnið
hafði ósjálfrátt þegnrétt
í hverju viðkvæmu hjarta, svo
hægt vai að segja: Mér þykir
vænt um hann. Baldur, hinn
góði hviti Ás mannkyns hafði
fallið fyrir Heði blinda einu
sinni er.n. Og tárin komu fram
í hvarmana. Var tilveran enn
svona grimm. Til hvers var að
berjast? Var ekki framfaraskím
an, skröksaga ein, sumarið, sem
aldrei kcm?
En þetta er allt saman, þótt
hart sé að segja að binda hug
sinn við heimsins skyndilæti.
Merkið stendur þótt maðurinn
falli. Andi hans lifir. Kærleik
ur hjartans lifir. Sannleikur-
inn, rcttlætið lifir. Að binda
traust sitt við mann, dauðlegan
mann er ofdirfska, barnaskap-
ur. Þökkum heldur hinn eilífa
anda sem í honum bjó, líkingu
hans við Krist, guðskraftinn,
sem honum auðnaðist að veita
gegnum vitund sína til sam-
ferðafólicsins, vesalings óttasleg
innar kynslóðar atómaldar.
Bjarg aldanna, fjallið eina,
Guðs kraftur kærleikans stend-
ur enn og bifast ekki. Tár þín,
sem hafa drukkið Herrans ljós,
voru sönnun þess. Strengur-
inn, sem hrökk í barmi þínum,
veröldin, sem hrundi í huga
þínum, var sönnun þess, að
kærleikurinn, sem birtist í þess-
um eina manni, sem þú lærðir
að elska i órafirð, var sönnun
þess, hvað Fjall'ið eina, bjarg
aldanna er eilíft og mikils virði
hverri mannssál.
Við sjáum allt hér svo sem í
skuggsjá og óljósri mynd, og
við miðum helzt við langa ævi
og mörg ár. En ár og eilífð
eru undarleg hugtök. Einn dag-
ur við Fjallið eina, bjarg ald-
anna, er sem þúsund ár og þús-
und ár sem einn dagur.
Flestir eða margir, sem eiga
dýpst spor við tímans sjá, áttu
aðeins örstutt starfstímabil tal-
ið í árum.
Alexander mikli var kon-
ungur í þrjú ár, Kristur kenndi
í þrjú ár tæp, Mærin frá Or-
leans frægasta kvenhetja og
frelsishetja allra alda, var þrjú
ár að starfi, Kennedy var tæp
þrjú ár. Svona mætti lengi
telja. Þau voru ekki fjallið, en
þau voru kveikt við ljómann
frá geisiadýrð þess, ljós og sól
hins eilífa. Þess vegna mun ljós
þeirra ekki daprast þótt ár og
aldir líði, heldur verða þeim
mun bjartara sem aldirnar
verða fl'eiri, myrkrin svartari.
Þess vegna megum við aldrei
gefast upp í trú á sigur ljóss-
ins, sigur kærleikans, sigur
hins góða, fagra, sanna og
rétta.
Á því vinna engar Gyðinga-
ofsóknir, engin drepsótt, ekkert
bál, engin krossfesting, engin
byssukúla úr launsátri morð-
ingjans.
Baldur hinn góði, hvíti ás,
verður ekki grátinn úr helju
með öllum tárum allra manna.
En bros hans endurspeglast í
tárunum til enn dýrðlegri
ljóma, enn dýpri elsku og enn
sárari harms, sem lofar sigri
Ijóss og frelsis að lokum í
bjartri , heitri von.
LEIKFÉLAG SELFOSS
Víxlar
Leikfélagið á Selfossi er nú að
hefja sjötta starfsár sitt. Ekki
verður annað sagt en að það hafi
verið athafnasamt, þar sem það
hefur sýnt 8 leikrit á þessum
tíma, flest stór og viðamikil. Félag
ið hefur á þessum árum notið af-
burða leikstjóra, kemur þar mest
við sögu Haraldur Björnsson, einn
mikilhæfasti og gagnmenntaðasti
leikari ísle.idinga til þessa. Undir
leiðsögn hans hefur álitlegur hóp-
ur í leikfélagi Selfoss náð allgóð-
um þroska og fram hafa komið at-
hyglisverðir einstaklingar er vald
ið hafa með mikilli prýði hinum
vandasömustu verkefnum. Væri á-
stæða til að geta sumra þeirra, þó
það verði að bíða að sinni. — Að-
staða til ieikstarfsemi er engan
veginn svo sem skyldi hér á Sel-
fossi. Er sennilega langt í land
að svo geti orðið, því mjög brýn
verkefni kalla að í ungu og ört
vaxandi hreppsfélagi, sem í raun
hefur fengið á sig nokkurt bæjar-
snið. Þó hafa forráðamenn staðar-
ins sýnt leikstarfseminni mikinn
skilning og stutt hana á myndar-
legan hátt.
Síðastliðið föstudagskvöld frum-
sýndi félagið í Selfossbíó gaman-
leikinn „VKlar með afföllum" eft-
ir Agnar Þórðarson. Leikrit þetta
hefur eigi verið sett á svið áður,
en það er saman sett úr 11 vin-
sælum þáttum er fluttir voru í út-
varpinu á sínum tíma undir sama
nafni. Upphaflega mun höfundur-
inn hafa samið leikritið fyrir stórt
hringsvið með nokkuð fleiri per-
sónum, með það fyrir augum að
það yrði flutt i Þjóðleikhúsinu, en
þar sem ekki hefur orðið af því,
fækkaði hann persónum nokkuð
og gerði sviðið eitt, en tvískipt.
Höfundurinn hefur sjálfur ann-
azt sviðsetningar leikritsins Eins
og kunugt er, þá er leikrit þetta
léttur gamanleikur, gerist í Reykja
vík á vorum dögum, þrungið af
glettni og gamanmálum. Þó fel-
ast í leiknum sannjeikskorn og
persónur í gerð og gervi mjög
sannfærandi.
í heild má segja, að uppfærsla
leikritsins sé góð, höfundi og leik-
endum til sóma. Svo mikið er víst
að leikhúsgestir skemmtu sér með
ágætum.
Margar af persónum leikritsins
eru þegar landsfrægar, svo sem
Danni, sem leikinn var af Þorbirni
Sigurðssyni, óvönum unglingspilti,
or slapp furðu vei frá hlutvevkinu.
FO' eldrar hans Bergþór Bjönuson
afföllum
Júlíus kaupfélagsstjóri (Karl Guðmundsson), Bergþór Björnsson
(Axel Magnússon) og ræstingakona (Ágústa Sigurðardóttir).
Guð er ekki dáinn, þótt góðir
menn falli. Og þeir skilja eftir
ljós sitt við veginn. Það er eins
víst og að hitt, að aftur koma
jól og aftur hækkar sól. Sjáið
vorbrum vonarinnar mitt í
skammdegismyrkrunum, þegar
jólin, hátíð friðar og fegurðar,
kljúfa sundur allar ógnir vetr-
arins.
Sumarið, sem þú taldir tapað
á örskotsstund örvænis og skelf
ingar, kemur aftur. Heimurinn
þinn, sem hrundi, rís aftur úr
sæ, strengurinn, sem brast, óm-
ar að nýju. Bjarg aldanna, Fjall
ið eina, ljómar þér við sólris
nýrra vona.
Sjá, „Tæmt er húmsins haf,
allt er ljós og líf.“ Himinn og
jörð munu liða undir lok, en
orð Guðs, kærleikur hans,
stendur stöðugt að eilífu.
Amen.
Árelíus Níelsson.
leikinn af Axel Magnússyni, form.
leikfélagsins og konu hans Jónu
Jódísi, leikin af Erlu Jakobsdótt-
ur, er gerðu hlutverkum sínum
hin æmilegustu skil. Halldór Magn
ússon lék Nikulás fjármálamann,
mjög sómasamlega. Ha’.ldór hefur
verið góður kraftur í leikféJaginu
og ein þess styrkasta stoð. Þor-
gerði kennslukonu, systur Jónu Jó-
dísar, leikur Sigríður Loftsdóttir
Var meðferð hennar á hlutverkinu
mjög trúverðug. Júlíus kaupfélags-
stjóri frá Skötufirði, er í gervi
Karls Guðmundssonar, leikara, er
leikur að þessu sinni sem gestur
hjá leikfélagi Selfoss. Skilaði hann
þeirri virðulegu persónu með full-
um sóma. Frú Ágústa Sigurðar-
dóttir fór með hlutverk ræstingar-
konunnar af mikilli snilld, enda
hlaut hún ósvikið lof sýningar-
gesta. Valgarð aðalbankastjóra
leikur Sigurður Símon Sigurðsson,
með virðulegu fasi og settlegheit-
um, sem slíkri stöðu hæfir. Sjönu
skrifstofustúlku leikur Sesselja Ól-
afsdóttir all-þokkalega. Trésmið,
lítið hlutverk, var ágætt í meðferð
Gunnars Granz. Vildimar Þor-
steinsson kom fram í gervi múr-
ara, sem nánast er „statista1--
atriði.
Leiksviðið er smekklegt og lýs-
ing góð.
Húsið var þéttsetið og skemmtu
sýningargestir sér ágætlega.
Glumdi húsið af ósviknum hlátri.
er fyndni og kringilyrðum rigndi
hverju eftir annað. Á leiksýning j
þessi áreiðanlega eftir að skemmta
mörgum áður en lýkur, og óhætt
að hvetja fólk, sem vill öðlast ó-
svikna skemmtistund, að fjölsækja
á leikinn.
í leikslok var leikendum óspart
klappað lof í lófa, svo og höfund-
inum og leikstjóranum Agnari
Þórðarsyni og bárust þeim öllum
fjöl'di blóma. — Oddviti Selfoss-
hrepps, Sigurður í. Sigutðsson, á-
varpaði höfundinn og færði honum
þakkir fyrir að hafa heiðrað stað-
inn með því að láta frumflytja
þennan ágæta gamanleik á sviði
hér á Selfossi. .Jafnframt færði
hann leikurum þakkir fyrir
frammistöðu þeirra. Bað hann leik
húsgesti hylla höfundinn með
kröftugu húrrahrópi, sem var vel
tekið undir Var leikendum einnig
þakkað á sama hátt.
Ekki er að efa, að „Víxlar með
afföllum" verða sýndir af Leik-
félagi Selfoss, víða um Suðurland,
svo sem flestir geti átt þess kost
að njóta þeirrar gamansemi, sem
þar er að finna í ríkum mæli. —
Ég vil þakka höfundi og leik-
endum fyrir ágæta skemmtun.
Óskar Jónsson.
Framsóknarvist
á Akranesi
Framsóknarvist og kvikmyndasýning
verSur í félagsheimili Framsóknar-
manna á Akranesi að Sunnubraut
21 sunnudaginn 8. desember. Hefst
kl. 8,30.
9
T í M I N N, sunnudaginn 8. desember 1963.