Alþýðublaðið - 12.08.1943, Qupperneq 6

ALPYÐUBLAPIP
Innrásin
á Sikiley.
Hér birtast fyrstu myndirnar,
sem hingað hafa borizt frá
Sikiley. Myndirnar qru allar
teknar af ljósmyndurum herj-
anna, en þeir og fjöldi blaða-
manna ýoru með fyrstu sveit-
unum, sem á land gengu.
Eisenhower hershöfðingi
stjórnaði innrásinni frá Malta
Hér sjást ameríkskir fótgönguliðar stökkva á land.
Orrustur geysa og skriðdrekar koma tíl skjalanna.
Bandamenn taka borg eftir borg. Hér Comiso.
íbúarnir eru vinsamlegir og afhénda öll vopn sín.
Frh. af 4. síðu.
„Ég var hjúkrunarkona. Ég
starfaði við sjúkrahús í fjölda
mörg ár. Ég hefi hjúkrað sjúk-
lingum að nóttu og degi. Ég
hefi tekið við þeim þannig á
sig komnum, að þeir voru ekki
annað en skinin beinin — og
oft hefir mér tekizt að skila
þeim feitum, sællegum og
hraustum — og þá var ég
glöð! Ég barðist eins og ég gat
gegn sjúkdómum þeira og von-
leysi þeirra. Ég gerði mig eins
glaða og káta og mér var frek-
ast unnt. Og oft vann ég sigur!
Ég hefi aldrei gifzt og aldrei
átt barn. Ég á ekkert skyld-
menni. Ég er ein, alein. Hvö-
nær heldur þú að ellilaunin
verði svo há, að hægt sé að lifa
af þeim? i
Hún stendur fyrir framan
mig brosandi, en það er auð-
séð, að hún hefir lagt hvert
grjónakorn við grjónakorn,
hvern mjólkursopa við mjólk-
ursopa og hverja smjörklípu
við smjörklípu. Ein og óstudd
hefir hún í mörg ár barizt
við tölurnar. 57 krónur til 30
daga. Reynið þið það! Gerið
þið tilraun! Finnst ykkur ekki,
að það væri „sport“ í því að
reyna? Ef til vill gætuð þið
slegið met! Þið kannist við öll
metin í Ameríku — og það
ætti ekki að letja okkur, að
gera tilraunina!!
Meðan þessi gamla kona
barðist við sjúkdóma annara
var dagur hennar ekki svo
dimmiir og vegur hennar ekki
svo grýttur. Þá barðist hún tii
sigurs. Að vísu má segja, að
það sé líka sigur í því fólginn,
að fá endana til að ná saman:
síðasta dag mánaðarins og sið-
ustu aurana í fimmtugustu og
sjöundi krónunni! En það er
þó vonlaus barátta, þvi að
fyrir 57 krónur á mánuði er
hvorki hægt að lifa eða deyja
— í Reykjavík!
Það er sagt, að upp af blóð-
velli þessarar styrjaldar eigi að
rísa nýr og betri heimur,
bjartari dagur og sléttari veg-
ur fyrir fólkið. Foringjar
bandamanna hafa lofað að
skapa fólkinu betri kjör eftir
styrjöldina en voru fyrir hana.
Eitt kjörorð þeirra er: Freedom
from want: frelsi frá 'skorti.
Þeir ætlast til þess að hin níst-
andi angist mannanna fyrir
því að þurfa að líða skort
hverfi að styrjöldinni lokinni.
Hvað sem . því líður, að svo
verði búið í haginn fyrir allan
lýðinn í framtíðinni, þá veit ég
það þó, að við íslendingár get-
um hrundið þessu í fram-
kvæmd. Það hefir verið unnið
að því markvisst á undanförn-
um árum. Alþýðutryggingarn-
ar eru árangur þeirrar baráttu.
Það er hætt að slíta börnin frá
brjóstum mæðra sinna, þó að
fyrirvinnan falli í valinn. Það
er hætt að sundra heimilunum
fyrir fátæktar sakir. Verka-
maðurinn, sjómaðurinn, verka-
konan eða iðnaðarmaðurinn,
sem slasast við vinu sína, fer
ekki á vonarvöl þess vegna,
Margt er breytt frá því, sem
áður var.
En við höfum aðeins hafið
starfið, ekki lokið því. Öryrkj-
arnir og gamalmennin mega
ekki lifa í angist vegna yfir-
vofandi skorts. Þegar maðurinn
er orðinn slitinn að kröftum,
hvaða starf sem hann hefir
stundað, hefir hann lokið hlut-
verki sínu. Og þegar hlutverki
hans er lokið og ef hann getur
ekki séð sér farborða sjálfur,
þá verða tryggingarnar að
vera svo fullkomnar, að hann
geti haldið skortinum og ótt-
anum við skortinn frá dyrum
sínum.
Menn halda kannske, að hér
sé aðeins um mannúðarmál að
ræða! Þetta er að vísu mann-
úðarmál, en það er líka stjórn-
arfarslegt vandamál.
að þið skiljið það, að andlegt |
og likamlegt frelsi ykkar sjálfra :
mitt og þitt frelsi, já, öll menn- j
ing okkar, veltur á því að okkur
takist að skapa fólkinu full-
korið öryggi.
Einráeðisbylgjur hafa oltið
yfir löndin á undanförnum ár-
um. Þær risu vegna skortsins.
Hræringar hins. umkomulausa
fólks vöktu þessar bylgjur. Það
er hægt að spekúlera í neyð og
það hefir verið gert og er gert!
Hið öryggislausa fólk sér ekk-
ert annað en skortinn við dyr
sínar. Það getur ekki treyst
því þjóðskipulagi, sem ekki
getur veitt því frelsi frá skort-
inum. Þetta sjá leiðtogar þjóð-
anna nú. Þeir skilja, að ef hinn
atvinnulausi her verður jafn
fjölmennur eftir styrjöldina og
hann var fyrir hana, þá er
lýðræðið dauðadæmt. .Það er
því misskilningur, ef forustu-
menn bandamanna halda að
styrjöldin sé unnin, þegar and-
stæðingar þeirra eru komnir á
kné. Hún er ekki unnin fyrr
en það kemur í ljós, að sigrazt
hefir verið á atvinnuleysinu, á
skortinum, á angistinni, , sem
fylgir því að vita skortinn við
dyr sínar.
Landið okkar er nógu ríkt til
þess að öllum, sem byggja það,
geti liðið nógu vel, sagði Ól-
afur Friðriksson einu sinni.
Og þetta er áreiðanlega satt.
Og við eigum að vinna að
þessu í einingu. Ég vil ekki
verðlauna vinnusvik og ó-
mennsku, heldur hegna fyrir
það. Sá, sem ekki vill vinna,
en getur það, á ekki mat að fá.
Ég vil enga vatnsgrautarmisk-
unnsemi. Ég vil að dugnaðar-
og sparsemdarmaðurinn njóti
kosta sinna, en letinginn og
eyðsluseggurinn gjaldi ókosta
sinna. Fyrirhyggjuleysi verður
að koma mönnum í koll. En ég
vil ekki að öryggisleysið og
vandræðin bíði iðjufólksins,
þegar það er komið við aldur.
Við viljum ekki þurfa að horfa
upp á atvinnulausan múg hér
í Reykjavík eftir styrjöldina.
Hlutverk okkar er fyrst og
fremst að skapa öryggi, öryggi
framar öllu öðru. Atvinnu,
framar öllu öðru.
Já, landið er nógu ríkt, svo
að öllum, sem bygpja það, geti
liðið nógu vel. Einar Bene-
diktsson segir -— og hann sá
lengra og skildi betur en flestir
aðrir íslendingar til þessa
dags:
„Þú fólk með eymd í arf!
Snautt og þyrst við gnóttir
lífsins linda,
lítil þjóð, sem geldur stórra
synda,
reistu í verki
viljans merki •—
vilji er allt, sem þarf.
Trúðu á sjálfs þíns hönd en
undur eigi.
Upp með plóginn. Hér er þúfa
í vegi.
Bókadraumnum,
böguglaumnum
breyt í vöku og starf.
Þú sonur kappakyns,
lít ei svo með löngun yfir
sæinn,
lút ei svo við gamla, fallna
bæinn,
byggðu nýjan,
bjartan, hlýjan,
brjóttu tóftir hins.
Líttu út og lát þér segjast,
góður,
líttu út, en gleym ei vorri
móður.
Níð ei landið,
brjót ei bandið,
boðorð hjarta þíns.
Já, boðorð hjarta þíns.
Hjarta þitt segir þér að vinna
að öryggi fólksins, án þess þó
að verðlauna ómennsku og
iðjuleysi. Hjarta þitt segir þér
að bægja skortinum frá dyrum
Fimmtudaginn 12. ágúst 1943.
* >
jKaupnm tuskur £
^ hæsta verði. ^
jðú&gagnaviDnustofan >
j Baidursgötn 30. t
meðbræðra þinna og systra.
Gerðu það og það eru þúsund-
ir, sem vilja vinna að því með
þér..
Gerum daginn bjartari og
veginn greiðfærari fyrir alla.
dANNES A HORNINU
Frh. af 5. síðu
vinna eins mikið á 8 eins og 10
tímum. íslenzkir atvinnurekendur
eru svo vanir við að þrælka verka-
lýðinn, að þeim ofbýður, ef þræl-
dómnum er nokkuð létt af. Hver
endist mörg ár til þess að vinna
erfiðustu vinnu með því að ham-
ast 'alltaf? Menn verða með því
heimsk, slitin gamalmenni 10 ár-
um áður en eðlilegt er. Og öll
vinna er nú taiin gustukavinna.“
„SVO ER AÐBÚÐ VERKA-
LÝÐSINS. Ég þekki hve andstyggi
legar vistarverur þær hafa verið,
sem verkamönnum hefir verið
boðið upp á. Til dæmis hjá sumum
síldarverksmiðjum hefir verið
kássað saman 14—16 manns í eitt
herbergi. Þar verið etið inni á
miðjum „vöktum", og engjnn haft
svefnfrið. Eða hvernig líður vega-
vinnumönnum í tjöldunum á
haustin, eða skipverjum í „lúkör-
unum“ á litlu skipunum? Þetta
eru allt hundabústaðir, sem enginn
,,stórlax“ vildi búa í einn sólar-
hring, hvað þá marga mánuði ár
hvert. — Ég var nærri búinn að
gleyma síldarstúlknahjöllunum.
Þeir voru andstyggilegir.“
„ALLIR EIGA SVO AÐ VERA
GLAÐIR, „vinnuglaðir”, þó að far-
ið sé með þá eins og hunda. Og
alltaf er kaupið talið of hátt. En
það eru viss laun, sem aldrei virð-
ast talin eftir. Það eru laun ýmissa
yfirmanna. Og þeir eru við sumar
stofnanir svo margir og hátt laun-
aðir, að engri átt nær.“
„EI'i I' DÆMI: Við verksmiðju,
sem ég þekki, er dýr forstjóri, sem
aldrei hefir lært neitt. Hann hefir
hátt á þriðja þúsund á mánuði,
eftir því, sem mér ér sagt. Fyrir-
tækið starfar mest 3 mánuði úr ár-
Inu. Svo er bókhaldari með hátt á
annað þúsund á mánuði, vélstjóri
(ársmaður með enn þá meira) og
formaður með há árslaun. Þarna
i eru komnir fjórir dýrir menn, sem
eiginlega hafa hreint frí um 8
| mánuði af árinu, eða svo til.“
! „ÞESSIRi MENN éta þarna álit-
I lega fúlgu. Ég öfunda þá ekki. En
yfir þessa menn var svo byggt hús,
sem mér er sagt að kosti y2—%
milljón. Það var byggt í fyrra. —
Er þetta ekki nokkuð dýrt „hulst-
ur“ utan um ekki dýrmætari
menn? Til þessa eru alltaf til pen-
ingar. Það má borga sumum vel.“
„ÞÁ MÁ NEFNA, hve sumir
verkstjórar eru leiðinlegir og asna-
legir og kröfuharðir. Ekkert er
talið nógu mikið, nema alltaf sé
hamazt. Þeir eru alltaf á hælum
verkamanna, svo þeir geta varla
gegnt sínum nauðþurftum. Þetta
þekki ég og gæti nefnt nöfn í því
sambandi. Það á að skylda verk-
stjóra til þess að vera á námskeiði
og það á að heimta, að forstjóran
kunni meira en gáfað fermingar-
barn.“
„FYRIR NOKKRUM ÁRUM
var fátækraframfærsla svo lág í
einum kaupstað landsins, en kaup
þeirra þriggja, sem voru í bæjar-
skrifstofunni, svo hátt, að jafn-
mikilli upphæð nam og fátækra-
styrkurinn. Og eru ekki enn þá
of margar og dýrar ,,toppfígúrur“
á íslandi?“
Hannes á hornmu.
Kærufrestur
til yfirskattanefndar rennur út
annað kvöld kl. 12 á miðnætti.