Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 30.03.1935, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Espelund sulu^l. Saga eftir Pipperup.
EG GEKK ut að fallega kirkju-
garðinum í Króksfjarðar-
þorpi, og ficgar ég gekk fram-
hjá gröf einni, kom ég auga á
mann, sem sat brosandi á bekk
og hailaði sér upp að stórum leg-
steini. Við fórum að tala saman,
og f>ó að mér virtist ánægjubros
hans ekki viðeigandi á pessum
stað, setti ég upp sorgarandlit
og spuröi hvort pað væri ná-
kominn ættingi hans, sem ætti
hér hvílustað.
— Pvi er ekki að neita, sagði
hann. — Það er í raun og veru
ég sjálfur, sem hvíli hér. Pað er
að segja, reyndar er það bróðir
minn, Hans P. Espelund, sem fór
til útlanda, en í augum heimsins
er þaö ég.
Ég sagði honum, að ég skildi
ekkert orð í þessu.
— Þér vekið traust á yður,
sagði hann. — Þér líkist manni,
sem er nýháttaður. Setjist þér
hérna hjá mér, og ég skal segja
yður alla söguna.
Sem stendur eruð þér í þorpi,
sem heiíir Króksfjarðarþorp. Og
þetta þorp finnið þér ekki á neinu
Evrópukorti. Stórveldin taka ekk-
ert tillit tii þessa þorps og flug-
urnar skríða yfir þann stað á
kortinu, sem þorpið ætti að Iiggja.
Skiftar eru skoðanir um það á
hverju þorpsbúar lifi, og það,
sem skeður þar, kemst sjaldan
lengra en í dagblað Króksfjarðar-
þorps.
I þessu þorpi bjuggu tveir
bræður, skósmíðameistararnir Es-
pelund. Annar þeirra, nefnilega
ég, var hár maður, kynhreinn aríi,
hneigður til söngs, Pétur H. Es-
pelund að nafni, og hinn, nefni-
Iega bróðir minn, var lítil og ó-
tútleg persóna og hét Hans P.
Espelund.
Hugsið yður nú herra minn, að
tveir menn með nafninu Espelund
búi í svona litlu þorpi. Hugsið
yður Napoleon tvöfaldan í roð-
inu, og annar skygði stöðugt á
hinn. Þegar annar sigraði í or-
ustunni við Egyptaland, fengi
hinn allan heiðurinn af því, og
þegar annar kvæntist Jósefínu,
yrði hinn að borga brúsann.
Þetta gætu orðið alvarlegar á-
stæður.
Þanpig lifðum við, tveir menn
með nafninu Espelund, í skugga
hvor annars. Þá bar svo við, að
ég var i kjöri við bæjarstjórnar-
kosningar, og féll auðvitað.
Þorpsbúar gátu ekki hugsað sér
annað eins afstyrmi í bæjiairstjórn
og Hans P. Espelund. Þeir tóku
okkur alt af í misgripum, og það
var ógæfan.
Sunnudag nokkurn sat ég og
horfði út um gluggann minn. Þá
sá ég Hans P. Espelund koma
yfir götuna. Hann trítlar :að hús-
inu mínu, tindilfættur, hjólbein-
óttur og snúinlappa. Við vorum
báðir ekkjumenn og barnlausir og
ég segi svona við sjálfan mig:
— Þarna kemur nú Hans P. Hann
hefir gleymt einhverju, þegar
hann var hérna seinast fyrir 17
árum síðan.
Skömmu síðar situr Hans P. í
stofunni minni og gónir á hattinn
sinn, eins og hann sæi hann nú
í fyrsta skifti, þó að hann væri
frá þeim tíma, þegar hann kvænt-
ist í fyrsta sinni árið 1895.
— Heyrðu mig, Pétur H. Espe-
lund, segir hann. Þú sérð það
foá’fur, að þorpið er of þröngt
fyrir tvo menn, sem báðir heita
Espelund.
— Því játa ég, sagði ég.
— Og þar sem ég hefi ekki
gert neinar uppfinningar ennþá,
þá er það vegna þess, að ég veit
að þú færð allan heeiðurinn af
því.
— Ég neita því ekki, sagði ég,
— að ég hefi hingað til neitað að
leysa þau verkefni, sem bæjar-
félagið hefir viljað leggja mér á
herðar, vegna þess, að ég hefði
orðið að deila ágóðanum með
þér, Hans P. Espelund.
— Pétur H. Espelund, segir
hann þá. — Eins og málin standa
sé ég ekki annað en við gerum
félag með okkur. Hvað segir þú
um það?
— Ég segi bara, að þessi uppá-
stunga sé þér samboðin, Hans'
P. Espelund. Þú reynir að sníkja
allan heiðurinn af mínum verk-
um.
— Þá er aðeins ein leið opin,
Pétur H. Espelund, segir hann, —
hún er sú, að annarhvor okkar
fari burtu úr þorpinu og hverfi
eitthvað út í buskann. Við vörp-
um hlutkesti.
Minn hlutur kom upp. Daginn
eftir tók ég saman pjönkur mín-
ar og fór burtu. Ég bjó eins og
landflótta maður á herkastala
nokkrum og þjáðist af heimþrá.
Á hverjum degi las ég dagblað
Króksfjarðarþorps, og einn morg-
un las ég eftirfarandi:
Bæjarfélagið hefir í nótt orðið
fyrir sárri sorg. Herra Pétur H.
Espelund lézt um þrjúleytið. Eins
og menn muna fór hinn bróðir-
inn, herra Hans P. Espelund, fyr-
ir 8 dögum síðan til útlanda.
Aftur höfðu verið tekin misgrip
á okkur. Það var ekki verra en
við var að búast. Ég hefði orðið
meira undrandi, ef það hefði ekki
skeð. Auðvitað átti að grafa mig,
þar sem Hans P. Espelund var
farinn til útlanda. Þetta var
glettni örlaganna.
— Hlustið nú á, herra ininn. Ef
þér hafið nokkurn tíma óskað
þess að komast hærra í mannfé-
lagsstiganum og öðlast einhverja
þýðingu í þjóðfélaginu, þá skuluð
þér láta jarðsyngja yður með
pomp og prakt á sunnudaginn
kemur. Ég tala af reynslu.
Daginn eftir greip ég blaðið
og las eftirfarandi:
Eins og skýrt var frá í blaðinu
í gær er herra Pétur H. Espelund
horfinn yfir hið mikla haf dauð-
ans, og það eru engar ýkjur að
segja, að þorpsbúar séu sem lam-
aðir af harmi vegna andláts þessa
stórmerka manns. Pétur H. Es~
pelund var helzta prýði þessa
þorps. Hann var borgari, sem því
miður fékk aldrei þá aðstöðu, að
hann gæti neytt hæfileika sinna í
þágu bæjarfélagsins. Hann var
meðal fremstu borgara þessa bæj-
ar, en sakir hæversku sinnar og
hlédrægni hliðraði hann sér hjá
því að takast á hendur ábyrgðar-
mestu embætti bæjarfélagsins.
Hann var fluggáfaður maður og
hámentaður, og hefði öllum þótt
sómi að því að fylgja slíkum
forystumanni.
Þegar ég hafði lesið þetta varð
ég ýmist svartur sem sót eða
bleikur sem bast. Svo kallaði ég.
á þernuna.
— Viljið þér koma með ferða-
töskurnar mínar, ungfrú. Eins og
þér vitið, heiti ég Pétur H. Espe-
lund.
Það vissi hún.
Ég flýtti mér á járnbrautarstöð-
ina og fór með fyrstu ferð heim
í Króksfjarðarþorp. Hugsið þér
yður, herra minn. Þegar ég fór
úr þorpinu var ég einskis nýt-
ur, þýðingarlaus manneskja. Og
nú var ég „einn af helztu borgur-
um bæjarins", og nú átti að reisa
mér líkneski. Mér hafa aldrei fall-
íð í geð þessi líknesk;i á fæti. Ég
vil hafa ríðandi líkneski.
En á sama augnabliki mundi ég
eftir því, að ég var dauður og
grafinn. Við því var ekkert að
segja, en ég undi því vel, að
lifa sem dauður maður og njótaj
virðingar þorpsbúa sem mjög
þýðingarmikill borgari og kærðí
Kaffibætir
Það er vandi
að gera kaffir
vinum til hæf-
is, svo að hinni
rétti kaffi-
keimur haldii
sér.
Þetta hefir G.
S. kaffibætir
tekist.
Reynið sjúlfc.
Reynslan er.
ólýgnust.
Munið að
biðjanæstum
G. S. kaffi-
bæti.
Hann svikur
engan.
E
Verð viðtækja er lægra hér á
landi, en í öðrum löndum álf-
unnar.
Viðlækjaverzlanin veitir kaupendum viðtækja
meiritryggingu um hagkvæm viðskifti ennokkur
önnur verzlun mundi gera, þegar bilanir koma
fram í tækjunum eða óhöpp bera að höndum.
Ágóða Viðtækjaverzlunarinnar er lögum samkv.
eingöngu varið til reksturs útvarpsins, almennrar
útbreiðslu þess ogtil hagsböta útvarpsnotendum.
Takmarkið er: Viðtæki inn á hvert heimili.
liðtækiaverzinn rikisins,
Lækjargötu 10 B. Sími 3823.