Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 01.11.1936, Blaðsíða 8

A L Þ Ý Ð @ BLAðí d
Teodór Friðriksson:
Ýmsar hákarlasögur.
8
sennilega með aldrinum. Að
minsta kosti skuluð þið nú fá
að sjá hann, hvort sem þið vilj-
ið eða ekki. Hann stendur á nátt-
borðinu; það er stór mynd, ég
hefi ekki farið í launkofa með
hana.
Konstansa er þotin út. Snar-
legt fótatak hennar heyrist í
stiganum. Frú Gabrielson og
Andrés horfa r.áðþrota hvort á
annað. Svo kémur Konstansa aft-
ur og setur stóra mynd á borð-
ið.
— Skoðið hann nú, svo að þið
þekkið hann, þegar hann kem-
ur; hann kemur með næstu ferð.
Maðurinn er ljóshærður. Það
er þaö fyrsta, sem frú Gabrielson
veitir eftirtekt. Hann er ljóshærð-
ur og slétthærður og með ljósa.r
augnabryr. Hún starir á myndina
og svo fer hún skyndilega að
finna til þreytu og máttleysis.
Eftir myndinni að dæma virðist
þetta mjög áreiðanlegur maður
og frú Gabrielson hefir aldrei
séð hann.
Það hefir þá ekkert óhap()
skeð og máske þetta verði ein-
mitt til hamingju.
Það er bara svo einkennilega
tómlegt í kring um hana. Hv'að
var það, sem Konstansa sagði:
„Hefi ég ekki reynt að halda
þetta út þegjandi fram á þennan
dag.“
Við borðið standa Andrés og
Konstansa og tala um myndina.
Frammi á ganginum eru dreng-
irnir að koma heim til miðdeg-
isverðar. Hún heyrir, að þeir eru
að berjast út af snögunum úti á
ganginum. Og þarna situr frú
Gabrielson og finst hún ekki eiga
neitt í þessum börnum lengur.
Það á þau enginn, þau eiga sig
sjálf, þannig er það, svona var
f)að í hennar ungdæmi, og svona
yerður það altaf. Þau eru ekki
orðin fullorðin fyr en þau fá
vitneskju um það sjálf. Þá fara
pau að verða út undir. sig, sterk
og hyggin.
Konstansa hafði á réttu að
standa; það eru þau gömlu, sem
eru orðin börn.
í Berlínarblaðinu „B. Z. am
Mittag" stendur eftirfarandi
klausa:
/
Lögtaksmaður einn í Varsjá
hafði orðið að taka Jögtak hjá
manni nokkrum. Meðal mun-
anna var eftirmynd af hinu
fræga málverki: „Leda og
svanurinn“. 1 skýrslu sinni lýsir
lögtaksmaðurinn myndinni á
eftir farandi hátt:
„Mynd, 75x42 centimetrar á
stærð, í feyltum ramma, glerlaus-
um, sýnir uuga, nakta konu, um
25 ára, ljóshærða, í fangbrögðum
við gæs.“
Krítarnúllin.
INU SINNI var uppi gamalt
hákarlaskip við Eyjafjörð,
sem hét „Árskógsströndin." Var
lengi með hana maður nokkur,
Sigurður að nafni Snorrason. —
Hann var sagður drykkfeldur
mjög, eins og títt var um marga
\ þá daga. En sjómaður þótti Sig-
Urður góður, og slarkaði hann
fram úr öllu, hvernig sem veður
var. Gengu af honum margar ein-
kennilegar sögur, meðan hann
var í hákarlalegum.
Einhverju sinni var Sigurður
staddur á gömlu „Ströndinni" í
hákarlalegu langt vestur á
Strandagrunni. Gekk þá að með
iðulausan stórhríðargarð, svo að
ekki glórði út fyrir borðstokk-
Ínn.
Sigurður hafði með sér stórt
hrennivínskvartel, og geymdi
hann það í káetunni. Þótti "háset-
um hans hann vera alveg óþarf-
lega spar á að gefa þeim hress-
ingu, þegar kalt var. Og vissu
þeir, að hann mundi sitja að
þessu sjálfur.
Nú þegar þeir voru búnir að
velkjast úti í garðinum nokkurn
tíma, þóttist stýrimaður fara var-
hluta af hressingunni. — Hann
‘nét líka Sigurður og var Guð-
‘jónsson, mesti listasjómaður, en
drykkfeldur í meira lagi.
Veit nú Sigurður Guðjónsson
af nafna sínum niðri í káetunni
hjá kvartelinu og þykir honum all
Íllt að geta ekki fengið sér bragð
lika. Hann hugsar nú sitt ráð
og gengur að lokum frá stýrinu
i ðu r í káetu.
Situr þá Sigurður Snorrason
j)ar með kútinn, hafði hann krít-
armola mikinn í hendi og rissar
út allan botninn á kútnum með
tölustöfum og læst vera að reikna
út „bestik" eins og hann orðaði
það.
Verður það nú úr, að Siguröur
stýrimaður fær sér vænan teyg
úr kútnum, tekur síðan við krít-
inni af nafna sínum og skrifar
nú hvern tölustafinn á fætur öðr-
um, og rissar út allan botninn.
Var þá Sigurður Snorrason orð-
tnn út úr fullur, og treysti nafna
sínum til að reikna út „Bestikk-
íð."
„Eitt núll enn, nafni, eitt núll
enn nafni,“ tautaði karlinn í sí-
fellu — og sáust þá ekkert annað
en krítarnúllin á brennivínskútn-
um, þar var allur útreikningur
þeirra nafna í garöinum.
Sagan segir, að þeir á „Ár-
skógsströndinni" hafi eftir mikla
hrakninga komið inn á Dýrafjörð,
og verið þá mjög illa til reika.
Voru þeir nafnar þá orðnir al-
veg vita brennivínslausir.
Á „Flateyjardallinum“.
XT OKKRU fyrir mitt minni eign
uðust Flateyingar opið há-
karlaskip, sem þeir nefndu „Dal-
mar,“ en í venjulegu tali var skip
ið kallað „Dallurinn“ eða „Flat-
eyjardallurinn." Skipi þessu var
lengi haldið út í hákarlalegur,
og gengu ýmsar sögur af slarki
og hákarlamennsku og fylliríi á
„Dallinum."
Einhverju sinni bar svo við að
vetrarlagi, að menn fóru frá Flat-
ey í hákarlalegu. Getur nú ekki
úm ferðir þeirra, fyr en þeir eru
komnir langt út á Grímseyjar-
sund, gerir þá á þá þoku tals-
verða og austan gráð.
Hákarlamenn voru í góðu skapi
og þjóruðu við stóran brennivíns-
kút. Vita þeir nú ekki fyrri til-
en þeir sjá eitt stórt og hrikalegt
skip koma frajn úr þokunni, og
tekur það stefnu beint á „Dall-
inn“ og hvernig, sem þeir reyna
að snúa skipinu frá þessu fer-
líki, veitir j)að þeim einatt eftir-
för.
Verður nú hákarlamönnum ekki
um sel, og þóttust |>eir vita að
þarna muni „Tyrkir" vera komn-
ir, og báru þeir ráð sin saman
um hvernig þeir bezt mættu bú-
ast til einhverrar varnar.
Maður er nefndur Sigurður,
kallaður „kollubakur" eða „kolli".
Hann var heljarmenni að burðum,
hafði miklar og kúptar herðar,
og að öllu leyti var hann mikill
fyrir sér — skapharður og lét sér
ekki alt fyrir brjósti brenna.
Þá er talinn annar Sigurður,
tröll að vexti, ramur að afli og
misindismaður, ef því var að
skipta; hann átti sér líka kenn-
ingarnafn og var kallaður
„Hvammkotsgapi“. — Þriðji mað-
ur er nefndur til sögunnar, hét
hann Jón Ingjaldsson, bóndi í
Krosshólum. Var hann yfir þrjár
álnir á hæð, karlmenni mesta að
burðum og áræðinn, var það
mælt, að hann vissi ekki hvað
það væri að verða hræddur.
Þá kemur fjórði jnaður til
sögu, hét sá Páll Örnólfsson. —
Hann var þeirra minnstur fyrir-
ferðar að vallarsýn, en annálað
hörkutól og mesti greindarkarl.
Fleiri menn eru ekki nafngreindir,
og voru þeir 10 saman.
Verður það nú að ráði hjá
þeim, að þeir nafnar fá sér góð-
an sopa úr brennivínskútnum, og
búast þeir (síðan um til þess að
taka drengilega á móti „Tyrkjun-
um.“ Búast nú allir til varnar,
ineð þeim gögnum, er fyrir hendi
voru, bæði drepum og hákarla-
skálmum og eggjax nú hver ann-
an að duga sem bezt.
Klifra þeir nafnar fyrstir upp
á pallinn á rúffinu fram í barka,
höfðu þeir sinn drepinn hvor að
vopni, voru allófrýnilegir, með
sjóhatta á höfði og klæddir helj-
armiklum skinnstökkum. Næstur
þeim nöfnum gekk Jón Ingjalds-
son, þá Páll Örnólfsson, og svo
hver á fætur öðrum. Voru „Tyrk-
ir“ nú líka komnir fast að borð-
stokknum á „Dallinum", og sáu
þeir að engrar undankomu varð
auðið.
Sigurður kolli gekk fyrstur.
Hristi hann drepinn, kallar til
nafna síns og segir: „Ef þú ekki
fylgir mér vel, nafni minn, upp
á skipið, skal ég reka drepinn í
helvítis skrókkinn "á þér.“ Með
þessum og öðrum eggjunarorðum
hraustlegri ætluðu nú Flateyingar
að taka á móti „Tyiikjum“ á
Grímseyjarsundi. En sagan segir
að Hviammkotsgapi hafi orðið æði
svipþungur við orð nafna síns.
Nú urðu viðtökumar hjá
„Tyrkjanum" ekki eins voðalegar
og þeir nafnar höfðu búist við.
Létu aðkomumenn friðlega, drógu
upp flagg og beiddust griða. og
lögðu þeir nafnar þá niður vopn-
in.
Aðkomuskipið var danskt kaup-
far, búið að vera lengj' í hafi, og
báðu skipsmenn þá FLateyinga að
vísa sér á Jeið til Eyjafjarðar.
Varð mikill hlátur út af þessu
á eftir og bollaLeggingar um, ef
þeir hefðu nú ráðist á mennina
og drepið þá. Og bentu margir
lengi garnan að þessu uppátæki
þeirra nafna og annara Diallverja.
(Hákarlalegur og hákarlamann.)
Á réttu að standa.
Kaupmaðurinn við búðarþjón-
inn: — Ég heyrði yður þræta
við viðskiftamanninn. Ég ætla að
minna yður á það, að viðskifta-
mennirnir hafa æfinlega rétt fyrir
sér. En hvað sagði hann annars?
Búðarþjónninn: — Hann sagði,
að þér væruð sá svívirðilegasti
okrari, sem hann hefði þekt.
F. R. VALDEMARSSON
Rit*tjóri:
Aiþýðupnen tsmið jan.