Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 08.11.1936, Qupperneq 7

ALtt&OTLADiÐ
7
. — Ekki enn þá, svaraði Evans.
— Ég var utan við þorpið að
taka félaga okkar gröf.
Við grófum 0‘Brien utan við
þorpið, í kassa, sem við fun-d-
um utan við hús eitt. Við sung*
um ekki og lásum ekki heldur
neina bæn, en við vorum allir
mættir og stóðum stundarkorn
me'ð hattinn í hendinni.
Og svo var það búið.
En þegar Evans ætiaði að ná í
peningana, sem hann græddi i
spiíinu, þá var knæpueigandinn
horfinn. Þessu tók Evans með
mestu rósemi, honum virtist
standa það alveg á sama. Hann
átti mikið enn þá af peningum
og gat keypt farmiðann, skyrtur,
buxur og rómana, og fleira þurfti
hann ekkí.
Við vorum í borginni þangað
til kvöldið eftir. Við héldum á-
fram að drekka og tæmdum
knæpuna að drykkjarföngum.
Margir félaganna voru orðnir
peningalausir, og þar sem þeir
áttu ekki fyrír farmiðanum, þá
stálust þeir irm í flutningavagn-
ana og grófu sig þar 1 hveitinu.
En þá fór illa fyrir kokkinum.
Hann var búinn að koma sér
fyrir í hveitinu, en þar gat hann
ekki haft frið, svo að hann fór
að syngja ljótar vísur með kven-
rödd sinni. Þá fanst hann og
honum var hent út. Og þegar
leitað var á honum, þá átti hann
svo mikið af peningum, að hann
hefði getað borgað farmiða fyrir
okkur alla, sá skelmir.
Svo skildust vegir. Valdæs-
maðurinn fór til Minnesota og
kokkurinn fór vestur á Kyrrahafs-
strönd. En Evans gengur vafa-
laust enn þá í silkiskyrtu og
eyðir fé. Á hverju sumri er hann
úti á sléttunni og vinnur ,að
hveitiuppskerunni, og á vetrum
ier hánn í Wisoonsinskógunum og
heggur við. Svona er nú hans
ílíf.
Og það er máske ekki verra
en margt annað.
HÁKARLAFERÐ
Frh. af 2. síðu.
aðhafzt. Það var ekkert viðlit fyr-
ir okkur að fást við hvalinn til
þess að skera hann á floti, þar
sem bæði var stormur og kvika,
og var þá ekki um nema tvennt
að velja: annaðhvort að yfirgefa
hann að öliu leyti eða hafa ein-
hver ráð með að festa hann við
taug og sigla með hann á eftir.
Varð niðurstaðan sú, að við ruk-
tum i skipsbátinn, tíndum upp úr
honum það, sem í honum var,
netna áramar, og snöruðum hon-
um fyrtr borð, en við urðum að
gæta þess vandiega, að honum
slægi ekki flötura við skipshljð*
ína.
Fjérir xösMr meren lóru niður í
bátinn með þeim Guðmundi og
Guðna, og var nú reynt til þess
að bregða tvöfaldri jámkeðju —-
forhlauparanum — :utan um
sporðsta:ðiö á hvaluum. Þetta var
hættulegt verk, og var það mesta
mildi, að bátnum skildi ekki
hvolfa, meðan á því stóð, því
hairn lá undir áfölhim allan tím-
aim. En kiksins tókst að koma
keðjunni mtan um sporðinn, og
var þar geiigið frá herarii eins
og þurfa þötti. Voru ekM öranur
ráð en að taka stjórafæri og
fiesta því 1 hvaliran og röktum
við út af því á aö gizka 50
faðma. Síðan var haldið af stað
með hvalsa í eftirdragi.
Tók nú óðum að syrta að með
dimmviðri og þoku og öskrandi
drif. Sigldum við alt hvað af tók
s\'o að brakaði við i hverju tré.
En þrátt fyrir það var sMpið
ganglítíð, og mátti svo heita, að
hvaiuriran héldi því föstu á milli
kvikanna. HnykMmir vom af-
skaplegir, þegar stórar kvikur
riðu undír skipið, og togaði þá
hvaluriran á móti, en millí þess
slaknaði á kaðlinum, og vildi þá
sMpíð bruna áfram. Gékk á þessu
um hrið, og stóð nú sumum ógn
af þessu ferðaiagi. Lifrin gutlað-
ist til í lestírmí og varð að gæta
þess vandlega, að sMpið fcngi
ekki áföll af gangleysi.
Svona var haldið áfram alla
leið í skjól við Rauðunúpa og
siglt upp á Grjótnesvík. Þar lét-
um við akkerið falla og lágum
þar um tíma, meðan við vomm
að jafna okkuT. Nú var skollið
á öskrandi drif og mikið regn og
dimmviðrisþoka og leizt þá sum-
um ekkert á að balda áfram með
hvalinn.
Margir norskir hvalveiðabátar
lágu þarna inni á víMnni, og lét
Guðmundur róa með sig umborð
í eitt skipið. Hafði hann þar ta)
af skipstjóraraum og bauð honum
hvalinn, en ekki kom þeim saman
um verðið. SMpstjóri þessi gaf
þó. Guðmundi það ráð, að hann
skyldi hafa sem allra lengst við
hvalinn, og var hann hissa á því,
að við skyldum ekM vera búnir
að drepa okkur fyrir alla vitleys-
una að gefa ekki út nema 50
faðma — og hristi hann hausinn.
Hann var ekki frá því, að okkur
gæti teMzt að sigla með hann
alla íeið til Eyjafjarðar, ef við
hefðum nægan byr í seglin.
Já, það stóð nú reyndar ekki
á því, að okkur vantaði leiði.
Enda stæltist nú Guðmundur upp
í það að halda áfram með hval-
iran, hvað sem að höndum bæri,
og var þá óðara brugðið við
og lagt af stað aftur út í þok-
una og drifið. Gáfum við nú út
100 faðrria af stjórafærinu, og
við þá breytingu fór skipið betur
með sig og hnykkirnir urðu
ininiii.
AÐ var alt annað en vamla-
laust að stýra skipinu undir
þessum kringumstæðum, og var
það ekki fært nema nokkrurn
mönnum, ef vel átti að fara. Kom
það nú bezt í ljós, hvílíkur lista-
stjómari Guðni var; mátti hann
varla frá stýrinu ganga, og þorði
hann naumast að sléppa því við
karlana, þann tíma, sem hann var
uppi.
Það þurfti líka altaf öðru
hvoru að líta eftir því, að vafið á
stjórafærinu nuddaðist ekki í
sundur í „klefanum", þar sem
kaðall þessi lék í, aftur á skút-
anum og varð að gæta þess varad
lega að verða þar ekM á milli
með hendurnar, þar varð altaf á
klukkutíma fresti að skifta um
að nýju með pokum.
Bar nú ekkert til tíðinda og
slörkuðum við svona áfram, þar
til við komum á móts við Mán-
áreyjar. Að visu héldum við þar
djúpmegin við Eyjamar, en sjór
var þar bæði úfinn og krappur
og straumföll mikil. Kom það þá
fyrir, sem aldrei skyldi verið hafa,
að Guðni brá sér sem snöggvast
frá stýrinu. Reið þá sjór mikil]
yfír skipið, og varð það að mestu
iynningarí’ult við áfallið. Við
þetta skvettist töluverður sjór nið-
ur í lúkarinn, og hrukkxim við
upp af flasía svefni, sem niðri vor-
um, og þusíu allir fram úr rúm-
unum með rniklu ofboði. Slkip-
ið marraði nú þarna undir áföll-
um. En Guðni var rólegur og. tók
vfö stýrinu eins tog ekkert hefði í
skorist.
Margir voru Uú svo óttaslegnir,
að þeir vildu höggva frá sér hval-
inn. Guðmundur var hveigi
smeykur og aftók það í alla staði.
Við glórðum annað slagið í hvaj-
inn, þegar honum skaut upp á
kvílkum. Brugðu þá nokkrir upp á
glens, þeir er ófyrirLeitnastir voru,
og kváðu ekki hundrað í hætt-
unni;, þó sjór skylli á slkipi, þegar
menn hefðu dauðan hval í eftir-
dragi.
Ég man eftir því, að Arni stólpi
hélt sér föstum við frammastrið
lengsí af, meðan verið var að
koma lagi á eftir áfaliið. Blés
hann þá mæðilega og horfði vot-
um augum á hvalinn — það fór
nú mikið fyrir honum, aumingja
karlinum — og kvað hanra svo að
orði, að það mundi ekki eiga
fyrir okkur að liggja að borða
þessa skiépnu. —- Ég tók að mér
að hughreysta Árna, og leiddi ég
honum fyrir sjónir, . hvílíkur
himnaríMsmatur hvalur væri —
upp úr súru. Lék þá bros um
þetta sjóbarða andlít, og bað
hann heitt og innilega til guðs,
að okkur gengi nú vel með hval-
inn, hvað sem öðru liði — fóra
þá nokkrir að hrosa.
Segir nú ékki af ferðum okk-
ar, fyr en við komum inn á Eyja-
fjörð. Var þá veður tekið að
hægja og þirta til. Komum við
ekki méð hyalinn lengra en iran
undir Hrólfssker, var þá komið
blæjalogn. Létum við þar nú fyr-
irbergst um nóttina.
Þetta var að kvöldLagi, sa»
við komum þangað, og var þá
óðara brugðið við og róið með
GuÖmund inn að Hrisey. Var hon-
um þar vel tekið eins og herfrr-
ingja eftir unniran sigur. En há-
setar voru látnir róa strax til baka
þt I jskipið. Hvalsagan flaug eins
og logandi eldur um plla Hrís.iy,
og var hraðboði sendur inn á Ak-
ureyri með fréttirnar til Eggcrts
Laxdals, og hann beðinn að koma.
og ráðstafa hvalnum.
Daginn eftir var svolitil haf-
gola. Héldum við þá enn áfralm
með hvalinn og tókum síefnu
vestan til við Hrisey. En skipið
var syo ganglítið, að það rétt að’-
eins: mjakaðisí til, og um kvöld-
ið dó gráðið af. Vorum við þá
s’taddir í áhium fraaraundan Yzta-
bæ. Tók þá að drífa að okkur
ýmkar smákænur, hæði frá Hrísey
og ofan frá Dalvik, og var það
tekið til ráðs að mjaílca hvalnum
áfram inu fyrir Hrisey. Var þá
Laxdal gamli kominn með sveit
manna til þess að ráðstafa hvaln-
um. Máttí nú heita að Laxdal
kæmi sæmilega raestaður af sterku
vini, og var nú um kvöldið sleg-
fö úpp í það, að drekka festaröl
hvalsins í „klára koníaId“. — Og
þótti öllum hákarlatúrinn hafa veí
gefist, og mundi þessi ferð með
hvalinn lengi uppi verða;. Gekik
þetta til um kvöldið sunnan undir
Hrisey með miklum gleðilátum og
töluverðu fylliríi. En á endanum
var það afráðið, að hvalinn skyldi
róa í land á Hrlsey. Bauðst Jó-
hannes Davíðsson í Syðsíabæ,
stjúpi Guðmundiar, til þess að
láraa kaðla og önnur áhöld, er
þurfa þótti til þess að vinna hval-
inn, og jafnframt var það afráðið,
að við yfirgæfum hann og héld-
um fcrð okkar áfram tíl Akur-
eyrar með lifrina.
Það fengu margir atvinnu við
ar skera hvalinn, þetta var stærð-
ar skrokkur, fullorðinn bláhvat-
ur, með óskemdu bæði spiki og
rengi, aftur á móti fór megnan
mikiö til spillis, og kom lítið af
henni til sMfta, enda fór rnaigt
fram í vitleysu á hvalfjöru þess-
ari, og fór það nokkuð öðruvM
en tií var ætlast í fyrstu, þar sem
við hásetar komum hveigi nænt
þvi að skera hvalinn. Gekk mest
alt upp í kostnað, og varð hari*