Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 05.12.1936, Blaðsíða 5

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
ypti
mið
prem ráðnneytum
af stað byltingu.
húsgestimir hylltu danskonuna,
sem hafði pora'ö að bjóða harð-
stjóranum byrginn. Fólksfjöldi-nn
fylgdi Lolu heim og hrópaði
húrra fyrir henni alla leiðina. Aðj
lokum var samansíafnaður fjöldi
manns, og hringur var sleginn
mu hús hennar. Allt lögreglulið
Varsjáborgar kom á vettvaing og
borgin var í uppreisnarástandi.
Allt hið innibyrgða hatur borg-
arbúa á harðstjóranum, féklk nú
framrás og að 24 kíukkustundum
liðmum leit ekki út fyrir annacf
en bylting væri yfirvofandi.
Lola Montez fékk skipun um að
hverfa úr landi. Þegar hún fékk
tilkymningu um að hún yrði tekin
föst, ef hún hlýddi lekki og færi
tafarlaust úr landi, greip hún
skiammbyssu og hleypti iengum
i;nn í herbergi sitt. Þegar lögregl-
am kom skömmu seinna á vett-
vamg, tilkynnti hún með hárri
rödd, að sá, sem fýrstur brytist
imn til hennar yrði skotinn. eins
og hundur. Og par sem enginn
af I ögreglupjónunum póttist und-
ir pað búiinn að deyja, skýrðu
peir yfirvöldunum frá pví, að paðl
væri ekki við lambið að Ieika sér,
par sem 'pessi danskona væri.
Þá kom franski ræðismaðíurinn
til Iriálpar, og lýsti pví yfir, að
húm væri franskur pegn. Þannig
slaop hún við fangelsi, en vard
að hverfa burt frá Varsjá.
Fregnirnar um viðburðina í
-Varsjá bárust meira og miinna
ýktar út um höfuðborgir Ev-
rópulaindanna og gerðist Lola
mjög fræg af pessum atburðum.
Og ekki miinkaði frægð hennar
við pað, að hún skömmu seinna
gerðist ástmær hins fræga tón-
skálds Frainz Lizt.
Þau höfðu hitzt; orðið ástfang-
in hvort af öðru og ákváðiu að
búa saman. Menn vita ekki, hve
lengi pau hafa búið saman, en
pað hefir varla viarað lengur en
fáeina mánuði. Veturinn 1843
dvöldu pau í Dresden. Vorið
1844 fóru pau til Parísar og vegna
Lolu skildi Liszt við konu sína, en
ást peirra kóHnaði fljótt og pau
skildu eftir skamrna sambúð.
FTIR ÞETTA lenti Lola í
ýmsum æfiintýrum á nætur-
kmæpunum í París. Þar kynntist
hún blaðamanni, sem skömmu
seinma féll í einvígi fyrir henn-
ar sakir. Hjá honum haföi hún
femgið allmikið af peningum og
nú yfirgaf hún París og fór í
ferðalag um Þýzkalamd. Henni
leið ekki sem bezt um pessar
mundir. Hún var orðin 27 ára
og tók nú að óttast um sinn hag.
Ef heppnin yrði ekki með, pá
hlaut hún að verða bara venju-
leg daðurdrós. Hún ferðaðist um
Þýzkaland; sumsstaðar var henni
vel tekið, en sumsstaðar var henni
vísað burt úr smáríkjunum.
En svo fór að vænkast ha,"ur
hemnar. Hún komst í samband við
Ludvig I. konung af Baysm. Hann
var pá 61 árs gamall, hámennt-
aður maður, hafði liðið skipbrot í
lífinu, en kunni aö taka pví. 1
æsku hafði hann, eins og Lolu,
dreymt glæsilega framtíðar-
drauma og byggt sér loftkastala.
Hamn vildi gera pjóð sína ham-
ingjusama, menntaða og auðuga.
Lola sótti um stöðu við hirðleik-
húsið í Munchen, en leikhússtjór-
inn vildi ekkert með hana hafa.
£á komst hún í mjúkinn hjá ein-
um hirðmanni koniungsins, og út-
vegaði hann henni áheym hjá
konungi. Ludvig var í slæmu
sJkaDÍ. besar hún toom inn og
hróoaði upp yfir sig; „Þarf ég
emdilega að taka á móti öllum
-íansKonum, sem flækjast hér
um!“ En Lola lét pað ekki á sig
fá. Hún jgékk hiklaust inn í mót-
tökusal fconungsins. Þau stóðu
pögul og undrandi og horfðu
hvort á annað. Þau purftu efcki
ap við hafa nein orð, pau skildu
hvort annað, án Jjess.
„Ég veit ekki, hvað hefir kom-
ið hefir fyrir,“ sagði konungurinn
við ráðherrana. „En pað er eins
og ég hafi orðið fyrir töfrum."
OG HANN hafði á réttu að
■itanda. Brátt varð mjög náið
samband milii konungs og dans-
konunnar, og hún studdi fconumg-
inn með ráðum og dáð og vann
að framgangi pólitískra áhuga-
mála hans. Afturhaldið í Bayem
var hrakið af hólmi og kirkjunnar
menn urðu að láta undan síga
fyrir konungi.
En pá voru búnar til ýmsar
slúðursögur um Lolu og peim
dreift út, Ein sagan var sú, að
Loia Montez væri gerð út af örk-
inni af hinum pekta, frjáiklynda
Englendingi, Palmer'ston, og að
bak við hann stæði alpjóðlegt
samband frjálslyndra manna.
'Jafnvel hinn mikli, austurriski
’stjórnmálamaður, Metternich,
'skalf á beinunum. Hann bauð
Lolu 15 000 daíi, ef hún vildi
fara burtu úr Bayern, en hún
afpakkaði boðið, pví að í raun og
veru elskaði hún konunginn og
fiafði samúð með hinni frjáls-
lyndu stjórnmála stefnu hans.
Um alla Evrópu var athygli
'stjórnmálamannanna beint að at-
burðunum í Bayern. En aftur-
flaldið og klerkastéttin voru ekki
* pví að gefast upp fyr en í
fulla hnefana og tóku upp harð-
vítuga baráttu gegn Lolu og Lud.
vig konungi. óhróðurssögur voru
bornar út um danzkonuna og
fjöldamörgum 'skopmyndum af
fienni var dreift út um alla Ev-
rópu. Bayern var um pcssar
mundir aðalbaráttusvæðið milli
afturhaldsins og frjálslyndisins,
og flxald allra landa óttaðist
íojög áhrif Lolu á hinn aldraða
konung í Bayern.
EGAR konungurinn gaf út
fyrirskipun um pað, 15. dez.
1846, að eftirliti prestastéttarinnar
með kenslumálum skyldi vera
fokið, svaraði Abel forsætisráð-
herra pví pannig, að hann skor-
aði á konunginn að segja af sér,
eða reka Lolu Montez úr landi.
Konungurinn neitaði pví, en
gerði Lolu að greifinnu af Lands-
feld, og fékk hún 40 000 króna
árstekjur. Áhrif hennar á stjórn-
mál Evrópu voru mikið rædd
meðal allra frjálslyndra manna,
og jafnvel Times flutti lofgrein-
um hana.
Sterkasta andstaðan gegn Lolu
kom frá stúdentunumj í Múnchen,
sem voru mestu íhaldspeð. í
hvert skifti sem Lola sýndi sig
á götu, reyndu peir að æsa hana
upp ,svo að hún fremdi eitthvert
hneykslanlegt athæfi í bræði
sinni. Hún svaraði peim hvað
eftir annað með pví að berja pá
í andlitið með písk sínum.
En pó kastaði fyrst tólfunum,
pegar hún rak háskólarektorinn
í Múnchen frá embætti. Fólkið
pyrptist heim að höll hennar og
hrópaði hana niður. Hún stóð
röleg á svölum hallarinnar og
tæmdi kampavínsglas, meðan
fólksfjöldinn kastaði í hana
grjóti. Kenungurinn var utan við
sig af ást til heninar og gekk út
meðal mannfjöldans, til pess að
fá að horfa á Lolu sína.
En hún megnaði að eins að
bera fána frelsisiins til ársins
1848. Þá urðu aftur miklar óeirðir
í Múnchen og stúdentarnir um-
kringdu höll danzkonunnar. —
Kvöld nokkurt, pegar hún var
úti, varð pað henni til lífs, að
prestur einm opnaði kirkjudyr
fyrir henmi; ammars hefðu stú-
clentarnir drepið hana á götunni.
Nú fór konungi ekki að verða
um sel. Hann lokaði að vísu há-
skólanum, en opnaði hann bráð-
lega aftur. Mótstöðumenn kon-
ungsins komust að pví, að hann
var að bogna og hertu nú róður-
inn af öllum mætti. Þannig lauk,
að konungur rak hana úr landL
Þá var henni boðið griðland i
Sviss, og fór hún pan-gað.
SIGURFÖR hennar var nú lok-
ið. Hún ferðaðist mikið og
giftist um stundarsakir varðliðs-
manni o.g fór til New York árið
1851. Þar starfaði hún um skeið
við leikhús, og lýðurinn hylti
hana sem gyðju frelsisins. En
pað stóð skamma stund.
Svo greip hana gullæðið og
hún fór til Kalifomíu. Enskur
blaðamaður, sem hitti hana á
pessu ferðalagi, lýsir henni pann-
ig, að hún hafi verið í karl-
mannsfötum og á reiðstígvélum
með hinn fræga písk sinn i hend-
inni.
Svo tóku að berast út fregnir
um velgengni hennar og heppni
i gullleitinni. En pær sögur
munu vera tilbúningur, pvi að ár-
íð 1854 bjó hún einsömul I
bjálkahúsi við rætur Sierra Ne-
vada. Blöð Evxópu vom pá enn
pá að flytja greinar um hana,
og enskur blaðamaður fór og
heimsótti hana að vetrarlagi,
pegar allra veðra var von, til
pess að fá viðtal við hana.
Skömmu seinna kemur hún aft-
ur fram á sjónarsviðið, pá í
Ástralíu, par sem hún ætlar að
leita að gulli. En yfirvöldin senda
hana paðan aftur og heim til Ir-
lands. Seinna kemst hún aftur
til Ameríku, en pá er heilsa henn-
ar á protum, og siðustu árum
æfinnar ver hún til pess að
hjálpa stúlkum, sem orðiÖ hafa
hart úti í lífinu.
Árið 1861 dó Lola Montez 143
ára gömul.