Alþýðublaðið - 03.11.1943, Side 8

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Miðvikudagur 3. nóv. 1943.
ITJARNARBÍO
Byssa fil leigu
Ameríski lögreglumynd.
Veronica Lake,
Eobert Preston,
Alan Ladd.
Sýnd klukkan 5, 7 og 9.
Aukamynd:
Norskt fréttablað.
(M. a. frá Akureyri).
Bönnuð fyrir börn innan
16 ára.
Síðasta sinn.
VILDI BORGA FYRIR SIG
Það var í einni borg í Ame-
ríku, að ókunnur fer&amaður
kom einn gó&an veðurdag inn
í bæjarþingsréttinn, settist á
aheyrendabekk, lag&i hattinn á
hné sér og hlýddi með athygli
á um hríð. Dómarinn hét
Döary, og var ekki réttlátari
enn í me&allagi.
Þegar hinn ókunni maður
haf&i hlýtt lengi á, var máls-
aðili, annar af þeim, sem ráku
mál fyrir réttinum, dæmdur i
sekt fyrir að hafa sýnt réttin-
um fyrirlitning. Þá stóð hinn
ókunni maður upp,1 gekk a&
grindunum og mælti til dómar-
ans:
„Hva& var sektin há?“
„Tuttugu krónur“.
„Nú, er það allt og sumt?“
sag&i ókunni ma&urinn og tók
upp buddu sína. „Gerið þér
svo vel! Hérna eru 20 krónur
frá mér. Ég hefi nú setið hér
í nokkra klukkutíma, og það er
víst, að það er óhugsandi, að
nokkur maður hafi dýpri fyr-
irlitningu fyrir þessum rétti en
ég, og ég er fús að borga fyrir
það“.
* * *
,EKKI VERÐUR í ALLT SÉБ
í sókn Bjarna prests á Mæli-
felli var bóndi einn gamall og
efnaður, sem úthýsti ferðamönn
'um. Prestur vandlætti um það
við hann og gerði hann ekki
að.
Eitt sinn, er prestur t|alaði
’um þetta við karlinn, spyr
prestur, hvort hann mundi
vilja, að himnaríkisdyrum yrði
ekki lokið upp fyrtr honum
sjálfum.
Þá sagði karl: „Ekki verður
í allt séð, séra Bjarni, ég loka
samt“.
I straumi öriaganna
lega þátt í áhyggjum eldabusk-
unnar þinnar. Þú ert ósveigjan-
(l|4g ! einstafklingishyggjtumann-
eskja og framsóknarmaður aft-
an úr forneskju.’ Þú og þínir
Ííkar eru hættulegri róttækri
þróun en þeir afturhaldssömu.
meðal hinna afturhaldssömu.
— Já, hugsaði ég. En það er þó
einstaklingurinn, sem finnur til
tannpínu, hungurs og nauðia.
En ég sagði það ekki. Þessir
ungu vinstri menn eru svo ó-
sanngjarnir og einræðissinnaðir
og ég var ekki í skapi til að
taka upp baráttu.
Ég hélt áfram að lesa þessi
gömlu blöð. 7. maí 1914, 14. maí
1914. Mér fannst ég heyra rödd
Walther Brandts gegnum fjar-
lægð rúms og tíma: — Það
munu koma þeir tímar, að bund
inn verður endi á það óréttlæti,
sem skipt hefir mannkyninu í
tvær fjandsamlegar fylkingar
á liðnum öldum. í húsbændur
og þræla. í lávarða og undir-
menn. í landeigendur og leigu-
i liða. í göfuga menn og ógöfuga.
I auðkýfinga og verkamenn. í
arðræningja og þá, sem eru eru
arðrændir. í kúgara og þá. setm
eru kúgaðir. Það er í okkar
verkahring að koma 1 kring
hinu nýja hagkerfi, sem grund-
vallast á kenningum jafnaðar-
stefnunnar. Með þróun, ef það
er framkvæmanlegt. Með bylt-
ingu, ,ef nauðsyn krefur. — For-
ustugreinar hans voru orðnar
að ösku nú. En einu sinni höfðu
þeir iogað af heilagri glóð. Og
í öskunni fundust jafnvel glæð-
ur.
Ég kastaði ekki þessum
gömlu blöðum. Ég braut þau
vandlega saman og lagði þau
í skúffuna á botni fatakistunn-
ar minnar. Ég get ekki varizt
því, að hjá mér vakna við-
kvæmar tiífinningar. þegar ég
minnist Walther Brandts. Hann
er eini maðurinn. sem ég álít,
að ég -hafi raunverulega elskað.
með hinni góðu ást, hinni miklu
ást, sem Mikael kallar „hina
rarmverulegu“. Ef til vill hefði
tilfinningum mínum í hans
garð verið öðru vísi farið, ef
við hefðum gifzt og orðið gömul
saman. Það er erfitt að hugsa
sér WalV-er g-aml-an;, eldri en
hann var 1914. Hann hefði
vafalaust orðið þýðingarmikill
maður í hinu þýzka lýðveldi.
Ef til vill hefði hann orðið borg
garstjóri. kannske ráðherra eða
eit-thvað því sem líkt. Síðar.
þegar Hitler kom til v-ald-a,
h-efði honum verið varpað í
fangabúðir, misþyrmt eða myrt
ur. Ef til vill hefði hann komizt
úr landi og orðið einn af ráð-
gjöfum Chiang Kai-sheks -eins
og Fritz Halban er nú. Eða ef
NÝJA BIO
GAIV8LA BÍÓ
til vill hefð-i -hann snúizt eins
og sumir aðrir af foringjum só-
síalista og komizt til metorða
á vegum n-azistanna. En það er
að minnsta kosti fullvíst, að ég
hefði aldrei verið þa-r, sem ég er
nú. -ef r-aunin hefði orðið þessi.
En til hvers -eru allar þessar
getgát-ur? En hi-tt má og vera.
að -ef -menn á borð við Walther
hefðu lifað af stríðið, þá væri
Hitler óþekktur -maður í sögu
beimsins.
Marz, apríl, maí. júní 1914.
Fyrstu vikurnar í F 12. voru
hræðilegar. Mér var líkt innan-
brjóts -eins og einu sinni fyrir
löngu síðan, þegar ég hafði set-
ið á st-eini 1 hálfa klukkustund.
etið ber og dáðst að sólskininu.
-Svo velti ég steininum við og
varð áhorfandi þess lífs, sem
þró-ast í skugganum. Þar blasti
við mér kös af ormum og pödd-
um, lirfum og -alskonar kvik-
indum, hræðilega ljótum, sem
skriðu hvert yfir annað og ulltu
hver-t um annað. Þetta var ó-
hugnanleg sjón, isem ey-ðilagði
fyrir mér alla ánægju af degin-
um, það sem eftir var sagði ég,
-að Bergheim væri falleg borg
sem mynd? Sagði ég, að var
væri full-komin ró og friður?
Var það skoðun mín, að fólkið
væri hamingjusa-mt og því
þætti vænt um stórhertogann
sinn? Jæja, hv-að um það. Ég
fékk að skyggnast undir stein-
i-nn og það var ekki fögur sjón,
sem þar blasti við augum mín-
um.
— . . . . Ungfrú Sommer, ég
ráðlegg yður að kynna' yður
þessar hagskýrslur u-m k j ör
ieiguliðanna í bændastétt.....
Ungfrú Somm-er, vitið þér, að
á hverju ári er heilahimnu-
bólgufaraldur hér í Giessheim.
I Það eru frét-tir áem mega segj-
I ast. En það látast nú samt sem
áður áttatíu til níutíu börn í
þessum hlut-a borgarinnar af
þeim ástæðum. Þ-etta kemur
hins vegar ekki fyrir í Oden-
berg, þar sem ríka fólkið býr,
heldur í verkamannahverfinu.
Veittu því athygli. . . . . Ung-
frú Sommer, réttið mér mynd-
irnar af slysinu í kemiska iðn-
aðinum.......Ungfrú Sommer,
gerið svo vel að tala ek-ki þetta
brjóstmylkingarmál. Þér ættuð
-að -end-urlesa Karl Marx.....
Ungfrú Sommer, hverjar -haldið
þér að séu meðaltekjur fag-
lærðra v-erkamanna hér í -stór-
hertogadæminu? Áttatíu mörk
á mánuði fyrir tíu stund-a vinnu
d-ag. Hvernig haldið þér, að sex
manna fjölskylda fari að því
að lifa á áítatíu mörkum. Vitið
þér, hver -er meðalald-ur kola-
námumanna? Fjörtíu ár. Og i
þeir eru útislitnir og sárþjáðir '
„TíflHs" flugsveitin Á hverfanda hveli
Stórmynd með: John Carroll (Gone With The Wind)
John Wayne Sýnd klukkan 7 og 9. Börn fá ekki aðgang. Sýnd í dag kl. 8.
kl. 3.30—6.30:
Á ©i'Saegasítamdaa MANNAVEIÐAR
(efore I Hang). Boris Karloff (Come On Danger). Með TIM HOLT.
Evelyn Keyes Bannað fyrir börn
Sýnd kl. 5. innan 12 ára.
Bönn-uð börun-m innan 16 ára
-af gigt löngu áður en þeir hafa
náð þeim -aldri. Hver haldið þér,
að styrki þessa öryrkja? Námu-
-eigendurnir, sem þeir hafa fórn
að líkamsorku sinni og starfs-
kröftum? Nei. Ekki heldur
-tryggingarstofnanir. . . Hvað
segir þér um ' þetta? Hvers
vegna -eiga þeir svona mörg
börn? Vitið þér ekki að það er
ódýrast-a skemmtu-n fátækling-
-anna að búa til börn — eða það
virðist að minnsta kosti vera
það á þeirri stundu, s-em það er
gert? Ég h-efi barizt fyrir tak-
mörkun barnsfæðinga og ráð-
leggingarstöð varðandi kyn-
ferðismál. Slíkar stöðvar ætt-u
að vera í næsta nágrenni við
hverja einustu verksmiðju.
Prestarnir hafa af þessum sök-
um prédikað gegn rpér af stóln-
um — eins og ég væri stjórnleys
ingi. Stórhertogafrúin hef-
ir m-eir-a að segja stofnað heim-
ili fyrir óskilgetin börn. En
skiljið þér þetta? Góðgerðar-
starfsemin -er smán Fólkið
sem vinnur, -á kröfu til þess að
get-a lifað sómasamlegu lífi.
Það á kröfu til sómasamlegrar
lelli -og að -geta dáið á sómasam-
legan hátt. Það er allt, sem við
biðjum um. Sómasamlegt líf,
sóma-samleg kjör. Ég -hefi sagt
yður frá blýei-truninni í Fabers-
ver-ksmiðjunni, er það ekki? ..
-í fyrstu var ég alveg rugluð
og -eyðilögð eins og sérhver
unglingur verður, þegar hann
kem-st að raun um, að vonzkan
og rangsleitnin ræður ríkjum í
heiminum í stað góðgirni og
hjálpsemi, eins og hann hafði
BASSI „BOLLA“
— Það væri kannske ekki svo vitlaust! mælti Bassi og
var .mikið niðri fyrir. — Ég tek þau bara upp í kaupið.
Börkur bar vasaklút fyrir munn sér til þess að leyna
glottinu, sem lék um varir honum. ,
— Allt í lagi við segjum það þá, mælti hann. En það er
víst bezt að hafa lagasnið á þessu. Ég læt þér í té viðurkenn-
ingu fyrir því, að dýrin séu þín eign en þú lætur mig hins
vegar fá viðurkenningu fyrir því, að kaupið sé þér greitt.
Börkur hlammaði sér niður á stólgarm, sem stóð við
borð úti í horni, þreif blað og penna og skrifaði af kappi
örskamma stund. Bassi skrifaði syo undir viðurkenningu
þess efnis að vikukaup væri sér greitt, en fékk í staðinn við-
urkenningu fyrir því, að hann hefði keypt Fálka og Mick
fyrir sömu upphæð og vikukaupið nam.
— Jæja, ertu þá ánægður? mælti Börkur og glotti við
jafnframt því, sem hann lét viðurkenningu Bassa ofan í
borðskúffuna.
— Fullkomlega, anzaði Bassi — En þér?
Ég er svo sem ánægður, svaraði Börkur. Ha, ha — Þú
eignaðist apann í gær, þú hefir víst -gefið því gætur ha, ha,
að ég dagsetti viðurkenninguna í gær — ha, ha, svo að það
kemur í þinn hlut en ekki minn að standa í brösum við
þennan skógarvörð. ef til kemur. Það er skemmtilegra fyrir
þig að vita það, að hundurinn hefir verið lögmæt eign þín frá
því í gær.
YNDA
SAGA
SORR: Ertu — er-tu viss um að
þú getir lent hér Dagur?
DAGUR: Ég — ég skal segja
þér það eftir svolitla stund,
kunningi. ; j
Á flugveiUinum: Þetta er amer-
ísk flugvél — og ég held að hún
sé að hrapa. — N-ei, þeirn tekst
að lenda.,
DAGUR: Jæja, nú er ég viss
um lendinguna!