Alþýðublaðið - 01.12.1943, Blaðsíða 6

ALfríÐUSUÐIW
!
Á
s
s
s
V
r
s
s
*
*
s
s
s
s
s
s
s
s
Sfómannafélag HafnarfjarSar heldur
Árslíátíð
að Hótel Björninn í kvöld, 1. desember, og hefst hún
klukkan 8.30 eftir hádegi.
Sameiginleg kaffidrykkja.
Bæðuhöld.
Upplestur.
Söngur.
Dans.
Skemmtinefndin.
ÉG ÞAKKA innilega ættingjum, vimun, reglufé-
lögum og yfir- og undir-stúkum I. O. G. T., fjær og nær,
sem heiðruðu mig og glöddu á 75 ára afmæli mínu þ. 25. f.
m. með heimsóknum, blómum, heillaóskum og rausnarleg-
um gjöfum. — St. Freyju nr. 218 þakka ég sérstaklega
hinn fjölsótta og hátíðlega fund hennar þ. 27. f. m., þar sem
stúkan heiðraði mig, hæði með því að fela mér að stjóma
fundi við inntöku 14 nýliða og að halda mér ánægjulegt
samsæti að fundarlokum.
Ég óska yður öllum, kæru vinir, alls góðs á komandi
árum og góðtemplarareglunni óska ég að auðnist sem fyrst
að leysa þjóð vora úr læðingi áfengisins, með algeru áfeng-
islagabanni — að alþjóðar vilja. Það er eina örugga leiðin,
því á skal að ósi stemma.
Guð blessi þjóð vora og fósturfold.
Helgi Sveinsson.
Mjög arðvænleg atvinna
við nýsmíði geta 4—5 menn fengið nú þegar. —
Þurfa að vera nettir ,laghentir og áhugasamir.
t
Æskilegt að einn mannanna sé vanur plötusmíði,
blikksmíði eða útstönsun.
Upplýsingar í síma 5566.
HAIÍNES Á HORNINU
(Frh. af 5. síðu.)
hér kyrrt samt sem áður og leit-
ar á kvenþjóðina. Aðrar gjálífar
stúlkur myndu þá hlaupa í skarð-
ið í stað þeirra sem einangraðar
yrðu á hæli. Það er ekki sjáanleg
nema ein leið til þess að firra
konur landsins og þjóBfélagsins í
heild sinni þeirri miklu hættu,
sem nú steðjar að — en það er
að setuliðið flytji með sér kven-
fólk frá sínum eigin löndum .. “
OG ÞÁ EB BEZT að ég geti um
bréf sem mér barst í fyrradag frá
Lóu Hásteins. Það er svona: „Þess-
ir boðsmiðar^, - sem ég sendi þér,
bárust mér og vinstúlkum mínum
mjög óvænt. Þar sem engin okkar
er í ,,bransanum“, og við hötum
feraggaball, viljum við biðja þig,
Hannes minn góður, að koma mið-
um þessum á framfæri við ein-
hverjar aðrar stúlkur, sem vildu
gjarnan notfæra sér hið kurt'eisa
og jafnframt vingjarnléga boð
okkar fyrrverandi verndara. Þú
mátt gjarnan senda mér línu í
pistlum þínum um það, hvort þér
hafi tekizt þetta eða ekki.“
EINS OG BBÉFIÐ ber með sér
fylgdu því fjögur boðskort á
dansleik, sem átti að halda „in
the Laugavegur Hall“ á mánudags
kvöldið. Ég gat ekki komið mið-
unum út! Þeir voru undirritaðir
ólæsilegu nafni. Einu sinni var
bannað að auglýsa slíka dansleiki.
En undanfarið hefur deild sú úr
brezka flughernum, sem hér starf-
ar iðkað það að senda stúlkum
slík boðskort á vinnustaði þeirra
eða jafnvel heim til þeirra.
Hannes á horninu.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN?
Frh. af 4. síðu.
rofum og níðingsbragði. Hún á
ekkert í húfi. Hún á rétt á ein-
hliða lausn sjálfstæðismálsins, er
hún hefir fullnægt öllum ákvæð-
um sambandslaganna, og því er
sjálfsagt að gera það. íslenzka
lýðveldið verður að byggja á
bjargi fyllsta drengskapar við
bræðraþjóð vora, annað er íslend-
ingum ekki sæmandi.“
Yíst er um það, að svo er að
minnsta kosti litið á meðal ná-
grannaþjóða okkar og frænd-
þjóða á Norðurlöndum og ætti
það óneitanlega að vera okkur
aðvörun, en því miður virðist
hennar engan veginn vera van-
þörf.
Sambandslögin
25 ára.
(Frh. af 4. síðu.)
RÁS VIÐBURÐANNA hefir
ráðið því, að ákvæði sam-
bandslagasáttmálans urðu ekki
framkvæmd hér 3—4 síðustu
árin. Danir eiga þar enga sjálf-
ráða sök. Þeir héldu vel sátt-
málann af sinni hálfu, alla þá
stund, er þeir máttu. Þeir verða
því ekki, með réttum rökum
sakaðir um vanefndir né samn-
ingsrof.
Þó íslendingar hafi þannig
undan engu að kvarta við Dani,
varðandi framkvæmd sambands
laganna, eru þeir þó, af öðrum
ástæðum, og í fullu samræmi
við sögu, þjóðarhagi og frelsis-
ást, staðráðnir í því að endur-
nýja ekki sambandslagasáttmál-
ann. Um það hefir alþingi gefið
samhljóða yfirlýsingu 17. maí
1941. Sú áiyktun var tilkynnt
réttum dönskum aðilum. En enn
þá hafa sambandslögin þó ekki
verið felld formlega úr gildi,
enda ákvað alþingi fyrir 2Ví
ári síðan að gera það ekki að
svo stöddu, vegna ríkjandi á-
stands, en draga það þó ekki
lengur en til ófriðarloka.
*
SAMNINGUR sá, er í sam-
bandslögunum felst, er á-
gætt dæmi og til fyrirmyndar
um það, hvernig leiða eigi göm-
ul deilumál til lykta. Hann
sýnir hvernig menningar- og
réttaríki skipa málefnum sín-
um með frjálsum hætti. Og lok
samningsins, eins og upþhaf
hans og framkvæmd á um-
söfhu 25 ára tímabili, eiga að
fara fram með sama móti að
háttum þroskaðra þjóða, er
semja með sæmd, framfylgja
samningi með sæmd, og slíta
samningi með sæmd.
*
Yfir sambandsþjóð
OKKAR grúfir nú gern-
ingaóveður. En öll él birtir um
síðir. Úr því óveðri mun hin
ágæta danska menningarþjóð
koma án þess að vera kalin á
hjarta. Og hún heldur áfram
göngu sinni á braut frelsis og
félagslegra framfara. Við þá
þjóð eiga Íslendingar einungis
að óska góðra og frjálsra sam-
skipta, Það ber vissulega að
hafa í huga, er nú líður að al
gerum lokum þess sáttmála, sem
í dag er aldarfjórðungs gamall.
Æinmitt á þessum degi, og
með óhaggaða ákvörðun ís-
lenzka þjóðarinnar um að endur
nýja ekki sambandslagasáttmál
ann við Dani, er okkur gott að
festa í minni hinar spámann-
legu, víðsýnu og fögru ljóðlínur
þjóðskáldsins Matthíasar Joch-
umssonar:
Bróðurlegt orð
Snorraland Saxagrund sendir;
samskipta vorra sé endir
bróðurlegt orð.
Stefán Jóh. Stefánsson.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
kemur ekki út á morgun. Næsta
blað kemur á föstudag.
M U N IÐ f und og fullveldis-
fagnað St. Freyju nr. 218 kl.
8 í kvöld. Aðgangur að fagn-
aðinum kostar fyrir stúku-
félaga kr. 6,00, fyrir aðra kr.
10,00. — Æðstitemplar.
Nátíföf
Náttjakkar, náttkjólar og
undirsett, í miklu úrvali.
H.TOFT
SkiMiðiistfg 5 Sfari 1035
Áttræður:
fiísli Hagntsson
ÁMORGUN verður áttræð-
ur Gísli Magnússon múr-
arameistari, Brávallagötu 8.
Hann er Eyfirðingur að ætt,
fæddur að Úrðum í Svarfaðar-
dal, kominn af traustum bænda-
ættum þar um slóðir.
Fram til 27 ára aldurs stund-
aði hann algeng störf eins og
þau gerðust á stórbýlum við
Eyjafjörð. Átti heima í Fagra-
skógi um langt skeið. Eftir að
hann komst á fullorðinsár,
stundaði hann sjómennsku þar
nyrðra, á árabátum og á þil-
skipum, en á þeim tímum var
þá mest stunduð hákarlaveiði.,
Kann hann margar sögur frá
þeim árum, er lýsa svaðilförum
og karlmennsku norðlenzkra
hákarlaveiðimanna. Árið 1891
flutti hann til Reykjavikur og
reisti hús á litlu grasbýli utan
við bæinn, er hann kallaði Hlíð,
og var þvi lengi kunnastur und-
ir nafninu Gísli i Hlíð. Hafði
hann jöfnum höndum smábú-
skapnum ökustörf. Þegar bygg-
ing steinhúsa hófst í bænum og
síðar steinsteypuhúsa, nam
hann þá iðn, múraraiðnina, ef
varð lífsstarf hans upp frá því.
Á bezta skeiði æfi sinnar stóð
hann fyrir byggingu fjölda húsa
hér í bæ og viðar á landinu.
Hann hefir séð Reykjavik frá
þvi að vera smábæ verða að
stórri borg á islenzkan mæli-
kvarða og átt sinn virka þátt
í mörgum hinna myndarlegu
húsa, er setja sinn svip á borg-
ina. Hann var einn meðal þeirra
kunnáttumanna, er unnu að
byggingu Safnahússins og Vif-
iísstaðahælisins, svo nokkrar
opinberar byggingar séu taldar.
Gisli var hinn mesti rösk-
leika- og kappsmaður til allrar
vinnu, enda mesti þrekmaður.
Var hann þvi jafnan eftirsóttur
jafnt af byggingameisturnum
sem húseigendum, er fólu hon-
um umsjá og verkstjórn við
byggingu húsa. Um leið og hann
var gæddur miklu likamlegu
þreki, hefir hann átt í rikum
mæli andlegt þrek, sem hefir
haldið honum uppréttum fram
á þenna dag, þrát fyrir margs
konar andstreymi, sem lífið
hefir að bjóða. Hann hefir orð-
ið fyrir miklum ástvinamissi.
Fyrri konu sína missti hann
1907, gáfaða og mikilhæfa
konu, og seinni konu sina fyrri
hluta þessa árs eftir rúma ald-
arfjórðungs sambúð. Uppkom-
inn son sinn af fyrra hjónabandi
missti hann 1935 og 25 ára dótt-
ur af seinna hjónabandi missti
hann 1942, vel gefna og
skemmtilega stúlku. Állt þetta
mótlæti bar hann með rósemi
og stillingu, sem einkennir
þrekmikl amenn. Á lifi eru tvö
barna hans sitt frá hvoru
hjónabandi og eru afkomendur
hans nú orðnir 27, sem á lífi
eru.
Gísli er gæddur hinni beztu
skapgerð, sifellt glaður og reif-
ur og hrókur fagnaðar í vina-
hópi. Hann á marga vini, sem
verið hafa honum samferða á
langri æfi, en óvini enga. Munu
margir þeirra hitta hann á þess-
Miðvikudagur 1. des. 1943.
Hið sígjósandi
eldfjall.
Frh. af 5. síðoi.
fjallið er þannig ferðamanna-
staður hinn mesti. Bifreiðar
ganga og til Uruapan. Síðustu
fimmtán rastir vegarins þang-
að eru oft illfærar vegna ösku-
falls. Hópur verkamanna hef-
ir því vinnu við að moka hann.
Frá Uruapan fara flestir á múl
ösnum á gosstaðinn.
Parangaricutiro heitir þorp
skammt frá eldsvæðinu. Þorps-
búar nefna það þó sjálfir í
daglegu tali venjulegast San
Juan. Öskufallið er þar geysi-
mikið og hraunið á næsta leiti.
Mexicostjórn telur fólki mikla
hættu að hafast við í San Juan
og hefur því viljað hlutast til
um, að þorpsbúarnir flyttu það
an brott. En enda þótt þorps-
búarnir verði að glíma við ösku
fallið dag og nótt í sveita síns
andlitis, harðneita þeir að
flytja brott úr þorpinu. Þeir
afla nú meira fjár en nokkru
sinni fyrr. Svo er hinum mikla
ferðamannastraumi fyrir að
þakka. Ferðamennirnir þurfa
fæði og gistingu. Þeir þurfa og
að láta annast um reiðskjóta
sína og inna ýmsa aðra þjón-
ustu af höndum.
Hvergi gat gróðurblect að líta.
Auðnin var svo alger, að hvergi
sást stingandi strá. Uppskeran
eyðilsgðx, i vegna óskufalls í allt
að því átlatiu rasta fjarlægð.
Allur groður annar en runnar
og tré af harðgerum stofni grand
aðist. Bjargræði fólks í sjö þorp
unum brást, og víðar urðu menn
fyrir mik.’J rtm: G*ænroeti
visnaði og féll á bændabýlum
3 mix-. ' fjarlægð vegna þes.s að
vinda: báru öskuna óraleiðir.
Fuglai feJhx (iax'>,r t'i jar^ar.
vatnsskortur varð og, vegna þess
að allir lækir höfða þornað upp.
Hið opinbera varo að senud
stóran hóp lækna og hjúkrunar-
kvenna á vettvang, þar er allt
að því átta þúsundir manna
tóku einhverjar sóttir af vöJ.d-
um gossins.
En saga þessi er enri ekki öll.
Paracutinfjallið virðist engan
veginn ætla að stilla ofsa sinn
og umbrot að sinni. Gosið heldur
sífellt áfram og ýeldur ógn og
tortímingu. Öskufallinu og
hraunhlaupinu linnir eigi hið
minnsta. Jafnvel virðast allar
lí'kur að því hníga, að gosið
ágerist eftir því sem fram líða
stundir. Þar; sem áður akrar
huldu völl, hefir nú myndazt
víti á ; ö :):.
Happdrætti
Reykjavíkurfélagsins. Dregið var
hjá lögmanni 20. maí 1943. Vinn-
ingar þeir, sem ekki hefir enn
verið vitjað, eru nr. 18202 Matar-
stell, 21142 Tjald og svefnpoki,
20593 Skrautvasi. Verði vinning-
anna eigi vitjað hjá Jóni Þorvarðs-
syni, veiðarfæraverzluninni Verð-
andi, fyrir næstu áramót, falla
þeir félagin util eignar.
um tímamótum æfi hans. Enn
þann dag í dag gengur hann
daglega að starfi. Fimm síðustu
árin, hefir hann þó ekki unnið
að húsabyggingum. Að starfa
er hans aðal lífsgleði. Vinnu-
gleðin hefir ávallt verið sterkur
þáttur í lífi hans. Gísli hefir
kunnað þá list að taka lífinu í
þess margbreytileik án Joess að
bugast. Ábyrgðartilfinningin
við skyldustörfin, umhyggja
fyrir heimili sinu, konu og
börnum og siðast en ekki sízt
hið mikla jafnaðargeð og glaða
lund hefir haldið honum ung-
um í anda fram á elliár. Vinir
og venzlamenn óska honum á-
nægjulegra stunda ár og daga,
sem hann á ólifað.
S.