Alþýðublaðið - 26.01.1944, Blaðsíða 3

Miðvikudagiir 26. jannar 1944
Hikilvægi Berlínar.
ÝMSIR HAFA RÆTT um á-
hrif hinna gífurlegu loft-
árása á ýmsar stórborgir og
samgöngumiðstöðvar styrj-
aldaraðilanna, hvort hægt
væri með algerri eyðilegg-
ingu þeirra eða alvarlegum
; spjöllum á þeim að lama svo
atvinnulíf, samgöngukerfi cg
viðnámsþrótt þeirra, sem þar
búa, að gæti valdið úrslit-
um í styrjöldinni. Hafa ýms-
ir -þeir, er bezt kunna skil á
þessum hlutum, látið tii sín
heyra, en skoðanir virðast
mjög skiptar.
ENGINN VAFI ER Á ÞVÍ, að
með hinum stórfelldu loft-
árásum sínum á London,
Coventry, Birmingham, Ply-
mouth, Cardiff, Liverpool og
fleiri enskar borgir, haustið
1940, hugðist Hitler geta
bugað Breta, bæði með því,
að eyðileggja verksmiðjur,
samgönguæðar og hafnar-
mannvirki og skapa þvílíkt
öngþveiti, að ekki yrði rönd
við reist. Þá gerði hann
einnig ráð fyrir því, að ^’ið-
námsþróttur íbúanna myndi
lamast svo mjög, að almenn-
ingur þyldi ekki þetta sí-
fellda djöfulæði, nótt og nýt-
an dag, fregnirnar um ást-
vinamissi, angistina og
svefnleysið.
ÞETTA FÓR Á ANNAN VEG,
eins og kunnugt er, og eru
tvær ástæður fyrir því. Flug-
her Görings galt þvílíkt af-
hroð í loftorustunum, að
þeim varð hætt, áður en
nægilegt tjón ynnist. Hin á-
stæðan er sú, að mannlegt
eðli hefir ótrúlega mikið
þanþol, ef svo mætti að orði
kveða. Það er hægt að venj-
ast nærri hverju, sem er, ef
líf liggur við. Fólk vandist
loftárásunum með öllum
sínum ógnum, það hætti að
miklu leyti að óttast þær. —
Kjarkurinn brást aldrei,
hvað sem á dundi. Að vísu
urðu miklar skemmdir, en þó
ekki nándar nærri eins
miklar og búazt mátti við.
NÚ HEFIR höfuðborg Þýzka-
lands fengið langtum verri
útreið en London, að því er
sérfræðingar bandamanna
telja. Ábyggilegar tölur um,
hversu mikill hluti borgar-
innar sé með öllu í rústum
eru ekki fyrir hendi, í sum-
um hverfum eru 10—15%
húsanna hrunin til grunna,
í öðrum allt áð 60%, en
ætla má, með sæmilegri
vissu, að um fjórðungur
borgarinnar séu rústir einar
eftir hinar hrikalegu loft-
árásir bandamanna. Það, sem
athyglisvert er í þessu máli,
er það, hve geypilega þýð-
ingu það hefir, ef banda-
mönnum tekst að leggja
þessa háborg Þýzkalands
með öllu í eyði. Berlín er
nefnilega fernt: Hún er iðn-
aðarmiðstöð, samgöngumið-
stöð, stjórnmálamiðstöð og
hún er brennidepill sigur-
vona þýzku þjóðarinnar.
BERLÍN er miðdepill þýzka
ríkisins, miðdepill þess
stjórnarfars, sem ríkir í
landinu, í miklu ríkara mæli
ALÞYÐUBLAÐÍÐ
s
Bandamenn hafa sótt 20 km. upp af
ströndinni og eru skammt frá Via Appia
ABexander skipulagði laudgönguna ©g
stjérnar nú hernaðaraðgerðum.
ENN HEFIR EKKI komið til alvarlegra átaka við megin her-
afla Þjóðverja upp af ströndinni, þar sem bandamenn gengu
á land. Hafa þeir nú sótt fram um 20 km. og eru sagðir í námunda
við hina fornfrægu Appiu-braut. í fregn frá Kairo segir, að fram-
sveitir bandamanna hafi rofið brautina;. sem er aðalsamgöngu-
leið Þjóðverja við herina, sem sunnar berjast. Það er nú kunnugt
orðið, að það var Sir Harold Alexander, sem stjórnaði landgöng-
unni. Gekk hann þegar á land, er framsveitir höfðu komið sér fyrir
á ströndinni.
Viðursfyggð eyðileggingarinnar.
Það er siður herja, sem eru á undanhaldi að eyðileggja ,,allt verð-
mætt“. Myndin sýnir, hvernig Þjóðverjar skildiu við þorp eitt
á miðvígstöðvunum á Ítalíu, er þeir urðu að hörfa þaðan undan
Bandaríkjamönnum. Á myndinni sést smábifreið klöngrast yfir
húsarústir,
Rússar rjúfa mikilvæga járnbraut SV.
af Leningrad, en Þjóðv. hörfa undan
ÞJóðv. teffla árangurslaust fram Biðsauka.
RÚSSAR halda áfram sókninni af miklum krafti suður
af Leningrad og hafa rofið j árnbrautarlínuna milli
borganna Krasnogvardeisk, suðvestur af Pushkin og Narva' í
Estlandi. Þjóðverjar eyðileggja a'llt verðmætt á undanhald-
Þjóðverjar hafa reynt að ó-
náða landgöngusveitirnar með
skothríð úr hinum langdrægu
177 mm. fallbyssum sínum, en
þær mega nú heita úr skotmáli.
Flugher Þjóðverja hefir haft
sig öllu meira í frammi undan-
gengin dægur og tilkynna, að
þeir hafi sökkt þrem tundur-
spillum Breta. Þetta er ekki
viðurkennt í aðalbækistöð
bandamanna, sem segja, að
Spitfire-flugvélar hafi skotið
niður 8 flugvélar Þjóðverja.
Bandamenn munu nú, að því
er fregnritarar herma, leggja
allt kapp á að rjúfa Via Appia,
hinn ævaforna veg, sem Róm-
verjar lögðu endur fyrir löngu
— en hann er enn sem fyrr að-
Sífelldar lofiárásir á
Frakkiandsstrendur
LDFT|Si:ÓKNINNI á hendur
Þjóðverjum í herteknu
löndunum handan Ermarsunds
var en haldið áfram 1 gær. Að
iþessu sinni fóru mörg hundruð
flugvélar ýmissa tegunda, bæði
amerískar og brezkar, til árása
á ýms svæði á Prakklandsströnd
um. Var þetta í 24. skiptið á 26
dögum, að slíkar stórárásir eru
gerðar. Ekkert hefir enn verið
látið uppi um loftárásina á Vest-
ur-Þýzkaland í fyrradag, annað
en það, að 21 þýzk orrustuflug-
vél var skotin niður í loftbar-
dögum.
en hægt er að segja um
nokkra aðra höfuðborg í
víðri veröld. í Þýzkalandi
koma stjórnartaugarnar
saman í einum depli, það er
hið nazistíska kerfi, sem
krefst þess, að það sé svo. —
Munchen er að vísu höfuð-
borg nazistaflokksins,, Haupt
stadt der Bewegung, eins og
Þjóðverjinn segir, Wien,
höfuðborg Ostmark, Köln
mest borg í Rínarlöndum og
svo mætti lengi telja, en
Berlín, hún er die Reichs-
hauptstadt, og það orð nefna
Þjóðverjar með óttabland-
inni lotningu.
NÚ ER kanzlarahöllin í rúst-
um, svo og ýmis ráðuneyti,
Gestapostöðvar Himmlers í
Prinz Albrechtsstrasse og
fjölmargar aðrar opinberar
byggingaf. í Berlín einni
starfa um 100.000 menn á
opinberum skrifstofum. Ef
flytja þyrfti allt þetta fólk
með öllum þess skjölum og
alsamgönguleiðin á þessum
slóðum og Þjóðverjum bráð-
nauðsynlegur til birgðaflutn-
inga milli herjanna við Róm og
og Garigliano-vígstöðvanna, en
þar munu Þjóðverjar hafa mik
inn liðsafla, sennilega nokkur
hundruð þúsund manns, sem
þá komast í mjög erfiða að-
stöðu.
Bandamenn hafa víkkað land
göngusvæðið við Nettuno og
Anzio og streymir nú mikill
fjöldi hermanna á land þar og
feikn af hergögnum, þar á með
al skriðdrekar og stórar fall-
byssur. Kairofregnir herma, að
Bretar og Bandaríkjamenn við
Anzio hafi sótt fram um 10
km. í áttina til Rómaborgar.
Á Garigliano-svæðinu, sunn-
ar á Ítalíu hafa Frakkar, sem
berjast með 5. hernum, hrund-
ið mörgum gagnáhlauoum
Þjóðverja við Croce-fjall. Á
miðbiki vígstöðvanna eiga ame-
rískir könnunarflokkar í bar-
dögum við Þjóðverja, en þeim
hefir enn ekki tekizt að brjót-
ast aftur yfir Rapido á, en
þeir voru hraktir yfir hana eftir
mannskæða bardaga. Hafa þátt
takendur í þeim lýst þeim sem
óvenju hrikalegum og líkja
þeim við orusturnar við Som-
me í heimsstyrjöldinni fyrri, en
þær voru sem kunnugt er, ein-
hverjar þær blóðugustu í þeirri
styrjöld. Lítið hefir verið um
loftárásir vegna slæms veðurs,
þó var ráðist á járnbrautarmann
virki skammt frá Sofia og-við
Skoplje í Júgóslavíu.
áhöldum til einhverrar ann-
arrar borgar, mundi það eitt
skapa mikil vandræði og
ringulreið og torvelda stjórn-
arathafnir og afgreiðslu
mála, sér í lagi, þegar þess
er gætt, að margar þýzkar
borgir hafa jafnvel orðið enn
harðar úti en Berlín.
í BERLÍN er gevsimikill iðn-
aður, bráðnauðsynlegur
hinni þýzku stríðsvél. Þaðan
koma rafmagnsvélar og raf-
magnsleiðslur, sjóntæki,
Vefnaðarvörur og kemiskar
vörur og ótal margt annað.
Og verksmiðjuhverfin eða
öllu heldur verksmiðjuborg-
irnar í eða við Berlín eru ó-
venju þéttbýlar. í Siemens-
stadt við Berlín er verksmiðja
við verksmiðju, sömuleiðis í
hverfunum Friedrichshain,
Weissensee og Wedding. í
skæðum loftárásum hlýtur
tjónið óhjákvæmilega' að
verða mikið.
Frh. á 7. síðu.
mu.
Samkvæmt fregnum frá
Moskva hafa Þjóðverjar gjör-
eyðilagt hinar frægu hallir, sem
kenndar voru við Alexander I.
keisara og Katrínu miklu og
þóttu einstæð menningarverð-
mæti. Voru hallir þessar með
hinum. glæsilegustu í heimi og
gáfu glögga mynd af skrauti og
íburði liðinna alda, og þar var
, mikill f jöldi málverka hinna
frægu meistara.
Ver Evrópnviriíið.
Á myndinni sést Gert von
Rundstedt, sem hefir á héndi
yfirstjórn alls herafla Þjóðverja
í Vestur-Evrópu. von Rundstedt
þykir einn snjallasti hershöfð-
ingi Þjóðverja. Hann er nánast
af „gamla prússneska skólan-
um,“ þaulæfður hermennsku,
agasamur og harður í horn að
taka.
Suðvestur af Leningrad hafa
Þjóðverjar teflt fram miklum
liðsauka, en ekkert lát virðist á
sókn Rússa. Með því að Rússar
hafa rofið járnbrautina milli
Krasnogvardeisk og Narva,
verða Þjóðverjar að notast við
braut, sem er allmiklu sunnar,
og mun það enn auka á erfið-
leika þeirra. Fregnir Þjóðverja
um harða bardaga við Kerch
hafa ekki verið staðfestar í
Moskva.
Harðar árásir á Har-
shall-eyjar.
IFREGNUM frá Pearl
Harbour berast þær fregn
ir, að flugvélar, bæði úr land-
her og flota Bandaríkjamanna,
hafi gert skæðar árásir, tvo
daga í röð, á 6 smáeyjar, sem
enn eru á valdi Japana á Mars-
hall-eyjum. Voru árásirnar mjög
harðar og var meðal annars
ráðizt á stöðvar á landi, flug-
vélaskip, kaupför og flugvelli.
Brefar ieggja fram 80
millj. punda
til tlilá.
JÁRMÁLARÁÐHERRA
Breta, Sir John Anderson
tilkynnti í gær, að Bretar
mundu leggja fram 80 milljón-
ir sterlingspunda til hinúar al-
þjóðlegu hjálparstofnunar, UN-
RRA. Sérhvert land, sem þátt
tekur í hjálparstofnuninni mun
leggja fram 1% af þjóðartekj-
um sínum.