Alþýðublaðið - 18.04.1944, Page 3

9
IfaiSjmhKU*
18. aftS 1944.
« LfcTÐUgUfiro

Skipti Svía 0«
u
M RÚMLEGA íjögurra ára
skeið hefir Svíþjóð verið
einskonar „opinn gluggi“
Norðurlanda, gluggi sem
. snýr frá kúgunarvaldi naz-
ista út til hins frjálsa um-
heims, þar sem menn geta
enn dregið að sér svalt óg
hressandi loft frelsis og
mannúðar. Aðstaða landsins
hefir verið Norðmönnum og
Dönum ómetanleg stoð í bar-
áttu þeirra fyrir frelsi og
ir staðið á Svíum, þegar um
ir staðið á Svum, þegar um
var að ræða hjálp og aðstoð
við bágstadda flóttamenn,
' hvort sem þeir komu yfir
1 Kjöl eða Eyrarsund. Tugþús-
undir landflótta Dana og
5 'Norðmanna njóta nú gistivin
> áttu bræðraþjóðarinnar, ör-
. ‘ uggir fyrir ágengi og ofbeldi
- quislinga og Gestapomanna,
sem eru hættir að þekkja
hugtakið frjálsir menn.
J'YRIR HELGINA bárust um

Frá auslumgsföðvunum
YUGOSLAVIA
J BULGÁRIA
Kortið sýnir ýmis þau svæði, þar sem bardagar eru harðastir um
þessar mundir. Neðarlega til hægri sést suðvesturhorn Krím-
skaga með borginni Sevastopol. Ofarlega á miðri myndinni sés't
borgin Tarnopol í Póllandi, sem Rússar tóku á dögunum. Kortið
er því miður ekki alveg nýtt, og örvarnar og hakakrossmerkin gefa
því ekki rétta hugmynd um afstöðu herjanna.
Bandðríkjðflugvélar réðusf á Sofið
og Belgrðd í björtu í gær
I fyrrEnótt war enn ráðizt á PloestisvæSið
I Rúmeníu ®g Budapest
Flotniiigar sagðir teppast á Dóná
BANDAMENN hafa nú beint loftsókninni gegn höfuð-
borgum Balkánríkjanna og mikilvægum samgöngu- og
iðnarstöðvum þar eystra. Flugvélar frá Ítalíu fóru í gær til
árása' á Sofia, höfuðborg Bulgaríu og Belgrad, höfuðborg
Júgóslavíu. í fyrrinótt réðust brezkar flugvélar á Buda Pest,
svo og á Ploesti-olíusvæðið í Rúmeníu. Lfoftárásir hafa einn-
ig verið gerðar á Búkarest, höfuðborg Rúmeníu. Mikið tjón
hefir orðið í árásum þessum, einkanlega á járnbrautarmann-
virkjum.
heiminn fréttir um Svíþjóð, f
sem vöktu geysilega athygli.
- Bretar og Bandaríkjamenn ;
' höfðu sem sé sent sænskum !
stjórnarvöldum tilmæli, eða
áskorun um að hætta að
selja Þjóðverjum ýmislegar
vörur og efni, sem talin eru
nauðsynleg eða mikilvæg í
hergagnaframleiðslunni. Cor-
•dell Hull, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, játaði í við-
j tali við blaðamenn, að Banda
TÍkjastjórn hefði nú um nokk
I urt skeið unnið að því, að fá
Svía til þess að hætta slíkum
\ vörusendingum, svo fregn
þessi mun óvéfenganleg. Virð
ist þetta einn liður í þeirri
í viðleitni bandamanna að fá
hlutlausar þjóðir til þess að
hætta viðskiptum sínum við
■ Þjóðverja og þar með til að
stytta stríðið, ef unnt er.
Svisslendingum, Portúgölum
og Tyrkjum munu einnig
hafa borizt slík tilmæli.
ÞEGAR ÞETTA er ritað, er
ekki vitað, hverjar undirtekt
ir þessi tilmæli hafa fengið
hjá sænsku stjórninni, eða
sænska þinginu, en -fréttarit-
. arar í Stokkhólmi telja, að
Svíar geti ekki fallizt á þau. J
Svíar eru hlutlaus þjóð og
i sjálfstæð og hafa að sjálf-
; sögðu leyfi til þess að skipta
■ við hvaða þjóð, sem er. Á
; því leikur enginn vafi. En,
spyrja sumir: Hvers vegna
eru Svíar að selja Þjóðverj-
um kúlulegur og stálvörur og
annað til hernaðarþarfa? Er
það vegna þess, að þeir séu
hlynntir Þjóðverjum? Þess-
■ ar spurningar svara sér sjálf-
; ar. Svíar hafa sýnt það við
ótal tækifæri, að þeir hata
alla kúgun og ófrelsi og sam
I úð þeirra er óskipt með þeim,
sem nú kveljast í fjötrum
hinnar nazistísku villi- ;
mennsku.
PAÐ ER landfræðileg lega
landsins og atvinnuhættir,
sem valda því, að Svíar skipta
við Þjóðverja og selja þeim
meðal annars framangreind-
ar vörur. Sænskur iðnaður er
; eins og kunnugt er einn mik-
Uverðasti þáttux í atvinnulífi
Nú líður ekki sá dagur, að
stórar sprengjuflugvélar Breta
óg Bandaríkjamanna hefji sig
ekki til flugs af flugvöllum á
Ítalíú og ráðizt á mikilvægar
stöðvar á Balkanskaga. Árásir
þessar miða að því að lama
járnbrautarkerfi þessara landa
og torvelda þannig liðsflutn-
inga Þjóðverja til og frá aust-
urvígstöðvunum. Einnig hefir
verið ráðizt á flugvélasmiðjur,
sem Þjóð.verjar hafa komið sér
upp, meðal annars á tvær Mess-
erschmitt-smiðjur í grennd við
Belgrad. Loftárás var einnig
gerð á flugvöll skammt frá
borginni, en þaðan hafa Þjóð-
verjar flutt birgðir loftleiðis tli
austurvígstöðvanna.
Miklar skemmdir urðu á
járnbrautarmannvirkjum í So-
fia og Belgrad, en um þessar
landsins og á honum byggir
mikill hluti þjóðarinnar lífs-
afkomu sína. Ekki geta Svíar
átt skipti við bandamenn af
augljósum ástæðum og ekki
geta þeir sent vörur sínar til
hlutlausra landa úti í heimi
af sömu ástæðum. Svíar hafa
engar kolanámur í landi sínu
en kol eru þeim lífsnauðsyn
og þau fást, eins og sakir
standa, einungis frá Þýzka-
landi. í stað kolanna fá Þjóð
borgir hafa Þjóðverjar flutt
liðsafla til og frá Balkanskaga.
í fyrrinótt fóru brezkar Well-
ington- og Liberator-flugvélar
til Budapest. Vörpuðu þær
niður þungum sprengjum á
j árribrautarstöð þar og lögðu
dufl á Dóná. Þá hafa tvær
skipasmíðastöðvar við Dóná
skemmzt. Þar voru smiðaðir
fljótabátar. Flutningar á Dóná
hafa lagzt niður í bili.
Stórar sprengjuflugvélar
Bandaríkjamanna hafa einnig
ráðizt á ýmsa staði í Rúmeníu,
m. a. á Ploesti-olíusvæðið og
jámbrautarbæinn Brasov, sem
er þar norður af. Miklar
skemmdir urðu í Ploesti og
hvíldi mikill reykur þar yfir er
frá var horfið. Mátti þó sjá um
100 sprengjugígi.
verjar svo ýmsar þær vörur,
sem þá vanhagar mest um,
svo sem kúlulegur, en kúlu-
leguverksmiðjur Þjóðverja
hafa orðið mjög hart úti í
loftárásum bandamanna,
hæði hinar miklu verksmiðj-
ur í Schweinfurt í Þýzkalandi
og Torino á Ítalíu.
ÓHÆTT MUN að fullyrða, að
Svíum er ekki um að hjálpa
Erh. á 7. síðu.
Badoglio segir af sér, en tekur að sér
að mynda sfjórn á breiðum grundvelli
------
Kommúnistar sagSir muau faka þáft í j
sfjóraarmyndunimii I
T ÚTVARPSFREGNUM frá
* Napoli í gær var tilkynnt,
að Badoglio-stjórnin hefði beð-
izt lausnar. Viktor Emanuel
konungur hefir beðið Badoglio
um að mynda stjóm með þátt-
töku allra lýðræðisflokkanna.
Sagt er, að Badoglio hafi þegar
byrjað viðræður við áhrifa-
menn þessara flokka og einnig
flokk kommúnista.
Lundúnaútvarpið minnir á
það, í þessu sambandi, að fyrir
skemmstu hafi flokkarnir, sem
andvígir eru fasismanum lýst
yfir því, að ekkert væri því til
fyrirstöðu, að mynduð yrði lýð
ræðisstjórn á breiðum grund-
velli.
Fregnin um, að Badoglio hafi
enn verið falið að mynda stjórn
hefir vakið mikla athygli víða
í löndum bandamanna, þar sem
menn benda á, að hann hafi um
tveggja áratuga skeið verið skel
eggur fylgismaður fasista og m.
a. tekið þátt í ofbeldisverkun-
um í Abyssiníu. Þá vekur það
ekki síður athygli, að líklegt er
talið, að kommúnistar muni
ætla að taka þátt í stjórnar-
myndun hans.
FRÁ Cairo berast þær fregnir
að betri horfur séu nú um
samkomulag grísku stjórnarinn
ar og skæruliðanna heima fyrir.
Venizelos forsætisráðherra hefir
tilkynnt, að skæruliðar hafi lof-
að því að senda 3 fulltrúa til
viðræðna við grísk stjórnar-
völd í Cairo. Fregnritarar segja,
að ekki þurfi að efast um, að
skæruliðarnir séu fúsir til sam-
vinnu á sanngjörnum grundvelli
og brátt muni algert samkomu-
lag nást.
Átti að gera innrás
í Svíþjóð!
O RÁ STOKKHÓLMI berast
þær fregnir, að s.l. föstu-
dag hafi tollverðir í Helsingja-
borg lagt hald á miklar birgðir
af þýzkum herkortum yfir
Svíþjóð, er áttu að fara til
Oslo. Voru þetta um 25 000
kort og vógu um 1 smálest.
Kortin voru prentuð í Þýzka-
landi og dagsett marz 1944.
Kortin voru gerð eftir korti
sænska herráðsins (general-
stabskort) og voru yfir viss
svæði í Mið-Svíþjóð. (Frá
norska blaðafulltrúanúm).
..—-'<"'3
Misþyrmt tii dauða
DAG NOKKURN í mánuðin
um sem leið kom þýzk
lögreglumannasveit frá Oslo til
Tönsberg og handtók ungan
mann, Leif Dahl að nafmi. Hon-
um tókst að slíta sig lausan fyr-
ir utan lögreglustöðina í Töns-
berg, en rakst á ljóskersstaur,
Frh. á 7. síöu
Pietro Badoglio
ÞJáðverJar hafa nú
aðeins suðvestur-
horn Krím á valdi
sínu
AFNARBORGIN Yalta á
Krímskaga er nú á valdi
Rússa. Þjóðverjar hafa nú að-
eins suðvesturhorn skagans á
valdi sínu. í sumum fregnum
segir, að Rússar séu komnir inn
í úthverfi Sevastopol, en þær
fregnir munu þó ekki staðfest-
ar. í gær voru hersveitir To-
bulkins um 8 km frá borginni,
en hermenn Jeremenkos áttu
lengra eftir. Talið er ósennilegt,
ef ekki vonlaust, að Þjóðverj-
um takizt að flytja mikið af
setuliðinu á brott. í Berlínar-
fregnum segir, að „harðir bar-
dagar séu háðir á Sevastopol-
svæðinu“.
Rússar hafa enn brotizt yfir
Dniestr við Tiraspol. Leitast
hersveitir Malinovskys við að
sniðganga Kichinev í Rúmeníu.
Konev hershöfðingja verður
einnig vel ágengt. Hermenn
Zhukovs eru sagðir eiga í bar-
dögum við Ungverja í skörðum
í Karpatafjöllum.
Vaiutin Jarðaðar í gær
IGÆR var rússneski hers-
höfðinginn Vatutin jarð-
settur í Kiev. Samkvæmt dag-
skipan Stalins fór jarðarförin
fram með mikilli viðhöfn. í
þann mund er jarðarförin fór
fram í Kiev, var skotið af fall-
byssum í Moskva, sem áður
höfðu tilkynnt svo marga sigra
hins látna hershöfðingja. Krans
ar bárust frá Stalin og öðrum
ráðamönnum Rússlands. Þúsund
ir hermanna og óbreyttra borg-
ara höfðu áður gengið fram hjá
kistimni í virðingarskini við
látna.