Alþýðublaðið - 30.11.1944, Síða 5

Fknmtudagttr 30 nóv. 1044.
ALÞYÐUBLAÐiÐ
ANNftfJ
OBÖS
u',
\ \'
fflrt'

Æl
Um útvarpið og þjóðsönginn — Atburður í Selfoss-
bíó — Húsmóðir |skrifar um fatasaum — Skran og
vinnusvik-
Hvernig skyldi Japönum lítast á þessar?
Myndin sýnir fallbyssur ameiúskd bersikipsins ,,Iowa“, sem uú tekur þóíbt í sókniimri gegtn
Japönuim aiusitur á Kyrraíhafi Hivernig skyldi þeim iítast á bær?
Síðari grein
Síðasfa vikan af valdafímabili Mussolini
JÓÐHOLLUR skrifar: Það
hefir ætíð verið einkenni á
okkar blessaða útvarpi, að taka
sjaldau til greina, kvartanir og
aðfinnslur fólks. Nú um margra
ára skeiff, hefir útvarpiff haft það
íyrir sdð, að spila þjóðsöngin í
lok dagskrár, þótt flestum sé það
Ijóst að það er gert í óþökk allra
þeirra sem þjóðsöngnum unna.“.
„WÓÐSÖNGUR okkar, Ó guð
vors lands, er ekíbi lag sem hægt
er að meðhöndla á þennan hátt,
til þess er það of hátíðlegt og
vírðulegt. Og það er sorgleg stað
reynd, að sutnt fólk er farið að
misaa virðingu, fyrir íþjóðsöngn-
um.“
LJÓSAST dæmi um það, er at-
fourður er varð og ég var sjónar-
vottur að nýlega. Verið var að
srýna þjóðhátíarmynd Óskars
Gísla9onar í Selfossbíó, og endaði
myndin með þjóðsöngnum. í stað
þess að rísa úr sætum sínum og
standa kyrr unz lagið var úti,
ruddist hver sem betur gat út og
án þess að virða þj óðsönginn
meira en einhvert danslaig."
„ÞEGAR útvarpið fyrir nokkr-
um árum, hóf þá venju, að enda
dagskrána með þjóðsöngnum, hef
ir það ábyggilega verið gert í góð
um tilgangi, sem sé að vekja hjá
fólki föðurlandsást eða aðrar
góðar dyggðir. En því miður er
þetta alveg misheparuð aðferð. —
Flesir myndu fagna iþví, að fá að
heyra eitthvað af okkar miökgu
<og fallegu þjóðlögum, leikin í dag
skrárlok í stað þessarar misnotk-
uimar á þjóðsöngnum.“
HÚSMÓÐIR skrifar mér á
þessa leið: „Það kemur fyrir að ég
þarf að fara í bæinn, eins og stund
um er komist að orði, og ber þar
margt fyrir auga. Ég lít í búðar-
gluggana og lít svo inn í búðina,
Eitthvað hefir vakið athygli mína,
sem kanske hefir vakið forvitni
en ekki kauplöngun. Við konur
lítum oft á fötin, við verðum
stundum að sjá um kaup á þeim
og fleiru.“
j,ÉG VER0 að segja iþað að mér
blöskrar oft verðið og vinnan.
Mér finnst það mikið hneyksli fyr
ir okkur íslandinga sú bruðlun. á
peningum, sem felst í verði á
kjólum í búðunum. í ofanálag eru
þeír oft svo/nauða ómerkilegir og
illa gerðir að mig furðar á þeim
smekk að vilja klæðast í slíkan
fatnað. Mér finnst það benda á
svo mikið þekkingarleysi og van-
mat á því sem er vel unnið.“
ÞAÐ ERU því miður of marg-
ir, sem hafa svo mikla vanmátt-
arkend að þeir halda að flíkin sé
fín aðeins fyrir þá isök að hún er
útlend. Hún kanin að vera að ein-
hverju leyti eitthvert „affikti“ í
úitliti, en það er oftast aðeins til
þesls að breiða yfir það, hvað
hún er að öðru leyti illa gerð.“
„ÞÁ SÉR maður niikið af flík-
um með allskonar rósaflúri og því
líku, sem setur flíkina upp í svo
hátt verð, að furðu sætir, og furð
ar mig á því að nokkur skuli
kaupa flík með því líku flúri, þar
sem hverjum einstakling er í lófa
lagið að fá fallegri og ódýrari
hlluti með því að vinina slíkt sjálf
ur ef hann óskar endilega eftir
að hafa það utan á sér, því þetta
er algent aukaatriði í hinni raun-
verulegu gerð kjólsin>s.“
MÉR virðist svo margt í aftur
för frá því sem áður var. Mér
virðist svo lítið orðið skeytt um
það að skila yandaðri vinnu. Ég
fyrir mitt leyti, vil gefa þó nokk-
uð mikið meira fyrir vel unna
kjálinn, 'þó að hann sé stjörnu-
laus, en hinn skreytta og af-
skræmda. Lítið á saumana og
faldana. Þetta lætur lítið yfir sér
þar sem það er innan á flíkinni,
en þetta eitt fellir eða upphefir
flíkina og þann sem gert hefir,
því það finnst mér ekki efnilegt
að druislurnar hangi niður, eftir
að. rnaður hefir klætt sig einu
sinni eða tvisvar í kjólinn. Það
er mikilis um vert að flíkin fari
vel, en. hinu má ekki gleyma að
iþað er anmað veiga mesta atrið-
ið sem gefur verkinu gildi, allt
annað eru aukaatriði. Kona, sem
klædd er kjól sem fer vel á lík-
ama hennar og er látlaus í sniði
og að öðru leyti vandlega unninn,
er vel klædd. Hún hefir ástæðu
til að vera ánægð, því hún hlýt-
ur að hafa það á tilfinningumni
hvort kjóllinn er vel unninn eða
ekki. Það má sjá á fólki, hvort
er vönduð eða ekki. Það er ekki
dýrleiki efnisins sem veldur því
heldur vinnan."
„HITT er aukaatriði hvor.t ein-
staklingurinn situr svo á kjólinn
sinn eitt blóm eða svo til tilbreyt-
ingar, það getur líka verið fall-
egt, sé ekki mikið af því.“
t>
„ÞAÐ LÝTUR því miður oft út
fyrir að sumir einstaklingar lifi
Frih. á 6. síðu
Ciano grelíi var einn binna
fáu, sem vissu um ráðagerð
Girandis fyrir fram og hann
studdi Gírandi af hinu mesta
hugrekki. Hann ávarpaði stór-
ráðið og hélt því fmm að taum
laus fíkn Mussolini í hernaðar
frægð hefði ginnt hann til þess
að koma Ítalíu út í styrjöldina
án þss að ráðfæra sig við stór-
ráðið og gegn irtáðum Cianos.
Og þetta 'hefði hann geht, þrátt
fyrir alvarlegan skort og ýms-
um tegundum vopna.
Mussolini öskraði: „Um leið
og þú steigst fæti í hús mitt,
kom sviksemin þángað líka.“
Nú fóxu stuðningsmenn
Mussolini að taika til máls og
var umræðum enn haldið á-
fram í fjóra klukkustundir, Að
lokum reis Mussolini úr sæti
sínu og sagði að hér næðizt eng
inn árangur og sagði fundi
frestað.
Grandi stökk þá á fætur.
Hvað vaxðaði þá um tímann?,
sagði hann. Á þessu augnabliki
væru átalskir hermenn að brj-
ast og láta lifið á vígvöllum
Sikileyjar. Til hvers ættu þeir
þá að vera að fárast yfir nokkr
um kjluk'kústundusm? Nei, nú
yrði að komast að niðurstöðu.
Fundinum var haldið áfiram.
Mussolini tók til máls. Hann
var öskugirár í framan og einn
af fundarmönnum sagði síðar
að ræða hans hafi verið álíka
girimmileg og öskrin lí særðu
ljóni. Hann varði ednræðið og
og möndulveldasáttmálann. —
Það væri of seint að snúa við
og Ítalía yrði að halda áfram
styirjöldinni. Samvizka hans
væri hrein og þjóðin stæði ein
huga með honum.
Grandi bað Mussolini um að
segja þeim, 'hvað Hitler hefði
sagt honum. Mussolini neitaði
því, en fullvissaði stónráðs-
menn um, að sigur væri óhjá-
kvæmilegur.
„Orð, innantóm orð,“ hróp-
aði Grandi. „Við vitum, að þú
baðst um 3000 flugvélar, en
hann bauð þér 300.“
Farinacci, fyirrvrandi ritari
Faisnsitaflokíksiins, hélt uppi
vömum fyrir Mussolini og lof-
aði Hitler og Þýzikaland í
langri ræðu. Hann mæltist til
þess, að ráðið samþykkti
traulstyfMýsinigu til Mussolin-
is. Scorza, tráifcairi flokksins, kom
einnig fram með tiilagu, sem
var aðlallega 'trauátsyfirlýsing,
þar sem lýst var yfir því, að
allir þeir, sem ynnu á móti ein
ræðinu og styrjöldinni skyldu
kærðir fyrir landráð.
„Jú, það em landráð,“ öskr-
aði Farinacci og krafðist að öll
um þeim, sem hefðu „lýðræð-
ishugsunarhátt,“ yrði refsað.
Galbiáti, fóringi fasistahers-
ins, .sagði: „Hermenn mínir
munu kunna ráð til þess að
fást við þá af ykkur, sem hafa
brú'bað kjaft hér á kvöld.“ Og
Tringari Casanova, hinn opin-
beri ákaarandi æpti: „Minnist
þess, að höfuð yfkkar em í
veði.“
Nú var svo að sjá, sem fiund
urinn væri að ganga Mussoiini
að óskum. En ekkert bros lék
um varir hans er 'hann sat
þarna og fitlaði við blýant sinn
án afláts. Þrír stórráðsmanna,
sem áður höfðu lýst fylgi sínu-
við Grandi stóðu nú á fætur
og sögðu, að sér hefði skjátl-
a'st.
Klukkan var nú orðin 4 um
möxiguninn. Memm tölu’ðu af
miklum æsingi, en í hálfum
hljóðum þó. Úti fyirir mátti
heyra byssuskepti smella á
steinhellunum, er skipt var um
verði. Allt gat skeð.
Grandi var þreyttur mjög.
Hann'stóð upp, reigði höfuðið
svo mjög aftur á bak, að höku-
skeggið á honum benti beint
framan í Mussolini og sagði:
„Okkur er sama, hvert hlut-
I skipti okkar verður. Það er
heilög skylda ofckar að sjá um,
að tillagan verði tekin til með-
ferðar. Votare. (Göngum til at
kvæða.)
Paresóht, landbúnaðarráð-
herra, féll d öngvit. Þegar hann
'kom til sjálfs sín, grét hann og
sagði: „Þessar árásir á foringj
ann eru hræðilegar." Síðar
greiddi hann atkvæði með
Grandi — og var tekinn af
lífi.
Mussolini horfði beint í augu
Grandis og mælti með hásri
röddu: „Konungurinn mun
styðja mig í öllu, sem ég hefi
gart. Þegar ég segi honum, þaS
sem hefir skeð í kvöld, mun
hann segja: Þesir hafa svikið
yður.“
Grandi lét ekki æðrast, stóð
upp og mæltá: „Göngum til at-
kvæða.“
„Va bene,“ sagði MussolinL
„Allt í lagi.“
Síðan hófst atkvæðagreiðsl-
an.Sérhver fundarmanna reis
úr sæti sínu og greiddi atkvæði
upphátt. Scorza greiddi atkvæði
fyrstur og sagði „nei“ skýrum
rómi. Síðan settist hann niður
,og tók að skrá atkvæðin sem
.ritari flokksins. Forseti öldunga
deildarinnar var næstur. Hann
sagði: „Ég sit hjá“. De Bono
gamli, sem hataði Mussolini
stóð upp með erfiðismunum og
sagði: „Já“. Síðan kom Grandi
og þá Bottai og sögðu þeir báðir
„Já“.
Þaið voru einlkum tólf
menn, sem höfðu tekið til máls
á fundinum. Aðrir fundarmenn
höfðu setið og hlustað á. Úrslit
in hlutu að velta á atkvæðum
þeirra. Spenningurinn var ó-
skaplegur í salnum. Maðurinn,
sem sagði mér frá þessu, sagði:
b,Á þessu augnabliki var ég ekki
vitund þreyttur, en ég brann í
skinninu eftir að fá að vita úr-
slitin.“
Flestir þeirra, sem ekki höfðu
tekið til máls, greiddu atkvæði
með tillögu Grandis. Að lokum
var þessu lokið og úrslitin urðu
þaiu, að táJI'aga Grandis var
samþykkt með 19 atkvæðum
gegn 7. Valdaferill Mussolinis
var á ©nda. Hann stóð
Stóð hægt á fætur úr hásætinu
og án þess að segja eitt orð eða
líta á nokkurn mann, gekk hann
stirðum skrefum salinn á enda
,og hvarf út um dyrnar.
Þó var ekki öllu lokið enn.
Grandi tók upp tvö eintök af
tillögu sinni og bað alla, sem
henni höfðu greitt atkvæði um
að rita nafn sitt þar undir. Ann
að eintakið skildi hann eftir
handa Mussolini, en hinu stakk
hann í vasann. Fundinum var
lokið. Áður fyrr hafði það ver
ið sdiður, á þessu stígi málsfns að
Frh. á 6. eíðu
Al þýðuf lokkur inn
Skrifstofa flokksins á efstu hæð Alþýðuhússins
Sími 5020.
Skrifstofutími kl. 9—12 og 3—7 alla virka daga
nema laugardaga kl. 9—12 f. h.
AI{iý$uflokksfólk utan aff !andif sem
til bæjarins kemur, er vsnsamlega
beðið að kema til viðtals á flokks-
skrifstofuna.