Alþýðublaðið - 08.12.1944, Blaðsíða 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
i
Föstudagrtr 8. desember 1M4.
iCidí’UaMíí
Otgeí„ndi: Alþýðaflokknrliui
Ritstjóri: Stefán Pétnrsson.
Ritstjórn og afgreiBsla í A1
.ýfiuhúsinu við Hverfisgötu
Símar ritstjórnar: og 490?
Slmar afgr~iðslu: 4900 og 4906.
Verð í lausasölu 40 aura.
Alþýðunrentsmiðjan h.f.
Finnur Jónsson félagsmálaráðherra segir:
Hýju fjárlögin eru efndir á gömlum loforðum
Útvarpsræða fluH á alþingi við 1. umræðu
fjárlaganna þ. 6. desember
Nýir bandameun
Hitlers
ÞAÐ eTtu ótrúlegar fregnir
en þó engu að síður stað-
festar, 'Sieon iberaslt firá Grilkk-
iaffidi iþesisa dajgana. Aiðedns ör-
fáax vikiuir enu liðnair síðan lamd
ið var omjeð birezíkri hjálp leysit
'undam blóðiuðu oki þýzkis inn-
rásaiihJers. En nú berjiast Grikk-
ir sín. í (mjilli oig jnjokjkoir hluti
þeirra við íhiinjn breztoa hjálp-
arílrer!
*
Himm sajnieiginlegi óvimir,
þýzki nazisminjn., er enn ósigr-
ajður. En svo biiinit er oifeitæki
teonmnfúnjista á Griflddiamdá, svo
foráitt er þeim að brjótiaisit til
valda á' rúsrt/umium, sem mazis-
mmiinm, fluafir eftir sfldliið, að ruota
tækifæxið meðan fólkið er
vopmað oig háljfeiturflað af flrumigri
og Ihaitri, að þeár svifast 'þess
éktei, að rj'úfa þjóðajreiniimguna,
sem skapazt hefir í baráttunni
váð íhimm ægdlega óvim, og reka
(rýrtingiinin í baik þekn vinum
grisiku þjóðarinmar, sean verða
á mörgiuim vígsrtöðvum að berj-
ast rnpp á iíf og daiuða til þess
að fá ráðið miðurflötgum hinm'ar
nazdstísku váfllimjanmiakiu og
Éryggft frið og Ænedsá í ibeimm-
(um.
•
Þiebta erm frétbtir jsem Háibler
iíkar vel að fiá, og Berlámarút
varpið gerir sér góðam mait úr.
Umdamfarið hieÆir hver bamda-
maður Hatlers af öðrum fallið
frá og samið sérfrið við hinar
Bamieiniuðiu þjóðir. Harðar og
harðar hefir sorfið að iherskör-
om nazista á öllum vígstöðvum
og margir verið að vona, að
brátt væri séð fyrir endann á
hörmungum ófriðarins. En nú
hefir Hitler fengið nýja banda-
menn, það eru kommúnistar,
sem stofna til borgarastyrjalda
aftan við víglínu hinna samein
iuðoi þjóða og reka þar með rýt-
lingmm í bak þeirra, sem berj-
aisit á vígsitöðvumium váð nazism-
amm!
Þetta er kraftaverkið, sem
Hitler fluefir veráð að bíða eftir
og átt hefir að bjarga honum að
séðúisrtfu þóibt á elflieflbu sibumdu
sé nú komið fyrir nazismamium.
Það er teomunuúmáistaíuppreáism að
baki hverrii hinna sameinuðu
þjóða otg hiugsamLeg sundmimg
með þeim af hennar völdum. Og
víisit er það, að ef moflakuð gæti
bjargað Hitler úr því, sem kom
ið er, þá er það slík rýtings-
srtiumga í bak bamdamanma.
*
Hvartt alvarlegri brögð verða1
að slíteum fjönráðium teonum-
únista við muálEitað fnelsins nú í
stríðislok verðrnr að sjálfeögðu-
ekki isaigrt með meimmi vássrn á
þessari stiumidiu. Em Grikklamd
er þó eiktei eina lamdið, þar sem
komimúnásitar hafa srtofinað til
vamdræða og óeirðia nmdir eins
og setuliið Hitleins var á brott,
án þess að skeyta því nokkru,
að herskarar hams eru emn ó-
sigraðir við laindamærin. Það
var mjótt á mumumum í Beligíu
á' dögiumum og eteki þeirra
ÞAÐ má segja, að þessar
útvarpsumræður séu ójafn
Íeikur, þar sem við eigast þrír
flokkar á móti einum, en auk
þess er ríkisstjórnin svo ný-
tekin við völdum, að ekki er
unnt með nokkurri sanngixni
að dæma hana af verkum henn
ar. Afstaða stjórnarandstæð-
inga verður því þegar af þeim
ástæðum ákaflega veite, eins og
landsmenn hljóta að. hafa gert
sér ljóst, sem hlustuðu á um-
ræðurnar í gærkvöldi.
Háttvirtur þingm. Stranda-
manna, Iiermann Jónasson,
sem talaði fyrir Framsóknarfl.
fann mjög að því, að ríkisstjóm
in hefði hækkað gjaldahiið
fjárlagafrumvarpsins, án þess
að ákveða tekjiur á móti við
þessa umræðu. Taldi háttvirt-
ur þingmaður þessa aðferð ó-
venjulega en þó hefur hún ver-
ið viðhöfð áður, en þá stóðu
flofcksmenn þessa hv. þingm.
að henni og þá taldá hann hana
ekki aðfinnslu verða. Sýnir
þetta hve hv. þingm. er tamt að
dæma um mál aftir því, hver
hlut á að þeim.
Þá lét hv. þkugm. sivo um
mælt að tekna megin í fjárl.frv.
vantaði iim 40 millj. króna til
þess að vega upp á móti vænt-
anlegum útgjöldum.
U ppbótargr etðsl-
urnar
Það hefir áður verið á það
bent af öðrum ræðumönnum,
að á fjárlögunum, eins og þau
koma nú frá fjárveitinganefnd
er enginn tekjuhalli. Hinsveg-
ar er það viðurkennt, að eftir
er enn að áætla nokkra útgjalda
liði og tekjur á móti þeim, en
stærstu útgjaldaliðimir, sem
nú emu efltki áærtiaðir, eru gjöld
vegna breyttra launalaga og
svo uppbætur á útfluttar land
búnaðarafurðár. Síðari liðurr
inn er talinn nema um 18 millj.
fcróna.
Það ei furðulegt, að hv. þing-
manni Strandamanna Skuli
vaxa þetta svo mjög í augum,
því að uppbótardraugurinn er
hains eigið aifkvæmá. Enginn
hefir staðið fastar á því en hann
að tekjuafgangi ríkissjóðs
væri ár eftir ár og oftast utan
fjárlaga — varið í milljónaupp
bætur á útfluttar landbúnaðar
afurðir. Þá var ekki verið að
1 spyrja um tekjuhalla.
Þessi sóun á fé í uppbætur,
hefir beinlínis orðið þess vald-
andi, að ríkissjóður hefir ekki
verið þess umkominn, að greiða
1 upp allar skuldir Sínar og eign
ast stóra sjóði að auki.
Uppbótargreiðslur á út-
fluttar íandbúnaðarafurðir
nema nú samtals kr. 29,314,
911,00 og er þó eftir að
greiða uppbót á ull og gær-
ur fyrir árið 1944. Bændum
voru greiddar kr. 4.660 þús. í
verðuppbætur á framleiðslu
ársins 1940 úr svonefndum
Bretasjóði, sem annars gat
verið eign ríkisins. Ef ullar
og gæruuppbætur, sem eftir
er að greiða, nema 5 millj.
kr. verða útflutnings upp-
bætur af landbúnaðarafurð-
um samtals fram að áramót-
um um 39 millj. króna. Þá
eru uppbætur á útflutning
þessa árs áætlaðar inn 18
millj, króna og er hér því
rnn að ræða 57 milljónir,
sem fara til þessara ráðstaf-
ana.
Niðurgreiðslur á landbún-
aðarafurðum innan lands
nema samtals kr. 21,279,763,
00. Þannig að alls verður
ur uppbóta súpan um 78
mill. króna.
Nú skuldar ríkissjóður um
36 millj. króna.
Af þessu sjá menn, að ef ekfci
hefði verið fylgt tiílögum hv.
þingm. Strandamanna og þeirra
Framsóknarmanna, sem fast-
ast stóðu fyrir uppbótargreiðsl
um til bænda á útfluttar land-
búnaðarafurðir, myndi ríkis-
sjóður hafa greitt að fullu skuld
ir sínar og eignast þar að auki
digra sjóði. Og hvað hefir svo
orðið af þessu fé? Enginn ber
bændum á brýn óhófseyðslu,
en óneitanlega hefði fé þessu
verði betur varið til stórfcost-
legra framfara í þágu alþjóðar
við sjó og í sveit, heldur en í
einkaeign.
Launalögin
Rætt hefir verið um það, að
í fjárlagafrumvarpi því, er hér
liggux fyrir, væru margÍT út-
gjaldaliðir, sem hækkaðir
hefðu verið, frá því sem fyrr-
verand,! stjórn 'hefði lagt táX.
Það er engin ástæða tál að deila
hún er eigi hér til andsvara, en
á fyrrverandi stjóm, þar eð
á það má benda, að væntan-
leg útgjaldaaukning vegna
launalaganna nýju, — líklega
um 5 millj. kr. — er ekki ann-
að en skuld, sem fyrrverandi
stjórn hafðd lofað að inna af
hendi, en aldrei greitt.
Fyrrverandli (fjármálaráðlh.,
Björn Ólafsson, lét svo um
mælt í ræðu er hann flutti við
3. umræðu fjárlaga fyrir árið
1943 d sameinuðu alþingi hinn
11. febr. það ár, með leyfi hv.
forseta
„Stjórnin mun hins vegar
láta undirbúa launalög með það
fvrdr augum, að þau geti feng-
ið afgreiðslu á næsta haust-
þingi, og mun hún, ef hún sit-
ur áfram, láta leggja frv. fyr-
ir það þing, svo að losna megi
úr því öngþveiti, sem þessi mál
eru í.“
Fyrrverandi ríkisstjórn skip-
aði nefnd í málið. Hún skilaði
áliti og tillögum. Svo kom
'haustþingið 1943. Ríkisstjórnin
FINNUR JÓNSSON, félagsmála- og dómsmálaráðherra,
talaði af hálfu AlbÝðuflokksins síðara kvöldið, sem út-
varpsumræður fóru fram á alþingi í byrjun þessarar viku.
Fyrri hlutinn af aðalræðu hans betta kvöld birtist hér
i blaðinu í dag, en síðari hluti hennar á jmorgun.
dyiggð að þakfca, að þar er nú
ekiki 'bflóðnug borgarastyrjöld
eins og í Grikklandi. Og til-
burði hefir jafnvel heldur ekki
vanrtað til þess að leáka sama
leikinn í Frakklandi.
Það er ekki að furða. þótt
'fcomimúinisrtar hreyki sér í ræðu
og riti af baráttu sinni gegn
-nazismaiuuin og umhyggju fyr-
ir friði, freisi og lýðræði! Upp-
reisnin í Grikklandi og óeirð-
irnar í Belgíu bera slúkri bar-
áttu og umhyggju vott, eða hitt
þó heídiur!
Finnur Jónsson.
i
flutti ekki frv. um launalög
þrátt fyrúr gefin locfoxð. Svo
kom þingið 1944, enn sat sama
rikisstjórnin og sýndi ekki
launalaga frv., svo einstakir
þingm. tóku það til flutnings.
Sýnir þetta að jafnvel þeir, sem
sízt eru 'gæddir leikni hins
æfða stjómmálamanns, geta
gleymt gefnum loforðum.
Það er ætlun núverandi
stjómar, að efna þetta lof-
orð fyrrverandi stjómar.
Launalagafrumvarpið er bor
ið fram á þessu þingi af mönn
um úr öllum flokkum, þar á
meðal eintun Framsóknar-
þingmanni í efri deild.
En þrátt fyrir það þótt Fram
sóknarmaður sé meðflutnings-
maður frumvarpsins mega
menn ráða hvilík alvara liggur
á bak við flutning þess hjá
Framsóknarmönnum, af þeirxi
andstöðu, sem afgreiðsla launa
málsins sætir nú af hálfu
flokksins, bæði beint og óbeint.
Efndir gamalla
loforða
\
Um ýmsar hækkanir til út-
gjalda í fjárlagafrumvarpinu
má segja svipað og um launa-
lögin; þar er verið að efna göm
ul loforð. Á hverju alþingi eru
afgreidd svo og svo mörg lög,
sem kveða á um, að ríkissjóð-
ur skuli greiða vissan hluta af
framkvæmdum, sem unnar eru
d landinu, til móts við bæjar-
félög, hrepps- og sýslufélög.
Og það er í rauninni skilyrði
þess, að unnt sé að lifa menn-
ángarlífi í landinu, að staðið
sé við þessi loforð.
Vegna ófrdðarins hafa ýmsar
framkvæmdir einkum opinber-
ar byggingar dregizt á langinn
og það hlýtur að vera skylda
alþingis að.réyna að bæta úr
því.
I nefndaráláti fjárveitingar-
nefndar er getið um nokkrar
hækkunartillögur, samtals um
3 millj. 'kr., sem ég hefi farið
fram á, að bætt yrði inn í frum
varpið. Ég vil gera lítilsháttar
grein fyrir þessum hækkunum.
Landhelgisgæzlan
Ég hefi lagt til, að framlag
til landhelgisgæzlu væri hækk
að úr 2 millj. kr. í 2,8 millj. kr.
Hækkun þessi stafar af því, að
fj árhæðin var rangt áætluð í
fj árlagafrumvarpinu frá hendi
fyrrverandi srtjórnar og nam sú
skekkja 800 þúsundum króna.
Þá hefi ég lagt til, að til
byggingar varðskips verði var-
ið 500 þúsundum króna. Er það
augljóst mál,
að eigi er seinna vænna að
hefjast handa nm aukna og
endurbætta landhelgisgæzlu,
því að nú líður óðum að því
að almennar togarveiðar hef j
ist hér við land á ný, og er
auðsætt, að við eigum eng-
anveginn nægan skipastól til
að gæta landhelginnar ems
og sakir standa — en »tm
nauðlyn þess, að gæzlan sé
sem fullkomnust þarf ég ekki
Frh. á 6. síðu
Kjörfundur
Kosning á einum presti í Hallgrímsprestakalli
í Reykjavík fer fram sunnudaginn 17. des-
ember 1944 í Austurbæjarbarnaskólanum og
hefst kl. 10 f. h.
Umsóknir umsækjenda og umsaignir biskups
eru kjósendum til sýnis virka daga 8.—14. des-
ember að báðum dögum meðtöldum hjá Guð-
mundi Gunnlaugssyni, kaupmanni, Hring-
braut 38.
Sóknamefndin
Bezt að auglýsa í Alþýðublaðinu.