Alþýðublaðið - 23.01.1945, Page 3

IÞskéjudagur 23. janúar . 1945.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Áfökin á austumgsföðvimum:
f Ausfur-Prú
InsteÉurg cg Alienstein teknar í Ausfur
Mynd þessi sýnir hið risavaxna minnismerki í Tannenberg í
Austur-Prússlandi, sem Rússar hafa nú náð á sitt vald. Þarna er
jarðætitur HindiB'nlburg herrlhclföiingi oíg fonseiti hinis fyrrverandi
þýzka lýðveldis. Það hefir til skamms tíma verið eins konar helgur
dóim/ur d aujgium þýztou þjóðarinnar.
fi r ■
skriðtírekar ©g valhar á BeiSiniii tii
Iþýzkii iagidamæraiiíia eitir af asnerisknm
flugvéitim
"O HEGNIR frá London í gærkvöldi sögðu, að svo liti nú
■*" út. að Þióðveriar væru að byria allsher.iarundanhald
úr Ardennafleygnum. Um 3000 skriðdrekar, brynvarðir
vagnar og önnur farartæki byrjuðu á sunnudaginn að
streyma þaðan í austurátt til þýzku landámæranna.
Lelffursékn límkovs marsltálls í Vestur-Pól-
landl — nálgast Posen eg Bromberg
I_J IN HAMRAMMA sókn Rússa heldur áfram allsstaðar
a austurvigstöðvunum, en hröðust var hún um helg-
ina og í gær í Vesíur-Póllamli þar sem hersveitir Zhukovs
marskalks sækja fram með leifturhraða og voru í gærkvöldi
komnar til Gniezno, aðeins 45 km. frá Posen og 290 km. frá
Berlín. Hafa þær hjá þessum bæ rofið aðaljárnbrautina frá
Berlín til Austur-Prússlands. En nokkru norðar á vígstöðv-
unum eiga þær aðeins 15 km. leið ófarna til hinnar ramm-
lega víggirtu borgar Bromberg, skammt frá bugðunni á
Weichel har sem hún heygir til sjávar út í Eystrasalt.
Af tangarsókn Tchemiakovskis og Rokossovskis inn í
Austur-Prússland bárust einnig stórtíðindi í gær og fyrra-
dag. Hersveitir Tchemiakovskis hafa tekið Insterburg við
járnbrautina til Köningsberg, um 80 km. þaðan, og hersveit
ir Rokossovskis hafa tekið Allenstein, sem liggur um 50
km. innan við landamæri Austur-Prússlands að sunnan, og
ennfremur Deutseh-Eylau, Osterode og hinn fræga smá-
bæ Tannenberg, sem einn af stærstu sigrum Þjóðverja á
Rússum í fyrri heimsstyrjöldinni er kenndur við. Eiga her-
sveitir Rokossovskis aðems 68 km. ófarna til Eystrasalts
hjá Elbing.
Á þriðja aðalsóknarsvæðinu eru hersveitir Konevs marskálks
komnar langt inn í Efri Slésíu og nálgast fljótið Oder um 30 km.
*
norðan við Ooueln; en sú borg liggur við járnbrautina frá Bres-
lau til Efri-Slésíu. Sækia hær bar í vesturátt norðan við hið mikla
iðnaðarsvæði í Efri Slésíu, sem oft er kallað annað Ruhrhérað
Þýzkalands.
Svo lágskýjað var á sunnudaginn, að erfitt var að ráðast á
þessa flutningalest úr lofti þann dag, eu þó dimmviðri væri enn í
gær, gerðu flugvélar Bandaríkjamanna þá heiptarlegar árásir á
vagnalestina á undanhaldinu, og er talið, að þeim ihafi tekizt að
eyðileggja um 1000 vagna. Vegirnir austur úr Ardennafleygnum
eru sagðir vera rjúkandi rústir einar eftir loftárásirnar.

j fannenberg
¥ T M ÞESSAR MUNDIR ber-
■ ast þær fregnir frá austur
vígstöðvunum, að borgin
Tannenberg í Austur-Prúss
landi sé gengin úr greipum
Þjóðverja. Að vlsu hafa marg
ir merkari sigrar. verið unn-
ir nú að undanförnu, borgir
teknar, sem hafa margfalt
hernaðárgildi á .við þetta
litla þorp, en samt er það
svo að fall borgarinnar vekur
mikla athygli og umtal víða
í heimi. Gildi Tannenberg
liggur ekki í því, að þar sé
samgöngumiðstöð eða skot-
færa,smiðjur, heldur vegna
hins, að við þá borg eru
tengdar margar sögulegar
minningar og þar er einnig
þjóðernisminnismerki Þýzka
lands, þar sem Hindenburg
er jarðsettur.
FRÆGÐ TANNENBERG MÁ
telja að hefjist með því, að
þar er háð mikil orrustar'15.
júlí 1410, er 83.000 manna
her hinna þýzku riddara-
reglu, undir forystu stórmeist
arans Ulrich, var gersigraður
aí pólsk-litháiskum her Ja-
gellos Póllandskonungs og
Vitovts stórfursta af Litháen.
Með þessari orrustu var brot
ið á bak aftur vald riddara-
reglunnar þýzku, hér urðu
þáttaskipti í sögunni.
SÍÐAN VIRÐIST TANNEN-
BERG falla í gleymsku og
dá. En jafnan mun Þjóðverj
um hafa sviðið, að þar skuli
þeir hafa beðið einhvern
herfilegasta ósigur sinn og
það er ekki fyrr en rúmum
500 árum síðar, að Þjóðverj
ar fá nokkra uppreisn á ný,
ef svo mætti segja, það er
ekki fyrr en í ágústmánuði
1914, að nafnið Tannenberg
verður aftur á allra vörum.
DAGANA 26.-29. ÁGÚST
þetta ár er háð þarna mann
skæð orrusta milli hersveita
Samsonovs, hershöfðingjans
rússneska og hersveita Hind
enburgs og með þeim ósigri
Rússa, sem var hinn óskap-
legasti, skápaðist hetjusögn'-
in um hersnilld Hindenburgs
og Ludendorffs, sem þá var
hægri hönd hans. Ósigurinn
var talin stafa af því, aðal-
lega, að Þjóðverjar kgmust
yfir skipun, sem Samsonov
hafði sent herforingjum sin
um um mikilvægár breyting
ar og liðflutninga, en auk
' þess virðast þeir Hindenburg
og Ludendorff hafa borið höf
uð og herðar yfir andstæð-
inga sína, þá Samsonov og
Rennenkampf. Orrustunni
- lauk á þann veg, að annar
rússneski herfnn var úr sög-
"unni á einu augabragði og
hafði þetta víðtækar afleið-
ingar, sem of langt myndi
að rekja hér.
MEÐ ORRUSTUNNI VIÐ
TANNENBERG þóttust
Þjóðvérjar hafa endurheimt
„vopnaheiður'úsinn, en þeim
er ákaflega tamt að tala um
slíkt, eða „Waffenehre“ á
þeirra tungu, og geta má
Engar meiriháttar fregnir
bárust annarsstaðar að af vest
urvígstöðvunum í gær. Þó var
þvi vfir lýst'af Þjóðverjum og
frá því skýrt í London seint
I gærkvöldi, að þeir hefðu tek
ið aftur borgina Hagenau norð
ur af Strassburg, en þá borg
nærri, hvort þeim |jvúði ekki'
nú, er Rokossovski hefir rétt
við hlut Samsonovs og hrak
ið Þjóðverja á brott úr þess
um helgidómi.
ÁRIÐ 1934,1 ÁGÚSTMÁNUÐI,
deyr Paúl von Hindenburg
marskálkur og forseti þýzka
lýðveldisins. Með honum
gengur til moldar forn frægð
horfin kynslóð. Hindenburg
hafði lifað mestu sigra Þjóð
verja. Nazistarnir skildu vel,
að hér var hægt að koma
haganlega fyrir áróðri sínum,
þegar hinum aldna marskálki
var búin hinnsti hvílustað-
•ur. Hitler heldur ræðu, þegar
Hindenburg er jarðsettur
hefir 7. ameríski herinn haft á
valdi sínu um nokkurt skeið.
Sunnar í Elsass, á Colmar-
vígstöðvunum, eru háðir harð
ir bardagar, í frosti og snjó,
og hafa Frakkar sótt þar nokk
uð fram þrátt fyrir harðvítuga
vörn Þjóðverja.
í minnismerkinu í Tannen-
berg og kveður hann með
þessum orðum „Far heiil
til Valhallar“. Nú mætti
ætla, að Hindenburg sjálfur
hefði litið kært um slíka
smekkleysu af vörum hins
„bæheimska korpórals“, sem
' hann fyrirleit með sjálfum
sér. Jarðarför Hindenburgs
í Tannenberg varð um leið
stórkostlegt áróðursefni naz
istum, hún varð tjáning hins
nýja tíma, sém nú hélt inn
reið sína í Þýzkalandi, tíma
bil hermennskunnar, en jafn
fram meðalmennskunnar cg
ofstopans, sem nú hefir leitt
ógæfuna yfir Þýzkaland.
Stalin gaf út fimm dagskip-
anir í gær til þess að tilkynna
alla þessa sigra, og bera fregn
ir frá Þýzkalandi það með sér,
að hin hraða sókn Rússa vek-
ur nú mikinn ugg þar. Ýmsar
neyðarráðstafanir hafa veriö
gerðar í Þýzkalandi; meðal ann
ars hefir fólki verið' bannað
að ferðast með járnijrautum, og
notkun kola, gass og rafmagus
verið takmörkuð stórkostlega.
Þýzka þjóðin hefir verið hvött
til þess í Berlínarútvarpinu að
verjast við austurlandamærin
þar/til varalið sé komið á vett-
vang.
í rússneskum fregnum segir
frá miklu manntjóni og her-
gagnatjóni Þjóðverja síðan sókn
in hófst. Er fúllyrt að fallnir
séu 60 0,00 Þjóðverjar, en 20 -
000 hafi verið teknir til fanga;
700 skriðdrekar hafi verið eyði
lagðir fyrir þeim og 2500 fall-
byssur teknar herfangi.
Sunnar á austurvígstöðvun-
um er tíðindaminna. Suður í
Karpatafjöllum mæta Rússar
stöðugt harðri mótspyrnu Þjóð
verja og suður í Budapest er
enn barizt af sömu heipt ög
áður; en frá því var skýrr í
gærkveldi, að Rússar hefðu í
gær tekið þar nokkrar húsarað
ir.
FrÍarBmleilanir í
Grikklandi
hefir snúið sér
tiS grískn stjérnar-
IsiEiar
------ I
10 AM samtökiri í Grikk-
laridi, sem stjórnað er af
kommúnistum, en sjálf stjórna
ELAS hernum hafa nú farið
þess á leit við grísku stjórnina,
að hún tæki á móti sendimönn
um frá þeim til þess að ræða
um frið, og er búizt við að
síjórnin boði til friðarfundar
af þvj tilefni náastkomandi
fimmtudag.
EAM samtökin hafa einnig
tjáð sig reiðubúin til þess að
skila aftur þeim gjslum, sem
ELAS herinn hafi tékið, öðrum
en quislingum og glæpamönn-
um, eins og komizt er að orði
í orðsendingunni, og komu
fyrstu 300 gislin til Aþenu í
dfag.
Nefnd fra brezku verkalýðsfé
lögunum kom loftleiðis til A-
| þenu í gær, undir forystu Sir
| Walter Citrine, til þess að
I kynna sér ástandið í Grikk-
landi.