Alþýðublaðið - 23.01.1945, Page 5

Jröðjudagur 23. janúar 1945.
ALÞTÐUBLAÐIÐ
ANNpJíi
npyiS
,tu*l
^ N'

^ -~5#
Þegar hernámið flæddi yfir og nú hegar er að fjara út
— Verkefnin, sem stöðvuðust — Ummæli um fegrun
bæjarins og bréfið frá garðyrkjuráðunaut bæjarins —
UM LEIÐ og hernámlð flæddl
yfir Reykjavík vorið 1940,
var að hefjast mikil viðleitni í
|>á átt, að fegra höfuðstaðinn og
aást þess víða merki. Gjörhreyt-
Sngin á lifnaðarháttum okkar, sem
Siinn fjölmenni her og allt hans
Jhafurtask olli, varð þess valdandi
að margt af því, sem gert hafði
verið féll í rúst og annað stöðr-
aðist, garðar tróðust sundur, blett
ir nrðu að flagi, borgararnir urðu
hirðulausari en þeir höfðu áður
yrerið og borgin varð útbiuð af
bröggum og öðru drasli.
ENN SÍR þó nokkuð eftir af
■ þessari fyrirstríðsviðleitni okkar
og er það eins og bending og
hvatning xnn það að hefjast aftur
handa þar sem frá var horfið,
þegar tímarnir breytast aftur og
tækifærin bjóðast. — Nú er her-
snámið að fjara út og vil ég, þó að
snú sé frost á Fróni og gróðurinn
herjist við dauðann og enn sé
snokkuð Langt til vors, hefja máls
á því, að með vori og hækkandi
sól verði snúið sér að því að hefj-
ast handa að nýju.
GRASBLETTIRNIR við Hring-
brautina voru eitt sinn einn bezti
fegurðarauiki borgarinnar. Þetta
ayðilagðist að mestu. í Austurbæn
sim voru þeir gerðir að bifreiða-
fBtæðum og þaktir rauðamöl en í
Vestubænum eru þeir enn nokk-
urn veginn óskemmdir, nema með
fram hinum nýju byggingum bæj
arins. Ég vil láta reka bifreiðarn
ar af blettunum í Austurbænum
©g láta svo laga þá og ég vil láta
endurbæta þá sem eru í Vestur-
bænum. /
h —““—-...........vmmmrn
EN ENN ÞÁ EINU SINNI verð
ég að ■ minnast á gamalkunnugt
málefni. Ég skrifaði dag eftir dag
eitt sinn um vemdun þessara gras
ÍDletta og mér varð allmikið ágengt,
®n einmitt það var sönnun þess
hversu fólki þótti vænt um þessa
bletti. Nokkrir bifreiðastjórar
hafa þó lengi reynst erfiðir og
ekið fram og aftur um blettina og
etórskemmt þá. Frá Sigurði Sveins
syni garðyrkjuráðunaut bæjarins
fékk ég í gær eftirfarandi bréf:
„OFT HEFUR FÓLK sem, býr
við Hringbrautina í Vesturbæn-
um séð undanfarnar vikur bíla
aka yfir grasblettina þrátt fyrir
Jpað, þó að gatan sé nægilega breið
fyrir þá umferð, sem þar er um
að ræða. Skilti með áletruninni:
„Gangið ekki á grasinu“, hafa
marg sinnis verið sett þarna upp,
enda ætti öllum að vera það ljóst,
að grasblettirnir eru ekki ætlaðir
fyrir umferð, heldur til prýðis.“
„BÖRNIN við Hringbrautina eru
farin að skilja þetta, því oft er ég
hef átt leið þarna um götuna, hef
ég heyrt þau banna hvert öðru að
ganga á grasinu. Ég veit að íbú-
arnir við götuna sakna þess, ef
grasblettirnir verða eyðilagðir.
einu sinni enn þá. Ég vil beina
þeim tilmælum til þeirra, er sjá
bíla aka yfir grasflatirnar, að
sekta þá tafarlaust.“
ÉG TEK mjög ákveðið undir
þessi ummæli. — En við yfirvöld
bæjarins vil ég segja þetta: Aukn
ing á fegurð bæjarins veldur því
að fólki þykir enn vænna um bæj-
inn sinn. — Kona sagði við mig
einu sinni í haust: „Þegar ég kom
úr sumarfrínu mínu kveið ég hálf
partinn fyrir að koma til þorgar-
innar, en þegar ég ók um Pósthús
stræti og sá blómaskrúðið á Aust
m-velli, þá hvarf þessi kvíði skyndi
lega, blómin heilsuðu mér, brostu
til mín og buðu mig velkomna.
Mér fór bara að þykja vænt um
að vera komin heim.“
ÞETTA talar sínu máli. Það er
ekki að kasta fé á glæ að verja
einhverju til fegrunar bæjarins. Ef
hægt er að gera hann hlýlegan,
vinalegan og fagran, þá fer okk-
ur öllum að þykja enn meira vænt
um hann. Of ef svo verður, þá
munu þeir, sem eiga að stjórna
bænum finna það fljótt að starf
þeirra verður léttara og ljúfara.
Ég vona að borgarstjórinn sé mér
sammála um þetta.
UM LEIÐ og hernámið flæddi
yfir okkur sköpuðust algerlega
ný viðhorf. Um leið og það fjarar
út koma önnur viðhorf. Það er að
fjara úr og nú ber að undirbúa
nýjar framkvæmdir .Mikið hefur
verið gert undanfarið að því að
hreinsa bæinn og hefur hann tek-
ið nokkrum stakkaskiptum. í vor
verður að auka fegurðina innan-
bæjar, eins og hægt er. Og þó er
aðalatriðið að byggja svo mikið
af nýjum íbúðarhúsum að hægt
sé að rífa hvern einn og einasta
bragga, sem er á bæjarlandinu.
Hannes á horninu.
Heræfingar í Ameríku.
Sfcriödrekairoiir eru 'iátnir reyna sitt hvað áður en þeir eru sendir tdl vígistöðvarma. Þeim
vea-ðair ekki mikið fyrir að fara yfir ýmsar óTiærur, einis og þeasi mynd sýnir, sem tekin var
við heræfáínigar einJhversstaðar í Band.arikjam!um
ð á ýmsum Hmum
STÆRRI —B ETRI
Það er orðin sígild saga
Eina Pepsi alla daga
AUGLÝSID í ALÞÝÐUBLADINU
EINANGRUÐ kósakkaher-
hersveit hafði verið um-
setin af þýzkri njósnasveit. Þeir
námu staðar við þóndaþæ. Þar
þáru vængir vindmyllunnar við
himin og sáust langar leiðir að.
Og í þóndabæ þessum rákust
kósakkarnir á Þjóðverja nokk-
urn. Kósakkaforinginn skipaði
svo fyrir, að Þjóðverjinn skyldi
bundinn við einn væng vind-
myllunnar og vængjunum síð-
an snúið, unz sá, sem Þjóðverj-
inn væri bundinn við, vissi
beint upp. Að svo búnu tóka
kósakkarnir sér stöðu 'kammt
frá bænum, stilltu fallbyssum
sínum þannig, að þær vissu
heim að húsinu, og biðu svo
rólegir átekta. Innan lítillar
stundar komu Þjóðverjarnir í
'grennd við húsið. Þeir heyrðu
brátt, hvar félagi þeirra kallaði
á hjálp, bundinn við myllu-
vænginn, og sneru vængjunum
þannig, að þeir gátu losað hann.
Én í sama mund hvað við glymj
andi kúlnahríð og bóndabærinn
kominn í þúsund mola. Her-
bragð kósakkanna hafði heppn-
azt. Foringi þeirra hafði miðað
nákvæmlega á skotmarkið, og
vandinn var aðeins sá, að vita
nákvæmlega, hvenær Þjóðverj
ar væru staddir í grennd við
húsið. Með því að binda Þjóð-
verjann fastan við mylluvæng-
inn og snúa vængnum beint
upp, gat hann vitað, hvenær
Þjóðverjarnir væru komnir
heim að bænum. — Því til þess
að losa manninn þurftu þeir að
snúa mylluvængjunum, en með
því gátu kósakkarnir fylgzt frá
bækistöð sinni.
Herbrögð eins og þessi hafa
'verið leikin af kósökkum sva
að segja í ómunatíð. Oft og
mörgum sinnum hafa þeir gert
út af við yfirgnæfandi fjölda
óvina, betur búinn að vopnum,
með því að beita hinni glöggu
ráðksénsku sinni. Dæmin um
I þess konar sígild herbrögð fyr-
irfinnast í munnmælum allt frá
dögum Gamla testamentisins,
þegar Gideon með aðeins 300
manna sveit vann á óvinum,
sem voru „óteljandi eins og
engisprettur á kornakri“. Það
er vert að minnast þess, að
Gideon útbjó menn sína með
lúður, vatnskrukku og lampa,
hvern einstakan. Menn hans
umkringdu óvinastöðvarnar um
miðnæturleytið og gáfu merki
með því að blása í lúðrana,
GREIN ÞESSI birtist £
ritinu „World Digest“,
og er eftir Frank W. Lane.
Hún segir frá ýmsum atvik-
um í þessu stríði og fyrri styrj
öldum, þar sem hemaðaraðil
ar hafa beitt ýmiskonar brögð
um til þess að sigrast á and-
stæðingunum.
brjóta vatnskrukkurnar, halda
logandi kyndlum sínum á loft
og hrópa: „Sverð Herrans og
Gideons.“ Óvinirnir, sem héldu
sig vera umkringda af ótöluleg
um mannfjölda, gátu naumast
áttað sig á því, sem á gekk og í
uppnáminu um miðja nótt
börðust þeir hverir við annan.
Þá kallaði Gideon á varalið sitt
og lét það gera útaf við þá sem
eftir voru af óvinunum. Her-
bragð hans hafði heppnazt á-
gætlega.
*
Nokkrar mílur fyrir sunnan
stað þann, þar setm Gideon vann
einn stærsta hernaðarsigur sinn
er staður nokkur, sem nefnist
Michmash. Nálægt þeim stað
bar svo til, að nótt eina í fyrri
heimsstyrjöldinni sat einn af
liðsforingjum Allenbys hers-
höfðingja uppi og las í Bibl-
íunni. Hann las í Fyrstu bók
Samúiels, þar sem sagt er frá
því, hvernig Jónatan fór ásamt
mönnum sínum til bækistnðva
Filistea, og lagði leið sína gegn
um skað nokkurt „þar sem egg-
hvöss fjallsbrún var til beggja
hliða,“ unz þeir komust út á
sléttu eina. -Liðsforingjanum
kom til hugar, að ef til vill
gæti hann og menn hans fundið
þstta skarð og þesisar fj'allsbrún
ir. Sendimenn voru gerðir út,
og þeir fundu stað, sem kom al-
gjörlega heim við frásögnina í
Fyrstu bók Samúels. Og þar
höfðu Tyrkir sezt að. Skynd.1-
lega var herliðið undir það búið
að gera árás. Það lagði leið sína
uim skarðið, vann sigur á varð-
mönnunum, sém bar voru fyrir,
og komist út á sléttuna áður en
dagur var risrnn. Tyrkirnir
vöknuðu við vondan draum og
íögðu á óskipulegan flótta, þar
eð þeir héldu, að hersveitir
Allenbys hefðu algjörlga inni-
króað þá. Hin aldagamla hern-
aðaraðferð Jónatans og manr.a
hans bar þar með fyrirtaks á-
rangur.
í langri og þrautseigri baráttu
sinni við Japani, hafa Kínverj-
ar oft og tíðum yfirunnið ó-
vini sína með því að nota gaml
ar en góðar hernaðaraðferðir,
enda þótt óvinimir hefðu í upp
hafi miklu betri aðstöðu. Kín-
verskan hershöfðingja, sem
varði virki eitt í nánd við
Shanghai skorti nothæf vopn til
þess að geta varizt. Hafði hann
þó fengið orðsendingu um, að
honum skyldi send vopn innan
tveggja daga. En þar sem har.n
var að hugleiða, hvað til bragðs
skyldi taka, barst honum skeyti
þess efnis að keisaraflotinn
japanski væri í þann veginn pö
sigla framhjá úti fyrir strönd-
inni og myndi verða kominr. í
skotfæri eftir klukkutíma. Hers
höfðingjanum datt snjallræði í
hug. í virkinu var til fjöldinn
allur af stórtim trjábolum. Her
mönnunum var skipað að hola
þá í . annan endan, mála þá
svarta og stilla þeim síðan upp
á virkisgarðinn. bar sem þeir
sæjust vel utan af sjónum. Þeg
ar yfirmennirnir á japanska
keisaraflotanum sáu þennan ara
grúa af „fallbyssum“ gegnum
kíkja sína, flýðu þeir sem mest
þeir máttu.
Arunað dæimi herkæmsku, ann
arrar tegundar er þetta: Hers-
höfðingi einn kínverskur sat
um borg eina á bökkum Yangtse
tfljó'bsiLns. Herdieild hans varð fyr
ir örvahríð oig fjöldi hermanna
féll. En honum kom ekki aldeil
is til hugar að gefast upp, — ó-
vinunum skyldi ekki verða kápa
úr því klæðinu! — Hann hafði
skipaflota, sem ráðast skyldi á
borgina. Skipin voru yfirbyggð
húsum með stráþökum. Hers-
höfðinginn stillti nú upp gerfi
hermönnum, — úttroðnum pok
um með bádmrusli í, klædda í
hermannaföt, — og stillti þeim
upp þar sem þeir sáust vel frá
óvinunum, — á algjörlega varn
arlausan stað ofan á yfirbygg-
ingum skipanna. Þegar skipin
sigldu framhjá víggirðingum ó-
vinanna, lét hann menn sína
berja bumbur og skjóta flugeld
um til þess að láta andstæðing
ana halda, að um raunverulega
skothríð væri að ræða. Hermenn
irnir í borginni, sem setið var
Framh. á 6. síðu.
/
I