Alþýðublaðið - 11.02.1945, Blaðsíða 3

Alþýðublaðið - 11.02.1945, Blaðsíða 3
Sunuudagur 11. febrúar 1945. T ÝÐRÆÐISSINNAR UM ALLAN HEIM og allir andstæðingar fasismans hafa iharmað ástandið á Spáni og afstöðu Spánverja, eða rétt- ara sagt, Francostjórnarinn- , ar í þessari styrjöld oig raun ar fyrr. Francostjórnin hefir í þessari styrjöld verið betggja handa jlám, „sirttinig <on the fence“, eins og Bretar myndu orða það. Hún hefir leitazt við að haga seglum eftir vindi og orðið furðan- lega ágengt. FYRST í STAÐ var engum blöð um um það að fletta hvorum imegin Francostjórnin var. Hún studdi nazistana þýzku í hvívetna, meðan allt virt ist leika í lyndi fyrir þeim og Bretar áttu í vök að verjast. Síðain breytist afstaðan' saniám saman, sér í lagi eftir að Bandaríkin gerðust þátttak- endur í styrjöldinni gegn Þjóðverjum og Japönum ag tónninn í spönskum blöðum, sem að sjálfsögðu lúta rit- skioðun Francomanna og er stjórnað af mönnum á borð við þá Göbbels og Dietrich í Þýzkalandi, breyttist smám saman. FRANCOMÖNNUM VAR ÞAÐ VEL LJÓST, að ekki gæti það borgað sig fyrir Spán að steypa sér út í styrjöldina svona rétt eftir mannskæða borgarastyrjöld. Til þess var hvorki til fé né hernaðartæki, auk þess, sem almenningur . var langþreyttur á blóðsút- hellingum borgarastyrjaldar innar, atvinnuvegir landsins mikið til í rústum og utan- ríkisverzlun landsins stórlöm uð. Á HINN BÓGINN áttu Fran- comenn Þjóðverjum ’ að þakka, að þeir sitja á veldis stóli og ekki var þá unnt. að vita nema Þjóðverjar réðust frá Frakklandi inn í Spán, en þar var f jöruig njósnasrtiarf semi og þýzkir flugumenn hvarvetna að verki. Þess vegna þótti Francomönnum heppitegra að láta í ijós yfir skynshlutleysi, jafnfram ó- tvíræðum stuðningi við naz ismann, enda var það óspart gert í mörgum spönskum blöðum og vitnaði þýzka út varpið oft í ummæli ýmissa blaða á Spáni, eins og til dæmis ABC, þegar þurfti á ummælum ,,hlutlausra“ að halda. NÚ LEIKUR VARLA NOKK- UR VAFI Á ÞVÍí að spánsk ur aimenningur befir hina mestu andstyggð á nazisma og fasisma, en hefir hins veg ar ekkert bolmagn til þess að láta vilja sinn í ljós. Lög regla ,Francos og hermenn éru hvarvetna á vakki og kæfa jafnharðan rödd fólks ins. Starfsemi spánskra lýð- ræðissinna hefir því orðið að fara fram að mestu utan-V lanids, einkum í Mexiikó, þar sem þeir hafa komið á fót ALPYDUBLADIÐ 15 Norðmenn Ifflátnir enn í fyrra- Þarna hefsl Gesfapo við í Oslo Mynd þessi er af Victoria Terrasse í Osló, þar sem utanríkisráðu- neytið norska hafði fyrrum bækistöðvar sínar. Eftir innrás Þjóð- verja tók Gestapolögregla þeirra bygginguna í sínar vörzlur og þaðan eru sagðar margar ljótar sögur um hrottalega meðferð á föngum, sem þangað voru fluttir til yfirheyrslu. Vesf urvígstöðvarnar: Hersveiffir Monlgomerys halda á- fram sékninni og voru aðeins 5 km. frá Kleve í gær Þær liafa raú tekiÖ yfir 3000 þýzka fanga síð- an sóknin liéfsf á dögunum HERSVEITIR Montgomerys héldu áfram sókn sinni í allan gærdag, þrátt fyrir hin erfiðustu skilyrði. Sækja Bretar og Kanadamenn áfram samkvæmt áætlun, að því er tilkynnt var í London í gærkvöldi. Við Priim í Rínarbyggðum halda banda menn áfram sókn sinni og verður allvel ágengt, en er ekki þó getið inn neirta mikilvæga staði, er þeir hafa tekið undanfarinn sólarhring. _Það, sem aðallega tefur Breta og Kanadamenn i sókninni eru aurbleytur og krap og veitist þeim erfitt að beita þungaher gögnum sínum að nokkru ráði. Mótspyrna Þjóðverja hefir ekki verið mjög hörð til þessa og nú hafa bandamenn tekið ýmis út virki Siegfriedvirkjabeltinu. Er á það 'bent, að lítið sé um ramger steinsteypuvirki á þess um kafla virkjanna, en búizt m er við miklu harðari mótspyrnu Harðastir virðast bardagarnir næst Maas. Loftárásir bandamanria hafa ekki verið eins skæðar og und- anfarna daga, en þó voru gerð ar mjög harðar árásir á ýmis kafbátabyrgi þjóðverja í Hol- landi og hraðbátastöðvar. Tal- ið er, að verulegt tjón hafi hlotizt af. frelsisnefnd, sem hefir það verkefni fyrir höndum, með al annars, að berjast fyrir grundvallaratriðum spönsku stjórnarskrárinnar frá 1931, er Alfons konungi var hrund ið af stóli, og lýðræðisfyrir- komulag var stofnsett í land inu. AFSTAÐA BANDAMANNA til Spánar eða Francomanna hef ir oft verið erfið í þessu stríði, en oft hafa birzt há- værar raddir um það í brezk um blöðum til dæmis um að slíta stjórnmálasambandi við þá, sem stutt hafa, leynt og ljóst, Francostjórnina. Þá jók það ekki all-lítið á and- úð manna í Bretlandi á Fran costjórninni, að í appelsínu- sendingu, sem ætlaðar voru brezkum börnum og sjúkling um, fundust sprengjur. sem sennilega hafði verið komið þar fyrir af þýzkum flugu- mönnum. % UM FRAMTÍÐ SPÁNAR á þessu stigi málsins er erfitt að segja, en ekki er ósenni- legt, að Spánverjar muni g'eta tekið þátt í uppbyggingar- starfinu eftir stríðið, um leið og áhríf Francomarma fara minnkandi, en ýmislegt bend ir til, að svo sé. Á fveimur dögum voru þannig 34 drepnir af nazisfum T) JÓÐVERJAR og quisl- ingar í Noregi halda á- fram glæpaverkum sínum í Noregiö Til viðbótar hinum 19 föðurlandsvinum, sem teknir voru af lífi á fimmtu dag voru 15 Norðmenn dæmdir til dauða og teknir af lífi í fyrradag. Menn þess ir voru sakaðir um hið sama og hinir fyrri: „Skemmdar- verk og ólögleg starfsemi“. Fimm hinna síðustu dauða dóma voru uppkveðnir af sér- dómstól Quislings en hinir tíu af þýzkum herrétti. Nöfn þeirra, sem teknir voru af lífi í fyrradag, samkvæmt úr skurði Quislingsdómstólsins eru eru sem hér segir: Aage Tol- kinrud, 22 ára, Roald Kristian Johansen, 23 ára, Reidar Johan sen, 21 árs, Borger Aune Knut- sen, 22 ára, allir frá Drammen og nágrenni og Frank Johan Werner Stensrud, 23 ára frá Os lo. Þeir, sem Þjóðverjar tóku af lífi, hétu: Ragnar Armand Soll ie, 32 ára, Rjukan, Alf Berg 21 árs, Osló, Frank Kristiansen, 23 ára, Arne Nielsen, 24 ára, Osló, Einar Wilfred Næssenglund, 26 ára, Osló, Johan Schau, 34 ára, Osló, Ks’’1 Nielsen, 36 ára, Os- ló, Hans lre<,tírsen, 27 ára, Höne foss, Erland Hovde, 28 ára, Vike sund við Drammen og Armand Stang, 41 árs, Osló. Þjóðverjar draga ekki fjöður yfir það, að fjöldaaftökur þess ar sé ,viðbragð þýzkra yfirvalda við því, að Karl Martinsen, norski Gestapo-yfirmaðurinn, var drepinn. Var þett sagt ber um orðum á fundi, sem blaða- menn voru kallaðir á af Þjóð- verjum í Osló á föstudagskvöld. Þar var tilkynnt, að vænta mætti nýrra dauðadóma. Var lögð á það rík áherzla, að þýzk stjórnarvöld ætli að grípa til harðhentra ráðstafana, þar Rússar hafa tekið Elb- ing RÚSSAR tilkynna, að þeir hafi tekið borgina Elbing, austur af Danzig, sem mikið hef ir verið barizt um að undan- fömu. Þjóðverjar viðurkenna, að óvenjuharðir bardagar hafi staðið um borgina og að þeir hafi beitt herskipum sínum við vörn heimar, til þess að skjóta á fallbyssustæði Rússa og skrið drekalið, sem að sótti. Meðal annars geta Þjóðverj ar • þess, að þeir hafi teflt þar fram vasaorrustuskipinu „Ad- miral Scheer“ og allmögum tundurspillum í vörninni. Þó er og vitað, að Rússar munu nú í aðeins 40 km. fjar- lægð frá hinni mikilvægu jám braut milli Dresden og Berlín. Samkvæmt þýzkum fregnum eru háðar harðar orrustur vest an Oder, þar sem Rússar eru sagðir sækja til Berlínar, en Rússar eru enn sem fyrr fáorð ir um þetta. Loks er fullyrt, að Rússar hafi sótt inn í úthverfi Frankfurt við Oder, en það hef ir ekki verið staðfest. sem þolinmæði Þjóðverja væri þrotin. Sænsk blöð greina frá: því, að yfirmaður þýzku öryggislög- reglunnar í Noregi, böðullinn Fehlis, hafi mælt á þessa leið: Við höfum sem fanga marga Norðmenn, sem eiga ekki skil- ið annað en dauðarefsingu fyr ir afbrot sín og við þurfum ekki. að bíða þess, að einhver skemmdarverkamaður verði handtekinn. Á tveirn dögum hafa Þjóðverj ar og quislingar nú tekið af lífi 34 norska föðurlandsvini og þar af voru flestir kornungir menn. Óttast er, eftir hótanir Fehlis, að hann og Jonas Lie láti ekki staðar numið við glæpaverk þau, sem þeir til þessa hafa unn íð. Það hefur vakið mikla at- hygli að fjórir kunnugir Osló- búar, þeir Haakon Sæthre yfir læknir, hæstaréttarlögmennirn- ir Carl Gjerdrum og Jon Visl- ie og Kaare Sundby forstjóri, voru ekki í fangelsi, heldur handteknir skyndilega af Þjóð verjum nokkrum klukkustund- um áður en þeir voru dæmdir til dauða og teknir af lífi. De Gaulle MiS á ráðslefnu „hinna þriggja slóru t TILKYNNT var í Parísarútvarpinu í gær; að de Gaulle hershöfðingja, forsætisráðherra Frakklands, hefði ver- ið boðið að sitja ráðstefnu „hinna þriggja stóru“, Churchills, Roosevelts og Stalins“. Þetta hefir þó ekki verið staðfest í London. Fyrir nokkru flutti de Gaulle ræðu, þar sem hann fann mjög að því, að hann skyldi ekki eiga sæti á ráðstefnunni sem hlutgengur aðili og Iýsti jafnframt yfir því, að Frakkar teldu sig ekki bundna af neinum þeim ákvörðunum, sem þar kynnu að verða teknar.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.