Alþýðublaðið - 19.02.1945, Qupperneq 6

s
ALÞYÐUBLAÐIÐ _______ Þriðjudagur 19. íebrúar 1945.
Málarameistarafélags Reykjavíkur
> _■
verður haldinn sunnudaginn 25. febr. n.k. í Iðnskólanum
og hefst klukkan 1.30 e. h.
DAGSKRÁ: VenjuLeg aðalfundarstörf.
STJÓRNIN.
ALÚBAR ÞAKKIR til allra sem glöddu mig á sextugs-
afmæli mínu, 28. janúar s. 1.
Sérstaklega vil ég þa'kka mínum gömlu sveitungum á
Stokkseyri, börnum mínum og tengdabörnum fyrir marg-
víslegan heiður, gjafir og heillaóskir er gerðu mér daginn
ógleymanlegan.
Eyrarbakka, 19. febrúar 1945.
Nikulás Torfason.
Skurðurinn milli Dónár og Rínar
Frh. af 5. síðu.
en það er hjálparbáturinn, sem
teymir bá!t manns upp á móti
straumnum alla leið úpp að
borginni Bamberg í Júra-fjöll-
um, en síðan tekur skipastiginn
við. Hjálparbáturinn er líkast-
ur fljótandi pressujárni. Og
hann gefur frá sér álíka hljóð
eirus og öskur í mörg hundnuð
verksmiðjuvélum, þar sem vél
hans knýr hann áfram með ann
áð skip í eftirdragi móti þung-
um árstraumnum. En þennan
hávaða verður að þola með hóg
værð unz komið er á áfangastað
inn.
Main-áin er að mörgu leyti
hin eftirtektarverðasta. Það er
hreinasta unun að sigla upp eft-
ir ánni í góðu veðri, enda þótt
hún sé straumhörð og ferðin
vilji stundum ganga_ heldur
seint fyrir þær sakir. Útsýni til
beggja hliða er hið fegursta. —
Fagrir dalir, lítil þorp, skógar
og gróður hvert sem litið er, —
á faverri hæð blasa við manni
hinar fegurstu byggingar,
klaustur og kirkjur, — en sjón-
deildarhringurinn markast af
bláum fjallatindunum. — Slík
er Biavarúa, fain friðsæda Bava-
ría, sem eiitt einn var reynt að
halda frá stríði með friðarsamn
ingum og sem haldið var að
myndi takast. En það tókst ekki,
því miður.
Það er undarlegt og næistium ó
trúleg tilviljun að Brúna húsið,
höfuðbækistöð nazistanna um
langan aldur og jafnvel enn í
dag, skuli vcera í Munchen í
Baivaríu.
Við víkjum okkur aftur til
ánsims 19215. Það er fyrstiu nótt
ina, sem við siglum upp eftir
áruni Main1. Við sigjlum án þess
að fá nokkra hjálp frá öðru
síkipa, enda ekíki toomnir sivo
ýkja langt upp eftir ánni. Við
staðnæmumst skammt frá smá
borg einni við fljótsbakkann.
Elg horf'ði á' stork einn, sem
stóð á öðrum fæti uppi á hús-
burst, — en skyndilega varð
mér litið til faliðar og sá (þó
það, sem mér þótti öllu merki-
legra, — semsé slökkviliðssveit
Floresheim, sem nú var að æf-
ingu. Ég spurði Bavaríu'búa,
sem ég hitti á árbakkanum:
„Hvers vegna fara þeir svona
hermannlega að þessu öllu?
Þeim er stjórnað af herforingj-
um, sýnist mér.“ „Nú, — þeir
eru hermenn11, sagði maðurinn
drýgindalega „hermenn 1 frá
fremstu víglínu í stríðinu, sæll
ar minningar! Og sumir yfir-
mennirnir við slökkviliðið eru
gamlir liðsforingjar úr liðsfor-
ingjasveit hersins“. /
Við hlógum báðir, þetta
virtist allt saman vera eitt-
hvað svo kaldhæðnislegt. — Og
veslings Þýzkaland — „ves-
lings .Þýzkaland “, eins og Engil
saxar kölluðu það á þeim árum,
— þannig var Iþað á isig ikomið
árið 1925.
. En; — þarna var. á ferðinni
undirbúningur síðari heimsstyr j
aldarinnar. Jafnvel þá, á þess-
um vonleysis og örvæntingar-
tímum, var verið að þjálfa her-
menn í Þýzkalandi.
Já, — Þjóðverjar eru yfir-
leitt f jarslka fautgvitlsisamiir menn,
það mega þeir eiga. M'ér varð
hugsað til íþróttafélaganna, sem
ég hafði rekizt á hvarvetna með
fram Rín. — Það var veriö að
þjáMa börnin, jafnvel í skemmti
ferðum þeirra og leikjum, með
ýmsu móti. En iþarnia var ég
í smáborginni Florheim, — sem
á yfirborðinu var ofur kyrrlát
og fögur.
Ég trúði þessu aldrei í raun
og veru. En grimmdarverk Þjóð
verjanna voru undirbúin þegar,
árið 1925. Það var öldungis ó-
trúlegt, — en það var satt. Nú
hefur heimurinn fengið að
kenna á því.
En svo við víkjum okkur aft
ur að þeim draumi Þjóðverja,
að sameina Rín og Dóná; —
þeir hafa þegar sameinað þess-
ar ár. Hinn geysistóri og mikil-
fenglegi Rínar-Dónár-skipa-
skurðurinn, sem tekur við af
hinum ófullkomna Ludwigs-
skurði, hefur verið fullgerður
ruú lí þesisu istríði. Árið 1936 sá
ég, hvar verið var að byggja
þarna skipalyftu, sem gat loftað
1,000 tonna skipum.
Bandamenn skilja ofur vel,
hvaðÞjóðverjar meintu með því
að hafa umráð yfir einfaverri
mikilvægustu samgönguleið í
Evrópu. Draumur Þjóðverja
um að sameina Rín og Dóná
stefndi að því að þeir gætu ráð-
ið yfir sem mestu af siglingun-
uim um Dóná. Árið 1935 sigldu
þrír flutningabátar frá Linz í
Austurríki niður eftir Dóná.
Þeir höfðu hakakrossfánann við
hún. Þarna hófust nazistar fyrst
handa uani að sigla á Dónó, —
en meiningin var að hætta ekki
að bvo Ibúnu. Sama ár faóf dr
Síiisfa ÁlþýðusambarsdsjþiRg...
Frh. af 4. siðu.
Ér að þiniglOfcum leið voru
igerðar ipargar tilxaunir við
koanimúnistiana, að nó samlkomu-
lagi um samband'sstjórn, en all
ar urðu þær tilraunir árangurs
lausar; þeir þótitust villja, en
vildu ektoi, olg þegar þann weg
var kamið, að við andstöðumenn
uppHausnarinnar á þinginu sá-
um, að ektoi var faæigt að nó sam
komiulagirmj á faeilbriigðum
grundvelli, lákváðium við að
eiga, eikki meiiri þátttöku í þing
istiörfulm, og enigan þótt faeldur
í samJbandsstjórn.
Það, að við dkk.i tókum jþótt
.í myndun isambandsstjórnarinn
ar, kallaði Þóroddur Guðimunds
son igerræði og ábyrgðarleysi. —•
ALveg rétt hjó faerra forseta;
faann olg faans lið igat víst efcki
viðhalflt meira gerræði og fá-
heyrt ábyrgðarlieysi, en það, er
þeir viðfaöfðu í samfcamiuLaigsum
leitumunum. Hér þarf dkki að
geta þesis, favernig isambands-
stjórn er skipuð; það er öllum
laindislýð fcúnnugt. En þá menn,
sem nú sfcipa sambaudststjórnina
vildi é;g Leyifa mlér að spyrja:
Ætla þeir sér þá dul, að þeir nú
og nofcfcurn tíma g.eti í nokkru
fylt isœti tfyrirrennara isinna í
S'amjbandi verkalýðsflélanna?
'Eru þeir ivirfcilaga svo blindir í
sjá'Lftraustinu?, Halda þeisisir
menn, að við, isem erum búnir
að iliifa ag stiarfa d verkaLýðs-
félöigum ytfir 20 ár, séum með
öllu ibúnir að gleyma þeim
Jóni Baldvinssyni, iSigurjóni Á.
Ólafssyni, Ólalfi Friðribsisyni,
Jóni Sigurðssyni, 'Sigurði Ólafis
syni, isvo að aðeins örfá nöfn
sóu iniefnd? Niei, Oig aftur nei,
við mlunum áreiðanlega þessa
menn fyrst og fremist, oig marga
flleiri, isem allir faátfa að einu og
öðru leyti getið sér tfrlá bæran
orðstír d þágu verkalýðsmiál-
anna á ílslanidi.
Það þarf ebki nema 20 ár aftur
í tiímahn til þess að sj'á oig skiLja
að tfró öndverðu faaifa kiommún
istar, mláslke ioft ón vitundar
staðið dygigilega við hllið tfyrsta
höíuðlóivinar verkalýðsinis; þó
mun Hermann Guðmiunidssoin,
múverandi forseti Aljþýðiusamr
bands íslands, faafa verið tfull-
komlega vitandi vitls, þeigar
faann ó istínum tíma var sendur
aif isvartateta ifaaldinu út um
land, til þess að imynda upp-
lausnar- og spregisellur inn
an verkalýðslfélaganna. Þeir
sem þá kynntust þessum þjóni
áhaldsins, faafá tæplega Llátið siig
dreyma ,um það, að faann að
lotoiom faafnaði fajiá kíomimúnist-
imu, oig iþvi isiíður það, að þessi
þjlóðþefckti ispremgimaður verka
lýðféLáiganna yrði dubbaður upp
í að yera florseti Alþýðusam-
bands íslands sama árið og lýð
veildi war stöfnað iá íislandi. Bft-
inrnánmiLeigri faneiisiu, Æyrir utan
isikaðsemina, gat ektoli átt sér stað
og lítiur út Æyrir að þessi orð
'sikiáldlsáns „íislanidis ófaamingju
verður allt að vopni“ séu orðin
örlogaþrunigin -álhrínsorð á þjóð
vorri.
❖
Nokkru tfyrir þingisetningu s.
í haust varð vart við úti um
| land að kommúninstar gerðu
f.'.est sem hægt var til að kyrr.
setja |þá tfulitrúa, sem þeir bjugg
ust við, að væiui' ekki af þeirra
sauðafaúsi. Hingað riorður á
Dranjgsnes faringdi Guðmundur
noklkur Vigfússon, sem eitt sinn
hatfði Iþá trú, að faann gæti orð
ið alþinigismaður, oig spurðist
tfyrir um fulitrúaíkasniniguna, en
honum ivar sagt að ég faaíði ver
ið kösinn'. Taldi ifaann það mjög
illa íarið, og spurði, favers vegna
só faeíði eklki verið kosinn faér,
sem faann til tók. Út af þesisu vil
ég isiegja velnefndu alþingis
mannsefni |það, að etftir því, sem
hann Leiggur i fLeiri róðra faér
á Ströndum mun falutur faans
verða rýrari, iog því til stuðn-
inlgs iskal faér shyrt frá ályktun,
sem gerð var á síðasta tfundi
vlerbaLýðsfé'Iaigs Kaldrananes-
hrepps er faaidinn var ihér ó'
Draniglsnesi þann 17. desember
s. L. Álýktiunin er þannig:
„Fundur á verkialýðstfélaigi
Kaldrananesihrepps faaldinn að
Dranigsneisi þann 17. desemlber
1944, ilýsir ytfir megnri andúð
sinni oig va'ntrausti á núverandi
AllþýðiUsamtaandsstjórn, sérstak
lega tforsieta faenniar.“
Engin saimlbandsstjórn hetfur
nlokkru isinni íengið sLtfka
'kyeðjiu, og er þó kveðjan að
vonum. Finnisit ekki 'fyrverandi
sbásveini iílhaldsinis og núver-
an'di Alþýðusarnba,nd;sforseta
'glæsileg framtíðin? Gerir hamn
sér ekki giulilnar vonir um ríf-
leiga uppskeru? FéLl ekki: eitt-
favað alf hiinu dýrmœta sæði í
gáða jörð,' þó duggunar lítið
faaíi ef tiil vill sáldraist á hina
grýttu?
Reyndu að vona hið bezta
Hermann isæ'll. Mér tfinnst alltaf,
að þú isért endlurtaorinn Háfcon
Hlaðajarl, og Björ,n Bjarnason
endurborinn Karfcur. Þetta
voru nú tfiangans miklir toarlar,
þó sagan skilji dálítið voveif-
Lega við þá. Karfcur mlá bara
heist aldrei tfá að bera á sér faníf
þó ég igeti svo sem veL trúað
visisum miönmium til að láma faon
um öðru favoru sjíálfsfceiðiniginn
sinm. Ég veit þú atfaugar þetta
herra forseti!
Guðmundur Þ. Sigurgeirsson
Drangsnesi
Félag veggióðrara í
Reykjavík
SUiNiNUDAGINN 18. febr.
fa'áldu veggfóðrarar tfund
'mieð sér á Félagsfaeimili V. R.
þar 'sem Meistaratfðlaig veggfóðr
ara á Reylkjiavík og Veggtfóðrara
tfélag iReykjavííkur voru sam-
inuð á eiitt istéttartfélag, Fólaig
veggtfóðrara i Reyikjavílk.
I stijórn voru ikosnir þessir
menn:
Formiaður Guðjón Björn'sson,
var-aform,. Ólatfur Giuðmunds-
son, féihirði Jótfaanmes 'Björmssom,
ritari Þorbergur Guðllauigs'soim,
meðstjiórnamdi Friðrik. Sigurðs
son. Varamenn Guðrnumdur
Björmsson ag HaLLgrímur Finms
son.
Söhacht á lymskulegan hátt að
skipta sér af viðskiptalegum
málefnum á Balkamskaga, —
exki vantfaði hann úrræði og
huigvit, etf faægt var að auka
yfirráð og ítök nazistanna.
Sökum þess, að ég þekki Þjóð
verja allvel, — þekki hugvits-
semi þeirra á ýmsum sviðum,
— og ekki sízt brögð þeirra í
viðskipum, þori ég að vara
bandamenn fyllilega við því að
leytfa Þjóðverjum fain minmstu
yfirráð yfir Rínar-Dónár-skipa
skurðinum, sem óneitanlega er
einhver merkasta samgönguleið .
í Evrópu, — því einn góðan veð
urdag i myndu þeir reyna
að nbta 'hann gegn þeim á
eimhvern ihátt, o,g það
svo fljótt sem faægt væri. Ef til
vill faefur engum dottið það í
hug áður, — en ég vill eindreg-
ið leggja það tiL, að árnar Rín,
Main og Dóná ásamt skipaskurð
inum, verði eftir stríð hafðar
undir alþjóðaeftirliti. Það mál
er þess vert, að það væri haft
í höndum sérstakrar nefndar.
Því faér er um að ræða mamn-
virki, sem faelzt ætti að vera
■ sameign allra Evrópubúa.
/
Opinbert uppboð verður
haLdið við Ánanaust E í
dag (þriðjudaginn 20. 'febr.
kl. 1,30 e. h. og verður þar
seld LATHROPE-dieselvél, 4
cyl., 50 ha.
Greiðsla fari fram við ham
arshögg.
Borgarfógetim
í Reykjavík
Silkisokkar
KEYSER kr. 9,95
Lastingur 4,85
Undirkjólar 18,40
Höfuðklútar 10,00
Vasaklútar 1,50
Hárnet 1.00
Herculesbönd 1,50
Flauelsbönd 1,50
Hárbönd frá 0,35
Rennilásar frá 1,25
SkelplötutöLur frá 7 aur.
Hárspennur 20i aur.
DYNGJA
Laugavegi 25.
Kápueíni
Prjónasilki
Veniunin Unnur
(Horni Grettisgötu og Bar-
ónsstígs).
/
Skáiisiðiar
2 stærðir
Hafnarfirði Sími 9330
Nokkrir kúfar
úrvals saltkjöt
enn óseldir. —
Pantið í síma 1080 og
2678. —
Sent heim samdægurs.
Samband ísl.
samvinnufélaga