Alþýðublaðið - 29.06.1945, Qupperneq 4

4
ALfrVOUBLAÐlÐ
Föstudagur 29. Júni 1945
Útgefandi: Alþýðuflokkari»m
Bitstjóri: Stefán Pétnrsson.
Símar:
Bitstjóm: 4901 og 4902
Afgreiðsla: 4900 og 490G
Aðsetur
í Alþýðuhúsinu við Hverf-
isgötu.
Verð í lausasölu: 40 aurar
AlþýðuprentsmiðjaM.
1_________________________J
OrlofsBögin og orlofs-
ferðir alþýðunnar.
UM ÞESSAR MUNDIR hefj
ast orlofsferðir verka-
manna, en [þetta er annað sum
arið síðan orlofslögin komu til
framkvæmda hér á landi.
Orlofslögin eru vissulega
einhver hin merkilegasta rétt-
arhót, sem íslenzjkum verkalýð
hefur hlotnazt á síðari lárum.
Þau eru eigi aðeins stéttarsigur-
Þau eru íslenzkur menningar-
sigur. Og alþýða landsins gerir
sér þess glögga grein, að orlofin
eru hénni ekki síður mikilvæg
réttarbót, en hækkað kauþ og
styttur vinnudagur.
•
íslenzkur verkalýður metur
og þakkar orlofslögin að verð-
leikum, en þó gerir hann sér
þess glögga grein, að enn er ekki
allt fengið varðandi orlofsferð-
ir hans, þótt alþingi hafi horið
giftu til þess, að samþykkja hin
stórmerku orlofslög, sem fram
voru borin að frumfcvæði Al-
þýðuflokksins. Enn er sem sé
langt 4 'land, að framkvæmd or-
loífsferðanna sé komin 'í það
horf, sem vera þarf. Þetta hafa
verkalýðsstéttirnar þegar fund
ið. Og þær vænta þess, að ráð-
in verði hið fyrsta viðunanleg
foót á því máli, svo að orlofslög
in geti komið þeim að tilætluð
um notum.
*
Strax og sett voru orlofslög
annars staðar á Norðurlöndum,
var jafnframt komið á stofmm,
er hefur það hlutverfc með hönd
um, að sikipuleggja orlofsferðir
verkalýðsins og annast fram-
kvæmd orlófslaganna. Hér vant
ax slíka stofnun tilfinnanlega.
Skipulagi og framkvæmd orlofs
ferða verkalýðsins er enn mjög
áfátt, og ber brýna nauðsyn til
þess, að úr þeim ágalla verði
bætt hið fyrsta. Hér verður að
fcoma á stofnun, sem lúti yfir-
stjórn verkalýðssamtakanna og
rikisins og annist skipulagningu
og framkvæmd orlofsferða
verkalýðsstéttanna. fslendingar
hafa ekki viljað vera eftirfoát-
ar annarra menningarþjóða um
það, að koma á orlofslögum. En
því síður vilja þeir verða eftir-
bátar þeirra um það, að skipu-
leggja og framkvæma orlofsferð
irnar með sem beztum hætti.
*
Hér er um að ræða mál, sem
verkalýðsfélög landsins, alþingi
og rlíkisstjórn hljóta að taka til
meðferðar og ráða til giftusam
legra úrslita. Okkur er það ekki
nóg, að hér hafi verið sett or-
lofslög, sem jafngilda hliðstæðri
löggjöf þei,rra þjóða, er lengst
eru komnar á þróunarbraut
verkalýðsmála og félagsmála,
ef framkvæmd þessara lang-
þráðu og merkilegu laga tekst
óhöndulega. En framkvæmd or
lofslaganna getur ékki tefcizt
vel fyrr en á héfur verið feomið
stofnun, sem annast skipulag
ASalfundi Landssambands ísl.
útvegsmanna er nýlokið
Sverrir Júlíusson endurkjörinn formaður.
AÐALFUNDUK Landssambands íslenzkra útvegsmanna var
haldixm í Kaupþingssalnum hér í Reykjavík, dagana 18. til
20. júní síðastliðinn. Fundinn sátu 52 fulltrúar frá 25 samhands-
deildum, en af sérstökum ástæðum gátu nokkrir fulltrúar ekki
mætt.
Eundurinn hófst með því, að
fonmaður sambandsins, Sverrir
Júlíusson, Keflavík, flutti langa
og ítarlega skýrslu stjórnarinn-
ar og var gerður mjög góður
rómur að máli hans.
Fundarstjóri var Ólafur B.
Björnsson, Akranesi, sem ætíð
hefur stýrt aðalfundum sam-
bandsins með mikilli röggsemi
og prýði. Fundarritari var Bald-
vm Þ. Kristjánsson, erindreki
sambandsins.
Á fundinum Voru flutt þrjú
ágæt og fróðleg erindi um hag-
nýtingu sjávarafurða. Jón
Gunnarsson, forstjóri, flutti er-
indi um nýjungar í þurrkun
fiskjar. Dr. Jakob Sigurðsson,
um niðursuðu á sjávarafurðum
og Hafsteinn Bergþórsson, út-
gerðarmaður, um för sína til
Bandaríkjanna og skipabygg-
ingar þar.- ,
Þá mætti einnig á fundinum
Nýbyggingarráð og flutti for-
maður þess erindi um tillögur
og fyrirætlanir ráðsins í sam-
bandi við stofnlán til útvégsins
og vaxtagreiðslur, en um þetta
mál hafa fulltrúar frá samband-
inu átt samvinnu og samræður
við Nýbyggingarráð.
Eftirfarandi ályktanir voru
gerðar á fundinum:
„Aðalfundur L. í. Ú. lýsir
samþykki sínu á þeirri ákvörð-
un stjórnar L. í. Ú. að taka að
sér dreifingu fisktökuskipa á
hinar einstöku verstöðvar á síð
astliðinni vetrarvertíð. Og telur
fundurinn rétt og sjálfsagt að
ÍL. í. Ú. færi eitt með þessi mál,
á meðan að útflutningur á ísvör
um fiski er í jafn stórum stíl og
verið hefur undanfarin ár.“
Frá Ólafi B. Björnssyni:
„Aðalfundur L. í. Ú. telur mik
ils vert að sambandið annist
sem mest sameiginleg innkaup
helztu náuðsynja hinna ýmsu
félaga. Af því hvé þetta er
margþætt mál umfangs, um
uppbyggingu og í framkvæmd,
óskar fundurinn að stjórnin taki
þetta þegar til' rækilegrar at-
hugunar, og nú þegar til fram
kvæmda eftir því, sem frekast
er hægt. Fundurinn óskar þess
að stjórnin leggi fyrír næsta
aðalfund tillögur um fastmótað
skipulag verzlunarmálsins,
enda væntir fundurinn þ'ess að
innan, þess tima hafi fengizt
nokkur reynsla í þessu efni
samkvæmt framansögðu.“ *
Frá veiðfærakaupanefndinn i:
„Aðalfundur L í. Ú. skorar á
stjórn félagsins að fylgjast vel
imeð og vinna að, að næg veiðar
færi verði til í landinu fyrir
næstkömandi vetrarvertíð.“'
Frá Páli Oddgeirssyni og
Hannesi Hanssyni, Vestmanna-
eyjum:
„Aðalfundur L. í. Ú. halddnn
19. júni, 1945, telur rétt og
sjólfsagt að allsherjarsam.tök
útvegsmanna eigi forgangsrétt
á gjaldeyri þeim, sem úthlutað
ur er af opinberum aðilum til
innkaupa á nauðsynjavörum út
vegsins í landinu. Fyrir því fel
og framkvæmd orlofsferðanna.
Kostnaðurinn af þessari vænt
anlegu stofnun yrði hverfandi
14till og þyrfti engum að vaxa
í augum. En gagn það, sem af
ur fundurinn stjórn sambands-
ins að fylgja fast fram þessu
máli, þar sem hagsmunir út-
vegsins byggjast verulega á því
að innkaup á útgerðaúvörum
verði gerð .í stórum stíl fyrir
beina milligöngu samtaka út-
vegsmanna sjálfra.
Frá Páli Oddgeirssyni:
Aðalfundur Landssambands ísl.
útvegsmanna samþykkir að
skora á stjórn sambandsins að
beita sér fyrir því að sjá vél-
bátaútgerðinni fyrir ódýrari
foeitusíld en nú er völ á. Enda
er beitukostnaður nú óbærileg
ur.“
Frá Jóhanni Þ. Jósefssyni:
„Aðalfundur L. í. Ú. aðhyll-
ist stefnu þá um stofnlánakjör
til sjávarútvegsins, sem Ný-
byggingarráð hefir lýst fyrir
fundinum, og felur stjórn sinni
og nefnd um stofnlánastarfsemi
útvegsins að hafa samstarf við
Nýbyggingarráð um að fá
þeirri stefnu framfylgt.“
Frá Finni Jónssyni:
„Aðalfundur L. í. Ú. skorar
á Nýbyggingarráð að fela nefnd
þeirri, sem nú er á förum til
Svíþjóðar á vegum ráðsins, að
kynna sér vaxtakjör þau, sem
útgerðarfyrirtæki og önnur
íramleiðsluíyrirtæki eiga við
að búa, einkum í Svíþjóð, og
birta skýrslu um það efni, þeg
ar heim kemur.“
Frá Baldvini Þ. Kristjáns-
syni: , ,
„Aðalfundur L. I. Ú. beinir
því alvarlega til fundarmanna
og annarra meðlima sinna að at
huga, hivað hægt er að gera til
þess að færa beituskurð í skyn
samíegt horR og sömuleiðis til
stjórnar L. I. Ú. að gera það
sem í hennar valdi stendur til
að fá viðundandi lausn í þessu
máli.“
Frá Ólaíi B. Björnssyni:
„Aðalfundur L. í. Ú. skorar
á Nýbyggingiarráð að fela enn
fremur nefnd þeirri sem nú er
á förum til Svíþjóðar á veg-
um ráðsins, að kynna sér vá-
tryggingarfyrirkomulag og ið-
gjaldagreið'slur fisfciskipa á
Norðurlöndiun.“
Frá Finnboga Guðmundssyni
og Jónasi Jónssyni:
„Fundurinn skorar á stjórn-
ina að hlutast til um að hægt
sé að tryggja, við vægu ið-
gjaldi, fatatjón skipverja, tal-
stöðvar og kvaðir útgerðar-
manna vegna veikinda skip-
verja.“
Frá Sigurði Ágústssyni og
Jónasi Jónssyni:
„Aðalfundur L. í. Ú. haldinn
í Reykjavík í júní 1945, skorar
á stjórn sambandsins að vinna
að því við Tryggingarstofnun
ríkisins að fá stríðstryggingarið
gjald sjómanna afnumið eða
lækkað, þar sem stríðinú í Ev-
rópu er lokið.“
í stjórn sambandsins voru
kosnir:
Formaður: Sverrir Júlíusson.
Aðalstjórn: Kjartan Thors, Ás-
geir G. Stefánsson, Loftur
henni hlytist fyrir alþýðustéttir
landsins, væri ónietanlega mik
ils virði, ef drengilega og skyn-
samlega væri á þessum málum
haldið.
Faye Emerson
Myndin var tekin af leikkonunni í nýjasta hlutverki hennar.
Faye Emersen giftist sem kunnugt er, Elliot Roo'sevelt herfor-
ingja, syni Roosevelts Bandaríkjaforseta, fyrir hálfu ári síðan.
Bjarnason, Ólaíur B. Björnsson,
Ingvar Vilhjálmsson, Þorbergur
Guðmundsson, Finnur Jónsson
og Jóhann Þ. Jósefsson. Vara-
formaður: Finnbogi Guðmunds-
son. Varastjórn: Þórður Ólafs-
soa, Ól'afur H. Jónsson, Ólafur
Tr. Einarsson, Oddúr Helgason,
Hafsteinn Bergþórsson, Bein-
teinn Bjarnason, Valtýr Þor-
steinsson, Sturlaugur H. Böð-
varsson. Endurskoðendúr: Ól-
aíur Jónsson, Sandgerði, Óskar
Jónsson, Hafnarfirði. Varaend-
urskoðandi: Tómas Guðjóns-
son, Vestmannaeyjum.
Á fundinum ríkti mikill ein-
hugur og áhugi um málefni og
■ haglsmuni útvegsins í landinu,
endia eru nú í sambandinu 30 i
félagsheildir útvegsmanna víðs
vegar í verstöðvum landsins og
8 einstaklingar, en sambandsfé
íagar ráða yifir rúmlega 20.000
smálestum í fiski-skipaflota-
landsmanna.
Að fundinum loknum bauð
sambandsstjórnin öllum fulltrú
um til kvöldverðar að Hótel
Borg og var það hin ánægju-
legasta samverustund allra við
staddra. Skemmtu menn sér
v:ð söng og ræðuhöld fram aftir
kvöldi,
Landssambandið hefur nú
sent út aðalfundargerð sína á-
samt skýrslu stjórnarinnar í
smekklegum frágangi til út-
varps og blaða, svo og deilda
sinna og annara viðkomandi að-
ila.
BLAÐIÐ ALÞÝÐUMAÐUR-
INN á Ákureyri gerir þ.
12. þ. m. .hinar fyrirhuguðu al-
mannatryggingar hér á landi að
um'talsefni. Hann segir:
„Eins og ölum er kunnugt, var
sett löggjöf hér á landi um al-
þýðutryggingar 1936 fyrir for-
'göngu Alþýöuf I okksins. Engum
mun Ihafa verið ljósara en einmitt
Alþýðuflokksmönnum sjálfum, að
löggjöf þessari væri að ýmsu leyti
áhótavant, en álitu, eins og raun
hefur sýnt, að þó væri stigið stórt
spor í rétt átt. Nökkrar breyting-
ar voru síðan gerðar til' lagfær-
ingar 1943. — Enn eru þessi mál
þó engan veginn kominn í það
horf, sem Alþýðuflokkurinn telur
niauðsynlegt, og þess vegna gerði
hann það að einu skilyrði fyrir þátt
tö'ku isinni í húverandi ríkisstjórn,
að .nýrri skipan yrði komið é um
almannatryggingar hór á landi og
löggjöf sett um þær eigi s-íðar en
á þessu ári. Um þetta má'l hefur
síðan verið fremur hljótt, ,en eigi
að síður hefur Alþýðuflokkuri n n
unnið kappsamlega að undirhún-
ingi þess. Heíur félagsmálaráðu-
neytið nýlega gefið út rit, sem heit
ir Alþýðutryggingar á íslandi og
í nok'krum öðrum löndum. Erlend-
ar framtíðartillögur. Jón Btöndal
tók saman. Er þetta hið fróðlegasta
rit, þar sem rakin er hin íslenzka
löggjöf ,um þessi mál í megindrátt-
um og bent á helztu veilumar í
löggjötf Svía, Dana og Ný-Sjálend
inga um alþýðutryggingar rafcin,
einnig Sovétríkjanma. Loks eru
raktar nokkrar framtíðartiljlögur,
■sem fram hafa komið í ýmsum
löndum og afhygli hafa vakið. —
Stundum heyrir maður fjasað una
sjúkrasamlagsllögin, það séu Ijótu
stofnánirnar. Menn verði að borga
og borg'a 'endalaust iðgjöld, nú,
svo verði þeir að verða- lasnir til
þess að fá eitthvað fyrir allar þesis
ar greiðslur og loks.g'eri læknarniir
alla að „hysteriskum" kramar-
aumingjium, svo að þeir geti
„trekkt“ samlögin sem bezt! —
Því miður 'hafa i'þessar raddir etf til
vill nokkuð til síns máls. En sé
þetta skoðað niður í kjölinn, sjá
allir, að hér á löggjöfin varla sök-
ina, 'heldur þroskaleysi sumiB
veitenda og þiggjenda. Hér verð-
ur því lítið vikið að skoðunuim
þeirra, sem jafnvel vilja afnema
Frh. á 7. síðu.
I