Alþýðublaðið - 01.09.1945, Blaðsíða 6

6
ALÞYPUBLAÐIÐ
Laugardagurinn 1. sept. 1945.
Nokkur orð um fólksflutningana
milli Hafnarfjarðar - Reykjavíkur
------4-----
ÞESSA DAGANA viTðist
fyrirkomuiag fólksflutn-
inga á leiðiirmil Reykjavik—
Hafnarfjörður vera talsvert
deiiuatriði i blöðunum.
Væri ekki rétt að ta'ka þetta
til nánari athugunar?
Nokkru áður en sú breytinig
var gerð að banna stæði i ‘bif-
reiðunum á Iþessari ieið, var
kvartað un'dan ofhleðslu í bif-
reiðunum, sem stafaði* 1 af aukn
ingu fólksflutninga á leiðinni,
sem má að miklu leyti rekja til
kvikmyndahússre'ksturs í Hafn*
aitfirði. Áfti þá póststjórnin
fund með sérleyfishöfum lil að
finna leið til lagfæringar, en
bún var að sjálfsögðu sú, að
auka bifireiðakost á leiðinni.
Endanleg niðurstaða var, að
sériieyfishafar létu varabila
siína ganga alla daga til skipt-
is og leyfð yrðu stæði áfram
(takmörkuð) og að siðustu, að
Strætisvagnar Reykjavíkur
tækju að sér fólksflutni'nga á
léiðinná Reykjavík—Fossvog-
ur.
Strætisvagnar Reykjavikur
sáu sér ekki fært, að takast
þessa flutninga á hendur þá
strax.og var gefinn frestur til
1. ágúst, og var þá einnig frest-
að að banna stæði. á leiðinni
Reykjavík—Hafnarfjörður til'
þess tima.
Áður en þessi breyting jrrði
gerð var haidinn fundur með
sérleyfishöfum, fulltrúa póst-
og símamálastjóra og Jóni Ólr
af ssy ni bifreiðaef tirlitsmanni,
og var þá farið fram á, eftir
ósk póstmálastjómar og sérleyf
ishafa, að leyfð yrðu stæði (tak
niörkuð) í hverri. bifreið þar til
stærri bifreiðar yrðu tilbúnar.
Jón Ólafsson tók sér frest til
að athuga málið, en svaraði sið
ar neitandi. Þar á eftir, eða 1.
ágúst, var bannað að standa í
bifreiðunum og Strætisvagnar
Reykjavikur byrja sínar ferðir
í Fossvog.
Flestir þeir, sem 'hafa ferð-
ast á leið þessari. frá þeim tíma,
hafa orðið varir við þessa breyt
ingu.
Síðan hafa margir skrifað í
blöðin og kvartað undan þessu
fyrirkomulagi, bver á sina vísu
eins og gengur.
Hvað við kemur stæðunum,
þá bafa þau aldrei verið lieyfð,
en látin afskiptalaus þar til nú.
Það hefur verið btið svo á, að
það váeri neyðarráðstöfun, sem
ekki væri gott að breyta fyrr
en stærri bifreiðar kæmu á leið
ina. Það skal viðurkennt að of-
hleðsla í bifreiðunum er hvim-
leið og meiri hætta er af því
alla vega, en nauðsyn brýtur
lög, stendur einhvers staðar, og
er það eins með þetta.
Það er víða þar.nig ástatt
með fólksflutninga okkar á
laindi hér, að ekki er hægt að
fulilnægja eftirspurninni -alla
jafna og allt er gerl til þe.ss að
bæta úr því, en á þessari leið
hefur aftur á móti veri.ð geng-
ið helzt til langt og fóiki gsrð
þau óþægindi, sem það á ill l
með að sætta sig við. Ég hef
átt tal við marga, sm nota þess
ar ferðir og eru þeír á einu
máli um það, að á meðán ekki
er hægt að skaffa nósu mörg
farartæki' á leiðina, þá eigi að
leyfa stæði, þar til úr rætist.
Heldur vili fólk standa í bif-
mæla með því að stæði, verði
leyfð aftur, þar til önnur 'breyt
ing verði gerð, sem reynist
betri.
Þar sem stæði hafa verið lát-
in afskiptalaus undanfarin ár á
þessari leið, þá finnst mér það
■heldur kátbroslegt að rjúka í
íþað allt ii einu að banna þau,
þar sem vitað er, að ekki er
hægt að anna flutningunum
al'Iia jafna með stæðum, hvað
þá heldur aðeins í sæti og vit-
að er, að verið er að vinna að
því að fá stærri bifreiðar ein-
mitt á þessa leið. Sérleyfisbaf-
ar hafa átt í miklum erfiðleik-
um með að afla sér bifreiða-
kosts sem skyldi og hefur verið
framhjá þeim gengi.ð þráfald-
lega við bifreiðaúthlutun. Það
hefur verið við ramman reip
að draga, þar sem oftast hefur
gætt pólitískra átaka og á þess-
um blessuðum nefndum, sem
hafa haft úthlutun með hönd-
um, hefur 'aldrei verið neinn
ful’Iitrúi fyrir sérleyfishafa. í
þær hefur venjulega verið skip
að eftir li.t í pólitík, og oft menn
'sem ekki höfðu næga þek'kingu
á málum þeirra.
Það hefur ekki verið mikill
skilningur hjá því opinbera á
þvi að sérleyfisbafar þyrftu að
endurnýja bifreiðar sinar og
hefur það vitanlega bitnað á
fólkinu. Það hefur ekki. komizt
leiðar sinnar og er ekki fyirir-
komuiag það, sem nú er á leið-
inni Reykj avík—Hafnarfj örður
einmitt ein sönnun þess?
Yonandi getur þdtta lagast
fljótliega. Allt er gert til þess
að fá stærri bifreiðar til lands-
Í.ns og hafa sérleyfishafar ákveð
ið að senda mann til Banda-
ríkjanna í þessum erindum.
Að síðustu vildi ég mæ'last til
þess, að fólk skelli ekki alltaf
albi skuld á sérlieyfishafa ef
eitthvað útaf ber, heldur kynni
sér málið hjá réttum aðilum
áður en rokið er í 'blöðin. Ég
veit að sérleyfíshafar er.u ekki
uppnæmir fyrir skammagrein-
um, þær' eru orðnar svo dag-
legt fyrirbrigði og sérleyfishaf
ar eru orðnir vanir svo mörgu
ósanngjörnu frá fólkinu, að þeir
telja það oft ekki svara vert,
sem á þá er borið.
Það er mitt álit, að kaupa
eigi, eins mikið og kostur er
á af nýjum bifreiðum inn í
landið, ef við eigum í fram-
tíðinni að geta annað öllum
fpílfcsflutningum og e£nnfg ti'l
viðbótar auknum ferðamannia-
straum, þá vantar okkuir fjöld-
ann allan af bifreiðum, smáum
sem stórum.
Við ökum ekki. leng.ur á 6 til
10 ára gömlum bifreiðum,
sem a'llar eru of litlar til notk-
unar á sérleyfisleiðum. Sá tími
er liðinn, og nýr lími vonandi
að hefjast. Tími nýsköpunar á
þessum sviðum sem öðrum,.
Ég vil taka það sérstakliega
fram, aö póst og símamá'lastjóri
hefur sýnt okkur sérleyfishöf-
urn rnikinn skilning í erfá'ðleik-
um þeim, er viö höfurn undan
farið átt vi5 að stríða, sérstak-
lega 'þó hvað við’remur því að
fá leyfi bif.reiðáeftirlitsins fýr-
ir stæð'um á leiðinni.Reyki-avík
— Hafnarfjörður og einnig
aukningu á bifreiðakosli sér-
leyfishafa vfirleitt.
SÉRLEYFISHAFl
reiðunum í 15 til '20 mínúlur, •
en a-ð bíða í sama fíma eða
kannske lengur, oft í misjöfnu
veðrí.
Það er 'því, eins og nú er kom-
ið, útlit fyrir að margir muni
Hjónabanð
í dag verða gefin sáman í hjóna
'band á Blöniduósi ungfrú Kristín
Jónsdóttir og Helgi Benediktsson
Eisenhower við gröf-Roosevells.
Þegar Eisenhower kom heim t:I Ameríku í sumar að unnum sigri
í Evrópu, heimsótti hann grö: Roosevelts og lagði fagran blóm-
sveig á hana-. Myndin var tekin við það tækifæri Til vinstri á
myndinni sést fr;i El'eanor Roosevelt
Framhald af 4 siöu
" . . I
miðjan september. þegar veour
le-yfði, en bá gerði óveðúrskafia
og hættu þá oll skipin veið-um.
Síldin veiddist meir á austur-
hluta hafsins fyrir norðan land
heidur en fnið áður. Áður en
verksmiðj um •> r hófu móttöku
á sild, var báið að ganga frá
samningum um sölu á fram-
I-eiðslu þeirra, og var verðið á
síldarmjöli hið sama og áriS áð
ur, en nokkur hækkun fékkst á
gengui mjög vel H-efir méð-al-
afli hinna elrstöku skipaflokka
verði síldarlýsins. Þrátt fyri-r
það var ekki talið fært, vegna-
hækk-unar t reksturskostnaði
verksmiðjanr.a, að hækka síld-
arverðið til útgerðarmanna, og
var það ákveðið hið sa-ma og
tvö undanfarin ár V-oru greidd
ar kr. 18,00 fyrir málið ef sí-Id
in var seld verksmi.ðjunum, en
þeir s-em vildu, gátu fen-gið
síldina inn til vinnslu hjá,
ríkisverksmiðjunum og fengu
-strax útborgað krónur 15,30
og viðbót áttu þeir að fá
í siðar, þeg-ar . endanleg rei’kn-
I ingsskili hefðu farið fram. Úl-
j gerðarmenn, ?em lögðu s-ild
■ sína inn ti.t vinnslu hjá ríkis-
verksmiðjunum sumarið- 194?,
bafa fengið verð fyi' - y*Marrrál
ið, s-em er 9.5 aurvm !•> gra .
það 18 kr. fastavrrö, greilf
var, en búizt er við, ao * h* •
verðið 1944 verfi h:-n én
fastaverðið. Löndim síí: r—mrv
gekk mjög vel unt surr.-rM og
urð-u því skip sjaldan r. 5 bíða
lengi eítir af«-reiðslv:.
Síld í bræóslu varð 2 S55 207
(1 895 395) nl. (1 hl. == 2/;: m-ái),
og var hún unnin af þc i-j- ' ■
(13) af 18 (17' rlrarvnrknn' i
um, sem slörfuðu aó sí’fa -
bræðslu á ároiu. 1 )• 61 (://)'-
af bræðslusílýinii: t-il rlklsv rk-
smiðjanna á'samt Krozsare.:-
verksmiöjunni, en hún var
laigð hinum fyrr nefndu. Verk
smiðjurnar á Sólbakka, Hest-
eyri, Neskaunstað og Akranesi
voru ekki starfræktar, og sama
er að segja um verksmiðjurn-
! ar Gránu og Rauðku á Siglu-
firði. Hefiv undanfarið verið
unnið að aukningu síðast
nefndu verksmiðjunnar, þann-
ig, að sólarhri'ngsafköst hen-nar
! verði 5 000 mál, í stað 800, se-m
! verið hafa. Verksmiðjan á Akra.
| nesi vinnur að jafnaði ekki síld,
; n.ema- þá úrgang frá söltun, og
verksmiðjan í Neskaupstað
mun hafa verið í lamasessi. Á
árinu var tekin í notkun ný
Verksmiðja, á Eyri við In'gó-lfs-
fjörð. Eru afköst hennar 2 500
mál á sólarhring. Sólarhringsaf
köst þeirra 12 ve'rksmiðja, sem
starfræktar voru á árinu, eru
36 000 mál. en eðlileg afköst
a±!ra- síldarverksmiðjanna eru
lalin 39 700 mál á sólarhring.
Síidarvarks.miðjurnar fram-
leiddu á árinu 33 800 (24 060)
tonn af síldarlýsi og 35 200
129700) tonn af síldarmjöli.
Brezka matvælaráðun-eytið
keypti alla lýsisframleiðsluna
fyrir fram og var verðið £
38 41387 á 1 016 kg. fob. Árið
áður keypti bandaríska la-nd-
búnaðarr áðu ^ ey tið síldarlýsis-
framleiðslunu handa Bretum og
■vr verðið 8 145 á 1 016 kg.
fob. Enn fremur keypti brezka
matvælaráðunevtið þann hluta
? f s-jj d a r m i ölsf ramlei ðslunni,
svm eig: ftfri t:i iunanlands-
þarfa, íyrir £ 18.58736 íonnið
ioo., r.úa6 v:.) fr-v. proteininni
h-aid. Var ’eað sama verö og árið
áð :r. Fgá fúlí og' tii ársloka
voi'u flutt út 73 758 tonn a-f ríld
armjcli, r-g t/. innanlandsnota
var þó búið aj taka 7 745 ionn.
:•,: a siidr :r jöli innanlands
■ ■■■■ :kr. Í21.Y (511,50) tonnið
fob. verkrm'ðjnháfnir. — Á ár
; inú'voru flutt'út 23 429 (29 970)
i ioi 4... '•;Ka'”Vvsi, að verðmæti
| "I ' ’ !29 9r-ú) þús. kr.. og
, 27 040 (12 íJÁO) tonn af síldar
í miöli, nð : erðrnrrti 13 115
Cdl23) þús kr. AHt magnið af
hvoru tveggj-a var flutt til 'Bret
lands.
Síldarsöltun hófst 1. ágúst
eða um svipað leyti og ário áð
ur. Nokkrar birgðir af tunnum
voru fyrir hendi frá fyrri árum
og lítið eitt var flutt inn frá
Skotlandi á vegum Síldarút-
vegsnefndar. Alls voru saltað-
ar 35 180 (53 680) tunnur, þar
af Faxasíld 1 814 (8 830) tunn
ur. Af Norðurlandssíldinni
voru 14 209 (19 203) tunnur
hausskorin saltsíld, 8 873
(15 534) tumiur matjessíld og
4 770 (3 732) tunnur kryddfeíld.
Síldin var feitari en árið áður
og yfirleitt betur fallinn til sölt
unar en þá Um 82 (77)% af
Norðurlandssildinni’ var verk-
að á Siglufirði, en næst kom
Akureyri með tæp 6%. Árið áð
ur var Sauðárkrókur næstuir
Siglufirði með um 10% af salt
síldinni. Lágmarksverð Síldar-
útvegsnefndar á fersksíld til
söltunar var hið sama og árið
áður, 25 kr. miðað við uppsalt
aða tunnu af hausskorinni salt
síld, matjessíld, kryddsíld og
sykursálid. Lágmarksútflutm.ngs-
verðið á saltsild var sömuleið
is hið sama og árið áður, $
22,50 á tunnu af venjulegri salt
síld, og á öðrum tegundum salt
síldar í samræmi við það. Und
anfarin ár hefir ekki verið um
annan markað að ræða fyrir
Norðurlandssíldina en. Banda-
ríkin, en að þessu sinni virtust
ætla að verða örðugleikar á sölu.
hennar þangað. Að lokum tókst
að selja síldina til Hjálpar- og
viðreisnarstofnunar hinna sam
einuðu þjóða (UNRRA) fyrir
iágmarksútflutningsverð, en
síldarflökin, 1 770 tunnur, voru
seld _ á fr jálsum markaði í
Ba ndáríkj unum. Síldarsaltend-
ur, sem réðu yfir mestu af salt
síldinni frá árinu áður, gerðu
með sér samlag um siíldarsöl-
una, og var hún því að þessu
sinni ekki nema að litlu leyti í
höndum Síldarútvegsnefndar.
Faxasíldin var öll söltuð á Akra.
íresi í ágúst o;g september. Und
anfarin ár hefir hún verið seld
til Bretlands, en á .árinu sem
leið kom tii sölu hennar þang-
að, vegna þess, hve lítið var salt
að af henni. — Fluttar voru út
á árinu 19 689 (31 642) tunnur
af saltsíld, fyrir 3 651 (4 825)
þús. kr. Var það allt saltsíld
frá 1943, að undanskildum
1259 tununm. Til Bandaríkj*
anna voru fluttar 19 209 (24 -
039) tunnur, fyrir 3 564 (4 062)
þús. kr., t.il Canada 375 (0) tunn
ur, fyrir 68 bús. kr., og til Fær
eyja 105 (0) tunnur, fyrir 19
þús. kr. Til Bretlands var eng
inn útflutningur, en árið áður
voru fluttar þangað 7 603 tunn
ur, fyrir 763 bús. kr.
Af sjávarafurðum voru auk.
þeixra, sem skýrt hefir verið
frá, flutt út 226 (198) tonn af
hertum fiski, að verðmæti
1 133 (906) þús. kr., og fór allt
það magn til Bandaríkjanna. Af
niðursoðnum fiski voru flutt
út 206 (123) tonn, fyrir 789
(480) þús. l:r., og fór hann til
Bandaríkjanr.a. að undanskild-
urn 54 tonmrai, að verðmæti
220 þús. kr., sem fóru til Fær-
eyja.
Heildarverðmæti útfluttra
sjúvarafurða á árinu nam 236
946 þús. kr., á móti 205 327 þús.
kr. árið áðu.r.
Framh. af. 5. síðu
það, að þegar eitthvert riki,
sem okki á sæíi í cryggisi’áo-
inu er beðið um að láta af hendi
ber eða annað, fær það rétt ti.l
að taká þált í umræðunum i ráð
inu cg auk þess atkvæðisrétt
um málið.
Viðskipta og félagsm-álaráði.ð
er samansett af átján raönnum,
sem kosr.ir eru 'almennum 'kósn
ingum til þriggja ára. Smærri
þjóðir sem slærri hafa jafnan
rétt 'til setu í ráðinu, en það
sem úrsli.tum raaður fyrir
hverja þjóð í þessu sambandi er
Frh. á 7. síð»