Alþýðublaðið - 04.11.1945, Blaðsíða 4

ALÞYÐUBiUWIÐ
Siumtubgiiw 4. aóvemkx’ lt4S
fUf>i|ðnbUðtó
Útgefandi: AlþýSaflokkurinn
Ritstjóri: Stefán Pétursion.
Símar:
Ritstjórn: 49*1 og 4902
Afgreiðsla: 4990 og 4906
Aðsetur
f Alþýðaháslna vit Hverf-
isgötu.
Yerð í lausasölu: 49 aurar
Alþýðuprentsmiðjan.
Lof á fimmtudegi lasf
á fösfudegi
Forustugrein þjóð-
VILJANS í gær ber þess
vitni, að ,,sér.a“ Sigfús er meira
en l'ítið úrillur þessa dagana
Ástæðurnar fyrir sikapívonzíku
hans (kunna að 'vera margar, en
fyrst og tfre'mst virðisit Ihann við
samningu Þj óðvilj agreinar inn-
ar í gser, Shafa verið iha'ldinn
gremju yfir þvi, að stefna Al-
þýðuflokks iins varðandi 1‘ausn
Ihiiúsnæðisvandræðanna á miklu
og vaxandi fylgi að íagna meðal
bæjarbúa, en , ,skýj aborgatillög-
ur“ kommúnista hafa gleymzt
eftir að bláturinn, sem þær
vöktu, 'þagnaði.
*
,,Séra“ Sigfús llýsti. þvá íhátíð-
lega yfir á síðasta bæjarstjórn-
arfundi, að tillögur Alþýðu-
flokksinis um lausn á búsnæðis-
miálunum stefndu allar í rétta
átt og igengju mun ilengra en
tillögur þær, sem kommúnistar
hafa flutt varðandi þiessi mál.
Aldrei. þessu vant bar Sigfús
sannleikanum vitni. Tillögur Al-
þýðuflloíkksins miða að því, að
húsnæðismiálunum verði fundin
endanleg lausn með raunhæÆuím
og iróttækum aðgerðum af
hállfu ríkisins og bæjarfélags-
ins annarls vegar og framlögum
hlutaðeigandi bæjarlbúa Ihins
vegar. Alþýðuflokkurinn hlefur
borið fram ýtarllega og trök-
stud'da áætlun varðandi mál
þessi. og bent á úrræði til þess
að leysa þennan miSkla vanda
Reýkvíkinga á .tiltölulega
Skömmum tiíma. Kommúnistar
tömdu sér íhinis vegar aðrar
starfsaðferðir. Þeir ihugðust slá
sér pólitíska mynt úr Ihúsnæðis-
mlálunum og báru því fram til-
l'ögu um, að 'bæjarfélagið reisti
fimrn hundruð nýjar íbúðir
þegar á nælsta ári til íhanda
hinum Ihúsvilltu, án þess þó að
dregið yrði úr byggingarfram-
kvæimdum einstaklinga og hins
opinbera. „Séra“ Sigfús og sam-
herjar hans í bæjajristjórninni
ætluðu þannig að blekkja bæj-
arbúa til fylgis við flokk sinn
með fögrum fyrirheitum varð-
andi húsnæðismálin. En þeim
brást bogalistin. Þegar þeir
voru krafðir um svör við þeim
spurningum, hvernig þeir hygð-
ulst efna þeslsi fyrirheit, varð
jafnvel Sigfúsi, sem fr-ægur er
fyri.r mælgi, orðf-all og ráðafátt.
Og nú hafa þeir sjáifiir óbein-
línis kveðið dóm yfir „skýja-
borgalillögum“ slínum með játn
ingunni um það, að tilllögur Al-
þýðufldkksirus gangi lengra en
tillögur Iþeirra og sóu þeim
miklum mun líklegri til farsæll
ar lausnar á húsnæðlsmálunum.
*
Múniuirinn á stefnu og st'arfs-
aðferiðúm Alþýðuflokksins og
Ikommúnista 'hefur komlð greind!
lega í Ijós, vairðianidi húsnæðis-
miálin. Kommúnistar vaða elg-
imn og gefa föguir fyrMieiit, sem
mennsfcumi mönnum er ógetr-
iliegt að efniat Alþýðuflokkuri nn
ræðir ffnálin hins vegar af Pok-
F«llx Gu&mutidsson:
Skðldið og málarinn
Ræða á afmæli Kjarvals, sem ekki var flutt.
-----------------------*-------
„Þýtur í smiávængjum greim
af -grein,
igrösin við morgunii nn tala;
imioirar af lífi hver moldairrein
maðkurinn iðar við gráitandi
stein.
Héraðið roðnar og rís af
dvaia-,
rýktur við hól'a og baia.“
SVO lýsir Einiar Benedikts-
i, íslenzkri náfttúru í ljóðii.
Jólhainnes Kjiaarvlal helfur sýnit
þetta alltsiamian á lérefti með
litum. Og ekki b-ara þáð feg-
ursta af áslenzikrii nláttúnu, það,
sem menn hel'zt veita athygli
elða sijá. Því hann hefúr gefið
hinum ömurlegustu aúðuum
nýtt líf, sýnit þær í lijósi, sam
fáir eða erngir sáu þær áður, —
gefið iþéim gildi; keunt fólkinu
að sjá arunað og meira en það/
ömurlega, og eyðil'ega. Kennt
að sjá og skiilj'a, að alís staðar í
íslenzkri náttúru má finna f-eg-
urð og 'sérkanni, — líka þar,
siem fólkinu hefur dottið sízt í
hug.
Tökium til- diæmis Svína-
hraun. Hversu miargir tóku
efbir eða töluðu1 þar um fegurð?
Maður heyrði því við brugðið,
hversu illivi'ðra'siamtíværi þar og
illt yfirferiðar. En Kjiarval tók
ekkert mark á þéim sögum.
iHiann lagðlist þar út, og tófc
að mála hraunið og fjölldn; og
eftir að Kjarval hafði sýnt
landslag og liti þess, fóru menn
að faRast á það, að hraun gæti
lí.ka verið fallegt.
Hellisheiði hefuir hel'dur ekki
-alltiaf verið dásiömúð; en það er
til' mynd eftir K j arval af þeirri
óvinsælu hedlði, miynd svo dá-
s-amileg, 'að hún endurfæðir
thieiðinia, s-em mlörgum h-efur
þótt dapurleg, — og sýnir
hvemjijg hún getur morað iaf
liífii og. íitum.
Margir af beztu- málurum’
landsins hafa miálað imyndir af
Þingvöll'lumi; það hefur Kjar-
val lík-a gert, -svo að ekki verð-
-uir gleymrti. Og Kjarval bafur
víða farið um lanidið, og mJálað
það, sem fyrír aiuigun bar; veit
ég um fæst af því. Hann h-efiur
lá'kia miálað miargar mjynddr án
fyrirmvnda. anmarra en þeirra,
-er hann sjálfur skóp. Sumar
þ-eírra myndia hafia miæ-tt mis-
jöfnum dömum, þó að fl'estar
þeirxia hafi verið merkilég liis,ta>-
verk.
En hvað vi'lt' þú, auimur ledk-
maður, vera áð -tala um list?
Svo gæti ég trúáð, iað einhver jlir
huissiulðu eða segðu. En Kjarval'
hefiuir sagt: „Við eigumi þettia
öll samiain," og sjálfsagt þá líka
þær tilfinningar og þá gl'eði,
sem) feguirð oig list veitir. Maið-
ur, sem nýtur unaðar og igleði
af því að síkoða fagra staði og
af því að horfa á 'málverk, —
eða lesa ljóð eða sögur, — og
verður snortinn 'af því — hann
Ifiiinnur elitthvað iþað við það,
sem hrífur hiamn, og gleð.ur,
hann veit, að varkið er gott, og
ha-nn veit það, þrátt fyrir það,
þó að hann ekki getí. lýst því,
eða dæmt um það, eftir þeim
regilum, sem listdámaxar gera.
Eni svo er nú það: Eru þeir
heldur óskeikulir?
Ég hef viiljiað vekja athygli
á því, hvernig Kjarval hefur
gefið auðnunium nýtt Tíf með
sinni snilli; en skyldii það vera
tílviljun? Eða væri svo fráleitt,
iað huigsia sér þalð, að honum
hefði fariið eins í viðskiptum
Siínum við náttúruna éins og
mennina, hann háfi viljað verða
því. áð liði, sem fáir skeyttu
um? Hann hafi vifjað vinna
að því, að aTlt næði rétti sínumi,
hvort sem það væri' taTið dautt
éða lifiandi?
í kvæði því eftir Einar Bene-
diktsson, er ég tílfærði erdndi
úr í upphafi þessara orða, er
annað erindi, sem ég vil' enda
mál' mStt á, því að foæðl þessi
erindi fininst mér eiga svo veT
við Tist Kjárvals:
„N'áttúr.an grípur mig himin-
heáð,
hér er sem Túður mdg veki';
horfi ég á dreniginn við
höggvinn með
hitti miig sjáTfan á foarnanna
ledð.
ÖIT verður vi'zkan aíð æsku-
foreiki.
einfeldnin guðdóimiTeg speki.
Felix Guðmundsson.
Pétur Sigyrðsson:
Ljót saga.
T STRÍÐSLOKIN sáiuon við
*■ Reykjavík ofurlitla rnynd af
foví, hvernig drykkjúskapurinn
foreytir mönnium í óstjórnlégain
skríl og sikemttnd'arvarga. —
Écegnir benast nú frá Attnleríkn
.um, að ekki hafii gengið minna
á þar. Eitt blað V'estmanna
kemst svo að orði: „Nokkrar
borgir landlsíms -urðu' fyriír meiri
'eyðilevcninpiu af völdum þeirria
eigin ífoúa fýrstu kvöldin, sem
friðinum var fagn-að, en frá ó-
viniaþjöðunum á fjónum striðlsH
árum.
Þótt sprengjia hefði fallið í
miiðfoæiinn í San Francisco 16.
lágúst, hefði hún ekki valdið
méiiri eyðifeggiínigu en dmkk-
inn og brjálaðúr skríllinn, se.m
foianniiipi fai.gnáði stríðsilofcumi. Elb
efu menn voru direpnir og þús-
und sænðir. Lögreglain .taldi 107
stóra siýnlingarglúgga forotna í
66 verzlniariiú'sum á „Market-
stræti.“
í sömu foorg voru 300 rúður
fo-Totnar í strætisvögnum, og
13;5 umferðamerlki 'eyðilögð,
um og ber fram ýtarfegar t-ii1-
lögur um róttækar og xaunfoæf-
ar framkvæimdiir. Gildfl! úrbóta-
tillagna Aiþýðuflokksins í hú»-
næðismiálunum verður bezt
siaimað með skírsfcotuin tiil
þ-eirra ummæla' Bjármia Beine-
diiktsson-ar, að um þær væri allt
igott að segja, og þeittra orða
„séna“ Sigfúsar, ,að þ-ær stefndu
allar í rétta átt, gengjú
'lengra en- tillögur komrnúnista
og væm þeim miikilum imiun lík-
'legri til farsæll-ar lausnar á hús-
næðisvandræðuniuim.
En sannledikisásít og réttsýni
„séra“ Sigfúsar rieyindist í
meira laigi s'kaimimvinn. Viðux-
kenndng á stefnu og st-arfsað-
ferðum Al'þýðuifilokksinjs1 mun
af húsfoænduim Sigfúsar álíba
illa séð og af nieitun bans: á stef nu
og stanfsaðferðum -kommúnista.
— Og auðvitað er Sigfúsi sár-
ar,a um b-itlingana og tíofcksveg-
tylliuimiax en sannfeiksiás-tina og
réttsýninia. Þess vegma vinnur
hatnin sér það tiT friðar og fyrir-
gefningar, að sfcrifa níð og last
á föstudegi um þær itdTilögur,
seoni hlamn hafði 'lofað á fimrntu-
degi.
L í T I L L
RENNIBEKKUR
og
VELS0G
ásamt mótorum til sölu.
VélaverkstæSi
Sigwrflar SveinEsiörnssonar
Skúlatúni 6. — Sími 5753.
S. G. T
m
í Listamann'askálanum í kvöld ki. 10.
Gömlu og nýju dansamir.
Aðgöngumiðasala frá fel. 5—7.
Sími 6369.
Blindravinafélag íslands.
Merkjasalan
er í dag.
F|ársöfnun fil blgndraiieimilis.
Merkin verða' afgreidd í Ingólfsstræti 16
frá kl. 9.
Foreldrar, leyfið bömum yðar að hjálpa blindum með
því að selja merki.
Blindravinafélag íslands.
Sesdisveion
óskast nú þegar,
Hátt kaup.
Alþ ýðublaðið simi 4800.
sem ko-stuðu 757 dofliara. Og
all's ifcon-ar sfcemmdir og eyðir
l-egging á verðmætum v-a'r unn-
in af driukknum og forjáluðum
sfcrílhuttn.
Menn hafa déilt -um það,
hverjir ætt-u að borga brúsann,
-oig lögregla -o-g sjólið hafa k-ennt
hvo'rit öðru -um of Títiilð eftírliit.
En í þ-esisumi Tjótia leiifc v-ar einn,
eins og oftast nær, fyrst og
fr-emlst sefcux,. Áfenigissölúinum
hafði verið Tokað 24 klukku-
stundir eftir -að forsetal Bandai-
irílkj'ainna tíllkyniniti striðslokin.
Á þ-essum fyrstia sólairiiriing
fagnaðarlátanna urðu lítil
Bpjöll' -en- svo voru áfengissöl-
urnar opnaðar og út úr þeáiml
læddist hinn laldagamili bölvald1-
-ur bjóðánn-a og br-eyttii fagn-
aindi mönnum í hamGTausain
sikríT:, sem mölvaði og bria-urt alllt
sem fyrir v-aPð. Menn tæmdú
fLöskumar og þeytitui þedm svo
tómlum í búðarglúggaina. Þær
hefiðúi aðeiins átt að lendia í rét-t-
um gluggura.
„Éf áfengissalarriir befðu
ekfci opnað búðir sínar,“ se-gir
saraa blað, „hefðu engar óspekt-
ir orðið, emgimn verilð drep.inn,
enginn, særður og emgar eyði-
leggingar orðið ó éilgnum
manna.“
Ástviinir þessara- tólf, sem
drepnir voru í þessiaxi einu
bopg, láttu ura eins sáitt að binda
og þeir, er raisst höf-ðú ástvini1
sána í styrjöldinni. Hve fenigi
skyldu menn og þjóðdr geta um-
foonið þ-ennan hiræðilega skað-
váld — -áfengissöluna? M-enn-
irniir tveir, sera fórp raeð hlægi-
Tegt bull á borgarafundi-num í
Reykjiavdfc 19. óktó-ber s.T., t. d.
kumnilngi rai;nn-, -sera kom fram
s-emi málsvard’ kaupmlannastétt-
-arinnair og tialdi sjálfsagt, að
venja menn áfenginu líkt og
hafragraut, ættu -að gamga út á
ime-ðal þjó-ðanna og taka að sér
þetta verk, sem þeir tafca að sér
framlkvæmanlégt. Það er eitt,
áð sleppa út úr sér -eiinhverjum
endemlls bairnasfcap, mlömnum
tíl aðhláturs, og annáð áð leysa
vandianm.
Við 'böldvaldinn-, sem drap
þessa 12 menn í San Francisco,
særði: þúsund og olli fádæma
sfcemimduim, v-ann sömu ódæð-
isverkin í raörgum -öðrum borg-
um o-g öðrium löndum, .einnig
hér í Reykjiaiv-ík, er ekki nema
eitt að gera. Hanin þairf að loka
inrii að eildfu, -eins og hánn var
-geymdur fyrir dnnani Tás í
B,aindlaríkjU'num fyrstu 24
klúkkustumdiirmar: eftir friðar-
tilkynninguna. Þáð er eina ráð
-ið til1 þess að 'afstýra állverkum
hans1, því að fád hanm að feika
-laus, nær hann áEtaf tökum á
mönnum, en menn ekki á hon-
um. Það er óhrekjandi r-eynsla
ailra þjóða- á öilúm öldum, og
-engar horfúr á breytilngu til
|ba)tnaðar ií þéiim sökum. Svo
veik etru raamnanna böm.
Pétur SigurifcaíÉi.