Alþýðublaðið - 17.07.1946, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Miðvikudagur, 17. júlí 1946.
Hiltilandalelknrinn milli Dana og
Norðmaðurinn Th. Kristensen
dæmir ieikinn.
Milliríkjakappleikurinn í knattspyrnu
milli íslendiuga og Dana hefst á íþróttavellinum kl.
8.30 í kvöld, en áður en leikurinn hefst eða klukkan 8.15
mun forseti Í.S.Í. ávarpa knattspyrnumennina.
Ðómari á landsleiknum í kvöld verður Norðmaðurinn
Th. Kristensen, en línuverðir eru þeir Guðjón Einarsson
og Sigurjón Jónsson.
Kappliðin verða þannig skipuð:
DANIR:
Ove Jensen
Aksel Petersen Paul Petersen
Knud Lundberg Leo Nielsen Ivan Jensen
Karl Aaage Hansen Aage Rou Jensen
J. Leschly Sörensen Kaj Christensen Harald Lyngsaa
ÍSLENDINGAR:
Ellert Sölvason Sveinn Helgason Þórhallur Einarsson
Jón Jónasson Albert Guðmundsson
Haukur Óskarss. Brandur Brynjólfss. Sæmundur Gíslason
Sigurður Ólafsson Karl Guðmundsson
Hermann Hermannsson
Varamenn í danska liðinu eru: Egon Sörensen, Knud
Bastrup-Birk, Vilhelm Hansen, Holger Seeback, Jörgen W.
Hansen og Paul Nielsen.
Varamenn í íslenzka landsliðinu eru þessir: Anton Sig-
urðsson, Hafsteinn Guðmundsson, Kristján Guðmundsson
og Ottó Jónsson.
fgligert haustið 1947.
——i—. ♦ "i i■
„Það getur orðið í röð ftillkomnustu Eeikhúsa
á Norðurlöndum,“ segir Löwen-Aberg sér-
fræöingur þjóöleikhússnefndar í leiksviðs-
tækni.
Norræna listsýningin í Osió:
Dekktnr dansknr listdpari teinr is
lenzkn deiidina komamest á émú
-------------—.—.
Lofsamleg ummæli Cars-tens Nielseos i
Berlingske Tidende um ísíenzka niáiara
--------ö—---!--
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins, KHÖFN í júlí.
ÐANSKIR LISTDÓMAiRÁR eru sammála um það, að
heill'avænlegri atburður en hin norræna listsýning, sem
nú er háð í Osló, hafi vart skeð á vettvangi lista um margra
ára skeið.
Þeir geta þess að öll Norðurlöndin sýni þarna glæsileg lista-
verk, en segja um leið, að engum fái dulizt, að hver einstakur
hljómur þessarar norrænu fimmundar, sé gæddur sínum sér
kennum, og að einmitt þetta komi greinilega fram í vali, meðfcrð
og afstöðu til viðfangsefna. Orsök þess kveða þeir vera það, að
listþróun Norðurlandanna fimm hafi orðið með mismunandi hætti
og að ólíkum leiðum. Ekki vilja listdómendur þó úrskurða neina
einstaka sýningardeild annarri betri, en hrósa ýmsu og gagnrýna
annað.
Carsten Nielsen, listdómari
hjá Berlingske Tidende, segir
meðal annars, að íslenzka sýn-
ingjardeildin muni koma mörg
um 'gestum mest á óvart. Þar
fá menn, segir hann, fyrstu
kynni af rnörgum ungum lista
mönnum, og einnig eldri mál-
urum, sem tekið hafa strlbreyi-
ingum. Mei-ra ,að segja Kjarval,
sem 'teJjast verður ti'l hinnar
eldri kynslóðar, sýnir þarna ó-
væntar hliðar .listaimannsskap-
gerðar sinnar, o-g margar
myndir hans hera vitni urn
æskuþrótt og dirfsku í línu-
hyggingu og litameðferð. —
Mynd hans frá Þingvelli er
undraverð að hrynjandi og
gullni iituarinn, sem er þar sam
ofinn fainni blátæru heiðríkju,
vekur minningar um gullöld ís-
lendinga. í verkum Jóhanns
Briem, 'kveður listdómarinn að
sjá megi anda Jens Sönder-
gaards sveima yfir norðurhjara,
og telur hann Kjartan Guðjóns-
son hafa náð miklum stíl-
þrosfca, eftir evrópisfcum mæli-
kvarða, og .að meðferð hans á
Iitum og 'línum gefi glæstar
vonir, þótt listamaðurinn sé
aðeins 25 ára að aldri. Jóm, Eng-
ilberts, segir Nielsen, er gamall
kunningi., en nú orðinn ís'lenzk-
ur listborgari, sem byggir verk
sín :upp með dirfsku og gleði,
og ber öl'l viðfangsefnameðferð
hans vifbni um tækni og
Framhald á 7. síðu.
SÆNSKUR SÉRFRÆÐINGUR í leiksviðstækni og öllu,
er að leiksviðmn, og leikhúsbyggingum lýtur, er ný-
kominn hingað til landsins á vegum þjóðleikhússnefndar.
H'ann heitir Eric Löwen-Áberg og er álitinn vera færasti og
lærðasti sérfræðingur í þeirri grein á Norðurlöndum og þó
víðar væri leitað. Hann er tæknislegur framkvæmdarstjóri
konunglega leikhússins í Stokkhólmi, og auk þess tæknis-
legur ráðunautur nefndar þeirrar, er úrskurðar hvort leikhús
í Svíþjóð séu svo vel úr garði gerð, að þau eigi opinberan
styrk skilið. Þá hefur hann og séð um breytingar á mörgum
eldri leikhúsum víðs vegar um Sviþjóð, og nú er hann tækn-
islegur leiðbeinandi við byggingu hins mikla borgarleikhúss
í Stokkhóhni.
Hörður Bjarnason skipulags-
stjóri, form. þjóðleikhúsnefnd-
ar, bauð fyrir hönd nefndarinn-
ar, blaðamönnum til viðtals við
herra Löwen-Áberg að Hótel
Borg í dag. Hörður Bjarnason
rakti sögu þjóðleikhússbygging-
arinnar í stórum dráttum og fer
hér á eftir nokkuð úr frásögn
hans.
„Eins og kunnugt er, var
Indriði heitinn Einarsson rit-
höfundur aðalhvatamaður þess,
að hafizt yrði handa um bygg-
ingu þjóðleikhúss hér í þæ.
Lögin um þjóðleikhússbyggingu
voru samþykkt á alþingi árið
1923 og þeir rithöfundarnir
Indriði Einarsson og Einar H.
Kvaran ásamt Jakob Möller
skipaðir í þjóðleikhússnefnd.
Bygging leikhússins var hafin
árið 1928, og fjórum árum síðar
var húsið fokhelt orðið. Húsa-
meistari ríkisins gerði upp-
drætti af húsinu með nokkurri
aðstoð Poul Hansen, sem hann
og Indriði leituðu .til um ýmsar
leiðbeiningar, en Poul Hansen
Vár sérfræðingur á sviði leik-
hússbygginga. Árið 1932 stöðv-
aðist öll vinna við bygginguna
sökum þess, að tekjur þær, er
alþingi hafði heimilað til henn-
ar, skemmtanaskatturinn, var
þá látinn ganga í aðrar þarfir.
1940 tók brezka setuliðið húsið
til sinna nota og dvaldi þar til
stríðsloka, en hvarf þá úr hús-
inu fyrir atbeina ríkisstjórnar-
innar íslenzku. Þá var aftur haf-
in vinna við bygginguna, og
hefur henni verið haldið áfram
síðan, að svo miklu leyti, sem
efni og gjaldeyrir hefur verið
fáanlegt til þess, og ef engar
óvæntar hindranir eða gjald-
eyrirskortur hamla, má nú
telja víst, að þjóðleikhúsið verði
að öllu leyti fullgert fyrir haust-
ið 1947.
Núverandi þjóðleikhússefnd
en í henni eru auk H. B. þeir
Jónas Jónsson alþm. og Ingi-
mar Jónsson skólastjóri, leit-
aði tilboða í leiksviðsútbúnað
og annað þar að lútandi í
Bandaríkjunum, án þess að það
bæri nokkurn jákvæðan árang-
ur. Þá sneri hún sér til Norður-
landa sömu erinda, og tókst það
betur. Síðastliðið haust fór
húsameistari ríkisins til Sví-
þjóðar og víðar um Norðurlönd
í þessum erindum, og varð
árangurinn af för hans meðal
annars sá, að herra Löwen-
Áberg var ráðinn tæknislegur
ráðunautur nefndarinnar og
hefur hann síðan unnið að upp-
dráttum og öðrum framkvæmd-
um.
Og nú er svo komið, að upp-
drættir og hagstæð tilboð eru
Frh. á 7. síðu.
i' .
Miðarað millitandá
keppninni seldir í
dagkl.2-5.
Og i kvöid kt. S-7,45.
M IDAR AÐ millilanda-
*■ ■* keppninni í knattspyrnu
milli Dana og íslendinga
verða seldir í Iðnó í dag
klukkan 2—5. Verði þá eitt-
hvað af miðum óselt, verða
þeir seldir á íþróttavellinum
klukkan 6—7,45 um kvöldið.
Forstöðumenn keppninnar
beina þeim tilmælum til
fólks, að það mæti snemma á
vellinum til að forðast troðn-
inga.
Danski ðperusongtfarinn Eínar
Nðrfej Kominn hingað s songfor.
------------------------*---------
Hann mun meðal annars syngja aríur úr
éperum effir Verdi, Mezarf og fleiri sígilda
höfunda og úfskýra aríurnar.
p* YRIR NOKKRU var þess getið, að danski óperusöngvarinHi.
Einar Nörby væri væntanlegur hingað til landsins. Hann er
nú kominn hingað ásamt konu sinni, Guldborg, en hún er kunnur
slaghörpuleikari, og annast undirleik við söng manns síns á þeimt
sögskemmtunum, sem þau halda hér. í dag bauð herra Ragnar
Jónsson forstjóri, fyrir hönd Tónlistarfélagsins, blaðamönnum til
kaffidrykkju með þeim hjónum í veitingasal Sjálfstæðishússins, em
Tónlistarfélagið annast söngskemmtanir þeirra hér.
Einar Nörby er einn kunnasti
söngvari Dana af þeim, er nú
dvelja þar í landi. Hann er-
fimmtugur að aldri og hefur
sungið við óperuna í Kaup-
mannahöfn síðan 1928. Að nafn
bót er hann konunglegur
„kammersöngvari“, en sú nafn-
bót er í Danmörku veitt þeirn
söngmönnum einum, sem telj-
ast þar í fremstu röð. Hann.
stundaði söngnám undir hand*
leiðslu ýmissa frægra söngkenn-
ara. Hinn frægi franski bassa-
barytonsöngvari Huberty var'
til dæmis kennari hans um
skeið.
%
„Hver verða viðfangsefni
yðar á væntanlegri söngskemmt
un?“
„Ég mun meðal annars
syngja aríur úr óperum eftir-
Verdi, Mozart og aðra sígilda
höfunda, en auk þess »syng ég
norræna og rússneska söngva
og einnig nokkra „negra-
söngva“. Þess má geta, að ég
hef í hyggju, að útskýra arí-
urnar fyrir áheyrendum með
nokkrum orðum, svo að þeir
geti notið þeirra betur.“
„Þér hafið sungið víða utan
Danmerkur, eða er ekki svd?“
„Jú. Ég hef meðal annars
sungið sem gestur við óperuna
í Stokkhólmi nú fyrir skömmu.
Fór ég þar með hlutverk Figar-
os í samnefndri óperu eftir
Mozart og hlutverk Mephisto-
pheles í óperunni Faust eftir
Gounod. Og nú er afráðið, að ég
fari söngferðir um Noreg og
Finnland, og auk þess er ég ráð-
inn til þess að fara með hlut-
verk Mephistopheíes í, Faust í
L’Opera í París ög mun ég
syngja það hlutverk þar á
frönsku.“
Á. hvaða hlutverki hafið þér
Framhald á 7. síðu.
Einar Nörby
í hlutverki „Basilio“ í óperunni
„Rakarinn frá Sevilla.“
Rannsókn Skailagríms
slyssins lokið.
MÁ INS og getið hefur verið
skipaði Sjóréttur Reykja-
víkur nefnd sérfróðra manna til
að rannsaka orsakir slyssins,
sem varð um borð í togaranum
Skallagrími 6. þ. m.
Hefur nefndin nú lokið störf-
um og skilað áliti sínu, en sjó-
rétturinm hefur 'afhent dóms-
málaráðuneytinu málið til úr-
skurðar.