Alþýðublaðið - 15.10.1946, Síða 4

ALÞÝPUBLAÐIÐ
Þriðjudagur 15. okt. 1946.
«-------------------------*
fUj><)ðubtaMð
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn
Bitstjóri: Stefán Pjetursson.
Símar:
Bitstjórn: 4901 og 4902.
Afgreiðsla og auglýsingar:
4900 og 4906.
Aðsetur
í Alþýðuhúsinu við Hverf-
isgötu.
Verð í lausasölu: 50 aurar.
Sett í Alþýðuprentsmiðjunni
Prentað í Félagsprentsm.
<»------------------------*
Mef í sorpbiaða-
mennsku.
ÞJÓÐVILJINN hefur frá
upphafi þótt standa á lægstu
menningarstigi íslenzkra
dagblaða. Hann hefur jafnan
beitt stóryrðum í stað raka og
ausið andstæðinga sína per-
sónulegu níði í stað þess að
ræða málefni,. Mun það hafa
verið flestra manna mál, að
jþ.etta auvirðilega blað gæti
varla sokkið dýpra í fen spill
ingarinnar en orðið var í ri.t-
stjórnartíð fyrirrennara Krist
ins Andréssonar. En raunin
hefur þó orðið sú, að Kristni,
hefur á skömmum tíma tek-
izt að hnekkja öllum fyrri
metum Þjóðviljans í sorp-
blaðamennsku. íiafi þau met
ekki verið sett af honum sjálf
iim, hefur hann notið dyggi-
Jega fulltingis auðsveipra að-
stoðarmanna og þannig tek-
izt að ná því takmarki van-
sæmdarinnar, sem hann hef-
ur keppt að af miklum áhuga
síðan honum var fali.n stjórn
blaðsins.
Það er vissulega ekki ástæða
iil þess að undrast það, þótt
Þjóðviljinn hafi forustuhlut-
verk í sorpblaðamennsku.
Það er sama hlutverk og
k ommúnistablöi allra landa
hafa valið sér og rækt dyggi-
iega.
En þegar betur er að gætt,
«r það óneitanlega atihyglis-
vert, að Kristinn Andrésson
skuli hafa beitt þeim vinnu-
brögðum sem ritstjóri., er
raun ber vitni. Hann hefur
-á undanförnum árum þótzt
hafa mikinn áhuga fyrir
menningarmálum og látið
þau allmjög til sín taka.
Kommúnistar hafa gert hann
-að eins konar oddvita rithöf-
■unda sinna og annarra lista-
manna. Fyrir þessa starfsemi
hefur hann hlotið mörg lofs-
vrði skoðanabræðra sinna, og
roargt mun það hafa verið
roælt af alvöru, þótt þar hafi
ýmislegt verið ofsagt, svo að
; tappað hefur háði næst.
Mörgum mun raunar finn-
ast, að Kristinn ftaf-i, átt lítið
•erindi í hóp þeirra manna,
-em flokksbræður hans hafa
raðað honum í; og víst er það
að minnsta kosti, að Kristni
hefur sem ri.tstjóra Þjóðvilj-
ans á skömmum tíma tekizt
-einstaklega vel að eyðileggja
bað álit, sem kommúnistar að
minnsta kosti töldu honum
bera. Hér eftir verður varla
uni það dei lt, að hann sé mun
atkvæðasamari í ritstörfum
um ómenningu en noQJtmngu.
'Hættumar, sem fámennið veld'ur. — Spilling
kunningsskaparins. — Þegar stjórnmálaflokkar
lenda í sjálfheldu.
ÞAÐ HLJÓMAR kannske
undarlega, en þó er það rétt er
ég seg-i, að fámenni okkar veld-
ur okkur margs konar örðug-
Ieikum og- miklum hættum í
opinberu lífi. Þar, sem hver
þekkir annan og- lcunningsskap-
ur tekst fljótt og auðveldlega,
er hætta á, að of mikil tillits-
semi komi af stað spillingu. Það
er alveg óþolandi að það sé látið
óátalið ef embættismaður í op-
inberri þjónuslu fremur mikið
afbrot. Það leiðir til þess, að
smátt og smátt eykst spillingin
og ungir menn, sem annars eru
fullir af vilja og skyldurækni,
samlagast ósómanum, dragast
niður í fenið pg kæra sig koll-
ótta. Það er nefnilega miklu
léttara, að rölta niður brekkuna
heldur en að klifa brattann.
ÞEIR MENN, sem kjörnir
haía verið til forustu, hafa tek-
ið á sig miklar skyldur. Stjórn-
málaforingjar, sem eru valdir
í ráðberrastöður, eiga ekki að-
eins að undirrita skjöl, sem
skrifstofustjórar þeirra búa í
hendur þeirra. Þeir eiga fyrst
og fremst að vera samvizka
þjóðarinnar. Ef þessir menn
þola hneyk.slin, þegja yfir sví-
virðilegum afbrotum embættis-
manna, láta sér nægja, að gefa
jþeim einskisv-erða áminningu,
eru þeir í raun og veru sam-
sekir. Mér hefur allitaf fundizt
það vera stærsti gallinn é stjórn
málaforingjum okkar, að þeir
hrykkju of mikið undan, hlus-t-
uðu of mikið eftir duttlungu-m
þeirra, sem næstir þeim standa,
og gengju of sjaldan beint fram
með sterkar ákvarðanir og stál-
vilja.
HVÍÍR SÁ stjórnmálamaður,
sem sýnir hugrekki, vilja og
festu, vex í áliti þjóðarinnar. Og
hver sá, sem reynir sí og se að
slá undan, þegja yfir því, sem
miður fer, hilma yfir m-eð ó-
•sómamtm, smækkar niður í
gráa mergðina, týnist í þokuna
og verður einskis nýtur. Þetta
er •sjálfsagður hlutur, því að
maður smækkar einnig í sínum
•eigin augum við það, að þora
aldrei að hafa ákveðna skoðun,
þora aldrei að ganga beint fram-
an að hlutunum. — Ég vildi
óska, að stjórnmálaforingjar
okkar hugsuðu um þetta svo-
litla rfund.
ÞEGAR ÞETTA er rifcað, veit
•enginn neitt um nýja ríkisstjórn.
iStjórnmálaforingjarnir ræðast
við og leggja gaman tvo og tvo,
en óvíst er, hvort þeir vita
nokkur.t skapaðan hlut um út-
komuna. En í sambandi við
þessar umræður, vil ég gjarna
mega segja þetta: Kommúnistar
tapa fylgi og áliti hvernig svo
sem þeir snúast við málunum.
•Þeir tapa áliti ef þeir, sitja áfram
í stjórn með hvaða hætti, sem
þeir gera það, og þeir tapa einn-
ig áliti, ef þeir neita að taka
þátt í stjórn. Stundum geta
stjórnmálaflokkar lent í svona
sjálfheldu. Ástæðan er sú, að
þeir spenna ibogann of hátt á
vissu augnabliki.
KOMMÚNISTAR spenntu
bogann of hátt í flugvallarmál-
inu. Þeir tóku munninn of full-
an af því að þeir misreiknuðu
andstæðinga sína. Þeir héldu, að
þeir gætu hrætt þá. Það var
ekki aðeins . ræða Brynjólfs
Bj.arnasonar, þegar hann lýsti
yfir því, að grundvöllur stjórn-
arsamstarfsins væri br#tt fal'l-
inn. Katrín Thoroddsen hefur
jafnvel spillt enn meira fyrir
Iþessum flokki. Hún er að verða
ákjósanlegasti áróðursmaður
andstæðinga kommúnista. Við
bæjarstjórnarkosningarnar í vet
ur, eyðilagði hún stórum fyrir
flokknum. Og. við útvarpsum-
ræðurnar um daginn, sló hún
öll met í sóðaskap. Ég vei.t, að
kommúnistum er þetta ekki
ljóst, og við því er ekkert að
segja. En almenningur veit
þetta og það er nóg'.
Hannes á horninu.
„Tondeleyo”.
LEIKFÉLAG REYKJA-
VÍKUR hefur nú haft 10 sýn-
ingar á hinum vinsæla sjón-
leik ,,Tondeleyo“; 5 í vor og
5 nú í haust.
Skipt hefur nú verið um
leikanda í ei'nu aðálhlutverki
'leiksins og jafnframt eina
kvenhlutverkinu, hlutverki
Tondeleyo. Hefur Ing.a Þórð-
ardóttir farið með það hlut-
verk, en vegna þess, að hún
er á forum af landi burt, hef-
ur Herdís Þorvaldsdóttir tek-
ið við hlutverki hennar og
lék það í fyrsta sinn á sunnu-
dagskvöldið og tókst það
prýðilega.
Næsta sýning leikfélagsins
verður á miðvikudagskvöldið
Málflutningur og orðbragð
Þjóðviljans í ri.tstjóratíð
Kristins Andréssonar er eins
dæmi í íslenzkri blaða-
mennsku, og er þá blaða-
mennska fyrirrennara hans,
sem þótti að vonum slæm,
ekki undanskilin. Dag eftir
dag hefur Kristinn titlað and
stæðinga kommúnista ,,land-
ráðamenn", „svikara“ og
.,þjóðníðinga“. Og þegar
Kristinn taldi sér trú um, að
hann gæti sagt Brynjólfi og
Áka að fara úr ríkisstjórn,
tók hann að viðhafa þau um-
mæli um þann stjórnmála-
raann, sem Þjóðviljinn lof-
söng rnest fyrir nokkrum vik
um, að hann sé óheiðarleg-
asti stjórnmálaskúmur, sem
uppi hafi verið með þessari
þjóð.
Það verður ömurlegt vitni
um innræti Kristins Ándrés-
sonar, sem framtíðin fær af
lestri Þjóðviljans 1946. En
þótt ritstjórn Kristins sé með
mesturn endemum, sem sög-
ur fara af á íslandi, mun hon-
um hafa bezt tekizt að þjóna
eðli og tilgangi þess stjórn-
málaflokks, er valdi hann aö-
alr.itstjóra raálgegns síns.
Elín Grímsdóttir
DEMANTSBRÚÐKAUP
eiga í dag, 15. október, heið-
urshjónin Árni., Guðmunds-
son, fyrrv. hreppstjóri á Þóru
stöðum á Svalbarðsströnd,
og kona hans, Elín Gríms-
dóttir. Þau bjuggu i hálfan
fimmta tug ára á allri jörð-
inni Þórustöðum og ennþá á
nokkrum hluta jarðarinnar,
þótt Árni sé nú 87 ár,a að
aldji, en Elín áttræð.
Árni hefur verið hinn
mesti atorku- og dugnaðar-
maður alla sína ævi. Hann
var skipstjóri á hákarla- og
fiskiskipum um langt skeið
og þekktur fyrir vaskleika
sinn og dugnað við það, sem
og hvað eina, er hann lagði
fyrir sig. Hreppstjóri var
Árni samfleytt i 44 ár og
gegndi sveitarstjórnarstörf-
um um 18 ára skeið og var
um tíma oddviti sveitar-
stjórnar.
Allir þeir, sem Árna þekkja,
munu ljúka upp einum
munni um ágæte mannkosti
þessa aldna heiðursmanns.
Tryggur og traustur hefur
hann verið alla sína tíð. Það,
sem hann einu sinni hafði
sagt, það stóð eins og stafur
á bók, þrátt fyrir það, að
hann væri manna hlédræg-
astur og stilltur vel í hví-
vetna. Fastur fyrir, fámál‘1,
atgervis- og athafnamaður,
þannig hefur Árni ,alla tíð
4torrfið kunnin^jum fyrir
sjónir: Sannur höfðingi í
sjón og raun.
Kona Árna, Elín Gríms-
dóítír, hefur verið manni sín-
um mikill og góður förunaut-
ur. Dugnaðarforkur við allt
sem hún gekk að, stjórnsöm'
á heimili með afbrigðum, en
þó alla tíð hin kátasta og
léttasta í lund. Mikilsvirt
utan heimilis jafnt sem inn-
:an o,g höfðingi heim að
sækja, enda heimilið víðfrægt
fyrir gestrisni og frábæran
beina. Dugnaði sínum og at-
orku þurfti Elín líka oft á að
halda, þegar bóndi hennar
var langdvölum að heiman
við sjósókn, en heimilið stórt
og i mörgu að snúast. Enda
oft sagt, að jafnrétti væri
mikið með þeim hjónum, þar
sem Elín væri að sínu leyt-
inu jafn stjórnsöm og af-
kastamikil við heimilisstörf-
in og Árni við sjósókn sína
og aðra vinnu utan bæjar.
Margur bitinn og sopinn mun
og liafa hrokkið af borðum
þessara heiðurshjóna til
handa fáteekum og lítilsigld-
um og áttu lítilmagnar alltaf
öruggt athvarf þar sem var
Þórustaiaheimilið.
Hjónaband þeirra Árna og
Elínar hefur verið með slík-
um ágætum, að ekki munu
Árni Guðmundsson.
vera mörg hjónabönd á ís-
landi, sem taka því fram að
innileik o.g samstilling sáln-
anna, jafnt í blíðu sem striðu.
Þau get,a því nú, háöldruð,
horft um öxl og verið örugg
um mikinn ávöxt og góðan
að loknu dagsverki. Þau finna
eflaust í dag ylinn, sem andar
til þeirra þakklæti og biður.
þeim bænar um fagurt og
farsælt ævikvöld. Oskirnar
um sæmd og sigur þeim til
handa berast frá brjóstum
allra þeirra mörgu, sem þau
hafa glatt og gefið gott for-
dæmi með hegðun sinni og
háttprýði.
Guð gefi þeim fagurt ævi-
kvöld og farsæla beimkomu.
S. H.
Regnkápur
mislitar og glærar.
Enskar plastik-regn-
kápur.
Silkisokkar, 3. teg.
Ullarpeysur,
Bómullarsoklíar,
Sportsokkar drengja,
Drengjabuxur, ©. fl.
Nýkomið.
Dyngja h.f.
Laugaveg 25.
Vegna fyrirspurna,
skal þess getið, að við
seljum í lausasölu nokk
ur eintök af EGÍLS
sögu og Njálssögu, verð
12 kr. 10 kr. Bækurnar
eru með myndum og
kvæmum skýringum.
Bókaútgáfa Menningar-
sjóð og Þjóðvinafél.
Okkur vaníar
á skrifstofu
Pétur Þ. J. Gimnarsson,
Heildv. Landstjarnan,
sími 2012.