Alþýðublaðið - 10.11.1946, Page 3

Sumiudagur 10. nóv. 1946.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Afmælissamfal við níræðan erfiðismann:
íf1
:g er sjá
oiium minum
.. tók á móti
sjálfur..
r i
„ÉG LÆT EKKERT viðtal
eiga við mig. Ég hef ekkert
að segja. Ég er bara eins og
hver annar maður, sem verð-
ur níutíu ára. Það verða
margir og það er svo sem
ekki í frásögur færandi, ekk-
ert imér að þakka svo sem,
eða okkur, sem verðum þetta
gamlir. Það er bara forsjónin
og forlögin drengur minn.
Þér þýðir ekkert að reyna að
fá viðtal við mig, ég ilœt ekk-
ert hafa upp úr mér.“
Svona tók á móti mér í gær
upp úr hádeginu Þórður Þor-
seinsson, Linnetsstíg 2 í
Hafnafirði. Hann sat á stól-
kolli í kjallara og miðstöðv-
arketill var við hliðina á
honum, en litið borð fyrir
framan hann og á því lágu
lítil smíðaverkfæri og neta-
nálar, sem hann er að smiða.
Hann er lítill maður, skegg-
laus, hreiniitkaður, augun
gáfuleg og eins og þau sjái
miklu lengra en venjuleg
augu. Hann er svo kvikur, að
ég hef aldrei fyrr séð svo
kvikan mann sextugan, hvað
þá níræðan.
Ég frétti fyrir hálfum mán-
uði, að Þórður yrði níræður
11. nóvember, og þess vegna
fór ég að tala við hann, því
eitt af því allra skemmtileg-
asta, sem ég geri, er að rabba
við gamalt og lifsreynt fólk.
En það var búið að segja mér,
að hann gæti átt það til að
vilja ekki segja neitt, því að
hann gæfi fremur lítið fyrir
blöð cg blaðamenn, en því
meira fyrir sjómennsku og
sjómenn. Mér leizt helduv
ekki á blikuna, þegar hann
byrjaði svona.
— En við getum svona
rabbað svolítið, — byrjaði ég
varlega.
„Rabbað? Ja, ég yeit ekki
hvað þú kallar það. Ég er svo
sem ekkert á móti þér, og
mér er meira að segja vel við
Hannes. En ég gef ekki neitt
svona viðtal í blöðin með
myndum og þess háttar. Ég
er ekkert merkilegur maður,
þó að ég verði svona gamall.
Ég þakka það bara sjónum.
í fimmtíu ár hef ég svo að
segja á hverjum degi baðað
mig úr sjó, og ég hef drukk-
ið sjó, og ég hef starfað á sjó.
En .hvaða fréttir eru þetta
íyrir b.löð og svoleiðis? Mað-
,u.r fór að basla strax, þegar
maðúr gat gengið. Og tuttugu
'ára 'garhajl, keypti ég mér
láiisárnahhsbréf,- og síðán héfj
iég ■ J Verið sj áífs rhín:s ■ Hérrá.■
Þáð kó£taffií?2 krónuí,j ög’þáj
átti ég'tvsér krónur eftik Eni
það . var: mikils. virðh 'fýrirí
memr í þá daga að fá svona-
þréf. Þeim fannst, að með því:
yr$u þeir frjálsir, Svo vgr nú
I nckkurn tíma. En svo hef ég
! stundað smiðar og geri það
I enn. Ég er sjálfs míns herra,
skilurðu, alveg sjálfs míns
herra. Ólafur minn var einu
sinni húsbóndi minn, en bara
á sjónum, sérðu, ekki hér.
En hér líður mér vel hjá hon-
um og Guðrúnu minni.“
Og um leið lítur Þórður
gamli. næstum því ástföngn-
um augum yfir borðið til hús
freyjunnar. Hún er Ijóshærð,
fríð kona, Árnesingur, ilíkast
til frændkona mín.
„Ég skal segja þér,“ segir
Þórður allt í einu. „Ég stúd-
eraði töluvert lækningabæk-
ur í gamla daga. Ég veit ná-
kvæmlega hvaða efni eru í
sjónum. Þess vegna trúi ég
ur, sem ég er. nú hjá, en sjálfs á sjóinn — ja, og forsjónina
Þórður Þorsteinsson
Og nú hættir hann alveg,
ipka.S.,1. . !
j .:ý ' Þý. héfur átt , myn^rj
tírengi? segi ég, eins óg ég
hafi engan áhuga á neinú við-
jtáli.
„Drengirnir; já, en það er
svo Isem ekki mér að þakka.
Margir hafa átt myndarleg
bQBi.Dreiagirhir brutust sjálí-1
ir áfram. Þeir urðu alli skip-
stjóar. Þú hefur víst þekkt
þá: Þórður í Ráðagerði, Ólaf-
míns herra samt að öllu leyti,
drengur minn, — Gísli; hann
veiktist í Englandi og dó þar,
og svo Guðmundur. Hann
hefur verið mikið v.ieð Óla
Garða. Þeir hafa verið dug-
legir að komast áfram; það
er svo sem ekki mér að
þakka; þeir gerðu það sjáif-
ir. En að sjálfsögðu innpr,ent-
uðum við hjónin þeim guðs-
ótta og góða siðu í uppvext-
inum, gáfum þeim svona það
veganesti út í lífið, sem við
vissum bezt. — Já, konan
mín var góð kona. Hana
missti ég fyrir þremur árum.
Ég igiftist henni, þegar ég
var 29 ára gamall. Hún hét
Ragnheiður Ólafsdóttir. Hún
var sterk kona og góð. Það
er mikil gæfa að fá góðan
lífsförunaut."
Enn þagnar gamli maðurinn
og horfir í ,gaupnir sér. Svo
stríkur hann hnén, lítur á
mig og segir:
„Ertu bara kominn til að
að heilsa upp á mig?“
— Nú, ég átti svona ferð
hingað í fjörðinn. — Þú hef-
ur ekki átt mikið þegar þú
fórst að búa? Það var víst
þannig í gamla daga?
„Jahá, þig langar að vita,
hvað ég átti til. Ég átti bók-
staflega ekkert til. Jú, ég átti
Passíusálmana. Við fórum að
búa í Sperlahlíð. í Suðurf jarð-
arhrejQpi. Það var erfiður bú-
skapur. Við eignuðumst átta
börn. Já, og fimm eru farin
með móður sinni. Við vor-
ur afskekkt. Ég lærði, ljós-
móðurfræði hjá lækninum á
Bildudal og tók á móti öllum
mínum bþrnum sjálfur. Ég
var stundúm , póttur-. á aðra
bæi til að gegna Ijósmóður-
störfum. Maðúr gerði svo
sgm pljt sem m^ð,þ^rfH;Það.
yai’.-.nú þaþ;" , • ,j :
Og nu stepdnr ha.mi . upp.
,,Iýiltu ekkiEaffi? Eg, hugg^
að Guðrún mín hafi-kaff-i á
könnunni. Mér líkar bara vel
við þig. Þú ert svo ræðinn.“
Við göngum upp stiga cg
komam ■ í stofu Ólafs skip-
stjóra,, og.komi Jians. Og ka.fí-,
ið er borif) ú bproið.
f— Svo . fluttistu; úr., syeit-l
inni?
„Já; þetta er skrítin spurn-
ing. Þú sérð þó, að ég er hér!
Við fórum til Bíldudals. Ég
ÍStUjú4§^í^iéi%ðJbt™£pg;teé.r!
smíðar á sumrum. Svo fór ég
hingað fyrir 30 árum. Ég var
á togara með Ólafi mínum
vitanlega. Eg þvæ mér úr sjó
og ég drekk sjó og vildi helzt
geta verið á s.jó......Fjári
ertu fljótur að skrifa. Iívað
ertn e'^irleg-a að skrifa? Þú
færð ekksrt viðtal við mig.
Þetta e,- Lara ofan af; kjarn-
inn segist aldrei, sko. Skil-
urðu það? Já, þú ert ári fljót-
ur að skrifa. — Öllum leggst
eitthvað til.“
Og gamli maðurinn horfir
út í stofuna, eins og hann sjái
gegnum vegginn, inn i óráð-
inn fjarskann.
— ÍMikið ertu liðugur. Þú
hefðir getað orðið góður fim-
leikamaður.
Þessi níræði öldungur sprett
ur upjo og gengur fram og
aftur um stofuna teinréttur
og háleitt og andlitið allt eitt
sólskinsbros.
„Leikfimi var ekki til i
gamla daga, heyrðist ekki
nefnd, en ég glimdi. Ég hef
alltaf verið köttur liðugur.
Ég get meira að segja enn
þann dag i dag sygnt mig
með fætinum. Sjáðu.“
Og Þórður fer úr öðrum
skónum og sýnir mér.
„En svona lagað er ekki
mér að þakka; enginn gefur
sjálfum sér neitt, Það er for-
sjónin og forlögin."
—• Og sjórinn.
„Já, og sjórinn.“
— Og svo hefurðu alltaf
verið rólegur í tiðinni.
„Já, aldrei orðið fyrir
neinu. Ég hef tekið þvi, sem
að höndum hefur borið, með
jafnaðargeði. — Ja, oft varð
ég þó að leita styrks hjá kon-
unni minni lalskulegri. Hún
réði yfir mikilli sálarró,
miklum styrk.huga og hand-
ar. Ég á -henni mikið að
þákíka. Já, og ekki siður börn-
iin mín..; Én ekkert af þessu er
í fj'ásögurfærandi. Við erpm
svp mörg svona. Maður fylg-
íst,'sVó. sém með. Ég 'Krúka
alis ekki gléraugú'. Ilvérn
fjárann ertu að pára? —
Heyrðu. Ég er hræddur um,
að allt sé að fara i voða. —
Gjaldeyririnn er að verða bú-
ihrí'cg enginn veit neitt Um
heihá •stjó'rn- ’Ég slíal segja
þérþ að istjórrimálamenmrnir
þjást af hræðslu. Þeir eiga
bara að vera nógu djarfir og
gera það, sem þeim finnst
rétt fyrir þjóðina okkar. Þá
. fylgir.; fóHcið .þeim. jÞað ■ fýlg-
ir ekki huglausum ræflum.
Við megum ekki missa sjálf-
stæðið okkar vegna ósam-
ROLO
ármbandsúr
Vasaúr
Vegleg úr.
Nákvæmt gangverk.
Falleg form.
Við seljum einnig:
Loftvogir.
Sjónauka.
Stælckunargler.
Sendum gsgn póstkröfu.
Jðn Bigmunbsson
Skörtpripaverziun
Laugavegi 8.
Reykjavík.
Menningar- og minningar

ER I TJARNARBIO I DAG KL. 3.
Rannveig Smith: Þættir frá Vesturheimi.
Lansky-Otto leikur tunglskinssónötuna eftir
Beethoven.
Ólöf Nordal les upp kvæði eftir Tómas Guð-
mundsson.
Björn Ólafsson fiðlulsikari leikur: Systur í
Garðshorni, Ása, Signý og Iielga eftir Jón
Nordal.
Skúli Halldórsson leikur tvö frumsamin lög:
Impromtu og álfadans.
Stuðlið að menningarmálum kvenna og þjóðarinn-
ar með því að sækja þessa skemmtun.
Aðgöngumiðar seldir í Tjarnarbíó frá klukkan 11.
iðlusnHllngurlnn
með aðstoð
væÁtanífega mánudagmn: 11. nóvember' kl.
7.15 í GAMLA BÍÓ.’ ,
'Aðgöngumiðár t seldir í’ HljóðfæTöhúsinu, .
s.ími 3656 og í Bókaverizíun ísafoldár,
Austurstræti, sími 4527.
komulags.
Mikið ertu
drauma, Ég yeit örlög mín
fyrirfram og hef vitað þau
lengi. Ég geymi mína bók.“
Þegar ég kveð hann á
tröppunum, þrýstir hann
hendi mina og strýkurj.mér
öllum.
„Ja, þú fyrirgefur, hvernig
ég tók á móti þér. En svona
menn eins og ég er, getá,
ekk-ert annað sagt en *-al'Ifr
geta-' aðfíir-, sérir verða þetta
gámiir: ■ Og ég'er•eins ogbrin-
að fólk. Þú heilsar upp á rriig
næst, þegar þú kemur í fjörð-
inn. Eg er alltaf þarna A
kjallaranum. Ég smíða nálar
m sej;.þæyí}
óronar' df margar. þá bara
brenni ég þei.m.“
VSV. '