Alþýðublaðið - 03.01.1947, Blaðsíða 1

Umtaisefnið
í dag: Óspektirnar í
Reykjavík á gamlárs-
kvöld.
XXVII. árgangur. Föstudagur, 3. janúar 1947.
1. tbl.
Forysiugrein t
blaSsins í dag: Fyrsta
vandamál nýja ársins.
i mörg ar:
iega a mmm,
KLUKKAN 12 á gám.iárs-
kvöld slcaut slysavarnafélag-
ið stóru svifblysi upp af
Hafna.rhúsinu og átti })að ao
stíga 1000 fet upp i Joífið, og
•ljósmagn þess var 400 þús-
pnd lljóskerti. Slik fcfys, sem
'þ.etla eru notuð við björgun
skipa o.g‘ ílugvéla d dimm-
viðri, og eiga að lýsa um
svœði al'lt upp d 50 sjómJiur.
í gær þegar blaðið átti tal
við .slysavarnafélagið, hafði
það ek;ki fengið fréttir um,
hvað víðia 'bjiarminn aí blys-
inu hafði sézt. Þó hafði ha.nn
sézt greinilega á Akranesi
•og í Hafnarfirði, og hér birti
um ablan bæinn þegar blysið
dreifði sér út um himin-
hvolfið. Þannig sáu menn
sly savar naf élagsins, sem
sskutu blysinu upp, greini-
iega íólk, sem var á gangi úti
i Örfirisey, o.g höffnin varð
öll lupplljóimuð.
Er þetta fyrista tilraunin,
sem slysavarnafélaigið hér
igerir með siíkt svifblys, en
það fékk þau og tæki til að
skjóta þeim upp með á síðast
lliðnu sumri.
Blysin eru útbúin tveim-
ur fallhiífum, og .er önnur
fallihlífin éföst teininum úr
blysinu, ag svífur ,hann mjög
hægt tii jiarðar, eftir að blys
ið hefur dreift sér, þannig
að hann getur aldrei valdið
slysi. Teinninn úr blysinu,
sem skotið var upp á gaml-
árskvöld, kom niður í höfn-
ina rétt framan við hafnár-
igarðinn og ieið hainn mjiög
hægt niður í falílhlifinni.
ooregian mmm laini ira
b ejfr n r
@1 ireifii piiarnopyni.
EF SK.EÍLSÆÐI, óspektá- og ikveikjuæði, eins og var í
miðbænum á gaiíilárskvöld á aS haítla áfram við síík tæki-
£æri, verður iögreglan aS gripa íil mun alvarleg'rí ráðstaf-
ana, því aS s!ikt geíur ekki gengið. Þanaig fórust Erlingi
Pálssyni yfirlögregluþ.jóni orð, er hann skýrði frá einu
versta' gamlárskvöldinu í Keykjavík um margra ára skeið.
Þúsundir ungmenna söfnuðust saman í miðbænum,
.stóðu fyrir íkveikjum og árásum, reyndu að velta bifreið-
um, kldfruðu upp nýbyggingar og köstuðu stórum, heima-
tilbúnum sprengjum um allt. En allur meginþorri borgar-
búa var þó á heimiium sínum eða á fr.iðsamlegum skemmt-
unum. Á einum stað kom fjöldi fólks út á götu um mið-
nætti, söng og dansaði hringdansa og fagnaði hinu nýja ári.
Ljó.sadýrð yfir bænum var meiri og fegurri en menn muna
eftír, og hið mikla svifblys Slysavarnaféiagsins lýsti himin-
ínn upp.
Breiia síjárnin teknr
BREZKA STJÓRNIN tók
við stjóirn allra ensku kola-
námanna um mýárið, er lög
in um þjóðnýtinigu þeirra
gengu í gildi. Er þetta eitt
mesta skrefið i þjóðnýting-
aráformum ensku jafnaðar-
mannastjórnarinnar, og hinn
mesti viðburður í sögu
brezku þjóðarinnar.
Shinwell mámumálaráð-
herra hefur lýs't yfir því, að
iStjórnin hafi þegar tilbúnaf
áætlanir um rekstur nám-
anrna Qg framkvæmdir í
sambiandi við þær tiil margra
ára.
Eigendum námanna hefur
verið greitt andvirði þeirra
Lögreglan hafð.i míkinn
viðbúnað fyrir gamlárs-
kvöld. Allt lið hennar var til
búið, varðmenn settir á ýmsa
staði í bænum og á stöðinni
voru fimm útrásarsveitir.
Allt eldfimt hafði verið
hreinsað úr portum, þar sem
því varð við komið, en verð
ir settir þar, sem það var
ekki hægt.
Fyrir klukkan átta byrjaði
mannfjöldi að safnast í mið-
bænum með sprengingum og
ólátum. Voru þetta mest ung
lingar um tvítugt, og börn
niður í 7—8 ára aldur. Lýð-
ur þessi náði' sér í kassa með
rusli og trjáull í, og kveikti í
því, og varð til dæmis
snemma mikið bál við Fiski-
félagshúsið, neðarlega við
Ingólfsstræti. Slökktu lög-
reglumenn það með hand-
slökkviáhöldum.
Á Austurvelli höfðu fjór-
ir lögreglumenn verið settir
til að gæta jólatrésins, ög
voru gerðar margar atlögur
til að kveikja í því, en það
var altt hindrað. Þá náðu
einhverjir í tunnur í miðbæn
um og veltu þeim fyrir bif-
reiðar og köstuðu ýmsu
rusli í þær, en ekki tókst að
velta þeim, þótt það væri
reynt, vegna íhlutunár lög-
reglunnar.
Víða tókust handalögmál,
i sprengingar voru miklar og
j ólæti, en þegar leið á kvöld-
! ið var Austurstræti allt fullt
i af fólki, svo og Pósthússtræti
j og aðrar götur miðbæjarins.
i BTJNAÐARBANKINN OG
íLÖGREGLUSTÖÐIN
! Lögreglan varð vör við
' það, að óaldarseggir tóku að
klifra upp á palla hinnar
nýju byggingar Búnaðar-
bankans, og huggðist að
stöðva þá. Fóru nokkrir
lögregluþjónar upp á eftir
þeim, og eltu einn alla leið
upp á þak hins nýja stór-
hýSis. Þar var hann tekinn
og bundinn, syo að hægt var
að hala hann niður af hús-
inu eins og steyputunnu.
Þegar hann var kominn að
neðsta pallinum, skar ein-
hver ókunn persóna á reipið,
og féll hann niður í spýtna-
rusl. Ekki meiddist hann, en
varla var lögreglan að hon-
um komin, þegar mannfjöldi
ruddist þar að og ætlaði að
bjarga fanganum. Varð lög-
reglan að verja sig með
kylfum.
Á tólfta tímanum var aðal
atlagan gerð á lögreglustöð-
ina. Hafði Pósthússtræti ver-
ið afgirt með köðlum, en
þeir voru skornir í sundur,
iþegar lögreglan varð að
fækka liði sínu þárna til að
senda á aðra staði. Kastað
var steinum úr Hafnarstræti
á stöðina, svo og stórum
sprengjum. Stór bomba fór
inn um kjallaraglugga á Póst
húsinu, en átta rúður voru
brotnar í lögreglustöðinni.
Rúður voru brotnar í mörg-
um öðrum húsum í miðbæn-
um, t. d. stjórnarráðinu.
MARGAR HANDTÖKUR
Lögreglan tók mjög marga
fasta þetta gamlárskvöld.
Útrásardeildirnar voru í
gari«i frá því snemma um
kvöldið þar til á fjórða tím-
anum um nóítina. Ölvaðir
menn, brennuvargar og
sprengjukastarar voru tekn-
Framh. á 8. síðu.
Samskot fara nú fram á Bretlandi til að kaupa líkneskl
af Franklin D. Roosevelt, sem brezki myndhöggvarinn Sir
William Reid Dick er nú að gera, og á líkneskið að standa
í London. Myndin sýnir myndhöggvarann með lítið líkan
hins fyrirhugaða líkneskis.
Margar árásir Gyðinga á sföðvar
Breta í Palestínu í gæi
þýðuflokksins.
GYÐINGAR gerðu í gær miklar árásir á herstöðvar
Breta í Palestínu, drápu að minnsta kosti einn mann og
særðu marga fleiri. Mesta árásin var gerð á herstöðvar við
Tel Aviv, og notuðu árásarmenn handsprengjur og vél-
byssur. Eftir hálfrar klukkustundar orrustu voru Gyðing=
arnir hraktir burtu, en tveir menn höfðu særzt.
Um svipað levti voru árás-
ir gerðar á öðrum stað, og
sprengjum kastað í bifreiða-
geymslur hersins. Á enn
einum stað rakst brvnvagn
á jarðsprengju og einn liðs-
foringi fórst, en margir her~
menn særðust. Þá var ráðizt
á íbúðarhús fjölskyldna
brezkra hermanna í Jerú-
salem.
Sir Alan Cunningham,
yfirforingi Breta í Palest-
ínu, mun koma til London
innan skamms til víðræðna
við brezku stjórnina um
Palestínumálin.
ÞRIÐJUDAGINN 7. jan.
mætir Alþýðuflokksfólk,
eídri ,:cg yngri, til jóla- og
nýársfagnaðar í Breiðfirð-
mgiabúð.
Klukkan 4 he-fst jólatrés-
skemmtun fyrir börn.
Kluikkan 9 hefst skemmt-
un rfyrir fulloirðna. — Fjöl-
breyfct skemmtiatriði, dans.
Aðgöng'Umiðar að báðum
skemmtununum verða seldir
frá kl. 10 á mánudag 1 skrif-
stofu Alþýðuflokksins og i
aðálltsölubúð Alþýðubrauð-
gerðarinnar, Laugavegi 61.
Nánar auglýst á sunnudag.