Alþýðublaðið - 08.01.1947, Blaðsíða 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Miðvikudagur, 8. ffian. 1947.

Úígefandi: Alþýðuflokkurina
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
■ Símar:
Ritstjórn: símar 4901, 4902.
Afgreiðsla og auglýsingar:
4900 og 49ÖG.
Aðsetur
í Alþýðuhúsinu við Hverf-
isgötu.
Ver® í lausasölu: 40 aurar.
Sett í Alþýðuprentsmiðjunni
Prentað í Félagsprentsm.
«39*^ ------------------------
ÞAÐ þótti miklum tíðind-
tum sæta, eins og erlendar
'fregnir bera með sér um ára-
mótin. að lögin um þjóðnýt-
ingu kolanámanna á Eng-
• landi gengu þá i igildi. Og
víst er það stómóðburður í
sögu Englands, pessa gamla
«g marglofaða lands einstak-
lingseignariréttarins og einka-
íramtaksins; en þó er þjóð-
.nýting kolanámanna ekki
bema einn, að visu mikilýæg-
<ur, þáttur í miklu víðtækari
þjóðnýtingaráformum brezku
j af naðarmanniast j órnarinnar,
sem væntanlega eiga eftir að
gerbreyita hinu brezba þjóð-
i'élagi á tiltölulega stuttum
tíma og gera sósíalismann
þar að veruleika á grundve'lli
frelsis og nieirihlutavilja
þjóðarinnar.
Brezki Alþýðuflokkurinn
vann 'hinn glæsilega kosn-
iingasigur isinn sumarið 1945
með þjóðnýtingu allra höfuð
atvinnuvega landsins efst á
stefnuskrá sinni. Það leikur
þvi ekki á tveimur tungum,
hver vilji brezku þjóðarinn
ar er. Hún var þess vel
minnug, hvernig einstaklings
iramtakið og auðvaldsskipu-
iagið brást eftir fyrri heims-
styrjöldina og atvinnulevai og
meyð urðu hlutskipti hlnnar
á áratugunum milli styrjald-
anna. Hún vildi ekki íifa þá
Jtíma upp aftur eftir hörm-
ungaF'og fórnir síðari heims-
styrjaldarinnar; og því fylkti
'hún sér um stefnu Alþýðu-
■flokksins ’afnaðarstefnuna og
þjóðnýtmgarstefnuna, i þessi
■stríðslok. Það er með fullu
*fylgi hennar, sem hrezka
j afnaðarmannastj órnin hefur
nú færzt þjóðnýtingu nokk-
'urra stærstu atvinriuvega
Énglands í fang.
Fyrsta skref stjórnarinnar
■á þessari braut var þjóðnýt-
ing Englandsbanka; en hið
næsta var þjóðnýtíng kola-
r.ómanna. sem nú einnig er
orðin að veruleika. Boðað
hefur verið, að stá.l- og járn-
iðnaðurinn verði líka þjóð-
nýt'tur innan skamms, svo og
flejst hín stærr'i samgöngu-
tæki landsins, þar á meðal
járnbrautirnar og flugvél-
larnar í innanllandsílúgi. En í
•'sambandi við víðtækar al-
mannatryggingar, sem verið
er að setja lcg um, íhafa öll
sjúkrahús þegar verið tekin
í hendur hins opinbera og
læknar orðið opinberir þjón-
wstumenn.
Allt hefur þetta fgrið fram

Fagurt vetrarkvöld. — Mjallhvítur snjór og
glampandi tunglsljós. — Það var eins og hvert
hýli biði manni heim. — Unga fólkið og vetrar-
ferðalögin. — Ferðalögin um jólin. — Jólafríin
búin. — Skemmtanir fyrir börn og skémmtanir
fyrir gamalt fólk.
ÞAÐ ER LANGT SÍÐAN
maður liefur séð svo dásam-
lega fagurt vetrarkvöld eins og
var í fyrrakvöld. Borgin var
mjaíllivít og umhverfi hennar
í glaða tunglsljósi. Ljósin
blikúðu í hvítri fegurðinni og
það var eins og hvert hús í
borginni og býli utan hennar
byði manni heim. — Það er
lítið um vetrarfegurð þegar
snjóinn vantar. Ég sagði við
; miðaldra mann, sem ég hitti.
„Það er .fallegt núna“.- Hann
svaraði: „O, — þetta kannast
maður svo sem við frá fyrri
dögum. Oft hef ég verið einn á
förnum vegi um svona kvöld.“
Ég gat trúað því. Hann gekk
oft í verið fyrrum.
ÉG SAGÐI við unga fríska
íjtráka, sém ég liitti. „Gaman
væri nú að vera á skíðum uppi
á fjöllum, á leiðinni heim í
hlýjan skála eftir langa göngu,
þreyttur en heitur.“ ,,Uss‘„
svaraði' einn þeirra. „Heldur
vil ég sitja hér í hlýjunni og
vera ekki að því banriséttu
bardúsi. En fagurt er kvöldið.
Það er satt, og vel get ég notið
fegurðar þess héðan úr glugg-
anum." Það skildi ég ekki, tók
mér híl og ók út fyrir bæinn.
ÞAÐ HEFCR VERIÐ heldur
lítið um skíðaferðir í vetur
sem vonlegt er. Veðráttan hef-
ur bannað þær. En ekkert hygg
ég að sé eins liollt fyrir unga
fólkið og að ferðast, ekki að-
eins á sumrum, heldur miklu
fremur á vetrum um snævi-
þakin fjöíl. Það herðir ung-
dóminn, gerir hánn sterkari og
betri, vekur áræði hans og
framtalc, fær hann til að leggja
sig* fram við stcírf sín hver sem
þau eru og hvar sem þau eru
unnin.
OG VIÐ ÞETTA tækifæri vil
ég segja það, að hin stórá og
fallega bók Guðmundar frá
Miðdal „Fjallamenn“ er eins
og langt og fagurt ferðalag.
Frásögn hans er svo lifandi og
Úrvalsbækur til skemmtilesturs;
myndir hans svo fallegar, að
manni finnsí jafnvel að maður
sé þátttakandi í ferðalaginu.
Það er eins og maður sé að
berjast við fönn, að maður sé
að klífa tindinn. Og þetta allt
gatur maður líka séð á Guð-
mundi sjálfum, framkomu hans
og tali.
NÚ ERU jólafríin búin. Þrett
ándinn er búinn og í gær og í
dag byrja skólarnir aftur. Að
þessu sinni hafa menn getað
farið burt úr borginni um jól-
in í ríkara mæli en áður. Einn
daginn skýrði póst- og síma-
málastjóri frá því, að þann dag
væru 400 manns á leiðinni til
bæjarins með sérleyfisbifreið-
unum. Þetta mun vera algert
einsdæmi um áramót. Það er
líka varla hægt að segja, að
leiðin norður hafi nokkru sinni
teppzt í vetur, nema ef vera
skyldi þessa dagana.
HELDUR VIRÐIST vera að
draga úr því, að haldnar séu
jólatrésskemmtanir fyrir börn.
Þetta er líka eðlilegt. Kjör al-
mennings hafa batnað svo stór-
kostlega á umliðnum árum, að
tiltölulega fó börn verða út-
undan í jólagleðinni. Fýrir
nokkru sagði maður við mig,
en hann hefur stjórnað æsku-
lýðsfélagsskap í tugi ára að nú
hefði hann litla ánægju af því
að sjá um jólatrésskemmtanir
fyrix börnin vegna þess að þau
væru hætt að hafa þó ánægju
af þeim, sem var fyrrum. Yfir-
leitt færu þau heim óánægð.
VÆRI EKKI heppilegra, að
fjölga skemmtunum um jóla-
leytið fyrir gamalt fólk? Það
man fyrri tíma. Það sækir
sjaldan skemmtanir, flest fer
aldrei á skemmtun. Þetta yrði
því eina skemmtun þess á ár-
inu. — Ég hef undanfarin ár
sótt einá skemmtun á ári fyrir
gamalt fólk, í Hafnarfirði, og
lesið þar eitthvað fyrir það.
Þarna skín ánægjusvipur af
Framh. á 7. síðu.
með friðsamlegri löggjöf, og
eigendur 'þeirra fyrirtækja,
sem þjóðnýtt hafa verið,
féngið fulilt endungjald fyrir
þau. Hefur. og í mörgum til-
ifellum tekizt að tryggja fyr-
irtækjurtum áfram starfsr
krafta þeirra og mikilvæga
reynslu.
Það lætur að líkum, að
þjjóðnýtingin á Englandi veki
■hina mestu athygli um allan
'hinn frjálsa'' heim. Aldrei
fyrr í sogunni hefur slík ger-
breyting farið fram á at-
vinnulífi og þjóðfélagshátt-
um neinis lands á isvo friðr
samlegan og lýðræðiSlegan
hátt. Það dylst engum, að
með þjóðnýtingunni á Eng-
landi er verið að kveða niður
þá rótgrónu hjátrú, sem við-
burðir síðasta aldarf jór|5ungs
á Rússlaiiai: hafá skapað.' að
þjóðnýting atvinnuveganna
og sósíalisminn sé ekki fram-
kvæmanleguir nema með
blóðugri býltingu og afsali
þeirra dýrmætu mannrétt-
inda, sem þjóðimar haía öðl-
azt í aldalangri baráttu. Þjóð
nýtingin á Englandi er þvert
á ontióti að sanna, að isósial-
isminn er ávpxtur lýðræðis-
ins á vissu þroskastigi þess
og freki og isósíalismi engar
mótsetningar, þó að svo 'láti
út i frumstæðu þjóðfélagi
austur á Rússlandi, sem aldr-
ei hefur þekkt frelsi eða lýð-
ræði.
Þjóðnýtingin á Englandi
táknar því ekki aðeins tíma-
mót i sögu tarezky þjóðarhmr
ar, heldur og í sögu hinna
vestrænu lýðræðisþjóða yfir-
leitt. Áhrif hennar imunu viða
gera vart yið sig: á,komanþi
hofur göngu síha.
&
Eitt vihsælasta tímarit landsins, Heimil-
isritið, byrjar bókaútgáfu sína undir
nafninu Eeyfara-útgáfan með því að
bjóða í-slenzkum lesendum tíu góðar og
skemmtilegar skáldsögur eftir heims-
kunna höf'Uiída.
10 bækur, 2000 blaðsíður, fyrir aðeins 100 kr.
Ódýrustu bækur, sem fást á bókamark-
aðinum. Bækurnar eru mjög vel gefnar
út, með fjórlitri kápu og þannig skorn-
ar, að þær f ara vel í skáp.
Reyfara-bæfcurnar
byrja að koma út í þessum mánuði.
Fimm fyrstu bækurnar eru að verða til:
Flækingarnir, eftir Jack London.
í afkima, eftir Somerset Maugham.
Guia bandið, eftir Edgar Wallace.
Fyfsta nóttin, eftir Prokosoh.
Látuni drottinn dæma, .
eftir B. A. Williams.
Tvær síðastnefndu bækurnar voru metsölu bæk-
ur víða um heim í fyrra, og hin siðastnefnda var
sýnd hér sem kvikmynd í haust, og náði þá mjög
miklum vinsældum.
Allir, sem unna lestri góðra skáldsagna
verðá að eignast EEYFARA-bækurnar.
Bókaútgáfa Heimilisritsins
Box 263.
Garðastræti 17, Aðalstræti 18,
Grettisgötu 64, Laugavegi 100.
Undirit. .. . óska- að gerast fastur áskrifandi að
Réyfurunum og greiði hverja bók með kr. 10,00,
auk burðargjalds.
Nafn
Heimili
_ Heimilisritið
Box 263, Reykjavík
"JJ'-Í ÍKiV'% { ■‘•'‘7<o,: 'avjL r.h'íiú ihé.
^U'ú-s. ■ííVv •iaiai 'U'ÓKV
frrrr