Alþýðublaðið - 17.07.1947, Síða 2

ALÞVÐUBLAÐIÐ
Fimmtudagur 17. júlí 1947.
Minningaror$
Guðnuindur Sveinsson kaup-
féiagssijóri
ÞEGAR KAUPFÉLAGI
HAFNFIRÐINGA var stofn-
að upp úr Hafnarfjarðar-
deild Kron sumarið 1945, ■
þurfti það að sjálfsögðu á
framkvæmdastjóra að halda,!
og vitanlega skipti það félag-
ið ákaflega miklu máli, hvern
ig sá maður reyndist, sem
átti að sjá um starfsemi þess
og framkvæmdir fyrstu ár-
in. Ýmsir álitlegir menn stóðu
til boða, en ráðinn var til
starfans skrifstofustjóri Kaup
félags ísfirðinga. Guðmund-
ur Sveinsson.
Guðmundur var maður á
bezta starfsaldri, fæddur 24.
júní 1905 að Flateyri við
Önundarfjörð, sonur hjón-
anna Sveins Sigurðssonar og
Kristínar Bjargar Guðmunds
dóttur, er þá 'áttu heima á
Flateyri, en höfðu áður búið
inni í Önundarfirði. Ættar
Guðmundar verður ekki get-
ið hér að öðru en því, að í
marga liðu voru forfeður
lians búnandmenn í Önund-
arfirði og einnig í Dýrafirði,
síiðjandi alþýðumenn, sem
börðust ævilangt með léleg-
um tækjum við óblíð lífsskil-
yrði á landi og sjó, söfnuðu
sjaldnast auði fremur en
stéttarbræður þeirra annars
staðar á landinu, en datt hins
vegar aldrei í hug að gefast
upp í lífsbaráttunni. Á slík-
um stofni var Guðmundur
Sveinsson viðeigandi kvist-
ur.
Guðmundur ólst upp hjá
foreldrum sínum, fyrst á
Flateyri og síðan á ísafirði
og fluttist með þeim til Hafn
arfjarðar 1923.
Námi við Samvinnuskólann
Jauk Guðmundur vorið 1929
og réðst þá þegar til Kaup-
félags ísfirðinga sem bókari
og síðar skrifstofustjóri.
Nokkru seinna giftist hann
Guðrúnu Sigurðardóttur úr
Hafnarfirði, mestu myndar-
konú. Lifir hún mann sinn
ásamt fimm börnum þeiíra,
hinu elzta á 15. ári.
Á ísafirði dvaldist Guð-
anundur í rúm 16 ár eða þang
að til er hann tók við fram-
kvæmdastjórastörfum í
Kaupfélagi Hafnfirðinga
haustið 1945, eins og fyrr er
sagt. Þótti hann því betri
starfsmaður á ísafirði, sem
hann var þar lengur, sam-
vizkusemi hans og vand-
virkni fágæt, lipurð mikil og
góðvilji, iðjusemi og ósér-
plægni með afbrigðum. Hafði
Guðmundur Sveinsson
hinn ágæti kaupfélagsstjóri
Isfirðinga, Ketill Guðmunds-
son, hi’nar mestu mætur á
Guðmundi og þeir hvor á
öðrum, enda mátti segja, að
í mörgu væri Guðmundur
yfirmanni sínum önnur hönd
in og ekki sú lakari.
Guðmundar naut skemur
við en skyldi í störfum fyrir
Kaupféiag Hafnfirðinga, og
kom þar hvorki til hans vilji
né kaupfélagsmanna, heldur
réð því sá, er ríkari var, því
að Guðmundur andaðist
snögglega á heimili sínu
mánudagskvöldið 7. júlí s. L
Er það kaupfélaginu mikill
missir, þótt vænta megi, að
á slíku sviði verði unnt
að fylla skarðið, að maður
komi' í mannst stað. En
sá mlssir, sem kona Guð-
mundar og börn hafa orðið
fyrir, verður þeim aldrei
bættur.
Þótt tíminn yrði þannig
ekkl langur, sem Guðmund-
ur var kaupfélagsstjóri í
Iiafnarfirði, nægði hann þó
til að sýna, að vel hafði tek-
izt valið á fyrsta forstöðu-
manni hins unga kaupfélags.
Það mun hafa verið með
nokkrum ugg, að Guðmund-
ur tók það starf að sér. Hon-
um var ljóst, að nýtt kaup-
félag. á erfiðari aðstöðu um
margt en gömul félög, ekki
aðeins fjárhagslega, heldur
og á ýmsum öðrum sviðum.
En sá uggur reyndist ástæðu
laus. Guðmundur hafði ver-
ið farsæll maður.í starfi sínu
á ísafirði, og hann varð það
engu síður í Hafnarfirði, þótt
ábyrgðin, sem á honum
hvíldi þar, væri þyngri. En
ströfum hans fylgdi enginn
há\raði. Hann gekk að starfi
sínu hljóður og kyrrlátur, al-
úðlegur og hlýlegur við starfs
fólk og viðskiptamenn, reynd
ist drjúgur í verki og gaf
gaum að miklu fleira en
hann hafði orð á. Hann var
dulur maður og hafði ótrú á
öllu glamri, og ekkert var
honum fjær skapi en að ber-
ast á og hreykja sér eða starf
semi' sinni. Hann hafði enga
trú á, að það hús fengi stað-
izt til lengdar, er á sandi
væri byggt. Eitthvað kann
þetta að hafa háð honum í
starfi hans á þessari öld aug-
lýsinga og yfirborðsmennsku,
en það mun fyllilega hafa
unnizt upp aftur með frá-
bærri trúmennsku hans, iðju
semi og samvizkusemi í smáu
sem stóru. Hann lifði í starfi
sínu. Hann tók sér mjög
nærri, ef eitthvað gekk mið-
ur en hann taldi að ætti að
vera, alveg eins og hann á
hinn bógi'nn gat orðið inni-
lega glaður yfir því, sem vel
tókst. En það einkenndi þó
kaupfélagsstörf hans mest,
að þau voru honum hugsjón.
Kaupfélag var í hans augum
annað og meira en verzlun-
arfyrirtæki eingöngu, *það
var mennlngarfyrirtæki,
byggt á samhjálp og sam-
vinnu alþýðunnar, stofnað
og starfrækt til þess að gera
þjóðfélagið heilbrigðara og
þroskavænlegra. Hann ætlað-
ist til meira af kaupfélags-
verzlun en annarri verzlun,
en hann ætlaðist jafnframt
réttilega til skilnings kaup-
félagsmanna á gildi félags-
skaparins, og það fékk
honum gleði hvenær
sem hann varð var við
slíkan skilning. Hann talaði
ekki mikið um hugsjónir, en
þeir, sem honum voru kunn-
ugastir, fundu, hvernig þær
vermdu skap hans og gáfu
lífinu gildi í hans augum. Og
hann var ekki svo fáorður
um hugsjónlr vegna þess, að
hann kynni ekki að koma
orðum að því, sem hann vildi
segja, því að hann var skýr í
hugsun og hagur á mál, endá
prýðilega ritfær, þótt hann
gripi sjaldan til þess. Hitt
var heldur, . að hugsjónir
voru honum svo sjálfsagðar,
að ekki tók að hafa orð á því,
og þó jafnframt svo hjart-
fólgnar, að honum var ógjarnt
að hafa þær á vörum sér, eins
og títt er um dula menn og
tilfinninganæma.
Ungur að aldri gerðist Guð
mundur Sveinsson góðtempl-
ar og var það til æviloka.
Stefna og hugsjónir bindind-
ismanna voru honum að
skapi. Hann var ekki. bind-
indismáður fyrst og fremst
sjálfs sín vegna, heldur
vegna annarra. Hann- vann
mikið starf í félagsskap templ
ara og gegndi þar ýmsum á-
byrgðarstörfum, var t. d. um
skeið æðsti templar í umdæm
isstúku Vestfjarða. Störf
hans fyrir unglingaregluna
munu seint metin til fulls.
Auk þeirra starfa, sem allir
sáu, lagði hann oft í kyrrþey
mikið verk í að reyna að
forða einstökum mönnum frá
drykkjuskap og afleiðingum
hans. Þar eins og annars stað
ar kærði hann sig ekki um
að sýnast. En hann hafði heil
brigða þrá til að vera. Það
mun sízt ofmælt, sem einn af
forustumönnum templara
sagði fyrir skömmu við þann,
sem þessar línur ritar: „Ef
við ættum sæmilega stóran
hóp af mönnum, sem störf-
uðu eins og Guðmundur
Sveinsson, þá horfði vænlega
ffyrir málefni okkar.“
Snemma hneigðist hugur
Guðmundar til fylgis við jafn
aðarstefnuna. Hann varð hrif
inn af hugsjóninni um bræðra
lag og jafnrétti. Þeirri hug-
sjón brást hann aldrei. Hann
lét ekki mikið að sér kveða í
flokksstarfsemi Alþýðuflokks
ins, gaf sér ekki tíma til þess
frá daglegum skyldustörf-
um, en aldrei hikaði hann
við að fylgja því máli, er
hann taldi1 rétt, og hann varði
allri ævi sinni til þess að gera
hugsjónir jafnaðarstefnunnar
að veruleika í hversdagslífi
manna.
Mér finnst, að síðasta verk
Guðmundar Sveinssonar í
þessu lífi sé einkennandi fyr-
ir lífsstefnu hans, en það var
að hlúa að yngstu dóttur
sinni, tæplega tveggja ára
gamalli. Hann var maður,
sem jafnan var í þjónustu
hins vaxandi lífs, hvar sem
hann fór og hvað sem hann
gerði, hugsjónamaður, sem
ekki miðaði starf sitt fyrst og
fremst við líðandi stund,
heldur við framtíðina, prúð-
menni, sem jafnan leitaðist
við að skilja þá, er hann átti
skipti við, drengskaparmað-
ur, sem hvarvetna vildi verða
til góðs, hlýr og heill í huga,
vandur að virðingu sinni í
orði og verki. Án slíkra
manna verður engum góðum
verkum komið fram. Án
slíkra manna fær ekkert þjóð
félag þrifizt. Þess vegna er
þeirra svo mikil þörf hjá lít-
illi þjóða, þar sem allt er í ör-
um vexti. Þess vegna er svo
mikil eftirsjá að hverjum
þeirra, sem hnígur á miðj-
um starfsaldri. Þess vegna
saknar fjöldi manna Guð-
mundar Sveinssonar, og þeir
mest, sem þekktu hann bezt.
Ólafur Þ. Kristjánsson.
Morgunn
er nýkominn út og flytur
margar ritgerðir og greinar um
sálfræðileg og dulræn efni.
r
Utsvars- og
skattakærur
skrifar
Pétur Jakobsson,
Kárastíg 12.
Brunabótafélag
íslands.
vátryggir allt lausafé
(nema verzlunarbirgðir).
Upplýsingar í aðalskrif-
stofu, Alþýðuhúsi, (sími
4915) og hjá umboðs-
mönnum, sem eru í
hverjum kaupstað.
Púsningasandur.
Fínn og grófur skelja-
sandur.
Möl.
GUÐMUNDUR
MAGNÚSSON,
Kirkjuvegi 16. Hafnar-
firði, — Sími 9199.
Kaupum tuskur
Baldursgötu 30.
Munið Tivoli.
Baldvin Jónsson
hdl.
Málflutnir.gur. Fasteignasala,
Vesturg. 17. Síml 5545.
Minningarspjöld, Barna-
spítalasjóðs Hringsins
eru afgreidd í
Verzlun
Augustu Svendsen,
Aðalstræti 12 og í
Bókabúð Áusturbæjar,
Laugavegi 34.
G
O
1 L
í
'A
rsn
w
t\T
y.«,,í4íW
\, r\ , ' W V>
J