Alþýðublaðið - 30.03.1949, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 29. marz 1949.

'ALÞVÐDBLADIÐ
í
Ræða Sfefáns Jóh, Sfefánssonar forsæfisráðherra á alþingi í fyrrakvðld um
SÍÐUSTU MÁNUÐI hefur
mikið verið um það rætt á ís-
landi, að átök kynnu að verða
lum örlagarík spor í sambandi
við athafnir og ákvarðanir ís-
lendinga í utanríkis- og öryggis
jnálum þjóðarinnar.
Þetta er vissulega rétt. ís-
lenzka þjóðin er stödd á vega
móturn. í heimi umsvifamikilla
og örlagaríkra athafna á hið
unga íslenzka lýðveldi að táka
lákvarðanir, er verulegu máli
skipti um framtíðaröryggi og
fylkingasamstöðu þjóðarinnar-
Ófriðarárin.
Árla í nýafstöðnum heimsó-
friði varð öllum íslendingum
það ljóst, er augu höfðu opin, að
Jandið stóð ekki lengur utan
Við hin geigvænlegu átök,
Stríoið var komið að okkar eig-
ín bæjardyrum.
Þegar syrti í álinn og allt út
lit varð ískyggilegt fyrir lýðræð
Isþjóðirnar í baráttu þeirra við
pfbeldi, einræði og yfirdrottnun
einræðisríkjanna, varð einsætt
Bð örlög okkar voru óhjákvæmi
ilega samofin átökunum, hvort
Eem okkur líkaði betur eða ver.
íslandi var á kurteislegan
og vinsamlegan hátt boðið að
gerast aðili með Vestur-
veldunum í vægðarlausri og
(tvísýnni baráttu þeirra gegn
ofurveldi hins ofstækisfulla og
(tryllta nazisma. ísland gat
ekki, af auðsæjum ástæðum,
jtekið því boði, þó yfirgnæfandi
meiri hluti þjóðarinnar fyndi
það vel og skildi, að framtíð
hennar væri öll undir því kom-
ín, að lýðræðisöflin í heiminum
bæru sigur af hólmi í átökun-
,tim.
Af illri nauðsyn og raunveru
lega í framtíðarþágu íslands
hernámu Eretar land okkar.
Formleg mótmæli voru, af
leðlilegum rökum og ástæðum,
llutt af okkar hálfu gegn her-
háminu. Forsætisráðherra okk
ar bað þjóðina að taka ekki illa
hinum óboðnu gestum. Og brátt
hófst raunveruleg og náin sam
ýinna á milli íslenzkra stjórn-
arvalda og hernámsliðsins.
Árið 1941 gerði ísland samn
Sng við Bandaríkin og Bretland
tim hervernd Bandaríkjanna.
Frá mínu sjónarmiði var þessi
Eáttmáli þá þegar í upphafi ís-
tandi til farsælda. Við sýndum
Shug okkar, lögðum okkar litla
lóð í vogarskálina, bæði til auk
Sns öryggis íslands og einnig
Jtil sameiginlegra átaka í bar-
attunni fyrir framtíð mannkyns
5ns. Þar fóru saman hagsmunir
íslands og þeirra annarra ríkja
Og afla í heiminum, sem óhjá-
kvæmilega hlutu mest að orka
É farsæla framtíð íslenzku þjóð
arinnar.
ísland varð brátt, eða að
íninnsta kosti eftir að Bandarík
jn urðu formlegur stríðsaðili,
Drðið samvinnuþjóð með þeim
öfriðaraðilanum, sem eðlilegast
yar og sjálfsagðast og í rökrétt
ustu sambandi við afstöðu okk
ar til átakanna í heimsmálun-
lum.
iTviskiptor heimur.
Friður var sarninn og honum
ffagnað af heilum hug, ekki sízt
Bf íslendingum, sem eru og
liljóta að verða allra þjóða frið
samastir. En friðurinn varð
hrátt ótryggur og útlit allt ugg
yænlegt. í stað sameinaðra
þjóða kom sundraður og tví-
skiptur heimur. Strax að ófriðn
um loknum hófust einhliða og
einhæf einræðissamtök, undir
forustu Sovét-Rússlands, 1 þar
sem öll Austur-Evrópa og Dón-
árlöndin voru reyrð föstum
bsrnaðarsamtökum og þessu hef
ur verið framhaldið miskunnar
laust og af fullri harðýðgi fram
á þennan dag. Eftir því, sem ég
veit bezt, hafa þegar verið gerð
ir 24 beinir og óbsinir hernað-
afsáttmálar í Austur-Evrópu,
er hafa að geyma ákvæði um
það, að ef á eitt ríkið verði ráð-
ist þá skuli hin önnur, er að
sáttmálunum standa, veita bæði
hernaðarlega og alla aðra að-
stoð, sem unnt er að láta í té.
Meðal Austur-Evrópuland-
anna hafði Tékkóslóvakía um
skeið sérstöðu. Benes og Mas-
aryk bsittu áhrifum sínum til
þess að viðhalda lýðræði og
frjálsri hugsun í landi sínu. En
kommúnistar urðu þess megn-
ugir með aðstoð svikara og spá
kaupmanna, að leggja landið
undir einræði hins alþjóðlega
kommúnisma. Tékkóslóvakía
var með skyndibyltingu innlim
uð í hernaðar. og einræðiskerfi
Austur-Evrópu. Kommúnistar,
um öll lönd ráku upp gleðióp.
Jafnvel hér, á takmörkum At-
iantshafs og Norður-íshafs,
hrósuðu kommúnistar og auð-
trúa og blekktir áhangendur
þeirra, sigri. Hin ógnandi Aust
ur-Evrópu blökk var reirð sam
an og ögraði öllum friði og ör-
yggi í heiminum.
Hin friðsömu lýðræðisríki í
Vestur-Evrópu og Bandaríki
Norður-Ameríku tóku að hefj
ast handa, bæði til varnar sér
og einnig eigi síður til þess að
tryggja heimsfriðinn.
Árangur þeirra athafna, knú-
inn fram í varnarskyni og bor-
inn uppi af hugmyndakerfi lýð
ræðisins, er Atlantshafssáttmál
inn.
ísland og Atlants-
hafssáttmálinn.
íslandi hefur verið boðin að-
Stefán Jóh. Stefánsson.
virt, skilið og metið, sérstöðu
■ íslands, sem varnarlausrar
þjóðar, sem alls ekki vill né
ætlar sér að hervæðast, og hafn
ar því eindregið að hafa er-
lenda hersetu eða herstöðvar í
landi sínu á friðartímum. Allt
þetta hefur verið mjög skýrt og
skelegglega fram tekið og á
fyllsta hátt viðurkennt og full
komlega til greina tekið, sem
ófrávíkjanlegt skilyrði íslend-
inga til þsss að gerast aðili að
þessu friðar- og öryggisbanda
lagi.
Sérsta'ða fslands
viðtirkennd.
ild að þessum sáttmála og banda
lagi lýðræðisríkjanna. Þar er
engin þvingun á ferð í austræn ^
um anda. Spurningin er aðeins j
um það, hvort íslenzka lýðveld
ið eigi, sjálfs síns vegna og hags
muna sinna að taka þessu boði, i
og gerast þannig einn af aðil-
unum að samtökum öndvegis-
þjóða lýðræðis og framfara, eða
hvort ísland eigi að einangra
sig, neita öllu samstarfi til ör-
yggis friði í heiminum.
Svarið ætti í raun og veru
ekki að vera vandasamt. ísland
er þar sem það er í heiminum,
og yfirgnæfandi meirihluti þjóð
arinnar hyllir hugsjón lýðræð-
isins og á einnig, í samræmi
við sögu sína, menningu og
viðskipti, eðlilegasta samleið
með þeim ríkjum, bæði norræn
um og engilsaxneskum, er að
stofnun þessa sambands standa.
Eftir umræður þær, er þeg-
ar hafa farið fram hér á alþingi
í dag, og eftir þær greinargóðu
skýringar og upplýsingar, sem
sérstaklega hæstv. utanríkisráð
herra og einnig tveir aðrir
hæstv1. ráðherrar, hafa þegar
flutt, þá væri það í raun og
veru að bera í bakkafullan læk
inn og algerlega ástæðulaust,
að skýra frekar en orðið er, efni
og tilgang Atlantshafssáttmál-
ans. Stofnendur Atlantshafs-
bandalagsins hafa til fulls
Þó að það sé vissulega endur
tekning á umræðunum, tel ég
þó rétt að draga fram enn á
ný, höfuðatriði málsins varð-
andi ísland, svo mjög sem þess.'
ar staðreyndir verða sízt of oft
endurteknar, í moldviðri þeirra
blekkinga, ályga og óvandaðs
málflutnings, sem beinir og ó-
■beinir umboðsmenn hins aust
ræna einræðisríkis hafa uppi
haft, bæði í sölum alþingis og í
blöðum sínum og fundum.
Staðreyndir málsins, varð-
andi aðild íslands, eru óvéfengj
anlega þessar:
að viðurkennt er af öllum
stofnaðilum Atlantshafs-
bandalagsins, að ísland hafi
engan her og ætli sér alls
ekki að stofna her,
að ekki komi til mála að er-
lendar herstöðvar verði á ís
Iandi á friðartímum,
að.það sé algerlega á íslands
valdi að ákveða um það,
hvaða hernaðaraðstöðu aðr-
ar bandalagsþjóðir hefðu
hér á landi, ef til ófriðar
drægi,
að árás á ísland eða undirbún
ingi að árás á landið, yrði
hrundið eða bægt frá, með
sameiginlegum átökum
hinna bandalagsþjóðanna.
Þegar það. er athugað, að
bandalagssáttmálinn er einung
í is gerður til að öryggja frið og
NY BOK

EFTIR HALLGRÍM PÉTURSSON.
Síra Sigurbjörn Einarsson dósent hefur valið sálmana úr ljóðum síra
Hallgríms öðrum en Passíusálmunum og gefið út í sama broti og
formi og hin afar vinsæla vasaútgáfa LILJU af Passíusálmunum.
Sálmasafn trúarskáldsins góða verður ásamt Passíusálmunum ferm-
ingargjöfin í ár.
Bókageroin
í varnarskyni, ætti það að vera
auðsætt, að það er víðs fjarri
að ísland liverfi frá friðarbug-
sjón sinni, héldur sé þátttakan
í bandalaginu þvert á móti
bæði til þess að undirstrika frið
arhugsjónir íslendinga og einn
ig til þess, ef til ófriðar kæmi,
að öryggja landið og frambúðar
sjálfstæði þess og frelsi.
Barátta fimmtu
herdeildarinnar.
Við lifum á einbennilegum
tímum falsaðra hugtaka, skefja
lausra blekkinga og ofstækis-
fulls og hatrams áróðurs. Hug
myndakerfi einræðisaflanna,
nazismans og kommúnismans,
hefur rutt sér geigvænlegar
brautir með þjálfaðri, skólaðri
og skefjalausri málýtni. Það,
sem áður var, og með ótvírseð
um rétti og sannindum, kallað
óskorað einræði og ofbeldi, er
nú í skóla kommúnismans,
nefnt fullkomið eða einbeitt
lýðræði, og jafnvel til þess að
gera það ennþá aðgengilegra, al
þýðulýðræði. Það, sem áður
var með réttu kölluð einsýn
föðurlandssvik og stiga-
mennska, er nú á máli hinnar
nýju einræðisstefnu, konrrnún
ismans, kallað föðurlandsást
og barátta fyrir hagsmunum
þjóðarinnar. það er einmitt
þetta sem íslenzk alþýða hefur
kallað, og það með réttu öfug-
mæli.
Aldrei hefur þetta komið bct
ur í ljós en í ofstækisfullri og
örvinglaðri baráttu íslenzkra
kommúnista, og einstakra fyigi
fiska þeirra* gegn þátttöku ís-
lands í öryggis- og friðarbanda
lagi lýðræðisþjóðanna. Þar er
öllum nöfnum öfugmælanna
beitt í örvæntingarfullri baráttu
kommúnista til þess að fjar-
lægja íslendinga samstarfi við
lýðræðisríkin, um leið og
keppt er að því,. að land okkar
sé opið, varnar- og samherja-
laust, ef því einræðisríki, sem
lagt hefur undir sig mörg lönd
og ríki, með tugum millj.
íbúa, auk þess sem fjölmörg
önnur ríki og lönd eru. nú háð
valdi þeirra og geðþótta, þó
formlega séu frjáls — ef þessu
sama einræðisríki þætti sig'ur-
vænlegt að ná íslandi á sitt
vald. Þessi fimmta herdeild í
öllum löndum, kommúnistar,
skreyta sig' á skammarlegan
hátt nafni föðurlandsvinanna,
um leið og þeir blygðunarlaust
og með fyllsta ofstæki reka
erindi austræns einræðisríkis,
gegn hagsmunum sinnar eigin
þjóðar.
í öllum lýðræðisríkjum Vest
ur-Evrópu, hafa kommúnistar
barist hatramri og ósvífinni
baráttu, þar sem ekki hefur
verið skirrst við að beiia of-
beldi gegn þátttöku þessara
ríkja í friðar og öryggissamtök
um Atlandshafsbandalagsins. En
það er vissulega ekki torráðin
gáta, hvers vegna fimmtu her
deildirnar fylkja liði. Boðið frá
Moskvu ræður þar öllu um.
Þegar blásið er í hinn austræna
lúður, þeysa fylkingarnar íram,
fullar ofstæki og ofstopa og
sjást hvergi fyrir. Og þeir „nyt
sömu sakleysingjar“, sem taka
sér stöðu í þessari fylkingu eru
vissulega verðir meðaumkun-
ar; þeir vita ekki hvað • þeir
gera, ef þeir þá ekki eru ánetj
■ Framh. á 7. síðu. ,