Alþýðublaðið - 30.03.1949, Blaðsíða 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MiSvikudagur 29. marz 1949,
Mesta Sineykslismál sögunnar
síðan á dögum syndafaösins.
Leynisamningur á döfinni milli andspíriíusista ann-
ars ve?ar og valdaista í bæjarstiórn hins vegar.
Allir bæjarbúar verða að rísa upp sem einn og
hál'fur maður til andmæla ’gegn ofbe'Minu.
Eiirkarosafrétt Brotinna
penna. Þjóðviljanum og
mánudagsblaðinu stranglega
bönnuð eftirprentun með jafn
stcrietruðum fyrirsögnum.
Andspíritusistar hafa nú haf-
ið leynisamninga við valdaista í
bœjarstjórn, sem inunu, ef þeir
ná fram að ganga, valda ó-
heyrilegri frelsisskerðingu,
item takmörkun á persónulegu
ákvörðunarfrelsi. Verða bæjar-
búar nú þegar að sameinast í
eina volduga Ríkisvarnarhreyf-
ingu, til verndar þessum frum-
réttindum vorum.
Prívatspíón vor hefur komizt
að því eftir venjulegum leka-
byttuleiðum, að mikið makk
standi nú yfir milli forustu-
manna andspíritusista og valda-
ista í bæjarstjórn. Hafa þeir
setið á leynifundum að undan-
förnu á helztu opinberum sam-
komustöðum bæjarins og rætt
mál sín svo hátt, að hverjum ó-
vitlausum manni hlaut að vera
ljóst að þeir ræddu hin leyni-
legustu leyndarmál.
Samkvæmt því, sem prívat-
spíón vor segir, hefur kunningi
hans einn, sem er kunnugur
stúlku, sem kunnug er manni,
sem heyrði mann segja, að efni
leynisáttmála þess, sem þarna
væri á döfinni, mundi vera
hvorki meira né minna en það,
að
blanda antibnspillunum frægu
í Gvendarbrunnana skömmu
fyrir jól! •
Þarna er með öðrum oroum
rás á þann sjálfsákvörðunarrétt
rás á þann sjálfskvörðunarréít
manna að drekka sig fulla!
Það er gamall og þjóðlegur
siður allra íslendinga, þar á
meðal Reykvíkinga að ,,fá sér á
jólapelann“. Á síðustu árum
hefur þessi siður haft tvöfalt
gildi:
Hann hefur viðhaldið þjóð-
Iegum erfðum á þessum miklu
nýjabrums- og umrótatímum
og verið ein okkar skeleggasta
vörn í baráttunni gegn hinni ó-
þjóðlegu og aðfluttu „hanastéls-
menningu", — og hann hefur
létt byrðar skattgreiðandans til
muna, þar eð hver sopi hefur
þýtt nokkurra aura frjálst fram
lag til Ríkisins, sem síðan hafa
runnið til ríkisins.
Reykvíkingar! Eigum við að
þola, að einn vor helgasti réttur
sé þannig fótum troðinn! Eigum
vér að þola, að þjóðlegir siðir
feðra vorra og langfeðra séu
þannig einskisvirtir! Eigum vér
að þola, að örfáum mönnum líð
ist þannig að gera fruntalega á-
rás á hagsmuni Ríkisins, sem
síðan hlýtur að bitna á ríkinu!
Nei! Hefjum undirbúning
svo kröftugra anamæla, að þeir
þori ekki að hreyfa málinu!
Stofnum volduga Ríkisvarnar-
hreyfingu. Gefum út blöð, flug-
miða og höldum útifundi!
Sameinumst til andmæla!
Myndum skjaldtaorg um rétt-
indi vor og fornar siðvenjur!
BÖ — BÖ —
I.
Aldrei, aldrei
skal þeim fjötrum smeygt
á hendur vorar
að vér ekki megum
lyfta flöskunni að
vörunum og
teiga
skál þess dags
sem smýgur úr greip vorri
II.
Þér
sem viljið firra oss
ekki aðeins
nautn lífsins
heldur og Dauðans
yður mistekst
vér
svölum ölvímu þorstanum í
samsölumjólk
á meðan þið
gefið ekki kúnum
antabus
Og síðan
drekkum vér skál
kúnna
En baulum á ykkur
Leifur Leirs.
Vicki Baum
HOFUÐLAUS ENGILL
ast og línurnar milli skugga og
ljóss ekki eins skarpar, og skýið
uppi á tindi La Sirena var farið
að breyta um lögun. Það- ljóm-
aði næstum eins og önnur sól.
Hitinn fór vaxandi.
Fólkið leit á þetta litla ský,
skyggði hönd fyrir augu og
vætti á sér varirnar. ,,Ojalá“.
sagði fólkið í Guanazuato, ojalá,
að það mætti rigna, að það færi
nú að koma væta. Reykurinn
frá hinum mörgu viðarkolaeld-
um, sem hádegismaturinn var
soðinn við, steig ekki upp.
Hann dreifðist út eins og fín-
gerð móða, sem var kyrr í loft
inu og sums staðar svifu stærð-
ar sótflygsur um, án þess að
detta niður. Ramur reykjarþef-
urinn hélzt við í loftinu, og allt
í einu, eins og gefið hefði verið
merki, byrjuðu asnarnir í Me-
son E1 Refugio að rymja á sinn
ámátlega hátt.
Stuttu seinna varð skyndi-
lega litarbreyting í hlíðunum.
Venjulega voru hinir stóx’u,
stinnu kaktusstönglar eins og
þeir væru úr tini, tilsýndar að
sjá, og sló á þá málmgrænum
lit; en nú sló á þá um stund
gulum lit og svörtum, og svo
urðu þeir allt í einu gráir, eins
og þeir væru að fölna og deyja
fyrir augunum á manni. Þvott-
ur, sem hengdur hafði verið á
snúru milli tveggja kofa, hafði
verið hvítur, rauður, skærblár
og bleikur fyrir andartaki, en
nú var skyndilega eins og allur
litur væri strokinn af og hann
virtist vera bara gráar druslur.
Gríðarstór, purpurarauður skýja
bakki kom yfir La Sirena og
ýtti litla skýinu, sem þar hafði
verið um morguninn á undan
sér eins og hugrökkum fram-
verði. Sólin skein enn þá.
Hópur af svartþröstum flaug
upp í loftið og settist aftur með
miklum ysi á slakar greinar
pipartrésins. Litla skýið var nú
komið fyrir sólina og vafði
hana blæju sinni. Mjög langt í
burtu, kannski alla leið hjá
Santa Rosa, heyrðist óljóst í
þrumum; það var líkast því eins
og gamall maður væri að
muldra blótsyrði ofan í barm
sinn. Hæðir og tindar, sem um-
kringdu borgina, virtust allt af
færast nær, svo nærri að það
virtist hægt að snerta þá útrétt-
um fingri, og hrópin sem múl-
rekinn var a,ð kalla til dýranna
sinna á leiðinni upp gamla veg-
inn frá San Miguel, heyrðust
greinilega á Mayortorginu. Enn
þá sást í ljósleita rönd af heið-
urn himninum út við sjóndeild-
arhringinn í vestri, en skýin
náðu henni brátt. Sólin hélt á—
fram að skína á bak við skýin
og brá gulum bjarma á gráar
hæðir, kletta, þök. Fimm dúfur
sem flugu upp af klukkuturn-
inum í San Diego, urðu eins og
glitrandi eldneistar að sjá við
gráan himininn.
Skýin virtust ekki breytast
neitt, en þó var eins og þau
hjúpuðu allt. Hitinn var farinn
að minxxka og það var þefur af
brenndum hálmi í loftinu og
erfitt að anda því að sér.
Klukkan þrjú hringdu kirkju
klukkurnar eins og venjulega,
og þær virtust einnig vera allar
mjög nálægt og slá mjög hátt í
hinni annarlegu kyrrð.
Þá steypti sér allt í einu vot,
köld vindhviða yfir borgina og
kom alveg lóðrétt niður, líkt og
hún kæmi gegnum reykháf
eða göng. Hún reif hatta af
nokkrum mönnum og feykti
þeim upp í loftið.
Á torginu feyktu hvirfilbylj-
irnir upp rykinu eins hátt og
krossinn á gamla turninum á
Parroquivalkirkjunni og sleptu
því svo. Engin önnur vindhviða
fylgdi hinni fyrri; höttunum
var náð og rykið séttist aftur
hægt á jörðna.
Stundarkorn hafði sést í silfur
lita neðri fleti blaðanna á trján
um í San Diego, en nú héngu
þau máttlaus niður a’ftur. Fólk!--'
ið nam staðar á götunum og
horfði upp í himininn, sem
grúfði yfir þeim, líkt og himinn
á leiksviði, sem hefur verið lát-
inn síga niður með köðlum. I
sumum höllunum höfðu hlerarn
ir verið settir fyrir gluggana.
Ódaunninn úr árfarveginum var
orðinn næstum óþolandi. Skýin
yfir La Sirena voru orðin svört
núna. Þó sló á þau dökkleitum
roða, og hér og þar glytti í ljós-
ari, minni ský eins og flekki á
kvið ógurlegs, risavaxins dýrs
aftan úr forneskju.
Þrumurnar fyrir handan La
Valenciana voru enn fjarlægar,
óljóst muldur. Bláhvítur elding
arbjarmi rann yfir hákambinn
á La Sirena líkt og á Jandakorti.
Þruman heyrðist ekki fyrr en
mörgum sekúndum síðar og vai’
mjög há; um leið byrjaði að
rigna.
Nokkrir stórir og ískaldir
regndropar féllu niður í göturn-
ar og fólkið rétti út hendurnar
og lyfti andlitunum. Gracias
Dios, sagði það. Guði sé lof og
öllum heilögum Regn! Loksins!
Þökk sé hinni heilögu mey, og
Senor Jesús Cristo, regn!
Göturnar gleyptR í sig vatnið .
rykið varð dekkra af vætunni.
Það glampaði á götusteinana og
reykurinn kom í strókum frá
flötum húsaþökunum.
Eftir fimm mínútur stytti
upp, mjög snögglega eftir svona
langan undirbúning, allan dag-
inn.
Það voru þrumur og eldingar
nú í öllum áttum, og fólk flýtti
sér heim til sín; dyrum var
skellt í lás, börnin voru dregin
inn í dimma gajigana, þvottar-
snúrur voru dregnar niður. lok-
in og hlemmarnir voru tekin a£
brunnunum og fátæka fólkið
setti út allar kirnur, sem það
átti. Loftið var alveg grafkyrrt
og það var látúnsbragð og lát-
únsglampi alls staðar. Hinn
mjúki, rósrauði litur húsanna,
hinar skrautlegu framhliðar
kirknanna og tunianna, gráir
veggir og brýr og grænar kakt-
ushæðirnar, blóðrauðar geraní-
ur á bláum svölunum og brún-
leit og gulleit andlit fólksins var
allt orðið gegnsýrt af þessum
einkennilega,, draugalega látúns
glampa, sem fylgdi storminum,
sem var í vændum.
Tveir hestar stukku ólmir
yfir torgið. Múldýr hlaðin siifri
voru rekin áfram með hrana-
legum köllum og barsmíð heim
í skýli sín.
Það var einhver uggur og’
skelfing í loftinu, og kirkju-
klukkurnar slógu fjögur.
Þá- var í einu vetfangi þessi
guli bjarmi strokinn af yfir-
bragði boi-garinnar, nóttin datt
á, og stormurinn skall yfir.
Ég sat niðri í lesstofuni, þeg-
ar myrki’ið kom með slíkum há-
vaða og gauragangi, að það var
engu líkara en að heimurinn
hefði rekizt á aðra stjörnu og
væri að brotna í mél. Þetta var
eins og ragnarök og alger tor-
tíming. Veggirnir hristust og
skulfu eins og hleypt hefði ver-
ið af þúsund fallbyssum. Þrumu
gnýrinn rann saman við slvruðn
ingana og hávaðann í steypi-
reginu, og æðisgengin skothríð
haglélanna drukknaði í ýlfrandi
ofsa stormsins. Það brakaði í
loftbitunum; húsið virtist lyft-
ÖRN ELDING
KÁRI: Hvða eigum við að taka til
bragðs, maður?
PRÓFESSORINN: Við verðum að
hraða okkur héðan á brott,. áður
en það skeður.
ÖRN: Við getum það ekki. Við getum
ekki skilið þetta fólk eftir — —
PRÓFESSORINN: Ég er brezkur
þegn; ég hef lokið starfi mínu og
rannsóknum hér------
ÖRN: Hvar er flugvélin?
PRÓFESSORINN: Komið með mér!