Alþýðublaðið - 18.04.1950, Page 7

í*riðjudagur 18. apríl 1950
ALÞYÐUBLAÐIÐ

MÖNNUM verður ofi hugs-
að til Þýzkalands þessi árin.
Allir, sem óska eftir farsæld og
velmegun í Evrópu, eru ekki
lengur í neinum vafa um það,
.að nauðsynlegt sé, að Þýzka-
land verði tekið inn í samfélag
lýðræðislanda. Og einmitt þeir,
sem eitthvað meina, er þeir
lala um frjálsa Evrþpu, kýnna
sér vandlega tilhneigingar og
mátt þýzku þjóðarinnar eftir
stríðið, með það fyrir augum
að finna liðtækan bandarnann
við verndun friðarins.
Þá kemur mönnum sjálf-
Ikrafa í hug þýzka verkalýðs-
Iireyfingin, sem ekki á sök á
afbrotum fortíðarinnar og í
sjálfri sér er lýoræðisleg. Er
"þýzkir jafnaðarmer.n hófu end-
urskipulagningu flokks síns
1945, eftir hrun þriðja ríkisins,
gátu þeir — þrátt fyrir örlaga-
rík mistök á tímum Weimar-
lýðveldisins — tekið upp ýmis
atriði úr stefnu sinni frá fjvri
árum. Tvö mál urðu' mjög of-
arlega á baugi: frumkvæði
Bandaríkjanna í viðreisn Ev-
xópu til eflingar friði og vel-
rnegun, og í nánu sambandi víð
’það, baráttan við ófriðaröflin í
IÞýzkalandi, stríðsfíkni þunga-
iðnaðarhöldanna.
Fyrst af öllu varð Þýzkaland
■að vinna bug á þeirri óvild,
og tortryggni, sem glæpir
gestapo og þýzkra hernaðaryf-
arvalda gegn erlendum þjóðum
höfðu í för með sér, og þeirra
mun gæta alllengi enn. En jafn-
vel eftir að nokkur samvinna
iefur verið tekin upp milli
annarra lýðræðisríkja og Þýzka
lands og frekara samstarf er
líomið til álita, verður vart á-
sakana um þjóðernisanda, sem
enn vari eða vaknað hafi á nýj-
an leik í Þýzkalandi.
Hér er ekki átt við réttmæt
andmæli gegn þeim þjóðernis-
xembingi, sém fram kom í rík-
isþinginuu út af blygðunar-
lausum kröfum um það, að
leggja hinn „þýzka Bæheim og
‘Mæri“ undir Þýzkaland, ekki
heldur fyrrverandi ríkísþing-
xnann, Hedler, sem sviptur var
þinghelgi og vikið af þingi
vegna Gyö'ingaandúoar og þjóð-
rembings.
Hér er átt við þjóðernisanda,
sem jafnaðarmönnum í Þýzka-
lúndi, einkum þó forustumanni
þeirra, er brugðið um. Því
til grundvallar liggur nefnilega
sorglegur misskilningur, sem
brýn þörf er, vegna hagsmuna
Evrópu og Þýzkalands, að leið-
rettur verði.
Flokkur þýzkra jafnaðar-
manna er fyrst og fremst lýð-
ræðislegur fjöldaílokkur, sem
fordæmir alla foringjadýrkun.
Eins og jafnan er í öllum lýð-
xæðisflokkum, ber formanni
og ílokksstjórn að fara eftir
þeim safflþykktum, sem flokk-
urinn hefur gert. Hið mikla
traust, sem Kurt Schumacher
nýtur inna.i þýzka jafnaðar-
mannaflokksins, stafar af þyí,
hversu örugglega hann gekk
fram í viðnámsbaráttunni í
fangabúðunum á valdaárum
Hitlers, og hversu miklum
stjórnmálamannshæfileikum
hann er gæddur. Aldrei hefur
komið til alvarlegs ágreinings
um stefnumál, hvorki á flokks-
þingum né í blöðum flokksins.
Komið hefur verið í veg fyrir
allar tilraunir kommúnista til
þess að fá jafnaðarmenn til
að ganga til samfylkingar við
þá, og brottvikning þeirra
flokksmanna, sem gerzt hafa
málaliðsmenn ■ kommúnista,
MARGUK MISSKILNIN GUR gerir varí vÖ sig úíi
um heim á aðsíöðu og stefnu þýzka jafnaðjarmannafIokks-
ins eftir stríðið. I eftirfárkndi grein, sem nýiega birtist í
,,Aibeiderbiadet“ í Oslo, eru þessi mál vel skýrð aí þýzka
jafnaðarnianninum Peter Blachstein. Hann er einn af
þingmöhnum þýzka jafnaðarmahnafloklcsins á sámbands-
þ-Ingi Véstur-Þýzkalands í Bonn.
Ðr. Kurt Schumacher.
hefur verið ákveðin í hinni
lýðræðislegu eftirlitsnefnd
flokksins.
Hér á eftir skal skýrð stutt-
!ega stefna og afstaða þýzka
jafnaðarmannaflokksms í
nokkrum helztu vandamálum
Þýzkalands.
Þýzkir jafnaðarmenn mynd-
uðu þegar eftir hrun þriðja rík-
tsins félög og flokksbrot víðs
vegar um landið, svo að flokk-
urinn fékk þegar mjög sam-
þýzkan svip. Kommúnistar
reyndu þá líka að afla sér fylg-
is um allt Þýzkaland með til-
styrk hins svo nefnda sósíalist-
íska sameiningarflokks. En
Kurt Schumacher varaði jafn-
aðarmenn í Vestur-Þýzkalandi
við áleitni komúnista og barði
með harðri hendi niður alla
viðleitni til að draga úr vilja
jafnaðarmanna til að stofna
r.jálfstæðan flokk. Átti hann
með því drjúgan þátt f því að
vernda frelsi Evrópu. Á þeim
tíma áttu kommúnistar sæti í
ríkisstjórnum flestra landa í
Evrópu, og mikil óvissa ríkti í
Þýzkalandi um afstöðu komm-
únista til lýðræðisins og jafn-
aðarstefnunnar. Þannig var Al-
þýðuflokkurinn miðstöð barátt-
unnar gegn útbreiðslu komm-
únismans í Þýzkalandi.
Eigi lýðræðið í Þýzkalandi
að verða tryggt og varanlegt,
verður þjóðin að hafa atvinnu
og brauð. Átta milljónir flótta-
rnanna hafa flætt inn í Vestur-
Þýzkaland úr Austur-Þýzka-
landi. Þýzkir jafnaðarmenn
vilja hafa samvinnu við öll
frjáls ríki innan Marshall-
áætlur.arinnar. En niðurrif
iðjuvera, sem framleiða vörur
til friðsamlegra nota, valda að-
eins töfum á því, að náð verði
hinu sameiginlega takmarki, að
bæta lífskjörin með sameigin-
legu átaki. Engum mótmælum
er hreyft gegn niðurrifi verk-
smiðja, er framleiða í liernað-
ar þarfir. En þrátt fyrir það, að
tvær milljónir manna séu at-
vinnulausar í Vestur-Þýzka-
landi, er stöðugt haldiS áfram
niðurrifi verksmiðja og trú
þýzku þjóðarinnar á lýðræðið
og viljinn til samvinnu við
önnur Evrópulönd hlýtur að
dvína nokkuð vegna þess.
Ruhrsamþykktinni voru
jafnaðarmenn mótfallnir. Sam-
kvæmt henni eru öll völd í
Ruhr fengir< i hendur hernáms-
i veldunum, sem taka allar efna-
hagslegar ákvarSanir. Eigna-
.’éttinum á iðnaðinum við Rín
og í Ruhr er ekki hægt að
brevta nema með samþykki yf-
h’valdanna, og jafnaðarmenn
óttast, að þetta korni í veg fyr-
:r, að hann verði þjóðnýttur.
Með nokkrum mannaskiptum,
bar eð nazistum hefur verið
"dkið frá, geta hinir gömlu
dýrðardagár komið aftur. Tví-
vegis hefur iðnaðarvald Ruhr-
héraðsins steypt Þýzkalandí og
um leið öllum heiminum út í
tortímandi stvrjöld, og því væri
óryggiskröfu evrópískra þjóða,
sem við- viðurkennum rétt-
mæ.ta, bezt fullnægt með því
að afnema eignarrétt hinna
gimlu stríosframleíðenda.
Samband nárpuverkamanna og
fylkisþingið í Nordreihn-West-
phalen hafa samþykkt þjóð-
nýtingu, en liernaðarvfirvöldin
hafa hins vegar ekki léð til
þess samþykki sitt. Því miður
heíur trúin á lýðræðislegan til-
gang hernámsyíirvaldanna
beðið hnekki við þessi málalok.
Þá hafa ákvarðanir r.m
I.andamæri Þýzkalands að aust-
an og vestan orðið tilefni nokk
urrar gagnrýni. Landamærin
að austan eru flakandi sár, sem
ekki grær, þótt áratugir líði, ef
þeim verður þá ekki breytt.
Jafnaðarmenn í Þýzkalandi
viðurkenndu aldrei ofbeldi
Hitlers við aðrar þjóðir, og á
sama hátt vilja þeir ekki taka
gott og gilt, að skornar séu
sneiðar utan af Þýzkalandi. Og
það, sem er rétt að austan, hlýt-
ur einnig að vera rétt að vest-
an. Kröfur Frakka um Saar-
héraðið torvelda mjög varan-
leg og vinsamleg samskipti
Hús þýzka sambandsþingsins í Eonn.
Þjöðverja og þeirra. Samvinna
•nilli þessara tveggia þjóða ætti
að vera grundvölluð á vinnu,
i-n ekki á vafasömu samkomu-
iagi milli þýzka og franska auð-
valdsins, eins og Adenauer
kanzlari sækist eftir. Hvorki
Leon Blum né Kurt Schu-
macber kæra sig neití um h.f.
Evrópu. gagnkvæman skilning
stáliðjuhöldanna og kolanámu-
eigendanna báoum inegin Rín-
ar. En gagnkvæmur skiiningur
rnilli þjóðanna fær ekki þróazt,
ef hinir sigruðu haía álltaf af-
skipti sigurvegaranna yfir
hcfði sér.
Baráttuna fvrir lýðræoínu í
Þýzkalandi verður að heyja að
nokkru Ieyti við hernámsyfir-
völdin, og þarf því er.gan að
undra, þótt Adenauer sé hrósaS
tyrir „hófsemi“ og „skilning“,
en Schumacher sé álasað vegna
þess, a ðhann viil láta þjóðnýta
iðnaðinn í Ruhr, hætta niður-
rifi verksmiðja, viðurkenna
Saarhéraðið sem þýzkt og a‘5
Þjóðverjar og Frakkar samein-
ist gegn fallbyssukóngunum í
báðum löndunum. Öðrum þjóð-
um er einmitt óhætt að .treysta
Schumacher vegna þess, að
hann segir alveg ærlega, hvað
Þjóðverja vanhagar um eftir
ósigurinn. En þá vanhagar um
atvinnu, brauð, frelsi og jafn-
rétti.
Alþýðuflokkurinn í Þýzka-
lar.di er varasjóður lýðræðis-
ins, ef íhaldsstjórn Adenauers
•kyldi fara frá völdum. Hann
er, undír forustu Kurts Schu-
macher, bezta tryggingin fyrir
stuðnirigi við hverja þá tillögu,
rem miðar að frelsi og lýðræði
i Evrópu.
ngtegsr gjaiir
fil Skóoaskóia
sém frarn fara á því, hvað hægt er að gera til hjálpar
vangefnum og á annan hátt afbrigðilegum börnum, ung-
lingum og fullorðnum, eru aðstandendur éða aðrir fram-
færendur þeirra, sem þetta snertir í Reykjavíkurlæknis-
héraði, beðnir að mæta til viðtals í skrifstofu borgar-
læknis, Austurstræti 10 A IV. hæð (sími 3210), fyrir 20.
apríl n.k.
Borgarlæknirinn í Reykjavík.
InnflUtnings- og gjaldeyrisdeild Fjárhagsráðs hefur
ákveðið eftirfarandi hámarksverð á lýsi í smásölu.
Þorskalýsi % Itr.......... kr. 5,25
do. 3/8 Itr. .... — 3,00
Ufsalýsi 3/4 Itr.............. 5,75
do. 3/3 ltr...... — 3,25
Framangreint hámarksverð er miðað við innihald,
en sé flaskan seld með, má verðið vera kr. 0.50 hærra
á milli flöskunum og kr. 0,75 á þeim stærri.
Söluskattur er innifalinn í verðinu.
Reykjavík, 15. apríl 1950.
VEKÐLÁGSST J ÓRINN.
BÓKASAFNI hins nýja hér-
aðsskóla undir Eyjafjöllum
I hafa þegar borizt rausnarleg-
ar gjafir.
j Bókfellsútgáfan sendi sáfn-
inu nú fyrir skömmu ágætt úr-
val bóka og bókaútgáfa Guð-
ións Ó. Guðjónssonar hefur
i fært bókasafninu gjöf sem
| engu síður er kærkomin. Lang-
rnestur hlutinn af þessum bólr
um er í skrauíbandi. Þetta eru.
samtals þó nokkuð á annað
I Imndrað eiritök. Bókaverzlun.
Sigfúsár Eymuriössonar hefur
einnig sent bókasaíninu nokk-
j urn hluta þeirra ker.nslubóka,
i sem verzlunin hefur gefið úí.
1 Einnig hefur Mál og menning
sent úrval sinna bóka.
Þegar skólinn var settur í
haust voru honum færðar
báekur að gjöf. Það var bóka-
safn, hátt á annað hundrao
frá Brúnum. Mjög verðmætt
safn. Hátt á annað hundtað
bindi. Safnið átti samkvæmf
íyrirmæJum hans sjálfs ao
ganga að erfðum til æskulýðs-
skóla í Rangárþingi.
Það er kunnara en frá þurfi
að segja, ao gott bókasafn er
nauðsynlegt og jafnvel ómiss-
andi hverri skólastofnun. Ef
vel er á haldið getur það marg
faldað þá mðguleika til inenn-
ingarauka, sem ungmenRaskóli
hefur upp á að bjóða. Fátt
stj’ður betur menningarvið-
leitni skólans.
Þeir, sem sent hafa skólan-
um bækur eiga þess vegna
þakkir skilið. Þeir hafa lagí
góðan skerf að mörkum til þess
að bæta skilyrði þessa skólá
til að skapa nemendum sínum
möguleika til þess að kynnasí
öðru en aðeins því, sem stend-
ur í hinum lögskipuðu náms-
bókum.
Félag Rangæinga í Reykja-
vík' á einnig þakkir skilið fyr-
ir þann áhuga, sem það f þessu
sambandi hefur sýnt Skóga-
skóla.
NÍU KAÞÓLSKIR prestar
hafa verið dæmdir til langrar
fangelsisvistar í Tékkóslóvakíu,
og var hin lengsta ævilöng, en
flestir fengu frá 9—25 ára
fangelsi.