Alþýðublaðið - 22.04.1950, Blaðsíða 8

GerSzt áskrlfendur
'á<5 Alþýðublaðinu.
; A.lþýðublaðið inn á
j hvert heimili. Hring-
ið í síma 4900 eða 4906.
Laugardagur 22. apríl 1950
Börn og onglfngar®
Komið og seljið
AlþýöubSaöíÖo |
Allir vilja kaupa j
Alþýðublaðið. 1
Bj örgunarskipið „María Júlía^

Heimah|öfn skipsins.verður á fsoflrði, en
dirnar á VestfiörfSum Iiafa
2 þáso krónur til smfði þess.
siysaya
ladt fra
ra 31
BJÖKGUNARSKIP VESTFJARÐA, „Mal’ía Júlía", sem
jafnframt er útbúið til landhelgisgæzSu og hafrannsókna, lagð-
ist að hryggju í Reykjavík klukkan rúmlega 2 í gær. Fulltrúar
ó þingi slysavarnafélagsins. svo og forstöðumenn skipaúígerðar
ríkisins, þingmenn Vestfjarða og margir fleiri voru niður við
líöfn þegar skipið kom, til þess aið fagna því.
„María Júlía“ er snoturt og komu skipsins, og voru þar
vandað skip. Það er byggt í
skipasmíðastöðinni í Fridriks
sundi í Danmörku. og mun bygg
ingarkostnaður þess nema IVs
milíjón króna, en slysvarna-
deildirnar á vestfjörðum hafa
gefið til skipsins á fjórða
hundrað þúsund krónur og fyr
ir þeirra forgöngu er skipið til
orðið.
Skipið er úr eik, byggt eftir
ströngustu kröfum. Það er
137,4.brúttó lestir. Lengd þess
er 27,5 m. breidd 6,37m og dýpt
3,25 m. í yfirbyggingu skips-
ins á efri hæð er fremst stýris
Iiús með venjulegum áhöldum,
íyrir aftan það er kortahús,
þar sem komið er fyrir talstöð,
bergmálsdýptarmæli og öðrum
nýtízku siglingartækjum. Á
neðrí hæðinni er fremst rann-
sóknarherbergi- fyrir fiskifræS
inga og niðurgangur í mannaí
búðir, þá eldhús og matarsalur
íyrir skipverja, aftast í hús-
ihu er niðurgangur í lestina og
frystiklefi fyrir matvöru. Und-
ir þiljum er fyrst herbergi fyr.
ir fiskiránnsóknir öðrum meg-
in, og hinum megin er setuher-
bergi. Þar framan við koma í-
búðir skiþverja og herbergi
fiskifrseðings. Trollvinda er
framan við yfirbygginguna og
tveir gálgar og annar trollút-
búnaður. Þá eru tvær vindur á
þiifarinu ætlaðar fyrir fiski-1
margar ræður fluttar.
Henry Hálfdánarson, skrif-
stofustjóri stjórnaði hófinu, en
fyrstúr tók til mál/ Pálmi Lofts
son forstjóri Skipaútgerðar rík
Lsins. Lýsti hann tildrögunum
að smíði skipsins, og þeirri sam
vinnu, sem tekizt hefði milli
landhelgisgæzlunnar og slysa-
varnafélagsins. Það er fyrir
frumkvæði slysavarnadeild.
anna á Vestfjörðum að ráðizt
var í smíði skipsins, en árið
1947 í ráðherratíð Finns Jóns-
sonar, þáverandi dómsmálaráð
herra var málinu endanlega
hrunaið í framkvæmd, og.samn
ingar gerðir um það, ao skip-
ið yrði byggt, og rekið af rík-
inu, ef slysavarnadeildirnar
legðu fram hluta -af stofn-
kostnaðinum. Loks lýsti Pálmi
Loftsson skipinu, en afhenti
það síðan dómsmálaráðherra,
er f-er með landhelgismálin.
Þá tók næstur til máls for-
seti Slysavarnafélags íslands,
Guðbjartur- Ólafsson. Drap
hann á þátt slysavarnafélagsins
Ðg forgöngu þess fyrir því að
skip þetta varð tii. Minntist
hann í því sambandi sérstak-
lega slysavarnadeildanna á
Vestfjörðum, sem lögðu fram
samtals um 312 þúsund krón-
ur til smíði skipsins, þar með
er talin rúmlega 22 þúsund kr
i dánargjöf frá frú Maríu Júlíu
rannsóknir. Aðalvél sk.psins ^ ísafirði, er skipið dregur
er 425 hestafla dieselvél, en nafn af, en fjárhæð þessa á-
auk þess eru tvær Ijósavélar 21 j nafnagj hún Kvennadeild slysa
hestafla hver. Enn fremur dæl
ur og annað er tilheyrir nýtízku *
vélaútbúnaði. Fram á skipinu
er, 47 mm. fallbyssa ásamt til
heyrandi skotfærageymslu.
Eftir að gestir höfðu skoðað
skipið, bauð Slysavarnafélagið
og' Skipaútgerðín þeim til sam
varnafélagsins á Isafirði fyrir
mörgum árum og kvað svo á
að fénu skyldi varið til
björgunarskútu fyrir Vestfirði.
Hafði hún og maður hennar
Guðmundur Brynjólfur kaup-
tiiaður ríkan áhuga fyrir björg
unarskútumálinu, eins og hin
VÍÐAVANGHLAUP |R fór
fram á sumardaginn fyrsta, og
sigraði Stefán Gunnarsson úr
Ármanni. Sveitarkeppnina um
Vísisbikarinn vann sveit Ung-
mannafélags Hrunamanna , en
sveitarkeppnina um Coco-cola-
bikar’nn, sem er fimm manna
sveit, vann sveit Ármanns.
Úrslit:
1. Stefán Gunnarsson Á
2. Kristján Jóhannesson UMSE
3. Niáll Þóroddsson UMRH.
í þr.iggjamannna sveitar-
keppni átti sveit UMRIí 3, 4 og
7. mann, en Ármann l., 6. og
9. mann. í fimm manna sveita
keppninni, sem Armarai vann,
átti félagið 1., 6:, 9., 10. og 12
mann, en UMSH 3., 4., 7., 11.
og 13. mann.
sæíis að Hótel Borg í tilefni af, veglega gjöf ber með sér. Þakk
GUÐLAUGUR RÓSIN-
KRANZ þjóðleikhússtjóri gaf
í tilefni af opnun þjóðieikhúss-
ins 2000 krónur sem stofn að
menningarsjóði þjóðleikhúss-
ins. Skal sjóðnum varið til að
styrkja unga leikara- til náms.
Framlögum í sjóðinn er veitt
viðtaka í skrifstofu þjóðleik-
hússins, og þeir, sem gefa í
hann frumsýningardagana,
teljast stofnendur hans.
r
BSb
UM KLUKKAN 15,20 á
fimmtudaginn varð bifreiðaá-
rekstur á gatnamótum Miklu-
brautar og Engihlíðar. Rákust
þar á jeppbifreið og fólksbif-
reið með þeim afleiðingum að
jeppinn valt á hliðina, en ekki
hlutust þó slys á mönnum.
Rannsóknarlögreglan biður
bá er kynnu að hafa verið sjón
arvottar að árekstrinum að
gefa.sig fram.
Sömu menn reka heiklsöíy, smásöfy og
saLimastofo og hirða þánnig' margfalda
álagnsngy á álnavörona.
------------------
KEÐJUVEEZLUN, sérstaklega í sambandi við saumastof-
ur, var mjög átalin á alþingi í gærdag. Við umræður um verzl-
unarmálin í neðri deild gagnrýndi Stefán Jób. Stefánsson
harðlega þá skipan, sem tíökast í meðferð álnavöru, er sömis
mennirnir eiga Iieildsölu, smásöln og saumastofu og íáta efnið
ganga á miili þessara stofnana sinna og hlaða á það hverri
álagningunni á fætur annarri. Tveir ráðherrar tóku uundir haé
hjá Stefáni að fordæma slíka verzlunarhætti, þótt Björn Ólafs-
son viltíi ekki kannast vúi, að jafn mikið væri af þessu og Síefáit
vdídi vera láta.
þessa átt gengi þetta nu hjá
mörgum fyrsríækjum, er?
sömu eigóndurnir hirtu hin-
ar margföldu álögur.
Það var frumvarp framsókn-
armanna um verðlagsmál, sem
til umræðu var í deildinni, en
samkvæmt frumvarpi þessu
verða settir á fót verðlagsdóm-
ar og nokkrar aðrar breytingar
gerðar á verðlagseftirliti.
Stefán Jóhann kvaðst fylgja
frumvarpinu og telja það held-
ur til bóta. Þó kvaðst Stefán
ekki hafa þá trú, að þetta frum-
varp mundi gerbreyta ástand-
inu í verzlunarmálum og út-
rýma svörtum markaði á
skömmum tíma, eins og flutn-
ingsmenn halda fram í grein-
argerð sinni. Benti Stefán á, að
ekki væri orð í frumvarpinu
um þá frjálsu verzlun, sem
stjórnarflokkarnir tala um, að
ein geti endanlega lagað verzl-
unarmálin.
Stefán flytur breytingar-
tillögu, þar sem sérstaklega
er lögð áherzla á að hafa
þurfí eftirlit með álagningu
saumastofanna og hinni
margföldu álagningu á álna-
vöru. Hami benti á, að það
tíðkaðist nú mjög, að sömu
mennirnir ættu heildsölu,
smásölu og samnastofu og
gengi álnavaran á milli með
margfaldri álagningu. Þann-
ig gæti heildsala keypt efn-
in inn í landið, selt þau méð
álagningu til smásölunnar,
sem selur þau með nýrri á-
lágningu til saumastofunn-
ar. Þar eru svo saumáðar
ýmsar flíkur úr efninu, en
þær seldar með álagningu til
lteild vcfzl unarinnar, sem
seldi þær með álagningu til
smásöjuimar, er Ioks seldi
almenningi tilbúnar flíkurn-
ar með nýrri álagningu. í
;V
Stefán benti á það, að al
menningi væri það erfitt, að
geta ekki fengið fatnaðarefni..
en verða að kaupa tilbúnav
flíkur og rándýrar. Hann benti
á það, að ungar husmæður
fengju nú lítil eða engin tæki-
færi til þess að sauma sjálfar
föt, og fengju því litla æfingu
í svo. nauðsynlegri heimilisiðju..
Allmiklar umræður urðu
um verðlagsmálin, og var með-
al annars um það deilt, hvort
hinn nýi „verðgæzlustjórk
komi til með að hafa sama til-
lögurétt um verðlag og verð-
lagsstjóri hefur nú. Yar því
haldið fram, að stjórnarflokk-
arnir ætluðu að draga úr valdí
þessa embættismanns, en for-
sætisráðherra gaf um þsð yfir-
lýsingu, að tillöguréttur hans
um verðlag yroi hinn sami, þót;
ekki j?rði það skylda hans að
fylgjast yfirleitt með verð-
myndun í landinu. Þeir Gylfí
Þ. Gíslason og Stefán Jóh. Stef-
ánsson lcváðust haía gert ráð
fyrir því, að starfssvið verð-
gæzlustjóra yrði óbreytt, og
flutti Gylfi tillögu um að breyta
aftur nafni embættisins í verð-
lagsstjóri, til þess að gefa ekki
til kynna stórbreytingar á
-starfi þessu, sem ekki verða.
Umræðunum var írestað.
aði forseti slysavarnafélagsins
deildunum á Vestfjöroum for-
göngu þeirra svo og forstjóra
skipaútgerðar ríkisins, sem haft
hefur á hendi framkvæmd á
því að fá skipið smíðað, en síð-
ast en ekki sízt Finni Jónssýni,
alþingismanni, ‘en í ráðherra-
tíð lians, sagði Guðbjartur Ól-
afsson, að fyrst hefði komið
skriður á þetta mál. Loks árn-
aði hann Vestfii’ðingum og öðr
um, sem njóta myndu góðs af ,
skipinu, heilla með það.
Meðal annarra ræðumanna,
sem tóku' til máls í hófinu voru
Bjarni Benediktsson, dómsmála
ráðherra, Finnur Jónsson, al-
þingismaður. Matthias Þórðar
son þjóðminjavörður, — sem í
nafni forseta íslands sæmdi
Pálma Loftsson f.orstjórá skipa
útgerðar ríkisins riddaraKrossi
fálkaorðunnar, í tilefni af
komu „Maríu Júlíu“, en þetta
er fimrnta skipið, sem smíðað
er fyrir skipaútgerðina erlend
is; — Finriur Jónsson, alþingis-
maður, Júlíus Hafstein, sýslu-
maður, frú Ásta Eggertsdóttir
ísafirði, Marta O. Guðmunds-
dóttir, Bíldudal, Þórður Jóns-
son'frá Látrum, og Þórunn Sig
urðardóttir Patreksfirði.
Heimahöfn „Maríu Júlíu“
verður á ísafirði. Skipherra er
Þórarinn Björnsson, sem ver-
ið hefur með Sæbjörgu.
Framhald af 1. síðu.
æfingar fara fram þar. Enn
fremur eru þau sckuð um að
vera að re/na að koma Triest
undir Ítallíu.
Talsmaður fyrir brezku
stjórnina upplýsti í London í
gær í sambandi við þessar ásak
anir, að langt væri síðan nokk-
urt brezkt herskip hefði kom-
ið til Triest og að þar væru nú
staddir aðeins tveir brezkir sjó
liðsforingjar. Hins vegar minnti
hann .á það, að samkomulag
um skipun landstjóra í Triest
hefði á sínum tíma strandað á
Russum.
Talsmaðurinn lét í ljós þá.
skoðun, að orðsending sovét-
stjórnarinnar hefði aðeins eitt
markmið: að reyna að spilla
fyrir hugsanlegu samkomu-
lagi Ítalíu og Júgóslavíu um
Triest. ;