Alþýðublaðið - 17.08.1950, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 17. ágúst 1950.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
33. þing alþfáða ¥iiiiiöniáIasfofiiyiiariiiiiar:
AÐ ÞESSU SINNI. var
J)ing alþjóðavinnumálás'tofn-
unarinnar haldið í Genf í Sviss.
Þingið hófst 7. júní og var
slitið. l.-:.júU.,Þi ngs taður inn. var
þjóðataandalágshöllin í Genf.
Hverju því ríki, sem aðili er
að alþjóðavinnumálastofnun-
inni, ber að senda f jóra fulltrúa
á hið árlega þing stofnunarinn-
ar, og skulu tveir þeirra vera
fulltrúar ríkisstjórnarinnar, en
Jiinir fulltrúar atvinnurekenda-
samtaka og verkalýðssamtaka
landsins.
Alls eru nú 62 ríki aðilar
að alþjóðavinnumálastofnun-
inni (I.L.O.), en að þessu sinni
sendu aðeins 42 ríki fullskipað-
ar nefndir á þingið. 10 ríki
sendu engan fulltrúa og 10 ríki
Sendu aðeins stjórnarfulltrúa,
Og var ísland í þeirra hópi.
Fulltrúi íslands á þinginu var
Jónas Guðmundsson, skrif-
Stofustjóri í félagsmálaráðu-
Eeytinu.
KOMMÚNISTAR
GANGA ÚT
Þegar þingið hafði verið
formlega sett og ganga skyldi
lil dagskrár og kjósa forseta,
Jsvaddi sér hljóðs aðalfulltrúi
Póllands, Henryk Altman, og
lýsti yfir því, að fulltrúar Pól-
lands á ráðstefnunni gætu ekki
fallizt á að kjörinn yrði forseti
2ié gengið að öðrum störfum
fyrr en fjarlægðir hefðu verið
úr fundarsalnum svokallaðir
fulltrúar Kuomingtangstjórn-
arinnar. ,,í fyrsta skipti í sögu
J.L.O. hefur það nú komið fyr-
ir, að hópur manna birtist á
ráðstefnunni og geri kröfu til
jbess að verða skoðaðir sem full-
trúar gerviríkisstjórnar eins
aðíldarríkja I.L.O.," sagði hr.
Altman, og bætti síðan við:
„Hin svo kallaða Kuomingtang
Stjórn er ekki annað en klíka,
sem einskis fulltrúi er nema
Sjálfrar sín.“ Að lokum lýsti hr.
Altman yfir því, að þar til
jþessi svokallaða Kuomingtang-
sendinefnd hefði verið f jarlægð
af ráðstefnunni mundu fulltrú-
' ar Póllands engan þátt taka í
störfum hennar né telja sig
Ibundna af neinni samþykkt
hennar. Að ræðu Altmans lok-
ínni kvöddu sér hljóðs formenn
sendinefnda Tékkóslóvakíu og
Ungverjalands og lýstu sig i
einu og öllu samþykka skoðun
Altmans og bættu ýmsum rök-
semdum við, en Iuku báðir
fnáli sínu með því að lýsa yfir
Jiinu sama og Altman hafðj
gert. ,,Við lýsum yfir, að við
jveitum að vera undir sama þaki
<og' fulltrúar Kuomingtang.
Ungverska sendinefndin mun
Jiverfa af ráðstefnunni á með-
an heiðursmenn þessir taka
þátt í störfum hennar, og serr.
eðlilega afleiðir.gu þar af mun
Ungverjaland ekki telja sig
bundið af neinum gerðum þessa
þings, meðan svo stendur.’1
sagði Köves, sendiherra Ung-
Verja í Bern, sem var aðalfuíl-
trúi Ungverja á þinginu.
Formaður stjórnar I.L.O.,
Leon Troclet, fyrrv. félagsmála
og verkamálaráðherra í Belgíu,
svaraði ræðum þessum á þann
veg, að samkvæmt 26. gr. þing-
skapa I.L.Q. bæri kjörbréfa-
nefnd þingsins að fjalla um
tnál þetta, og fyrr en rökstutt
álit þeirrar nefndar lægi fyrir
þinginu hvorki gæti það né
mundi taka afstöðu til þessa
ú um samninga
verkalýðs og afvinnurekenda
atriðis. Þegar formaðui'inn
hafði lýst þessu yfir, risu allir
fulltrúar Póllands, Tékkósló-
vakíu og Ungverjaíands, ásamt
fylgdarliði sínu, úr sætum sín-
um og gengu út úr þingsalnum.
Var síðan þingstörfum haldið
áfram og. verkamálaráðherra
Indlands, Jagjivan Ram, kjör-
inn forseti þingsins.
Kjörbréfanefnd þingsins
skilaði áliti eftir nokkra aaga
og var sammála um, að ekki
væri hægt, samkvæmt þing-
sköpum I.L.O. að svipta íulltrú-
ana frá Kína rétti til þingsetu.
Enginn andmælti áliti nefnd-
arinnar, því fulltrúar Austur-
Evrópuríkjanna mættu ekki á
þinginu, og var það því sam-
þykkt umræðulaust og án at-
kvæðagreiðslu. Tveim dögurn
síðar barst þinginu bréf frá.
fulltrúum Póllands, Tékkósló-
vakíu og Ungverjalands, þar
sem þeir lýstu sig andvíga
skilninjp kjörbréfanefndar og
tilkynmu, að sendinefndir þess
ara landa hefðu nú horfið af
þinginu fyrir fullt og allt.
DAGSKRÁ ÞINGSINS
Þau mál, sem tekin voru fyr-
ir á þinginu, voru:
1. Skýrsla forstjórans.
2. Fjárhagsmál stofnunarinnar
3. Upplýsingar og skýrslur
um framkvæmd á sam-
þykktum og álitsgerðum.
4. Samband vinnuveitenda og
verkamanna, þ. á. m. heild-
arsamningar um kaup og
kjör, sættir og gerðir i
vinnudeilum og samvinna
milli opinberra stjórnar-
valda annars vegar og fé-
laga vinnuveitenda og
verkamanna hins vegar
(fyrri umræða).
5. Sömu laun fyrir karla og
konur fyrir sams konar
störf. (Fyrri umræða).
6. Landbúnaðarstörf (Almenn
skýrsla).
7. Ákvörðun lágmarkslauna
við landbúnaðarstörf.
(Fyrri umræða).
8. Starfsþjálfun fullorðinna.
Ákveðið hafði verið að taka
til umræðu á þessu þingi orlof
landbúnaðarverkafólks, en því
var frestað til næsta þings.
SÖMU LAUN FYRIR
SÖMU VINNU
Það mál þingsins, sem á-
reiðanlega vakti mesta at-
hygli, var frumvarp að al-
þjóðasamþykkt um, að sömu
laun skuli greidd konum og
Jónas Guðmundsson
fulltrúi íslands á þingi ILO i
Genf.
körluni fyrir sömu vinnu.
Allt frá upphafi heíur al-
þjóðavinnumálastofnunin
haft þetta mái á stefnuskrá
sinni og tali'ð það sjálfsagt
réttlætismál, enda þótt ekki
hafi þar til nú þótt tímabært
að gera um það alþjóðasam-
þykkt. I síðustu styrjöld
sýndu konur það, að í rrtörg-
um síarfsgreinum standa
þær körlum fyllilega á
sporði, og hefur mönnum af
þeim sökum orðið enn þá
greiða þeim ekki sömu Iaun
og körlum, þegar þær inna
af hendi jafn verðmæt störf.
Á þessu þingi fór fram fyrri
umræða um þetta mál, og var
ákveðið að ljúka afgreiðslu
þess á þingi stofnunarinnar
næsta ár.
Gengið var frá ýmsum atrið-
um í væntanlegri samþykkt,
m. a. um það, hvernig haga
beri framkvæmd ákvæða henn-
ar og um eftirlit með því að á-
kvæðunum sé beitt. Til léttis
við framkvæmd ákvæðanna var
samþykkt, að þeim skyldi beitt
smátt og smátt.
Auk þessa samþykkti þingið,
að í endanlegum reglum um
þetta mál skyldi kveða á um
það, áð konur skuli hafa jafn-
greiðan aðgang að starfsþjálf-
un og karlmenn.
Frumvarp þetta verður nú
þýtt á mál allra þeirra þjóða,
sem aðilar eru að I.L.Q. og sent
til umsagnar samtökum kvenna
og alþýðusamtökum og atvinnu
rekendasamtökum aðildarríkj-
anna, svo þeim gefist kostur á
að gera við það breytingartil-
lögur, áður en það verður lagt
fyrir næsta þing I.L.O. til
fullnaðarafgreiðslu.
mmtifer
M.s. Esja fer skemmtiferð til Akraness n.k. sunnudag
kl. 1 e. h. Dansleikur verður > Báruhúsinu og í Ölver.
Farseðlar með skipinu verða seldir við suðurdyr Hótel
Borg laugardaginn 19. ágúst milli kl. 5—7 e. h.. og við
skipshlið frá kl. 10 f. h., verði eitthvað eftir. Ágóðinn
rennur til dvalarheimilis aldraðra sjómanna.
FulItrúaráS Sjómannadagsins.
SAMNÍNGAR VERKALÝÐS
OG ATVINNUREKENBA
Það mál, sem. þó var mest
um deilt og : áhugi rmanna á
þinginu--befndist mest að, var
frumvarp að alþjóðaályktun
um heildarsamninga milli
verkalýðssambanda og atvinnu
rekendasambanda og sættir og
gerðir í vinnudeilum. Hin
miklu og tíðu verkföll, sem
orðið hafa í ýmsum löndum á
undanförnum árum og sem
mörg hver eru ólögieg og hef-
ur orðið að brjóta á bak aftur
með því að bjóða út her til að
vinna störfin, hafa mjög ýtt
undir þá skoðun, að nauðsyn-
legt sé, að heildarsamningum
sé yfirleitt komið á í öllum
löndum, og að sættir og gerðir
í vinnudeilum fari fram sam-
kvæmt lögum, til þess að fyrir-
byggja að smáhópar geti stöðv-
að allt atvinnulíf á stærri og
rninni svæðum. Það ýtir einnig
undir þá skoðun, að lcggjöf um
þessi efni sé nauðsynleg, að
vitað er að verkföll þessi eru
oft pólitísks eðlis og gera Iaun-
þegum oft vafasamt gagn. En
mál þetta er viðkvæmt mjög,
bæði fyrir verkalýðs og at-
vinnurekendasamtökin, og það
er fyrst nú, eftir að málio hefur
verið í þrjú ár á dagskrá. að út-
lit er fyrir að það takist að
finna lausn, sem flest allir
sætta sig við.
Gengið var að fullu frá álits-
gerð um starfsþjálfun, sem all-
lengi hefur verið á döfirmi, og
lýtur hún að þjálfun í ýmsum
sérgreinum, þjálfun fatlaðra
manna og samvinnu milli ríkja
um að skiptast á þjálfuðu
starfsliði og upplýsingum í
þeim efnum..
Ákveðið var, að Ieggja skyldi
fyrir næsta þing frumvarp að
samþykkt um grundvallarregl-
ur við ákvörðun lágmarksiaura
við landbúnaðarstörf. Launa-
kjör við slík störf eru mjög
mismunandi í hinum ýmsu
löndum og sums staðar er af-
Ijósara, að óréítlátt sé að
staðan til kynþátta einn erfið-
asti þáttur í lausn þessa mikla
vandamáls.
Fjárhagsmál stofnunarinnar
tóku að þessu sinni miklu meiri
tíma en oftast áður. Þjóðirnar
eru yfirleitt ófúsar á að hækka
tillög sín frá ári til árs, ekki
sízt þar sem sífellt bætast við
ný og ný alþjóðasamtök, sem
einnig kosta mikið fé. Nokkur
ríki hafa átt erfitt með að
standa í skilum, og munar þar
mest um vanskíl Kína, sem
vegna borgarastyrjaldarinnar
og breyttrar aðstöðu hefur átt
erfitt um greiðslur. Nú þvkir og
tvísýnt um Austur-Evrópurík-
in, sem hurfu af þinginu eins
og áður getur. Bandaríkin,
Bretland og Frakkland bera að-
al fjárhagsbyrðar stofnunar-
innar, en fjárhagur tveggja
þeirra síðarnefndu er erfiður
e:ns og alkunnugt er.
Útgjöld stofnunarinnar 1651
voru áætluð þau sömu og árið
áður, eða um 6 milljónir Banda-
ríkjadollara, og borga Banda-
ríkin fjórða hluta þeirrar upp-
hæðar. Tillag íslands er fyrir
árið 195.0 rúmir 6000 dollarar,
en verður 1951 rúmlega 7000
dollarar, eða um 110 þús. ísl.
brónur.
ATVINNULEYSI
Þess er. og rétt að'geta, að á
I þessú þingi var samþykkt
Smurf brauð
09 snfffur. -
Til í búðinni allan dag-
inn. — Komið og veljið
eða símiði
.cliÖí l1 ;iíÍ8íi^§0iicS'^L§ií.;
Sífd & Fiskur.
þingsályktun um alþjóðlegt
samstarf til að vinna gegn at-
vinnuleysi, og í þeirri ályktun
bent á ýmsar Ieiðir í bví efni.
Tvö ný ríki gerðust aðilar
stofnunarinnar á þessu þingi,
Sambandsríki Indónesíu og
Viet-Nam. Aheyrnarfultrúar
voru frá Vestur->Þýzkalandi og
Ja.pan.
Verkamannafulltrúanum frá
Venezuela var neitað um full-
trúaréttindi á þinginu, vegna
þess ástands, sem taliS var að
ríkti þar í landi í verkalýðsmál-
um, en eins og kunnugt er hafa
miklar innanlandsdeilur átt sqr
stað þar að undanförnu.
Aðalforstjóri I.L.O., David
Morse, gat ekki mætt á þing-
inu vegna veikinda.
SAMVINNA NORÐUR-
LANÐANNA
Stjórnarfulltrúar frá Norður-
löndunum fimm höfðu með sér
nána samvinnu á þinginu,
héldu sameiginlega fundi þegar
þurfa þótti, til þess að bera sig
saman um afstöðu til einstakra
mála og kynna sjónarmið
stjórna sinna til mála, sem
fjallað var um. Allar sendi-
nefndir Norðurlandanna voru
fullskipaðar, nema sendinefnd
íslands. Norðmenn höfðu þó
mun færri menn til aðstoðar
sendinefnd sinni nú en verið
hefur að undanförnu, og .eins
Finnar, en hins vegar höfðu
bæði Danir og Svíar jafn fjöl-
mennar sendinefndir og undan-
farin ár, Danir 12, en Svíar 15
manna sendinefnd. ísland
hafði, eins og áður segir, að-
eins einn fulltrúa á þinginu,
Jónas Guðmundsson, skrií-
stofustjóra, og var Haraldu'?
Kröyer, fulltrúi við íslenzka
sendiráðið í Oslo, honum til'
aðstoðar vikutíma.
Fjárhagsnefnd þingsins sam-
þykkti ályktun þess efnis, að
fela stjórn stofnunarinnar að
endurskoða fyrir næsta þing
all’a stjórnar- og starfsúlhögun
stofnunarinnar með það fvrir
augum að draga úr kostnaði
við reksturinn og gera starfs-
tilhögun alla einfaldari og ó-
trotnari en hún er nú.
Höfuðverkefni I.L.O. um
þessar mundir er að gera til-
lögur og áætlanir um hvernig
koma megi þeim þjóSum til
hjálpar, sem tæknilega og
menningarlega eru eftirbátar
þjóða Evrópu og Norðui-Amé-
ríku, og miðast því starfsemin
nú meira við- þjóðir Asíu, Af-
ríku og Suður-Ameríku en áð-
ur var. ■. ■