Alþýðublaðið - 22.12.1950, Síða 5

Föstudagur 22. des. 1950.
ALÞYÐUBLABIQ
&
Greinargerð frá fétagi sérleyfishafa:
oðva
Frá stjórn Félags sérleyfis-
hafa hefur blaðinu borizt
eftirfarandi greinargerð:
STJÓRN FÉLAGS SÉR-
LEYFISHAFA telur sér skylt
að gera öllum almenningi grein
fyrir þeim ástæðum sem til
þess ligg'ja að akstur sérleyf's-
bifreiða kunni að stöðvast eftir
áramótin, ef sérleyfishafar
Verða neyddir til að grípa íil
íieyðarráðstafana vegna þeirra
fjárhagsörðugleika, sem rekst-
ttr sérleyfisbifreiða er háður,
(Dg sem er bein afleiðing hinna
þungu skattaálagna, sem rík-
ísvaidið hefur l?gt á sérleyfis-
Irafanna. En skattar þessir og
álögur eru langtum þyngri en
á öðrum flutningatækjum lands
manna.
Skattar þeir, sem sérleyfis-
'liafar greiða rikissjóði umfram
aðra aðila, sem annast flutninga
eru: þungaskattur, sem er kr.
36.00 á hver 100 kg. þunga bif-
teiða og sérleyfisgjald, sem
Eemur 7% af öllum seldum far
Sniðum. Auk þess er sérleyfis-
liöfum gert að skyldu að flýtja
póst ókeypis, eftir reglum sém
^áðherra setur að fengnum til-
lögum póst- og símamálastjórn
arinnar, án samráðs við sérleyf-
Ishafa. Þeir verða hins vegar
að bera ábyrgð á póstinum, og
gkila póstinum á hverja þá póst
afgreiðslu sem til fellur, þótt
ór leið sé. — Auk þeirra skatta,
Eem sérleyfishafar verða að
greiða umfram aðra aðila, hafa
allar rekstrarvörur til bifreiða
Stórhækkað í verði vegna hækk
andi verðlags erlendis, gengis-
lækkunar og síhækkandi tolla
og skatta af hálfu hins opin-
Sbera. — Loks má geta þess að
bifreiðagúmmí það, sem flutt
var inn frá Tékkóslóvakíu s. 1.
sumar reyndist gjörsamiega ó-
iiýt vara, og er það vafalaust
jþyngsti skatturinn, sem á okk-
nr hefur verið lagður.
Til þess að mæta þessum
Btórauknu rekstrarútgjöldum
var um tvær leiðir að ræða; að
hækka fargjöldin e. a. a. draga
túr þeim sköttum og álögum
sem lagðir hafa verið á þenn-
an rekstur. Fyrri leiðin, hækk-
mn fargjalda, hefur áður verið
reynd, árið 1948, og var þá
leyfð 25% hækkun, en far-
gjaldahækkun hefði þá þurft
að vera 37%, samkvæmt út-
reikningi, sem gerður var í sam
ráði við verðlagsstjóra. Mis-
snuninn urðu sérleyfishafar að
taka á sig. Þessi fargjaldahækk
tin náði þó ekki tilætluðum ár-
angri, þar sem hækkunin leiddi
strax af sér samdrátt í flutning
ium. í þessu sambandi mætti
einnig benda á það, að hækkun
jbessi fékkst fyrst og fremst
fram vegna þess að ríkið sjálft
átti í vök að verjast með rekst-
ur sérleyfisleiða þeirra, er það
hafði með höndum.
Reynslan frá 1948 leiddi ótví
rætt í í ljós, að sú leið
að hækka fargjöldin, var ekki
fær þá og því síður nú, því ráð-
stafanir sem leiða það af sér að
fólk verður að neita sér um að
nota þessi ódýrustu flutninga-
tæki, sem til eru -í landinu, eru
engin lausn á þessu vandamáli,
því ;það er engin lausn á mál-
Inu að gera ráðstafanir, sem
banna fólki að nota sérleyfis-
bifreíðar. Þá væri miklu fljót-
virkara að banna rekstur sér-
leyfisbifreiða með öllu.
Með tilliti til þessa taldi
stjórn Félags sérleyfishaía, að
ekki væri nema um eina leið að
ræða, til þess að halda rekstr-
inum áfram, þ. e. að létta af
rekstrinum einhverjum þeirra
gífurlegu skatta og tolla, sem á
honum hvíla.
Árið 1948 fengum við, að tíl
hlutan þáverandi ríkisstjórnar,
eftirgjöf á 3%. söluskattinum og
20 %• söluskatti af seldum bif-
reiðum innanlands, fyrir það
ár, einnig fengum við þá inn-
flutningslevfi fvrir varahlutum
og bifreiðagúmmíi, sem var
miklu betra en það gúmmí, sern
flutt hefur verið inn á síðari
árum, og viljum við hér með
þakka þáverandi ríkisstjórn fyr
ir þá aðstoð. Síðan höfum við
fengið lítilsháttar innflutning
til rekstursins, en hvergi nærri
fullnægjandi.
Um áramótin 1948—49 bár-
um við fram kröfur um niður-
fellingu á sérleyfisgjaldi, mið-
að við 1. jan. 1948. afnám
þungaskatts af sérleyfisbifreið
um og fleiri skatta og'tolla. Auk
þess voru gerðar kröfur um inn
flutning á mótorum og bif-
reiðagrindum.
Ríkisstjórnin hefur enn ekki
fengizt til að afnema sérleyf-
isgjaldið eða þungaskattinn og
hún hefur heldur ekki getað
fallizt á að við þyrftum ekki að
greiða 20% söluskattinn, af
sölu bifreiða innanlands, en
þeirra hlunninda nutum við ár.
ið 1948 eins og áður segir
Snemma á árinu 1949 gaf rík
isstjórnin okkur loforð fyrir inn
flutningi á 25 bifreiðagrindum,
og með bréfi dags. 25. nóv.
1949 sendi ríkisstjórnin fjár-
hagsráði skýlaus fyrirmæli um
að veita félagi okkar innflutn-
ings- og gjaldeyrisleyfi fyrir 25
bifreiðagrindum. Fer afrit af
bréfi ríkisstjórnarinnar hér á
eftir:
„Reykjavík 25. nóv. 1949.
Ríkisstjórnin samþykkti á
síðasta fundi sínum að leggja
fyrir fjárhagsráð og viðskipta
nefnd að veita Félagi sérieyf
ishafa innflutnings- og gjald-
eyrisleyfi fyrir 25 bílagrind-
um frá Bandaríkjunum.
Emil Jónsson
Þórhallur Ásgeirsson.
Til fjárhagsráð og viðskipta-
nefndar, R“
Eftir að við fengum vit-
neskju um þessar fyrirskipanir
ríkisstjórnarinnar fórum við
margsinnis á fund fjárhagsráðs
til þess að ræða mál þetta og
afgreiðslu innflutnings- og
gjaldeyrisleyfa fyrir bifreiða-
grindunum. Ennþá hafa engin
svör fengizt hjá f járhagsráði, og
virðist ráðið ætla að hafa fvrir
skipanir ríkisstjórnarinnar að
engu. Er hér um að ræða eins-
dæmi í embættisfærslu, þar sem
ein ríkisstofnun leyfir sér að
hafa að engu beinar fyrirskip-
anir ríkisstjórnarinnar, sem
gerðar eru í því augnamiði að
tryggja áframhaldandi rekstur
þeirra^flutningatækja, sem á
annast 9/10 hluta allra fólks-
flutninga í landinu.
Eins og fram kemur af því
sem að framan segir, hafa þær
ívilnanir sem ríkisstjórnin
veitti okkur fyrir árið 1948
ekki fengizt á árunum 1949 t'l
1950.
Þá má einnig benda á það, að
þegar rekstur sérleyfisbifreiða
var skipulagður með sérstakri
löggjöf, var lagt bann við því
að selja laus sæti í öðrum bif
reiðum á sérleyfisleiðum. Þetta
átti að tryggja sérleyfin og
rekstur þeirra. í framkvæmd-
inni hefur þetta verið þannig,
að mönnum hefur, með fáum
undantekningum, haldizt uppi
að auglýsa laus sæti með smá-
bílum á sama tíma og sómu
daga og sérleyfisbifreiðarnar
ganga, auk þess hefur fólk
verið flutt í jeppabifreiðum í
Hafið sfefnumóf
r b .■> s r a«2 © i e
Rafskinnu-
gfuggann
þúsundatali, án þess að þæi
1 væru trj'ggðar til fólksflutninga
' eða að ökumenn þeirra hefðu
bifreiðapróf til mannflutninga.
Loks hefur flugfélögunum ver
ið látið haldast uppi að reka
I skipulagslaust farþegaflug á
sérleyfisleiðum, án þess að þau
hafi þurft að taka á sig nokkr
' ar -skyldur um slíka ílutninga,
og virðast þau vera sérstaklega
! verðlaunuð af hálfu hins opin-
bera, með lægra verði á benz-
íni, en flugvélabenzín kostar
j nú kr. 1.25. -— pr. líter, en við
' greiðum hins vegar kr. 1.51 pr.
líter, þótt bifreiðabenzín sé ó-
dýrara í innkauupi en flugvéla-
benzín, þá er innflutningur
flugvéla og varahluta til þeirra
tollfrjáls. Flugfélögin hafa í
hinni skipulagslausu sam-
keppni sinni eytt benzíni
gegndarlaust, algjörlega að ó-
þörfu og sóað með því gjaldeyri
þjóðarinnar. Virðist svo sem
ríkisvaldið beinlínis stvrki
flugfélögin til þessarar gjald-
eyriseyðslu, með því að veita
þeim alls konar skatta- og tolla
ívilnanir. Flugfélögin fljúga að
eins þegar þeim þóknasr, en
aðra daga verða sérleyfishaí-
ar að taka upp farþega og eru
skyldir til að sjá öllum farþeg-
um fyrir farkosti, hversu marg-'
ir sem þeir eru.
Þeir, sem engar skyldur hafa
um mannflutninga hér á landi,
fá skatta- og tollaívilnanir, en
Nýjustu jólabækurnar
Kalli sklpsdrenpr
Þórir Þrastarson
Krislín í Mýrarkoti
Góðir foreldrar og barnavinir gefa börnunum góðar bækur. —
Þeir velja því Lilju-bækur. — Lilju-bækur eru óskabækur allra barna.
Y «-
Bókagerðin
þeir, sem með lögum og reglu-
gerðum eru hlaðnir margvisleg
um skyldum um mannflutn •
inga, eru þrautpíndir með skött
um og skyldum, sem eru að
sliga atvinnurekstur þeirra,
sem leitt getur af sér algjöra
stöðvun þeirra flutningatækja,
sem almenningur í landinu not-
ar langsamlega mest.
Eins og áður er sagt hefur
rekstur sérleyfisbifreiða verið
rekinn með halla undanfarin
ár. Þær smávægilegu ívilnanir,
sem hið opinbera hefur veitt
þessari atvinnugrein hafa eng-
an veginn getað jafnað hallann.
Nú er þessum málum svo kom
ið að fvrirsjáanlegt er að rekst
urinn muni stöðvast á næst-
unni, ef ekki verður þegar í
stað greitt úr þeim vandræð-
um, sem nú eru í rekstri sér-
leyfisbifreiða í landinu.
Nú, þegar sýnt er að rekstri
sérleyfishifreiða verður ekki
lenguf haldið uppi, mætíi
vænta þess, að póst- og síma-
málastjórnin, sem í upphafi
tókst á hendur það trúnaðar-
starf að skipuleggja fólksflutn-
inga með bifreiðum hér á
Iandi, myndi nú, af eigin raun
og enn þá raunalegri rekstri eig
in bifreiða. bregðá við og beita
áhrifum sínum til þess að
tryggja rekstur þeirra sérleyf-
isleiða, sem reknar hafa verið
af einstaklingum með stórhalla
á undanförnum árum. En póst-
og símamálastjórnin, sem ú und
anförnum árum hefur rekið
þær sérleyfisleiðir, sem mestan
halla hafa sýnt, hefur ekki á
neinn hátt átt frumkvæði a'ð
því að sköttum og tollum yrði
létt eitthvað af þessum atvinnu
rekstri, en til þess liggja aðrar
orsakir, sem ef til vill verður
nauðsynlegt að rifja upp síðar
ásamt öðru sem nauðsynlegt
er að almenningur fái að vita i
þessum málum.
Þrátt fyrir þá örðugleika sem
sérleyfishafar eiga nú við að
etja, eins og skýrt hefur verið
hér að framan, þá viljum við
mega vænta þess að nú verði
horfið að því að gera gagngerð
ar ráðstafanir til þess að tryggja
þennan rekstur, og koma í veg
fyrir að grípa þurfi til þess ó-
yndisúrræðis að stöðva rekst-
urinn.
Reykjavík, 17. desember 1-950.
Stjórn Félags sérleyfishafa.
un
S. L. HAUST var að tilhlut-
Borgfirðingafélagsins í
Reykjavík tekin kvikmynd af
tvennum fjárréttum í Borgar-
fjarðarhéraði, Þverárrétt og
Oddsstaðarétt. Er það upphaf
af væntanlegri kvikmynd er
félagið hyggst láta taka af hér
aðinu. Hugmynd þess er að láta
kvikmynda sem flesta atvinnu-
hætti og staði héraðsins.