Alþýðublaðið - 28.07.1951, Qupperneq 3

Laugardagur 28. júlí 1951.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ks*»^r**4r**ér-»^r*.
*>
|
S
*
S
w
í DAG er laugardagurinn 28.
júlí. Sólarupprás er kl. 4.18.
Sólsetur er kl. 22.47. Árdegis-
háflæöur er kl. 1.40. Síðdegis-
háflæður kl. 2.20.
Næturlæknir sr í læknavarð
stofunni, sími 5030.
-Næturvörður er í Ingólfs apó
teki, sími 1330.

pjf tfeaíHh
FSugferðir
LOFTLEIÐIR:
í dag er ráðgert að fljúga til
Vestmannaeyja (2 ferðir), fsa-
fjarðar, Akureyrar og Kefla-
víkur (2 ferðir). Frá Vest-
mannaeyjum verður flogið til
Hell.u og Skógasands. Á morg-
un verður flogið til Vestmanna
eyja, Akureyrar og Keflavíkur
(2 ferðir).
FLUGFÉLAG ÍSLANDS:
Iimanlandsfhisr: í dag eru á-
ætlaðar flugferðir til Akureyr-
ar (2 ferðir), Vestmannaeyja,
Blönduóss, Sauðárkróks, fsa-
fjarðar, Egilsstaða og Siglu-
fjarðar. Á morgun er ráðgert
að fijúga til Akureyrar (kl.
9.30 og 16.30), Vestmannaeyja
og Sauðárkróks. — Millilanda-
flng: ,,Gullfaxi“ kom í gær-
kveldi frá Stokkhólmi og Osló.
Flugvélin fór kí. 8 í morgun t:l
Osló og Kaupmannahafnar full
skipuð farþegum. ,.Gullfaxi“ er
væntanlegur aítur til Reykja-
víkur kl. 18.15 á morgun.
PAA:
í Keflavík á miðvikudqgum
kl. 6.50—7.35 frá N-ew York,
Boston og Gander til Oslóar.
Stokkhólms og Helsingfors; á
jfimmtudögum kl. 10.25—21.10 |
frá Helsingfors, Stokkhólmi og
Osló til Gander, Boston og N-éw j
York. ;j
Skipafréttir
Rikiskip.
Hekla er í Réykjavlk og fer
þaðan á mánudagskvöld kl. 20
til Glasgow. JSsja er á Aust-
fjörðum á norðurleið. Herðu-
breið er á leið ifrá Austf jörðum
•til ■Rsykjavíkur. Skjaldbreið
fór frá Reykjavík kl. 20 í gær-
kveldi til Kúnaflóahafna. Ár-
mann á að fara frá Reykjavík
síðdegis í dag til Vestmanna-
eyja. Þyrill er 1 Reykjavík.
Skipadeild SÍS.
M.s. Hvassafell er i Pernuvik
í Finnlandi M s. Arnarfell ér í
Genova. M.s. Jökulfell kom til
Ecuador 23. þ. m. frá Chila.
Eimskip.
Brúarfoss fór frá Húsavík í
’ gærkveldi til ísafjarðar. Detti-
íoss kom til Reykjavíkur 27/’7
frá New York. Goðafoss hefur
’ væntanlega fa-rið frá Ilull í gær
Mynd. þessi var tekin þegar nýju skó’askipi J. Lauritzens var
hleypt af stokkunum. Sk:pið heitir „Litli Dan“ og er tveggja
mastra skonnorta um 90 lestir. Það er byggt í Svendborg.
x!l
til Reykjavíkur. Gullfóss fer
frá Kaupmannahöfn í clag til
Leith os; Reykjavíkur. Lagar-
foss er á D'úmivík. Selfoss ■ r í
R.eyk.iavík. Tröllafoss er í L’'se
kil Hesnes f“r vaén'anlega frá
Antwerpen 30/7 til HuTJ 'Og
Raykjavíkur,
Söfn o«í svnlrrGpr.
íhjóðmínjasafnið:
Lokað um óákveðinn ííma
Landsbókasáfnið:
Ðpið kl. '/0—12. 1—7 oa 8 —
10 alla virka daaa ntma 'laua-
ardaga kl. 10—12 og 1—7
ræna kvennamótsins til Gull-
foss og Gey-sis og 'Laugarvatns.
í dag lil. 11,30 f. h. morgunverð
ur í Sjálfstæðishúsinu í boði
kvsnfélaga Reykjavíkur og
Korræna íélagsins. Kl. 13.30
Tundur í Tjarnarbíó, kl. 15.30
móttaka hjá norrænu sendiherr
uniim. kl. 19 farið til Hafnar-
fiarðar og Krýsuvíkur.
. ---;----«■---------
Forsefi Rófaryregl-
r
l
Þjóðskjalasafnið:
Opið kl. 10—12 og 2—7 ulia
virtea ciaga.
iF'OiRSETT aIRióðav'e|?lu Rot-
. 7TFr-*V Rp-hefur
V,/.-. ó Iprjöi o!< !rv’,'1
í dac áleiðis tiJ
,T-'•■••• Cr,-!. V>é—
r-V-'i f)Cf vp-vl i r!r -
HalIgTÍmsk'rkja: Messa kl.1 -^1^ o" '*+ W -O
11 f. h. Síra Sigurbjörn E nars- ! ------ v/.r t, ]arta;
son prófessor prédikar. ! ' -- t’ö"i,V-'vV'tipíí>i/ o«
hyggst, ferðast ”-1T1 No,'ður1;;nd
Úr öllurfl áttyrrs
m

r Q ITS
f.f-il

Norræna kvennaraótið.
í gær fóru þátttakcndur nor-
■'•'"■■’i i r-j7r%i0r
V.vnna~t Rotary-
hö'
UIVARPIÐ
19.30 Tónleikar: Samsörigur
(plötur)..
20.30 Tónleikar: Trló í G-ciúr
eftir Hs/dn (lötur)..’
20.45 Upplestur smásaga
(:>orst. Ö. Stephensen).
21 Tónleikar: Gene Autry syng
ur kúrekalög (plötur).
21.20 UþpleStur: Regína Þórð-
ardóttir leikkona les smá-
sögu.
21.45 Gömul danslög (plölur,'.
22.10 Danslög (plötur).
wgarsfp
dvalarheimilis
aldraðra
—ÁV>-
O O V '. r--1
<>"ðuin a’l
"•R" Q'V t->]
~ n •* •*r>.rv -rV'frij'}
1 ‘r n A-ji n V> p ‘ rx) n.
ov1* p
r<rn n
; s v
I S sjómanna fást á eftirtöld - (
| S um stöðum í Reykjavík: ^
; S Skrifstofu Sjómannadags- i,
; S ráðs Grófin 7 (gengið imn’ S
i S frá 'Tryggvagötu) sími n
!• 80788, skrifstofu Sjómanna)
• félags Reykjavikur, Hverf-)
í : isgötu 8—10, verzluninni S
^ Laugarteigur, LaugateigS Rp-si hef-ur a
S 24, bókaverzluninni Fróði) | stefimskrá sinni mprg góð mál
( Leifsgötu 4, tóbaksverzlun • j '-'ni. ©» v’nnur a5 ýmsum mann
N ÍHhi Boston Laugaveg 8 og’ j úðarmálum og bættri sambúð
. l;lítailna í mÍlM.
T'- 4 T_,
T- •—r'’-”öidi *i’ut.+ii dr. Héitíi
nATr,pr-0.-, „r; í
fo’-mann
■ - 7,7 0« h'-’.'i’’.-, m'áíinsand--
HINN 15. jurrí s.l. "var opnuð
í Moskvu svonefnd ukranisk
menningarvika. Eins og r.ærri
má geta var menningarvika
þessi opnuð með ,.pomp og
pragt“, leiksýningum. hTjóm-
leikum, kóráöng og listsýning-
um. Dögum saman va’v ..Prav-
da“ barmafuTl af frásögnUm,
kveðjugréinum eg ukranisk-
um hvTlingarkTausum til ,.möð
ur Moskvu“. Gagnrýnin var
mjög v’ngjarnleg, og var
henni öreift varlega um dálka
balðsins og gjarnan vafin inn-
an um hrós og oflof. Málverka
sýningin fékk’ vinsamlega urn-
sögn í niðrandi . tóntegund,
söngkórarnir voru látnir vita
það, að be’r m. a. með list- j
rænni túlkun glnni níddust á,
!
alþýðusönglögunum, ao þeir
létu sig u mof litlu skinta verk
tónskálda annarra en ukran-
iskra, svo sem rússneskra hvrt
rússneskra, georgiskra, bad-
iskra og fleira. Raunverulega
voru hér gefnar í skyn tvenns
konar dauðasyndir — form-
festa og þjóðrækni -— en þó
svo varlega og vel dulbúi'ð. að
það vakti ekki neinn sérstakan
óróleika.
Pravda ritaoi einnig lánga
grein um menningarþróunina í
Ukraníu. Það, ::em athygii
vakti, var að gxein þessi var
eftir Metnikov, ritara mið-
stjórnar ukraniska kommím-
istaflokksins. Greinin fylgai
nákvæmlega forskriftinni -■—
fyrst var hrópað hátt um þann
mikla árangur, sem náðst
hafði, þar næst komu nokkrar
sj álf sgagnrýnand’i af h j úpanir,
svo endað á loforðum um bót
og betrun og nýtt árak.
Metnikov „gagnrýnin“ á
ukramska rithofunda og li=ta-
menn var mjög skörp. I fyrsta
lagi voru það fáir af rithöfund-
unum og listamönnunum, sem
völdu sé'r að yrkisefni það,
sem varpað gat ljósi á íimnv
ára. áætlunina og ..forustuhlut
verka verkalýðsins í barátt-
unni fýrir kómmúnismanum“.
í öðru lagi þá sialdan þegar
beir þó völdu slíkt efni. var
bað að jafnaði illa unnið, 'yfir-
borðskennt, flatbotnað og fá-
tæklegt í orðum. Þeir gáfú ó-
Ijósa niynd áf 'sovæt-mannin-
um og glevmdu ..'þeirri hug-
riónareisn, sem þjóðfélág y’órt
einkennis.t af. og því að binu
’itauðuga andlega lífi soviét-
mannsins' verður aðeins lýst
með hinu.m fullkomnustu orð-
um forms og rn'Di“. Með öðr-
um orðum: ÍPutwérk rithöí-
undanna og listamannanna er
fvrst 03 fremst að sveipa sov-
’et >mn.ninn pg gov-iet-.þjöðfc-
lagið dýrðarblæju.
TTkraniumehn væntu þess að
'■jálfsgagnrýni fceirra. myndi
vægja þeim v'ið harðri gag’n-
Týrii frá hærri stöðum. En
hinn alvarlegi eftirleikur
■mennmgarvikuirhar vár haf-
Inn með gfein í Pravda 2. jú!í
-.1;: ..Bókmenntaleg svik við
hugsjónina.” Moskvu-bók-
/nenntatímaritið Svjesda
i’Stjarnan) bafði bixt ’þvð'neu
4 ukranisku -aíttjarðarkvæði,
án þes.s aður að ræðá um k-væð
ið nákvæmlega í ritstiórninni.
Kvæðlð hét „Elskaöa UkramV1
og var eftir V. Sosi.ura. Pravda
hélt því fram að kvæðið væri
undir áhrifum afturbaldssinn-
aðrar u-kraniskrar þjóðernis-
stefnu, ekki soviet-þjóðrækni.
S"rn skáldve"k í bjóðrækni;-
anda ..'vék’á í hjörtum voníri
sterkar h’óðrækniskenndir. Þrí
miður v.eku" ekki kvæði V.
fo^uras. „Elskið UkranJu“,
slíkar tilfinningar, heldur til-
íimiingar örvænt'ngar og mót-
mfeJai — En hvað er þá að
kvæðinu? —
„Elskið Ukraníu. eins og só3-
in. eins 'og vindurinn. eins og
Ijó-ið, grasið 02 árnar . . y.rk
ir hið óheppna skáid, og feaim
dáir ,,’bið óendanlega frélsi“ á
greSjiEtm Ukranín. „bláan him-
in“. . f” vinda“ oa' . parpura
Jit ský“. Létum'svo vera, ntar
ra^nvýnandirt’ii en betta er a-5
é’” hylling Ukraníu ..álmenrt
-'.y< ’pnurn"ngin er: "Hm hvaða
Ukraníu er átt vjö. bvaða
Ukranía er það, sem V. Sosiur-
as isyngur lof og dýrð? Er það
h:n gamla óháiriingju&ma
Ukránía, eða er það hin nýja
hamingjusama Ukranía? t
kvæðinu er ek’kert, sem hendir
til hinnar sönnu þjóðrækni,
sem er bundin viö „hinn sósí-
alistiska iðnað . .. hinar ybld-
■ugu járnsmiðjur, hinar níikhi
vélbeizluðu námur, frumher.ja
Stakhanov-hrevfingarinngr,
uppáhald hinnar stalinistískii
fimm ára áætlunar — Dniepr >
ges, Kolhos-kerfið, sem fært
hefur bændum Ukraníu harn-
ingju og velmegun“. En það er
vegna þess að kvæðið er í
þjóðrækni sinni eingöngu
ukraniskt, en hefur engan boð
skap að flytja um bræðralag
milli þjóða Soviet-lýðveldisins.
Kvæði þetta er orkt 1944 í
styrjöldinni síðustu. En það e.r
lélegt stríðskvæði, cegir PraT -
da. Soisura á engin „þrumtt-
orð“, sem geta gefið kraft’-num
qg dýptinni á 'hatri sovietbióo-
anna á óvinuitum hið sanna-Jíf
og lit —t aðeins nokkur ori urn
..ók.unna menn í grænum ein-
kennisbúningum’L
Bersýnilega he'fur kvseM
þetta notið mikillar hylli. Það
var margendurprentað í LTkran
t’u og að minnsta kosti fjórum
«innum bý.tt á rússnesku. Þýð-
andi Syjesda hafði fengið
dæmt hugboð. Hann bætti
fmm nýjum crindum viS af
sjálfsdáðum. Hann Jeggur hinu
grunlausa ukráníska skáldi.
nokkur háfleyg orð í munn:
..Vér erum ekkert án sovief-
föðurlandsins.” Hann bætir
bæði Volgu, stjörnunum yfir
Kreml og skrautgörðum í Us-
bekistan við. Hugmyndin i'ar í
:®iálfu sér ágæt, en nú fær
hann á baukinn íyrir bað aóS
bafa verið að skreyta kvæðio
IUa fer einnig fyrir ö ðrúra
þýðanda, sem hefur þríbýtt
kvæðið — 1948, 1949 og 19þl.
Árið 1948 var sagt í einu erind
einu: ..bak við gerðið, í kyrrð,
í fullum blóma . . En geröi
getur baiði þýtt gamaldags
svikagirðing frá tímum auð-
valdsins og gerði frá tímum
sósíalismans, og „kyrrt“ er orð
sem er alls ekki soviet-þjóð-
lynt. Árið 1949 Tagfærði hann
það þannig: „að baki Kolkhos-
gerðisins. í fullum blóma, . .
En ekk’ má minnast á Kolkhos
nema með faUegum orðum.
,.Gerðið“ v.a,r þýðingarminna,
og svo hvarf það ásamt „kvrrð
inni“, Árið 1951 er aðeins sagt:
,,í blóma".
Pravda segir að lokum, að
þjóðræknin eigi að vera loí-
Frámhald á 7 síðu.