Tíminn - 08.02.1964, Blaðsíða 13

DRAUMAKENNINGAR
Framhaid at 9 sífiu.
leg meðvitund geri vart við sig
jafnskjótt og manninn syfjar. —
Fyrst komi myndir líkt og skugga-
myndir — því að litirnir komi ekki
fyrr en seinna.
Má þannig skilja að litfylling
draumsýnanna og ljósmagn, fari
eftir því, hversu fullkomið er
hverju sinni sambandið við draum
gjafann, sem sýnirnar stafa frá! Sé
sambandið ófullkomið eins og t.d.
í byrjun svefnsins vantar litina.
En þegar gott samband kemst á,
koma litirnir. — jÞá er þarna haft
eftir einhverjum vísindamönnum,
að „draumurinn taki jafnlangan
tíma og það atvik sem mann dreym
ir, myndi taka í veruleikanum“.
Samrýmist þetta vel kenningu dr.
Helga um að í draumi fái hver
þátt í vökulífi annars, og því um
veruleika, eða samband við veru-
leika að ræða.
Amerískir vísindamenn eru
þarna sagðir „hafa komizt að
þeirri niðurstöðu, að við fylgjumst
með því, sem skeður í draumun-
um með augunum allan tímann.
Vöðvar okkar hreyfa sig líka, en
þær hreyfingar eru mjög ógreini-
legar og ekki sjáanlegar berum
augum. Við rannsóknir kom í ljós
hjá einum manni, að hann hreyfði
fyrst vöðvana í vinstri hendi og
loks í fótunum. Þegar hann var
vakinn skýrði hann frá því, að
hann hefði verið að enda við að
lyfta einhverjum hlut upp með
hægri hendi, flytja hann yfir í
vinstri, og síðan hefði hann byrj-
að ganga“.
Kemur í þessu draumgjafasam-
bandið enn fram. Augnhreyfingar
og ýmsar vöðvahræringar dreym-
andans munu vera meiri og minni
eftirlíking af hreyfingum draum-
gíafans og framleiddar einmitt fyr
ir áhrif geislanar frá honum eða
líkama hans.
í greininni er því einnig, haldið
fram, að einstaklingurinn geti ekki
verið án draumanna sér að skað-
lausu, og reynt er að skýra þettá
út frá kenningu Freuds um útrás
niðurbældra hvata í draumi, sem
ekki megi hindra án slæmra af-
leiðinga fyrir hlutaðeigendur.
Miklu nær mundi þó vera að setja
þær óheppilegu afleiðingar, sem
það virðist hafa á heilsu manns
að svipta hann draumnum sínum í
sambandi við rofnun draumsam-
bandsins og þá einnig svefnmagn-
anarinnar í heild, sem verður við
það að vekja mann í hvert sinn
er draumar hefjast. En í svefni
fer, eins og dr. Helgi sýndi frarn á,
fram magnan líkamans af utanað
komandi magni, lífmagn og vit-
magn kallaði hann það. Þáttur
þeirrar magnanar eru draumarnir.
Ihugunarvert er það, að rannsókn-
ir hafa leitt í ljós, að alla dreymir
á hverri nóttu, en „flestir af
draumum okkar ná aldrei meðvit-
undinni, svo að við gleymum þeim
áður en við vöknum“, eins og seg
ir í greininni.
Þessir erfiðleikar á að muna
draumana eru þá líka eitt af því
sem bendir til þess að dreymand-
inn sé ekki sjálfur höfundur
drauma sinna, heldur séu þeir hon
um frá draumgjafa komnir.
Það er staðreynd að við að
sofna, gleymir maður sjálfum sér,
hættir að hugsa. Og er því hið ólík-
legasta að í því óvirknisástandi
skapi hugurinn sér sýnir og at-
burði slíka sem í draumum verða
Þetta mun Freud að einhverju
leyti hafa gert sér ljóst, og því var
það að hann bjó sér til eða tók
upp eftir öðrum hugtakið dulvit-
und og ætlaði henni að skapa
draumana. En þar mun hann hafa
verið helzt til fljótfær og ekki
skoðað huga sinn nógu vandlega.
Því hefði hann gert það, þá
hefði honum orðið ljóst, annars
vegar, að jafnvel vel vakandi huga
er um megn að láta sig sjá, með
'iimhugsun einni saman, hlut eins
og þegar horft er á hann, og hins
vegar, að það að sjá í draumi er
einmitt eins og að horfa á hann,
en ekki aðeins umhugsun um
hann. En hvernig dulvitundin gæti
skapað skynjanir reyndi Freud
aldrei að sýna fram á, og auðvitað
af þeirri ástæðu, að honum mun
aldrei hafa orðið ljóst að sýna
þyrfti fram á slíkt.
Ýmsar fleiri athuganir og álykt-
anir hinnar sannvísindalegu
draumafræði dr. Helga mætti
nefna, sem sýna fram á ómögu-
leika þess, að .upptaka draumlífs-
ins sé að leita í dreymandanum
sjálfum, þó að ekki skuli hér
lengra haldið um það að sinni.
Sveinn Ilaraldsson
Veftvangurinn
inn í ýmsum helztu umbótamálum
þjóðfélagsins, einn uppi, sem for
svari og fulltrúi vinnandi manna
og kvenna í landinu. Hann er flokk
ur allra, sem hafna öfgastefnum
íhalds og kommúnisma. Hann er
hinn eiginlegi jafnaðarmanna-
flokkur á íslandi í dag, flokkur-
inn, sem berst fyrir umbótum á
öllum sviðum þjóðfélagsins, um-
bótum, sem byggjast á hinum al-
mennu borgurum landsins, og
eru fyrir þá, en ekki fyrir örfáa
stórgróða- og stóreignamenn, eins
og á sér stað í dag, undir stjórn
núverandi íhaldsflokka. Framsókn
armcnn hafa barizt fyrir, og berj-
ast fyrir ýmsum þeim sömu um-
bótamálum og t. d. norskir jafn-
aðarmenn, sem hafa á síðustu 30
árum skapað velferðarþjóðfélag
af rústum langvarandi íhaldsstjórn
ar, sem barðist fyrir sömu „hug-
sjónum" og núverandi ríkisstjórn
á íslandi.
Sigurganga
Framsóknarflokkurinn er sá
armur íslenzku þjóðarinnar, sem
j nátengdastur er flokkum jafnaðar
manna í Vestur-Evrópu, og þó eink
um jafnaðarmönnum í Skandinav-
íu, því að þær þjóðir eru ísléndiná'
um líkastir. Um gjörvalla yeátur-.
Evrópu er sú fylking jafnaðar-
manna í stöðugri framsókn: Glæsi
legur kosningasigur í Noregi, auk-
ið fylgi í Svíþjóð, Vestur-Þýzka-
landi og Bretlandi, stjórnarmynd-
un á Ítalíu o. s. frv. Hinir frjáls-
lyndu jafnaðarmannaflokkar auka
fylgi sitt hvarvetna, eins og Fram-
sóknarflokkurinn, sem siglir í
sterkum meðvindi' í íslenzkum
stjórnmálum í dag, því að þjóðinni
hefur skilizt að hann er hinn rétti
fiokkur allra vinnandi stétta. Þrjú
öfl láta til sín taka í íslenzkum
stjórnmálum. Einungis eitt þeirra,
Framsóknarflokkurinn, er hinn
sanni f’okkur allra vinnandi stétta
þjóðfélagsins. Hann er sá flokkur,
sem stendur á milli öfganna: _
Kommúnismans annars vegar og
íhaldsaflanna hins vegar.
Framsóknarfl okkurinn á fylgi
sínu að fagna meðal sömu stétta
og jafnaðarmenn í öðrum löndum,
og fylgi flokksins meðal verka-
lýðsins eykst stöðugt og hratt, og
það svo, að íhaldsöflin og komm-
únistar grípa til örvæntingarráða
í hlægilegum áróðri, og reyna að
spyrna gegn hinni augljósu og
sjálfsögðu þróun. Sigurganga
Framsóknarflokksins meðal ís-
lenzks verkalýðs er ómótmælan-
leg.
VETTVANGURINN
lög, sem þeir vita ósköp veL
að er tíl stórskaða fyrir þjóð-
ina í heild sinni, en til
gróða fyrir örfáa einstaklinga,
hina vel öldu kjúklinga íhalds-
ráðherranna.
Hversu langt láta þessir þing
menn leiða sig út í sorann og
vitleysuna?
Við höfum ekkert svar við
þeirri spurningu. Svarið ligg-
ur í höndum þeirra sjálfra.
Alþingismenn Alþýðuflokks-
ins:
Hversu lengi ætlið þið að
þjóna niðurrifsöflunum í ís-
lenzka þjóðfélaginu? Hversu
lengi ætlið þið að vera kjörseðl
ar, útfylltir af ráffherrum
íhaldsins? Hversu lengi ætlið
þið að setja eigin hagsmuni of-
ar hagsmunum þjóðarheildar-
innar? (
Vonandi megum við vænta
svars ykkar.
ELr-JO.
HEIMA OG HEIMAN
Framhalc at bls. 3.
um konuna, sem verður Quentin
að falli. Hún nefnist hér Maggie,
ljóshærð dægurlagasöngkona með
enga hæfileika, en gefur af sér
drjúgan dollar sem kynbomban
dæmigerð. Hún varð til þess að
vagga lendunum framan í Quen-
tin einmitt þar sem hann var í
þungum þönkum út af fyrra hjóna
bandi sínu og andlegu skipbroti.
Hann stenzt ekki freistinguna,
Maggie er eins og blóm, sem gerir
lífið heillandi á ný. Hann verður
sér til skammar að hafa þótzt sjá
virðuleika og dýpt í persói^u henn
en Maggie lítur á sjálfa sig eins og
brandara og dáist að honum sem
föðurlegum velgerðarmanni. Eitt
sinn sitjandi' á rúmstokknum seg-
ir hún honum hörmule'gar minn-
ingar úr bernsku, örvita móður
hennar, sem eitt sinn reyndi að
kæfa hana í svæfli, föðurnum, sem
'ýfirgaf heimilið, þegar hún var
sniábarn. Hún vill nú endilega fara
með Quentin til Washington, þar
sem hann á að mæta fyrir óamer-
ísku nefndinni, svo það mætti
verða til þess að gefa honum hug-
rekki við yfirheyrsluna, að vita
af henni nakinni bíða heima í hótel
herberginu. Alla ævi herfur hún
veitt mönnum blíðu sína af ein-
skærri góðgerðarsemi, einungis
þeim sem þurftu, og þáði aldrei
fé fyrir. Á brúðkaupsdaginn þeirra
segir hún Quentin frá því, að hún
sé undir læknishendi af því að
hún var tveim mönnum góð sama
daginn. Þar sem hún stendur and
spænis honum í brúðarkjólnum
varar hún hann við því, að hann
verði að athlægi og gefur honum
tækifæri til að hætta við hjóna-
bandið.
Skömmu eftir brúðkaupið fer
Maggie að fara öll úr skorðum.
Alveg eins og fyrri konan fer hún
að klifa á því, að hann geti ekki
elskað konu eða veitt henni full-
nægingu. Hún drekkur sig fulla
og talar þá eins og portkona. Hvað
eftir annað auðmýkir hún Quentin
með því að draga í efa kynferði
hans. Og það gerði hún einnig til
að kvelja hann, að gera sjálfs-
morðstilraun. Quentin er ekki
lengur fær um að hugsa eða vinna
og verður að lokum móðursjúkur
sjálfur. Það nær hámarki leiks-
ins, þegar hann reynir að kyrkja
konu sína á rúmstokknum. Hann
áttar sig í tæka tíð —en gerir
sér um leið ljóst, að þrátt fyrir
háleitar hugsanir getur hann drep-
ið. Þessu lýsir hann yfir rétt fyrir
leikslok, þegar hann gengur upp
stigann til Helgu, evrópsku stúlk-
unnar, sem allt bendir til, að verði
þriðja kona hans. Quentin kveðst
hafa horfzt í augu við lífið, segir,
að hafi maður getað horft óbrjál-
uðum augum á ljótleika lífsins,
hljóti maður að hafa hugrekki til
að vakna vonglaður að morgni.
Leikritið fékk mjög misjafna
dóma eftir frumsýninguna í New
York Tónninn er heldur vonbrigða
legur í flestum blaðadómum, eink-
um fyrir þá sök, að þarna tali
höfundur svo opinskátt um sjálfan
sig og konur sínar og komi fyrir
eins og einhver afsökunarbeiðni á
mistökum í lífinu. Flest í leikrit-
inu komi heim við höfundinn sjálf
an og hans nánustu. Hann fæddist
í velmegun, en hún varð að engu
í kreppunni. Móðir hans minnir
mjög á móðurina í leiknum. Svo
er og um eiginkonurnar. Sumir
ráðast á skáldið fyrir að hafa not-
fært sér fyrrverandi konu sína
Marilyn Monroe sem persónufyrir-
mynd, þegar, eins og einn leikhús
gesta komst að orði móðgaður
„nár hennar varla orðinn kaldur“.
Aðrir telja þetta þroskaðasta vejrk
Millers. Sjálfur þvertekur hann
fyrir, að leikurinn eigi að lýsa
vissum persónum og atvikum, lield
ur hafi aðeins fyrir honum vakað
að virkja á leikrænan hátt tiltek-
in öfl í sjálfum sér — og öðr-
um. Það verður forvitnilegt að
sjá þetta umdeilda leikrit á sviði
Þjóðleikhússins okkar, þegar þar
að kemur.
SAMBÚÐ RÍKJANNA
Framhald af 7. síðu.
menn séu þeim vinsamlegir og
hafist ekki að. Þetta ætti að
gera okkur Bandaríkjamönnum
kleift að bægja kínversku hætt-
unni frá í nálægð, en öðlast þó
aukið mótvægi gegn Sovétríkj-
unum, ef svo færi að þau gerð-
ust sek um alvarleg afbrot á
farlægum hlutum hnattarins.
FJOLFÆTLAN
ÞÓR HF
REYKJAVÍK Hafnárstræti 8
Þorrablót
Framsóknarmanna í Reykjaneskjördæmi
verður haldið að Glaðheimum, Vogum, laugardag-
inn 8. febrúar n.k., og hefst kl. 20.
Hljómsveit Svavars Benediktssonar leikur og
skemmtir með leikþáttum inn á milli
Einnig skemmtir Baldur Georgs
Miðar fást hjá eftirtöldum aðilum:
Helga Ólafssyni, Kópavogi, sími 40647
Vilhjálmi Sveinssyni, Hafnarfirði, sími 51173
Sigfúsi Þorgrímssyni, Keflavík, sími 2263
Sigurði Jónssyni, Seltjarnarnesi, sími 15260
Guðlaugi Aðalsteinssyni, Vogum, sími 10 B.
Miðanna sé vitjað fyrir fimmtudag, 6. febrúar.
Nefndin
LÖGTAK
Eftir kröfu tollstjórans í Reykjavík og að undan-
gengnum úrskurði verða lögtökin látin fram fara
án frekari fyrirvara á kostnað gjaldenda en ábyrgð
ríkissjóðs, að átta dögum liðnum frá birtingu þess-
arar auglýsingar, fyrir eftirtöldum gjöldum:
Áföllnum og ógreiddum skemmtanaskatti og miða-
gjaldi, gjöldum af innlendum tollvörutegundum,
matvælaeftirlitsgjaldi og gjaldi til styrktarsjóðs
fatlaðra, skiplagsgjaldi af nýbyggingum, lesta-
gjaldi, vitagjaldi og skoðunargjaldi af skipum, sölu
skatti 4. ársfjórðungs 1963 og hækkunum á sölu-
skatti eldri tímabila, útflutnings- og aflatrygging-
arsjóðsgjaldi, svo og tryggingaiðgjöldum af skips-
höfnum ásamt skráningargjöldum.
Yfirborgarfógetinn í Reykjavík,
7. febrúar 1964
KR. KRISTJÁNSSON
SNÚNINGS 0G DREIFIVÍL
FÆST AÐEINS HJÁ
TÍMINN, laugardaginn 8. febrúar 1964 —
13