Tíminn - 07.03.1964, Page 15

Togari
siglir
á bát
ÁÁ-Vestmannaeyjum, 6. marz.
Grimsby-togarinn Lissabon,
sigldi beint á fiskibátinn Jónas
Jónsson, GK 101, eign Braga h.f.,
Njarðvík, kl. 19.54 í kvöld, 39 míl-
ur norðvestur af Eyjum. Er blaðið
var að fara í prentun, var lóðsinn
kominn til Jónasar, sem stefndi
til Eyja með eigin vélarkrafti.
Enginn mun hafa slasazt, en leki
kom að bátnum.
LEIFUR HEPPNI
Framhald af 16. sfðu.
enda er Kolumbusar-dagurinn það
ekki.
Tilgangurinn með því, að láta
undimefndina ræða tillöguna er,
að útvega nægilegt efni, til þess
að hægt sé að rökstyðja hana.
Þess vegna báðu þingmennirnir
Helge Ingstad um að mæta á
fyrsta fundi nefndarinnar í Was-
hington til þess að segja frá fund
um sínum. Ingstad gaf nákvæmt
yfirlit yfir leiðangra sína og þær
niðurstöður, sem hann dró af
þeim. Þingmennirnir sýndu sér-
stakan áhuga á þeirri fullyrðingu
hans, að þegar um árið 1000 hafi
verið til norræn nýlenda í Ame-
ríku. Ingstad sagði, að hann væri
viss um, að víkingarnir hafi farið
allt suður að Rhode Isl'and — það
er að segja næstum því til New
York — en bætti því við, að hann
gæti ekki sannað það.
Saman með Helge Ingstad
komu þrír norskættaðir Banda-
ríkjamenn, dr. O. G. Landsværk,
sem er formaður félagsins Leif-
ur Eirxksson h.f. — hópi manna
á vesturströnd Bandaríkjanna,
sem berjast ákaft fyrir Leifsdegi
—, John K. Hagen, sem áður var
formaður í norsk-bandaríska fé-
laginu „Synir Noregs“, og Henry
Brodersen, sem er formaður sömu
hreyfingarinnar á austurströnd-
inni.
Dr. Landsværk gerði grein fyrir
hvers vegna áherzla er lögð á að
9. október verði minningardagur
um Leif Eiríksson. Hann sagði, að
þessi dagur hefði sögulega þýð-
ingu fyrir þá Norðmenn, sem
hafa valið Ameríku, sem sitt nýja
heimaland. Það var þennan dag
árið 1895 að 52 Norðmenn komu
til Ameríku í bátnum „Restaura-]
tion“, sem fyrstu norsku innflytj-
endurnir á nýju öldinni. Lands-
værk sagði einnig, að líklegt sé,
að Leifur og menn hans hafí kom-
ið að landi á Labradorströndinni
um haustið, og þess vegna myndi
9. október nokkurn veginn sam-
svara þeim degi.
Það mun taka marga mánuði
þangað til tillagan verður tilbúin
frá hendi undirnefndarinnar og þá,
að öllum líkindum, samþykkt í
þjóðþinginu Fyrst verður full-
trúadeildin að samþykkja hana.
Frá undirnefndinni fer hún til lög
fræðinefndarinnar, sem aftur
verður að senda hana til fulltrúa-
deildarinnar til samþykktar. Því
næst fer tillagan til öldungadeild
arinnar. Einnig þar fer hún til
undimefndar, og síðan að venju
til lögfræðinefndarinnar og til
samþykktar í öldungadeildinni.
MIÐSTJÓRNARFUNDUR
Framhaid at 16. síðu.
Árnason, framkvæmdastjóri Tím-
ans, ræddi um blaðið.
Að skýrsluflutningi loknum
voru nefndir kjörnar og síðan hóf-
ust almennar umræður. Tók þá við
fundarstjórn Þorsteins Sigfússon-
ar frá Sandbrekku.
Nefndarstörf hófust kl. 18 og
stóðu í rúman kulkkutíma.
Á laugardaginn hefjast nefnd-
arstörf kl. 10 f.h., og eftir hádegi,
kl. 2, hefjast almennar umræður
og afgreiðsla mála.
FELLUR ÁMÁLMA
Framhald af 16. síðu.
er ekki beint falleg núna, sagði
Þorleifur, þetta er eins og sem-
entsgrautur.
Þorleifur og Guðmundur
fóru að Hvammi í dag, en ófært
er að tveimur efstu bæjunum
við Skaftá, Brúlandi og Skaft-
árdal. Þeir eru samt ekki í
neinni hættu af völdum flóðs-
ins. Brýr eru á ánni rétt hjá
Skaftárdal, en mikið vatn fellur
núna vestan við þær, og einnig
flæðir yfir veginn milli
Hvamms og Búlands. Jarðfræð-
ingarnir voru 2—3 tíma við
Skaftá i dag og tóku vatnssýnis
horn. Þeir verða á Klaustri í
nótt og kanna vatnið nánar á
morgun.
Sigurjón Rist sagði, að aðal-
hættan af völdum flóðsins væri
við brýrnar á Eldvatni, og er
minni brúin einkum í hættu. Sam-
kvæmt mælingum í Skaftárdal er
vatnsyfirborðið í Skaftá nú orðið
3,5 metrum hærra en venjulega.
í gærdag hækkaði yfirborð um
heila tvo metra, í nótt jókst áin
lítið en því meira sem lengra
leið á daginn, og í kvöld sagði
bóndinn á Flögu, að hraðinn á
vatninu væri með mesta móti. Sig
urjón Rist sagði, að vatnsyfirborð-
I£.lPÆÍJj.£]ifóiiÆþka meiraýen^O
cm í Eldvatni, þvi að. þá , mundi
flæða yfir brýrnar.
Skaftá skiptist í tvær kvíslar við
Skálarheiði og gætir flóðsins
miklu minna í þeirri, sem fellur
austur með brekkunni og niður
með Klaustri. Þó er áin mikil
og litljót hjá Klaustri. Flóðsins
gætir hins vegar aðallega í hinni
kvíslinni, og er hættan mest við
brýrnar á Eldvatni. Er áin þegar
farin að flæða á stöku stað yfir
veginn austan við vatnið og í Nýja
hrauni. Þegar neðar dregur sam-
einast áin Hólmsá og fellur í
Kiðafljót, þar taka við sandsléttur,
og þar breiðir fljótið úr sér og
veldur naumast neinum skaða.
Sigurjón sagðist mundu fara
strax með birtingu í fyrramálið
og mæla flóðið.
Tíminn hafði tal af fólki á
nokkrum bæjum sunnan og norðan
jökuls í dag. Fréttaritari blaðsins
á Höfn í Hornafirði sagði, að megn
brennisteinsþefur hefði legið í
loftinu, þegar Hornfirðingar komu
á fætur í morgun, en þá var að-
eins vestan andvari. Þá tóku menn
einnig eftir litabreytingum á málm
um, sem stafar að sjálfsögðu af
brennisteininum í loftinu. Olíu-
skipið Kyndill kom til Hafnar um
kl. 11 í morgun, og hafði frétta-
ritari blaðsins tal af skipverjum.
Þeir sögðust hafa orðið varir við
litabreytingu á málmum einhvers
staðar á lciðinni frá Ingólfshöfða
til Hornafjarðar, en um öskufall
var ekki að ræða, eins og flugu
fregnir sögðu.
í Öræfasveit urðu menn þess
einnig varir, að féll á málma, og
brennisteinslykt var þar mjög
sterk í nótt. Vindur var hægur á
vestan í nótt og dag.
Brennisteinslyktar gætti víða á
Norðurlandi i dag, hún yar sérstak
lega sterk í Mývatnssveit um miðj
an daginn, en ekki kváðust Mý-
vetningar sjá neitt voveifilegt, þótt
þeim yrði tíðlitið inn á jökulinn.
Þeir eru vanir brennisteinslykt
og kippa sér ekki upp við slíka
smámuni, en þó fannst þeim lykt-
in óvenju kitlandi og mikil í dag
enda ekki vanir henni í sunnanátt
Á Grímsstöðum og í Möðrudal
þóttust menn ekki finna lykt í dag,
en í gærkvöldi. Brennisteinsþefur
inn angraði fleiri í dag, til dæmis
Akureyringa og Raufarhafnarbúa.
LÓA VÍGÐI BRAUTINA
Framhald af 16. síðu.
Guðlaugur Gíslason bæjarstjóri
setti hófið og þakkaði öllum vel-
unnin störf, og sagði að flugdög-
um í Vestmannaeyjum ætti eftir
að fjölga meira en menn grunaði.
Óskaði hann eyjarskeggjum til
hamingju með brautina og sagðist
vona, að cngin slys ættu eftir að
setja blett á sögu hennar. Næstur
tók til máls Ingólfur Jónsson ráð-
herra og óskaði hann Vestmanna-
eyingum til hamingju með þessa
nýju samgöngubót, en að Iokum
tók Agnar Kofoed Hansen til máls
og bar saman fyrstu komu sína til
Vestmannaeyja og þessa síðustu
á gamansaman hátt.
Um hálf fimmleytið héldu gestir
aftur frá Vestm.eyjum, og segist
Björn Pálsson vera mjög ánægð-
ur með brautina. Aðstoðarflugmað
ur hans í þessari ferð var Stefán
Jónsson. \
Lóan verður nú látin hefja áætl-
unarflug lil Vestmannaeyja fyrir
FÍ þegar ekki gefur fyrir vélar
félagsins, sem þurfa lengri braut
en 350 metra, og geta því ekki
notfært sér nýju brautina.
Vilja reyna að
bjarga Wizlok
FB-Reykjavík, 6. marz.
Á morgun kemur hingað pólsk
ur dráttarbátur, Coral, og er hon
um ætlað að reyna að ná pólska
togaranum Wizlok út, en hann
strandaði á Bakkafjöru fyrir
skömmu, eins og menn muna. í
dag kom pólski skuttogarinn Peg-
az til Reykjavíkur, og mun hann
Frámháld ai 16. síðu.
fram ferð sinnl. Leikarlnn
leit á minjagripi á meSan
hann beiS, og keypti síSan
eina vodka-flðsku, vakti koma
hans til Keflavfkur mikla at-
hygii. Pan Am-vélin var (
póstflugi, og hafSi ekki ver-
iS ætlunin, aS hún lenti hér,
sem hún þó gerði, af ókunn-
um ástæSum.
ÞAKKARÁVÖRP
Öllum þeim, sem á einn eða annan hátt heiðruðu mig
og auðsýndu mér vinarþel á níræðisafmæli mínu, færi
ég hjartans þakkir. Guð blessi ykkur öll.
Sigríður Anna Adolfsdóttir
,KÓPAVOGSKAUPSRAÐUR"
Framhald at 16. síðu.
fjarðar, þegar annar hreyfiil
vélarinnar bilaði skyndilega.
Þegar „Kópavogskaupstaður“
en svo nefnist vélin, var stödd
10 mílur norðaustur af Vest-
mannaeyjum bilaði annar hreyf
illinn, og tók flugstjórinn það
ráð, að byðja um lendingarleyfi
á vellinum í Eyjum. Flugvöll-
urinn var lokaður vegna veð-
urs, en að sjálfsögðu var þetta
leyfi veitt, þar sem um nauð-
lendingu var að ræða.
Ýmsar varúðarráðstafanir
voru gerðar, meðal annars var
slökkviliðið kallað á vettvang
Lt. Com. Treber flugstjórinn á
vélinni rómaði hjálp þá, sem
flugvélinni var veitt í Eyjum,
en með vélinni voru 7 farþegar,
auk 5 manna áhafnar.
Einn af áhöfn vélarinnar lét
þess getið við fréttamann blaðs
ins í Eyjum, að hann hefði oft
flogið þarna yfir, og langað til
að lenda, og nú hefði guð tekið
í taumana, en helzt til fast þó,
þar sem hann hefði orðið að
nauðlenda.
ELDUR í VATNAJÖKLI
Framhald af 1. síðu.
þá, kvað það vera til skamm-
ar, að hafa ekki ennþá séð stór
viðburð aldarinnar.
Við voruen að tala um það,
að fólk héldi, að öskufall væri
í Öræfum og Hornafirði (kom
í Ijós síðar, að var ranghermi)
og silfur mundir yrðu þar
blakkir. Þá sagði Sigurður
okkur, að í síðasta Skeiðarár-
hlaujxi, árið 1954, hefðu allir fugl
ar í Öræfunum, sem lifðu nálægt
jöklinum, steindrepizt. Sigurður
var með myndavél, sem hann hafði
fengið lánaða, en tösku með kíki í
og fleiru gleymdi hann á af-
greiðslu Flugsýnar.
Nú vorum við komin yfir Kúða
fljót og stefndum á Kirkjubæjar
klaustur. Skyggnið hafði aftur
versnað og smáskúrir buldu á vél
inni. Hjá Kirkjubæjarklaustri var
Skaftá mórauð og Ijót, en ekki
var mjög mikill vöxtur í henni.
Þarna byrjuðum við að finna
brennisteinslyktina, en ekki þýddi
að fást um það.
Við flugum í vestur frá Klaustri
fyrir Skálarheiði og þaðan upp að
jöklinum. Því ofar sem dró, því
sterkari gerðist lyktin og því meiri
ólga var í ánni. Hún steyptist
8500 hestöfl. Hann er frá pólsku
björgunarfélagi, sem mun reyna
að ná Wizlok á flot í samvinnu við
Björgun h.f., en nú liggur tog-
arinn uppi í fjöru og hefur snú-
izt þversum og liggur nær því á
hliðinni.
Pegaz er 28000 brúttólestir að
stærð og er verksmiðjuskip. Hef-
ur skipið verið á veiðum frá því
4. október, fyrst við Afríkuströnd,
en síðan út af Nýfundnalandi og
Labrador. Pegaz er í eigu Dalmor-
félagsins, sem á 34 venjulega tog-
ara, en alls á það 45 fiskiskip.
Skipið flytur nú heim 670 lestir
af frystum fiski, 180 lestir af
mjöli og 30 lestir af lýsi. í því
eru fjórir frystiklefar, sem af-
kasta 30 lestum á dag, en þaðan
er fiskurinn settur í klefa í lest
og geymdur þar til heim kemur-
Rúmlega 100 manna áhöfn er
á Pegaz, og skipstjóri er Brze-
zinski, sem á styrjaldarárunum
kom hingað oft, þegar hann sigldi
á brezkum herskipum.
flytja héðan skipbrotsmennina af
Wizlok.
Dráttai'báturinn Coral er um
2500 lestir að stærð, og er vél hans
Iþréttlr
nær allan tímann. Svíar sigruðu,
skoruðu 15 mörk gegn 7.
Öllum íslenzkum leikmönnum
líður vel, þrátt fyrir erfitt ferða-
lag til Tékkóslóvakiu og þeir
senda allir beztu kveðju heim, —
sagði Jóhann að lokum.
þarna fyrir neðan okkur, kolmó-
rauð og straumhörð.. Á mörgum
stöðum ruddi hún með sér stórum
stykkjum úr bökkunum og ofan
á öllu saman dönsuðu jökulflísar.
Áin breiddi úr sér á stóru
svæði og myndaði margar smá-
kvíslar. Hvarvetna flæddi hún yf-
ir vegi, og brýr, sem urðu á vegi
hennar voru hætt komnar. Við
flugum inn í Úlfarsdal, sem er
skammt frá Lagagígum, en lengra
varð ekki komizt, vegna slæmt
skyggnis. Á meðan við hringsól-
uðum í Úlfarsdalnum höfðum við
samband við Flugvélagsvél, sem
var að koma frá Fagurhólmsmýri,
og flaug í 10.000 feta hæð, ofar
skýjum. Sagði hún okkur, að ekk-
ert afbrigðilegt virtist vera á ferð
inni fyrir ofan Vatnajökul. Af því
dró Sigurður þá ályktun að ef
um gos væri að ræða, væri það
smávægilegt, því að annars myndi
þess gæta ofan skýja.
Á leiðinni niður eftir var skotið
miskunnarlaust úr ljósmyndavél-
unum, á eyðilagða vegi og bæi, er
stóðu í vatni upp að túngarði
Einna mest flóð sáum við, þegar
kom niður að Eldvötnum, en þau
eru í beinu áframhaldi af Skaftá,
þar sem hún rennur niður Skaftár
tunguna. Undir áðurnefndri Skálar
heiði greinist Skaftá nefnilega í
tvær kvíslar. Önnur, sem áfram
nefnist Skaftá, rennur meðfram
heiðinni og austur að Klaustri, en
hin, Eldvötnin, rennur niður und-
ir Nýju Eldhraun, kemur upp aft-
ur nokkru neðar og fellur til sjáv
ar í Landbrotsvötnum. Það liggur
í augum uppi, að hlaupið heldur
beint áfram niður Eldvötnin, og
það er jafnframt skýringin á því,
hve Skaftá er róleg á Klaustri og
þar í nágrenni.
Sigurður sagði okkur á Ieiðinni
í bæinn, að jarðsig eða eldsum-
brot í Vatnajökli, mundi ekki
leggjast á sveitirnar þarna í kring
í neinni annarri mynd en árhlaup-
um. Annars væru eldgos á íslandi
á þessari öld orðin 12 alls, og færi
fjöldinn þá að nálgast meðaltal
síðustu alda. Á síðustu öld voru
hér 20 eldgos, og var Sigurður
óánægður með það, hve þau væru
orðin fátíð, en ef í raeðallagi á
að vera, eru þau á fimm ára
fresti,
Að síðustu spurðum við Sigurð,
hvort hann héldi, að eitthvað væri
til í því, að neðansjávarhryggur,
sem lægi hér um bil pólanna á
milli, væri að verki. En það frétt-
ist af eldgosum,., og jarðskjálftum
hinum megin á hnettinum, sem
virðist liggja í nokkurn veginn
beinni línu við bæði Surti og
Grímsvöthum. Sigurður kvað það
óneitanlega freistandi, að halda,
að einhverjar hræringar væru í
þessum neðansjávai'hrygg, en um
það væri auðvitað ekki hægt að
slá neinu föstu.
Loks sagði hann, að hann væri
á þeirr skoðun, að ekkert sam-
band væri á milli kjarnorkutil-
rauna og eldgosa eða jarðskjálfta.
En þeirri skoðun hafa margir
haldið fram, meðal annars vís-
indamenn.
v/Miklatorg
Sími 2 3136
PILTAR, A
EF ÞlD EIGID UNNUSTUNA /f/
ÞÁ Á ÉG HRUfOANA ///

T I M I N N, laugardagur 7. marz 1964. —
15