Tíminn - 06.06.1964, Blaðsíða 14

CLEMENTINE
KONA CHURCHILLS
vandamálln, er spruttu af yfir-
fylltum svefn- og gististöðum
stúlknanna, fór hún oft í óvænta
heimsókn til að kanna vistarver-
urnar í sínum „hversdagsklæð-
nrn", svo að ekki væri breitt peil
og purpuri um borð og bekki
hennar vegna.
Eftir að hafa heimsótt gististað,
sem hýsti fimmtíu stúlkur, kvað
hún hæfilegt að þar byggju þrjá-
tlu og fimm stúlkur.
„En hvert eiga þá hinar fimmt-
án að fara?“ spurði hún.
„Sumir gististaðirnir hafa bið-
Iista jafnlangan handlegg mín-
um,“ sagði hún enn. „Og einnig
verfjur einhvers staðar að fá aft-
ur þann tekjumissi, sem verður af
því að fækka leigjendunum.“ Cle-
mentine var hagsýn og kunni vel
að stýra heimili og hún gleymdi
þess vegna ekki, að meira þyrfti
að greiða fyrir aukfn þægindi,
hvaðan sem sú greiðsla kæmi.
Hún greip til þess úrræðis að
stofna nýja „Gististaða-stofnun“.
í samvinnu við nefnd sína undir-
bjó hún og ritaði handbók fyrir
gististaði, og eyddi í það mikilli
vinnu, tíma og hugsun.
Hún sagði við nefndármenn:
„Stúlkumar þurfa ekki endilega
að vera hami'ngjusamastar í vistar-
verum, sem máláðar eru ljósbláar
eða hvítar. Mikilvægast er að hafa
forstöðukonu, sem ann og skilur
stúlkumar. Forstöðukonur þurfa
að vera mörgum kostum búnar,
og ég met þær mjög mi'kils og ég
dáist að þeim.
Starf þeirra er erfitt, kröfuhart
og þreytandi, og auk þess þurfa
þær að hafa áhyggjur af, að stað-
imir sóu ekki reknir með halla.
Þetta reynir á taugamar og
skapið, og að sjálfsögðu er ekki
sérhver forstöðukona eins og eng-
ill á himnum, ekki frekar en sér-
hver hjúkmnarkona er Florence
Nightingale.“
Gístistaðahandbók K.F.U.K.-
refndarinnar eftir Clementine,
var ekki skrifuð á neinu rósamáli
— þar var lögð áherzla á það, sem
máli skipti og það, sem nauðsyn-
legt var.
Það var krafizt „að þvottaklefi
skyldi vera í hverju gistihúsnæði
fyrir stúlkur, þar sem hámark
væri að einn vaskur skyldi vera
íyrir hverjar fjórar stúlkur, sal-
emi fyrir hverjar áta og baðker
á hverjar tíu. Þvottaklefi skyldi,
ef unnt væri, staðsettur yzt á
hverri hæð, og sérhver vaskur
skyldi aðskiíinn með þili.‘“ Þetta
síðasta var táknræn tillitssemi af
konu, sem ann og virðir rétt
mannsins til einkalífs.'
„Þvottaherbergi skal vera í
hverju gístihúsnæði, þar sem rúm
er til að þurrka föt og góð loft-
ræsting. Eitt strokjám á hverjar
sex stúlkur," sagði enn í handbók-
ínni.
Hvorki almenningur né þær
mæður dætranna, sem Clemen-
ti'ne var svo annt um, hafði vit-
neskju um brautryðjendaverk
Clementine. K.F.U.K.-samtökin
fóra að fyrirmælum hennar og
héldu starfinu áfram, enda náði
net klúbba, gististaða og kaffi-
stofa í eigu samtakanna um sex-
tíu og níu lönd víðs vegar um
heiminn.
Til þess að óskin um „eigið
herbergi handa hverri stúlku''
gæti rætzt, gerði Clementine allt
sem í hennar valdi stóð til að
safna í fjársjóði þessu til stuðn-
ings. Henni tókst jafnvel að gera
kraftaverk í þágu þessa málstað-
ar, þegar hún fékk li'stmálarann
Winston til að selja eitt af verk-
um sínum.
Þetta var í eina skiptið, sem
hann hefur nokkra sinni leyft að
selja mynd eftir sig á opinbera
uppboði. Myndin, sem var bláa
dagstofan í Trent Park, var slegin
brazilíönskum safnara fyrir 1250
gíneur.. Peningamir komu í gó3-
ar þarfir til byggingar á fleiri
þessara K.F.U.K.-herbergja.
Clementine var himinglöð yfir
því, hve salan hafði gengið vel, en
skömmu síðar varð hún ofsareið,
þegar hún frétti að brazilíanski
safnarinn hefði látið hafa eftir sér,
að hann hefði verið fús til að
bjóða allt upp í 13.000 pund, ef
nauðsynlegt hefði verið.
Ungfrú Ruth Walder, aðalfram-
kvæmdastjóri K.F.U.K. segir svo:
„Áhugi hennar á gistihúsnæði
var bein afleiðing þess mikla
starfs, sem hún hafði innt af
hendi í þágu hersins á meðan á
styrjöldinni stóð, og þá sérstak-
lega starf hennar þar fyrir stúlk-
umar, sem gegndu herþjónustu.
Mörg gistihús voru í hræðilegu
ásigkomulagi eftir styrjöldina
vegna fjárskorts og getuleysis til
viðhalds og nýbygginga og því
hve vinnuafl var af skornum
skammti. Það kostaði mikið fé að
endurskipuleggja allt á ný, og öfl-
un þess fjár var höfuðtillag lafði
Churchills til starfs okkar. í stríð-
inu færði hún okkur 300.000 pund
á aðeins einu ári. En starf hennar
í okkar þágu var miklu umfangs-
meira en fjáröflun aðeins.
Eftir styrjöldina var hún ein af
fáum, sem var ljós sú mikla þjóð-
íélagslega og efnahagslega bylt-
ing, sem hafði átt sér stað, og sú
nauðsyn, sem bar til, að samræma
þær breytingar, sem orðið höfðu,
aðstæðum okkar.; og framtíðar-
sjónarmiðum.
Þar sem hún var ekki á sama
máli og nokkrir aðrir nefndar-
menn okkar um framtíðarstefn-
una, hóf hún eigin baráttu í tákn-
rænum Churchillstíl fyrir því, sem
hún áleit réttast og bezt. Hún skar
upp herör til að fá því framgengt,
að sérhver stúlka, sem var á okk-
ar vegum fengi bætt kjör.
Sem íormaður gistihúsanefndar
kom hún í mörg almenn gistihús
strax eftir stríðið og komst að
raun um þá erfiðleika, er bæði
gömul og ný gistihús áttu í vegna
breyttra aðstæðna. Hún gaf
skýrslu til aðalstöðvanna um,
hvernig byggingar væru hvar-
vetna í vanhirðu, sem stafaði af
fjárskorti, sömulei'ðis var öllum
búnaði mjög ábótavant og það,
sem til var úrelt og úr sér gengið."
í skýrslu sinni til miðstjórnar-
innar sagði Clementine: ,,Við efn-
islegu erfiðleikana bætist og þörf-
98
in fyrir forstöðukonu, sem hefur
einlægan áhuga á velfarnaði ungu
stúlknanna, og getur túlkað sjón-
armið samtakanna, svo að þær
geti tileinkað sér þau í daglegri
umgengm og þannig veitt nýjum
styrk rnn í líf þeirra stúlkna, er
ekki hafa náð fótfestu eftir styrj-
aldarárin."
Henni var ljóst, að nauðsynlegt
var að endurskipuleggja að nýju
allt starf K.F.U.K., og lagði fram
tillögur til úrbóta.
Clementine fór í könnunarferð
til Skotlands, og hún varð furðu
og skelfingu lostin, er hún kom
inn á eitt stúlknaheimili og sá
hvernig þar var búið að þeim. For-
seti heimilisnefndarinnar reynd-
ist vera hertogafrú.
Clementine hringdi til hennar
þegar í stað þar sem hún var
stödd. '
„Hafið þér séð gistiheimilið,
sem þér erað forseti fyrir?" spurði
hún hertogafrúna. Hún lagði til að
hertogaynjan kæmi þegar í stað
og liti á staðinn. Hertogafrúin
kom.
Frú Churchill reif niður vegg-
fóðrið, sem hékk í hengslum hvar-
vetna í húsinu og byrjaði þegar
að gera áætlanir um breytingar,
sem nauðsynlegar vora til að
hressa upp á útlit og skipulag".
sagði ungfrú Walder.
Þegar hún kom á gistiheimili
K.F.U.K. í Kingston, Jamaika, var
tekið á móti henni með mikilli
viðhöfn. Eiginkona landsstjórans
á Jamaíka var forseti stjórnar
gistiheimilisins og leiddi hana um
þægileg og fagurlega skreytt
klúbbherbergi á fyrstu hæð. Cle-
mentine kom þá auga á lítinn
stiga, er lá upp á loft. Hún benti á
hann og spurði: Hvað er þarna
uppi?“
,,0, það er svo sem ekkert,"
HULIN F0RTÍÐ
MARGARET FERGUSON
5
hann setið uppfullur af reiði og
beizkju og hafði steingleymt þýð-
íngarmiklum sannindum. Það var
Tracy sem sat þarna í stólnum.
Ekki ókunnug kona, sem rænt
hafði nafni hennar og persónu-
leika, heldur Tracy sem þau
höfðu þekkt áram saman og þótt
vænt um. Þegar hún kom fyrst til
Pilgrims Barn var hún mjóleggja
skólatelpa í sumarleyfi og átti að
dveljast þar, meðan foreldrar
hennar vora í Burma. Þau höfðu
eklri haft ráð á að senda liana
fram og aftur með flugvél og hún
átti enga ættingja. Frú Victoria
Sheldon var bezta vinkona móður
hennar og þegar foreldrar hennar
biðu bana í umferðarslysi í
Burma settist hún að hjá þeim
Svefnbekkir
Teakgaflar, góð rúmfata-
geymsla, ullaráklæði,
kr. 3256,00.
KJARKAUP
Njálsgötu 112.
Bændur
í Borgarfirði
Ég er 14 ára stúlka og vil
gjaman komast á gott sveita-
heimlli í sumar.
Upplýsingar í síma 1 50 93
eftitr U. 5 ðaglega.
fyrir fullt og allt. Þessi stúlka var
hin sama Tracy og hafði hjólað
um cnjóu vegi'na í Wi'ltshire með
fletturnar niður á bak, og hamað-
ist að fylgjast með eldri drengj-
unum úr þorpinu á löngum ferð
um þeirra til Stonehenge, Sill-
bury Hill og Amesbury. Þessi
stúlka var hin sama Tracy og
hafði hætt starfi sínu sem bóka-
vörður til að giftast Mark einn
fagran haustdag fyrir þremur ár-
um. Haustlaufin höfðu myndað
gullið teppi fyrir hana frá kirkju-
tröppunum og út í bifreiðina.
Þetta var sú Tracy, sem hann
hafði . . . en það skipti ekki
máli framar. Hann hallaði sér
fram og klappaði henni dálítið
klaufalega á öxlina.
— Þú mátt ekki segja svona
vitíéysu, Tracy. Við eram öll mjög
glöð að fá þig heim heila á húfi.
Ekkert annað skiptir neínu máli
—ekkert annað.
Ef ég get fengið flugmiða í lok
þessarar viku þá getum við farið
heim þá. Heldurðu að þú sért
nægilega hress? _
— Auðvitað. Ég er orðin alveg
frísk núna. Hún hikaði eilítið, áð-
ur en hún spurði vandræðalega og
stamaði:
— Ég . . . á ég enga ættinga
... fyrir utan ykkur í Pílagríms
Bam?
— Nei, því míður. Foreldrar
þnir biðu bana bílslysi í Burma
fyrir mörgum árum og þú hefur
. . . búið hjá okkur alla tíð síðan.
Ég ætla að reyna að útvega miða
í dag, svo kem ég aftur á morgun
og læt þig vita.
Hann reis upp og brosti vin-
gjamlega til hennar:
— Vertu sæl, Tracy.
— Vertu sæll. Og þakka þér
fyrír að koma, Brett. *
Hann gekk eftir löngum sjúkra-
hússganginum og var einkenni
lega þurr í hálsinum. Konan inni
í hvítmáluðu sjúkrastofunni var
ekki Tracy — og þó var hún það.
Sú sama Tracy og Mark afplán-
aði nú fangelsisvist fyrir. Það var
undarlegt að þessar tvær vildu
einhvem veginn ekki renna sam-
an í eina og sömu stúlkuna, samt
var annað óhugsandi en þær væru
ein og sama manneskjan.
Tracy fannst allt svo tómt og
kyrrt eftir að hann var farinn —
já, kalt líka þrátt fyrír hlýtt sól-
skinið, sem streymdi inn til kenn-
ar. Og heili hennar gerði henni
alls kyns óleika, andartak mundi
hún alls ekki hvernig Brett Sheld-
on — sem farið hafði út frá henni
fyrir hálfri mínútu — leit út.
Þetta var svo ógnarleg uppgötv-
un að hún greip höndum um stól-
armana og hélt sér fast og átti
erfitt um andardrátt. Var hún
kannski að missa' vitið? En svo
sá hún hann skyndilega fyrir sér,
eins og hann hafði litið út meðan
hann sat þarna í stólnum . . .
þegar hann kom inn í sjúkraher-
bergið. Já, hún sá hann greinilega
fyrir sér . . . hvern drátt I and-
liti hans. Brett Sheldon var raun-
veruleiki. Hann hafði komið til
að fylgja henni „heim“, en hann
hafði ekki sagt henni, hvers vegna
bróðir hans — sem var eiginmað-
ur hennar — hafði ekki komið að
sækja hana í stað hans. Tracy
neyddi sig til að hugsa rólega og
yfirvega það sem hann hafði sagt
henni.
Ég er gift Mark Sheldon ' —
hann er eiginmaður minn. Hann
er tuttugu og átta ága, svipaður
á hæð og Brett, en hann er ljós-
hærður. Hann er maðurinn minn
og Brett er kominn til að fylgja
mér til hans . . . Ég mun hitta
hann áður en þessi vika er liðin.
Manninn, sem ég hef sennilega
gifzt vegna þess að hann elskaði
mig . . . og ég elska hann!
Hún greip hönd fyrir augum,
full örvinglunar. Hún fékk ekki
hent reiður á hugsunum sínum.
Hún óskaði af öllu hjarta að hún
mætti vera um kyrrt á sjúkrahús-
inu, þar sem hún var aðeins nafn
í sjúkraskýrslu. Samt sem áður
þráði hún að laumast óséð úr spít-
alanum og hverfa í iðandi mann-
þröngina úti fyrir, fyrir utan
þessa glugga Meðal allra ókunn-
ugra gat hún falið sig og gleymt.
Hún þurfti ekki að vera frú Mark
Sheldon, því að enginn hefði
áhuga á að vita, hver hún væri
eða hvort fortíð hennar var skugg
um falin. En vegna þess að hún
gat hvorugt gert, hnipraði hún sig
saman í stólnum og sat án þess
að hreyfa legg né lið, eins og lítið
dýr, sem hrekkur við, þegar það
skynjar hættu og vonar að ef það
hreyfir sig ekki né dregur and-
ann, þá muni ekki hinn gráðugi
veiðimaður koma auga á það.
2. kafli.
Nan Sheldon setti frá sér bláa
blómavasann með hvítum sýren-
um í gluggakistuna, hagræddi lít-
ið eitt stífuðum gluggatjöldunum
og leit í kringum sig í herberginu.
Blá augu hennar vora jafnköld
og blómavasinn meðan hún gekk
úr skugga um, að allt væri í lagi.
— Filtersígarettur, eldspýtur,
skrifpappír, hvít blóm . . .
— Gleymdu ekki að setja hvít
sýrenublóm inn til Tracy, hafði
Verkafólk - Síldarvinna
Síldarstúlkur og karlmenn, vantar á nýja söltun-
arstöð á Raufarhöfn.
Nýtízku íbúðir og mötuneyti á staðnum.
Upplýsingar í síma. 36, Raufarhöfn eða 50165,
Hafnarfirði .
14
T lM I N N, laugardaginn 6. júní 1964 —